Morgunblaðið - 06.08.1976, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. AGÚST 1976
Skotar vingast
við Norðurlönd
SKOZKI þjóðernissinnaflokkur-
inn hefur samþykkt utanrfkis-
stefnu sjálfstæðsrfkis f Skotlandi
og hún er allfrábrugðin stefnu
hrezku stjórnarinnar.
Aherzla er lögð á samband
Skota við Norðurlönd og gerð er
grein fyrir skilyrðum Skota fyrir
sérstakri aðild að Efnahags-
bandalaginu.
Skozki þjóðernissinnaflokkur-
inn segir að Skotar og Norður-
landabúar eigi margt sameigin-
legt. í því sambandi bendir flokk-
urinn á útfærslu fiskveiðilögsögu
og stjórn yfir fiskveiðum, oliubor-
un, siglingum og hermálum og
óbreytt olíuverð.
Helztu skilyrðin sem flokkur-
inn setur fyrir skozkri aðild að
EBE eru 100 mílna fiskveiðilög-
saga, yfirstjórn yfir olíuvinnslu
og olíuverði, frelsi í atvinnumála-
stefnu og yfirstjórn yfir erlendri
fjárfestingu.
Aðalkrafan er sú að Skotar fái
16 fulltrúa á þingi EBE og neitun-
arvald í ráðherranefndinni.
OPEC viU ekki
hækka framlag
Vin, 5. ágúst. Reuter.
FJARMALARAÐHERRAR aðild-
arlanda Samtaka olfuframleiðslu-
landa (OPEC) neituðu f dag að
hækka 400 milljón dollara fram-
lag sem þeir hafa lofað að láta
renna f landbúnaðarsjóð Samein-
uðu þjóðanna þrátt fyrir áskorun
frá Kurt Waldheim, aðalfram-
kvæmdsstjóra SÞ.
Sjóðurinn á að efla landbúnað í
þróunarlöndunum og að því er
stefnt að hann nemi 1.000 milljón-
um dollara. Iðnaðarrfki hafa lofað
að leggja fram 530 milljónir doll-
ara.
Hamid Zaheri, talsmaður
OPEC, sagði að eftir fyrsta fund
fjármálaráðherra OPEC hefði
Waldheim skorað á öll hlutaðeig-
andi ríki, þar á meðal OPEC-
löndin, að leggja fram þær 70
milljónir dollara sem á vantaði.
Zaheri sagði að sanngjarnt væri
að iðnaðarríki greiddu upphæð-
ina. OPEC ákvað að ieggja fram
400 milljón dollara i maí eða sem
svarar helmingi aðstoðar aðildar-
landanna við erlend ríki ef vest-
ræn ríki legðu fram 600 milljónir
dollara.
Strangar öryggisráðstafanir
voru gerðar við setningu fundar-
ins í Hofburg-höll, fyrsta fundar
OPEC í Vín síðan hryðjuverka-
menn tóku 10 olíuráðherra í gísl-
ingu þar í desember.
Starfsmenn OPEC segja að
austurrísk yfirvöld leggi mikla
áherzlu á að fundurinn fari vel
fram þannig að OPEC flytji ekki
aðalstöðvar sínar frá Vin. Tálið er
að OPEC kaupi bráðlega nýja
byggingu í Vin, en Zaheri sagði að
fjármálaráðherrarnir gætu ekki
ákveðið það.
Olíuráðherrar OPEC koma sam-
an í Doha, höfuðborg Quatar, 15.
desember til að ræða nýtt oliu-
verð. Zaheri sagði að fjármálaráð-
herrarnir mundi ekki ræða olíu-
verð.
Brúin í Vín sem hrundi í Dóná. Hún er fjörutíu ára gömul og heitir Reichsbrtlcke.
Óttazt er að fjórir hafi farizt þegar brúin hrundi og siglingar stöðvuðust á Dóná.
Minnkandi hætta á
jarðskjálftum í Kína
Peking, 5. ágúst.
Reuter.
EINSTAKA kfnverskar fjölskyld-
ur fluttust á ný inn 1 hús sfn f
Peking eftir að hafa búið á götum
höfuðborgarinnar f átta daga, eða
frá þvf jarðskjálftarnir miklu
urðu þar 28. fyrra mánaðar.
Þótt hér sé aðeins um að ræða
lftið brot af þeim sex milljónum
höfuðborgarbúa, sem enn hafast
við utandyra, er það enn eitt
merki þess að yfirvöldin álfta
hættuna á áframhaldandi jarð-
skjálftum fara minnkandi.
Þeim verksmiðjum í höfuðborg-
inni fer fjölgandi, sem hefja
vinnslu á ný, og björgunarsveit-
irnar, sem unnið hafa að því að
hreinsa brak úr hrundum húsum,
fengu i dag sína fyrstu hvíld frá
þvi jarðskjálftarnir gengu yfir.
Otlendingar búsettir i Peking
verða enn að hafast við í lágreist-
um sendiráðsbyggingum, en flest-
ir hafa fengið leyfi til að skreppa
til íbúða sinna í háhýsum til að ná
í nauðsynjar.
Engar nýjar yfirlýsingar hafa
verið gefnar um hættu á frekari
jarðskjálftum, en í miðvikudag
voru yfirvöld bjartsýnni á að ekki
yrðu fleiri harðir skjálftar á næst-
unni.
