Morgunblaðið - 25.01.1976, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JANtJAR 1976
3
Orðsendingar forsætisráð-
herra íslands og Bretlands
Blaðinu barst I gær eftirfarandi frá forsætisráðu-
neytinu:
Áður en Geir Hallgrímsson, forsætisráðherra, fðr
til viðræðna við Harold Wilson, forsætisráðherra,
skiptust þeir á hjálögðum orðsendingum:
Orðsending til forsætis-
ráðherra fslands frá for-
sætisráðherra Bretlands.
Kenneth East, sendiherra
Breta á Islandi, afhenti Geir
Hallgrímssyni, forsætisráð-
herra, eftirfarandi orðsendingu
20. janúar 1976:
I orðsendingu yðar frá 24.
desember lögðuð þér áherslu á
þá hættu, sem væri því fylgj-
andi að ríkisstjórnir okkar
gætu ekki náð samkomulagi
varðandi fiskveiðar breskra
skipa á miðunum umhverfis Is-
land. Ég er því sammála að
þetta leiðir svo sannarlega af
sér hættuástand og mér er
mikið í mun að finna réttláta
lausn á því.
Dr. Luns hefur skýrt Callag-
han frá mati sinu á ástandinu í
þessum efnum eftir heimsókn
hans til Reykjavíkur i siðustu
viku.-Hann hefur gert það að
tillögu sinni að við drægjum
freigátur okkar til baka þannig
að unnt væri að hefja viðræður
að nýju, og jafnframt hefur
hann lýst því sem persónulegu
áliti sínu að togarar okkar yrðu
ekki fyrir aðkasti af hálfu varð-
skipa ykkar. I þeirri vissu að
slíkt vopnahlé myndi stuðla að
því að skapa grundvöll að
árangursríkum samningavið-
ræðum er mér ánægja að þvi að
geta tilkynnt yður að freigátum
okkar hefur í dag verið send
fyrirmæli um að færa sig út
fyrir 200 milna mörkin úti fyrir
ströndum Islands. Nimrodeftir-
litsflugvélarnar hafa einnig
verið dregnar til baka.
Þegar viðræðurnar milli
Hattersley og Bishop og ís-
lenskra ráðherra fóru út um
þúfur hinn 17. nóvember hafði
það reynst ókleift að ná sam-
komulagi varðandi fiskveiðar,
sem myndi firra þá sjómenn og
þá fiskibæi á Bretlandi, er
treysta á þorskveiðar við Is-
land, erfiðleikum. Eins og
Callaghan skýrði Einari
Ágústssyni frá, þegar hinn 11.
desember s.l., þá ætti lausn
málsins að fela í sér viðurkenn-
ingu á forgangskröfum ís-
lenskra sjómanna til fiskveiða á
Islandsmiðum og byggjast á
þörf friðunarráðstafana, jafn-
framt því sem tillit yrði tekið til
hagsmuna breskra sjómanna og
þeirra fiskibæja á Bretlandi,
sem treysta á þorskveiðar við
Island.
Ég er þess fullviss, að ef
sýndur yrði sveigjanleiki af
beggja hálfu, myndi reynast
mögulegt að ná samkomulági
milli rfkisstjórna okkar, er taki
tillit til þessara efnisatriða. Við
erum reiðubúnir að sýna
sveigjanleika af okkar hálfu.
Fyrir milligöngu sendiherra
hennar hátignar læt ég frá mér
fara stutta greinargerð varð-
andi þörfina á friðunarað-
gerðum, eins og við lítum á það
atriði. Ég myndi taka því fegins
hendi að fá tækifæri til þess að
kanna með yður hverjir mögu-
leikar kunni að vera á því að ná
samkomulagi, og ég er þess full-
viss að ef við gætum átt raun-
hæfar viðræður saman þá
myndi reynast mögulegt að
komast að slíku samkomulagi.
Ég vil því nota þetta tækifæri
til þess að bjóða yður að koma
til Lundúna föstudaginn 23.
janúar. Mér hefur komið til
hugar að viðræður okkar færu
fram að Chequers. Ef þér sjáið
yður ekki fært að koma á föstu-
dag, þá gæti ég einnig átt slikar
viðræður við yður síðari hluta
mánudags, og ef hvorugur
þessara daga hentar fyrir yður,
þá á laugardag eða sunnudag.
Orðsending til forsætis-
ráðherra Bretlands frá
forsætisráðherra fslands
Geir Hallgrímsson forsætis-
jáðherra afhenti Kenneth East,
sendiherra í.Reykjavfk, eftir-
farandi orðsendingu 23. janúar
1976:
I orðsendingu yðar frá 20.
janúar sögðuð þér, að yður væri
kappsmál að finna réttláta
lausn og að bresku herskipin og
Nimrod-flugvélarnar hefðu
verið kvödd á brott. Ég fagna
þessum ráðstöfunum.
Með tilvísun til bréfs yðar
legg ég áherslu á, að ekki kem-
ur annað til greina en að
fslenskum lögum verði
framfylgt á fiskimiðunum.
Meðan viðræður fara fram, að
minnsta kosti, mundi það auð-
velda lausn á vandamáli okkar,
að breskir togarar færu af
miðunum.
