Morgunblaðið - 11.05.1976, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. MAl 1976
23
ll

til að hvíla sig örlítið. Gjótan í Hallmundarhrauni þar sem hópurinn lét fyrir berast síðustu nóttina áður
mr en komið var til byggða.
A skíðum yfir hálendið
ÞESSI grein er sú síðasta þar sem sagt er frá sex
félögum úr Flugbjörgunarsveitinni sem gengu yfir
hálendi landsins. Voru þeir 19 daga á leiðinni og lögðu
að baki um 360 km ef miðað er við ioftlínu.
I síðustu grein var hópurinn kominn að Rauðhólum
sem eru skammt norðan Hofsjökuls. Höfðu beir þá m.a.
hreppt vonzkuveður, látið fyrir berast í jökulsprungu
eina nótt og aðra í íshelli. Þá voru þeir félagar veður-
tepptir í skálum í Jökuldal og í Laugafelli.
í feróinni voru sex félagar úr sveitinni, þeir Rúnar
Norquist fararstjóri, Þór Ægisson, Jóhannes Ellert Guð-
laugsson, Arngrímur Hermannsson, Þorsteinn Guð-
björnsson og Hjalti Sigurðsson.
SYNGJANDI HUNDUR
AHVERAVÖLLUM
Næsta dag var stefnt á Hvera-
velli en þangað er um 45 km loft-
lína frá Rauðhólum. Um daginn
gekk veðrið niður og um tíma olli
hitinn þeim nokkrum óþægindum
sakir þorsta sem á þá sótti. Um
miðjan dag var slegið upp tjaldi í
glaða sólskini og matreidd létt
máltíð.
— Síðan var stefnan tekin á
Dúfunesfell, segja félagarnir. Það
er ákaflega lengi verið að nálgast
fellið, það er eins og það hopi
jafnóðum.
— Eg var mikið að hugsa um
hvort ekki væri hægt að beita
fjallið einhverjum brögðum sagði
Steini, til að það hopaði ekki eins.
Þegar komið var að Dúfunes-
felli sáust ljós á Hveravöllum.
Hjónin á Hveravöllum, Páll
Kristjánsson og Auður Brynja
Sigurðardóttir, geymdu matvæli
strákanna og voru því vakin upp
um kvöldið. Síðan var haldið
niður í skála Ferðafélagsins til
'gistingar.
— Skálinn var í mjög slæmu
standi. Var allur hiti farinn af
honum enda er honum litið haldið
við þar sem í ráði er að byggja
nýjan. Þó vonuðumst við til að
iaugin vsferi í lagi. Sú von brást
hins vegar illilega.
— Um morguninn kom svo Páll
ásamt hundinum Lubba og bauð
okkur í mat. Fengum við þar
veizlufæði og frábært heima-
bakað brauð.
— Lubbi, hundurinn á Hvera-
völlum, er þeim hæfileikum bú-
inn að geta sungið. Fylgir hann
alveg lagi og ef fólk er að raula þá
fer hann að syngja með. Einnig
fylgír hann alveg eftir ef leikið er
á hljóðfæri.
Seinnipartinn var hafizt handa
við að moka laugina. Héldu menn
enn í þá von að komast í bað. Var
unnið í 6 stundir að moka og
hreinsa laugina i þeirri von að fá
í hana volgt vatn með morgnin-
um. Það tókst þó ekki og varð því
ekkert úr baðinu. Eftir að hafa
drukkið morgunkaffi í verður-
athugunarstöðinni á Hveravöllum
var haldið af stað í átt að Þjófa-
dölum. Þangað var komið undir
kvöld. Var skálinn þar í afleitu
ástandi og var jafnvel hugsað um
að tjalda fyrir utan skálann til að
sofa. Það var þó ekki gert, enda
tekur það mikinn tíma að tjalda
og eins að taka saman að morgni.
LAGT Á
LANGJÖKUL
— Við vöknuðum milli kl. 3 og
4 um nóttina og ætluðum af stað.
Þá var aftur komið vonzkuveður,
blindþoka og hvassviðri á móti.