Svo virðist sem Hua Kuo-feng
forsætisráðherra hafi sjálfur tek-
ið að sér yfirumsjón með öllu
björgunarstarfi. Hefur forsætis-
ráðherrann verið á ferðalagi um
jarðskjálftasvæðin frá því á föstu-
dag í fylgd 13 háttsettra ríkis-
starfsmanna. Hefur Hua heimsótt
kolanámur, stálver, verksmiðjur
og sjúkrahús í borgunum Peking,
Tientsin og Tangshan. Flutti Hua
og fylgdarlið hans íbúunum sér-
stakar sainúðarkveðjur frá Mao
Tse-tung flokksformanni, og skor-
aði á þá að leggja hart að sér til að
draga úr hörmungum náttúru-
hamfaranna.
Stór svæði í Angóla
eru enn á valdi Unita
llill/tobito
M&LUANDA Mn[nni<> jerr,íiueii
fAalanje de Corvalho ^
0 o
o Mussende
Cuanzo n____
„——""" Luso
Silvo Porto
Cangamba0 0
Gago Coutinho
200 miles
Angola.
STÓR svæði I mið- og suðurhér-
uðum Angola eru enn á valdi
frelsishreyfingarinnar Unita.
Skæruliðar hreyfingarinnar
undirbúa sókn gegn marxista-
hreyfingunni MPLA og borg-
arastrfðinu er sfður en svo lok-
ið samkvæmt fréttum sem ber-
ast frá landinu.
„Astandið í Angola er mjög
svipað og það var fyrir ári,“
segir talsmaður Unita 1 viðtali
við fréttamann Lundúnablaðs-
ins The Times. „MPLA hefur
bæina á valdi sfnu en við sveit-
irnar. Neto (leiðtogi MPLA) er
( raun réttri aðeins forseti
Luanda en ekki Angola.“
Nyrztu liðsveitir Unita eru í
Mussende, sem er um 100 km
suður af Malanje, og þær vest-
ustu i Cassiva, sem er um 90 km
suðaustur af hafnarbænum
Benguela. Skæruliðar Unita
láta einnig að sér kveða um-
hverfis hafnarbæinn Mocamed-
es I Suður-Angola og nálægt
Silva Porto höfuðstað héraðsins
Bie i Mið-Angola. (Sjá kort).
Talsmaður Unita segir að
vegna stöðugra árása hreyfing-
arinnar noti Kúbumenn og
MPLA ekki lengur veginn milli
slærsta bæjarins í Austur-
Angola, Luso, og bæjanna
Gago, Goutinho og Cangamba.
Hann segir að ekki sé hægt að
opna austurhluta Benguela-
járnbrautarinnar meðan sá
hluti landsins sé á valdi Unita.
Fréttamenn hafa ekki fengið
að fara til yfirráð@væða Unita
siðan borgarastriðinu lauk op-
inberlega í febrúar. Hins vegar
hefur MPLA viðurkennt að
bardagar haldi áfram í nokkr-
um hlutum Angola. Svo mikið
er víst að allir leiðtogar Unita,
þar á meðal forsetinn, dr. Jonas
Savimbi, framkvæmdastjórinn,
Miguel Puna, og yfirhershöfð-
inginn, Samuel Chiwale, eru
enn á lífi og eru með hermönn-
um sínum í óbyggðunum.
Baráttuhugur stuðnings-
manna Unita hefur aukizt siðan
hreyfingin hélt þing í Cuanza
austur af Silva Porto dagana 7.
til 10. maí. Samkvæmt svokall-
aðri „Cuanza-yfirlýsingu“ er
gert ráð fyrir harðnandi bar-
áttu gegn hreyfingunni MPLA
og viðræður við hana útilokað-
ar meðan hún styðjist við
Kúbumenn og Rússa (þótt
Unita styðji enn myndun þjóð-
stjórnar). Jafnframt var póli-
tisk og hernaðarleg endur-
skipulagning ákveðin og fyrst
hafizt handa um að skipta yfir-
ráðasvæðum Unita I hernaðar-
umdæmi og endurþjálfa sund-
urleitan 30.000 manna her
hreyfingarinnar og gera hann
að skæruliðaher.
Einn leiðtoga Unita segir að
markmiðið sé að beita skæru-
liðaaðferðum til að trufla sam-
göngur og lama efnahagslifið
en ekki að taka bæi. Hingað til
hafa aðgerðir Unita einskorðazt
við árásir á flutningablla, vegi
og járnbrautabýr og reynt er að
forðast bein átök við hermenn
MPLA eða Unita.
Unita-foringinn sagði að
hreyfingin hefði vopn og skot-
færi sem mundu nægja I eitt ár,
taldi auðvelt að ná nýjum birgð-
um af MPLA og kvað óþarft að
kvíða matarleysi þar sem aðal-
landbúnaðarsvæðin væru á
valdi Unita. Fyrr eða síðar
verður Unita þó að fá stuðning
erlendis frá og hreyfingin virð-
ist einangruð og vinalaus.
Bandaríkjamenn mundu
gjarnan vilja hnekkja áhrifum
Rússa en vilja ekki verða fyrir
nýjum skakkaföllum. Suður-
Afrlkumenn vilja ekki veita að-
stoð en Unita vill ekki þiggja
hana. Kinverjar vilja líka
hnekkja áhrifum Rússa. Zaire
hefur ekki viðurkennt MPLA
og Zambíustjórn gerði það hálf-
nauðug. Bretar, Vestur-
Þjóðverjar og Frakkar hefðu
sennilega ekkert á móti gagn-
byltingu.
Vestrænn stjórnarfulltrúi I
Lusaka ségir I viðtali við The
Times að Unita verði að sanna
hvers hreyfingin sé megnug áð-
ur en hún geti gert sér vonir
um utanaðkomandi hjálp. Ef
hreyfingunni takist það verði
engin tormerki á aðstoð. Leið-
togar Unita eru vissir um að
þetta takist og segja að ástandið
muni gerbreytast á næstu tólf
mánuðum.