Ég hefi athugað álitsgerð
varðandi verndun fiskstofna
sem vísað er til i orðsendingu
yðar. Þér segið að það sé góðs
viti að þorskaflinn á Islands-
miðum hafi verið stöðugur f
mörg ár. Ég vil leggja á það
áherslu, að aflamagninu hefur
verið haldið með tvöfaldri sókn
og mjög auknum veiðum á ung-
fiski. Þá er einnig dregið í efa í
álitsgerðinni að minnkun afla
sé nauðsynleg eða raunhæf. Ég
vil leggja áherslu á, að við erum
þessu ekki sammála og höldum
því fram, að þær ráðstafanir,
sem hér um ræðir séu nauðsyn-
legar og raunar, að þeirra sé
brýn þörf og að þeim verði ekki
dreift á mörg ár. Þessi atriði
geta vísindamenn okkar rætt
nánar á fundum okkar.
I orðsendingu yðar bjóðið þér
mér til London til að kanna
möguleika á samkomulagi. Mér
er ánægja að þiggja boð yðar og
fyrir mitt leyti mundi 24.
janúar vera hentugur tfmi.
Álitsgerd breskra vís-
indamanna og embættis-
manna varðandi verndun
þorskstofna.
I orðsendingu sinni til for-
sætisráðherra Bretlands dags.
24. desember s.l. endurtók Geir
Hallgrímsson forsætisráðherra
ósk sína um að finna vinsam-
lega lausn á fiskveiðideilunni
milli landa okkar og gaf þá til
kynna að hann teldi nokkurn
ávinning í þeirri uppástungu að
ef til vill væri unnt að skapa
grundvöll að nýjum viðræðum
með því að taka vandamál þau,
sem lúta að ástandi þorsk-
stofnsins, til frekari athugunar.
Þegar hefur náðst verulegt
samkomulag að því er tekur til
þessa atriðis. Tilgangur þess-
arar álitsgerðar er þvf sá að
útskýra nánar en þegar hefur
verið gert, hvert álit breskir
vísindamenn hafa á því
til hvaða ráðstafana þurfi að
grípa til þess að tryggja áfram-
hald á nægilegu aflamagni.
Af hálfu breskra aðila er litið
svo á að tvö atriði megi teljast
uppörvandi að þvi er þorskveið-
arnar varðar. I fyrsta lagi hefur
það magn af þorski, sem veiðst
hefur við Island, verið stöðugt
um margra ára bil, og i öðru
lagi er sú staðreynd að það hlut-
jfall, sem veitt hefur verið á ári
hverju af hrygningarfiski,
reynst talsvert minna heldur en
það, sem veitt hefur verið af
samsvarandi fiski úr norska is-
hafsstofninum, og þar er
heldur ekkert, sem bendir til
minnkandi aflamagns. Jafn-
framt hafa breskir aðilar veitt,
I því athygli, að stærð hrygn-1
ingarstofnsins við Island hefur
farið minnkandi, og að hann
muni að öllum líkindum halda
áfram að minnka fram til ársins
1979, ef fiskveiðar verða áfram
stundaðar á svipaðan hátt og nú
á sér stað. Svo virðist sem ekki
sé unnt að ákvarða með neinni
vissu, hvenær minnkandi
hrygningarstofn myndi hafa
þau áhrif, að fjöldi ungfiska,
sem veiddir eru, fari einnig
minnkandi. Engar sannanir eru
fyrir hendi, sem sýnt gætu, að
komið sé að þessum mörkum.
Eigi að siður eru breskir aðilar
sammála islensku vísindamönn-
unum í því að stöðva þurfi
minnkun hrygningarstofnsins
og að það væri vissulega skyn-
samlegt að koma á jafnvægi
stofnsins við einhver hærri
mörk.
Það er því ekki um neinn
ágreining að ræða á milli okkar
að því er heildarmarkmiðið
varðar. Hins vegar virðist svo
sem frekari umræður um þær
aðferðir, sem gripið yrði til með
það fyrir augum að ná þessu
marki, geti reynst gagnlegar,
einkum að því er tekur til
heildaraflamagns á næstkom-
andi árum.
I nóvembermánuði s.l. birtu
íslenskir vísindamenn álits-
gerð, þar sem lagt var til að
mjög yrði dregið úr aflamagni á
árinu 1976, og yrði þetta fyrsta
skrefið í þá átt að byggja upp
stærri hrygningarstofna á
næstu árum. Sem hluta af
heildaraðgerðum gerðu þeir
það að tillögu sinni, að heildar-
aflamagnið á árinu 1976 færi
ekki fram úr 230 þús. tonnum,
samanborið við núverandi afla-
magn er nemur 370 þús.
tonnum á ársgrundvelli.
Bresku visindamennirnir litu
hins vegar svo á, að unnt væri
að ná þvi takmarki að efla
hrygningarstofninn að því
marki, sem islensku vísinda-
Framhald á bls. 19
AALMáNAK TJTSÝNAH
Costa del Sol
Lignano
APRÍL
MAÍ
JÚNÍ
JÚLÍ
ÁGÚST
SEPTEMBER
OKTÓBER
14.
2. 23.
6. 20.
4. 18. 25.
1.8. 15. 22. 29.
5. 12. 19. 26.
10.
MAÍ
JÚNÍ
JÚLÍ
ÁGÚST
SEPTEMBER
19.
2. 23.
7. 21.
4.11.
1.8.
18. 25.
Austurstræti 1 7,
sími 26611.
Fer ðe sk rif stof a n
(ofan | Pantið réttu ferðina tímanlega. pírL.
UTSVH/ VÚTSYM