Við ákváðum því að bíða af okkur
veðrið. Þennan dag var farið að
ganga nokkuð á matarbirgðir og
þvi var litið borðað þann daginn.
— Þeir sem ekki vinna fá ekki
að éta og þeir sem ekki ganga fá
ekki heldur að éta, sagði Steini.
Þetta gerir heldur ekki svo mikið
til þar sem við brennum ekki svo
miklu þegar legið er fyrir. Það fór
þó ekki hjá því að menn yrðu
sársvangir og töluðu mikið um
mat. Fæðið þann daginn var
heldur ekki nema 4 hrökkbrauð-
sneiðar á hvern okkar.
í Þjófadölum eru eftir um 70
km að Kalmanstungu þar sem
ferðin átti að enda.
Þann 21. april var svo lagt af
staó frá Þjófadölum, gengið inn
með Fögruhlíð og lagt á Lang-
jökul. A jöklinum var svartaþoka
og segist Rúnar ekki hafa lent í
annarri eins þoku áður.
— Þokan var svo svört að
maður greindi varla mann í 3 m
fjarlægð sögðu ferðalangarnir. í
slíkri þoku er erfitt að halda
stefnunni og einnig er birtan
mjög óþægileg. Verða allir að
taka stefnuna með áttavita jafnt
og þétt.
Uþphaflega var ætlunin að
ganga eftir endilöngum jöklinum.
Þegar aftur fór að hvessa á móti
og eins sökum þess hve þokan var
blind var ákveðið að halda niður í
Jökulkrók.
'— Þegar við töldum okkur vera
nálægt Þursaborgum slógum við
okkur niður skriðjökulinn. Hann
var síðasta virkilega torfæran á
leiðinni. Þegar við vorum á Ieið
niður skriðjökulsporðinn urðum
við varir við jökulsprungur og
urðum þá að fara í bönd. Þetta
tafði okkur en þannig er litil
hætta á að einhver fari langt ofan
í sprungu. Það var svo ekki fyrr
en á jafnsléttu að einn okkar datt
og tók nærri fleiri með sér í fall-
inu þar sem við vorum enn í bönd-
um.
— Við vorum ofsakátir þegar
við komumst niður af jöklinum og
út úr þokunni. Hjalti var t.d. svo
kátur að þegar hann loks sá dökka
þúst, sem reyndist vera grjót,
hljóp hann að henni og þrammaði
á grjótinu æpandi af kæti. Rúnar
og Elli fóru aftur upp á jökulinn
og pissuðú á hann.
— Við vorum nú búnir að
ganga í 12 stundir samfleitt og
vorum farnir að sjá fyrir endann
á ferðinni.
— Við löbbuðum nú norður og
vestur með Eiriksjökli en um kl.
10.30 fórum við að leita að skjóli.
Þá var komið svo slæmt veður að
ekki var hægt að hlaða varnar-
garða og því ekki hægt að slá upp
tjöldum. Snjórinn var líka orðinn
blautur, nánast krap, svo varla
var hægt að gera varnargarða.
— Við gengum nú um Hall-
mundarhraun í klukkutíma til að
leita að skjóli. Fundum við fljótt
gjótu sem hægt var að notast við.
Þó töldum við betra að reyna að
finna betra skjól en það tókst
ekki. Var orðið svo hvasst að varla
var stætt í hrauninu. Við fórum
þvf niður í gjótuna og reyndum að
loka henni vindmegin með snjó.
vorum við allir orðnir kaldir og
blautir og ekki bætti úr skák að
súgur var í gjótunni. Okkur tókst
þó að elda súpu í gjótunni og
borða svolitið kjöt.
— Kjötið var orðið úldið. a.m.k.
yzta lagið. Það má segja að það
hafi verið úldið en samt gott
vegna þess hve svangir við vor-
um.
i sprungunni hírðust félagarnir
fram undir 4 um nóttina og skulfu
sér til hita. Með birtingu lygndi
nokkuð og þegar nægilega bjart
var orðið var haldið af stað. Nú
var hins vegar ekki hægt að ganga
á skíðunum og urðu þvi strákarn-
ir að taka allt draslið á bakið. Var
nú paufast áfram gegnum drullu,
snjó og hraun. Var sandbleyta á
leiðinni og gangurinn þungur.
Þegar komið var út í hraunið var
ákveðið að létta á birgðunum. Var
þá borðaður sá matur sem eftir
var. Þá var gengið áfram i áföng-
um og stuttar hvíldir á milli.
— Klyfjarnar voru þungar og
vindurinn tók i þoturnar. Helvitis
„Gamla rörið“ jók alltaf spölinn
sem genginn var á milli hvílda,
sagði Addi. Ég var oft farinn að
halda að hann ætlaði að ganga
þetta í einum áfanga.
— Það var um 5,30 sem við loks
komum i Kalmanstungu og voru
þá liðnir um 34 tímar frá því að
við fórum úr Þjófadölum.
— í Kalmanstungu fengum við
frábærar viðtökur hjá þeim hjón-
um Kalmani Stefánssyni bónda
og Bryndísi Jónsdóttur húsfreyju.
Eldaði húsfreyja heil býsn af mat
sem við borðuðum allan. Félagar
okkar úr Flugbjörgunarsveitinni
komu síðan og sóttu okkur upp í
Kalmanstungu og vorum við
komnir i bæinn kl. 3 um nóttina.
EFTIRÞANKAR
Það kemur eflaust margt upp í
hugann þegar hugsað er til baka
eftir slíka ferð. Flugbjörgunar-
sveitin var stofnuð eftir Geysis-
slysið 1950 með það fyrir augum
að geta bjargað mönnum úr lífs-
háska á hálendinu. Reynsla og
æfing í að ferðast um hálendið er
því nauðsynleg.
— Það getur enginn bjargað
öðrum á hálendinu sem ekki get-
ur sjálfur lifað þar, segir Rúnar
Norquist fararstjóri ferðarinnar.
— Menn verða líka að eiga bún-
að og þekkja hann bæta félagarn-
ir við. Það er nauðsynlegt að fara
slíkar ferðir til þess að reyna út-
búnaðinn. Það kom t.d. í ljós í
þessum leiðangri að tjöldin voru
ekki nógu góð og er allt of lengi
verið að setja þau upp. þá er eitt
mikilvægasta atriðið að kynnast
hver öðrum
— Það hefur mjög mikið að
segja fyrir Flugbjörgunarsveitina
að slik reynsla fáist. Félagarnir i
sveitinni hjálpuðu okkur líka á
allan mögulegan hátt og hvöttu
okkur til fararinnar.
— Þá nutum við þess einnig að
nota Ferðafélagsskálana og er
frábært að þessi aðstaða sé fyrir
hendi. Væri að vonum mikill
fengur í fleiri slíkum skálum,
einkum litlum gönguskálum. Var
ákaflega gott að komast í skálana
til að þurrka útbúnaðinn.
— Maður er mjög andlega
hvíldur eftir svona ferð, segir
Arngrímur. Þessum tima var tvi-
mælalaust vel varið. Þetta byggir
mann sjálfan virkilega upp.
— Þegar svona þröngur hópur
er að ferðast saman þá gildir ekki
að vera með neina taugaveiklun.
segja þeir félagar. Það var öllum
ljóst að það mátti ekki láta mót-
byr (í eiginlegri og óeiginlegri
merkingu) á sig fá, heldur varð
maður að taka upp létta skapið.
Menn bæta hver annan upp hvað
það snertir. Allir eru háðir hver
öðrum og þetta byggir allt á sam-
vinnu. Menn hafa mismunandi
þekkingu til brunns að bera og
þegar hún er lögð saman þá geng-
ur vel.
— Við striddum hver öðrum
eftir fremsta megni enda var and-
inn í hópnum frábær.
— Það er ekkert ákveðið með
aðra ferð. Nú er að hvíla sig og
hafa það gott. Þó er aldrei að vita.
A.H.