Morgunblaðið - 21.09.1976, Blaðsíða 34

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1976
Umdeilt minnis-
merki um Katyn-
fjöldamorðin
London 20. september AP
UM 5000 manns fylltu kirkju-
garð einn f vesturhluta
Lundúna á iaugardag til að
vera viðstaddir afhjúpun
minnismerkis um f jöldamorðin
á 14,500 Pólverjum f Katyn-
skógi f sfðari heimsstyrjöld-
inni. Verulegt pólitfskt fjaðra-
fok hefur verið f London vegna
minnismerkis þessa og hafa
Sovétrfkin f marga mánuði
verið að reyna að koma f veg
fyrir að það yrði reist, en að þvf
standa samtök pólskra útlaga
um heim allan Minnismerkið
gefrgreinilega f skyn að Sovét-
menn beri ábyrgð á
fjöldamorðunum. Brezka rfkis-
stjórnin gætti þess vel að senda
ekki fulltrúa til athafnarinnar
á laugardag og bannaði jafn-
framt brezkum hermönnum að
vera viðstaddir f einkennis-
búningum til að forðast frekari
diplómatfska árekstra. Myndin
var tekin er minnismerkið var
afhjúpað af John Gourut,
majór, yfirmanni friðarsam-
takanna brezku.
Allsherjarþing SÞ sett í dag:
Sameinuðu þjóðunum
— 19. sept. — Reuter
BUIZT er við að meðal helztu mála á þrftugasta og fyrsta allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna, sem kemur saman f dag, þriðjudag, verði
togstreita rfkja þriðja heimsins svokallaða og hinna efnuðu iðnríkja.
Önnur mál, sem sýnt er að verða ofarlega á batigi, eru kynþáttamál f
sunnanverðri Afrfku, svo og andstaða tsraels við að láta af hendi
hernumdu svæðin við Araba.
Forseti Allsherjarþingsins verður Hamilton Shirley Amerasinghe
sem setið hefur f forsæti á öllum fundum hafréttarráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna. Undanfarna daga hafa fulltrúar 150 rfkja verið að
streyma til þings. 125 mál eru þegar komin á dagskrá þingsins, sem
standa mun 113 vikur.
Almennt er við þvi búizt, að
hlutlausu rikin, sem nýverið
héldu ráðstefnu æðstu manna í
Sri Lanka, muni sameinast í kröf-
um sínum um að auðugar þjóðir
geri grundvallarbreytingar á
efnahagsmálastefnu sinni og að
nýlendur verði úr sögunni. Þá
verður þess nú vart i æ ríkari
mæli, að riki þriðja heimsins telja
vilja iðnríkjanna til að brúa bilið
milli rikra þjóða og fátækra frem-
ur koma fram i orði en á borði.
Allt bendir til þess, að öryggis-
ráð Sameinuðu þjóðanna komi
saman til fundar n.k. fimmtudag
til að ræða málefni Namibíu.
Bæði allsherjarþingið og öryggis-
ráðið hafa skorað á Suður-Afriku
að veita landinu sjálfstæði og
efna þar til kosninga, sem fram
færu undir eftirliti Sameinuðu
þjóðanna, en hingað til hefur
stjórn Suður-Afriku ekki viljað
Ijá máls á afskiptum Sameinuðu
þjóðanna. Suður-Afríka hefur
ekki átt fulltrúa á allsherjarþing-
inu frá því á árinu 1974. Þá lá við
borð, að ríkið yrði rekið úr Sam-
einuðu þjóðunum, en þrjú ríki
beittu neitunarvaldi sinu gegn til-
lögu þess efnis.
Þrátt fyrir þetta er fyrirsjáan-
legt, að Suður-Afríka muni eiga
fulltrúa á þeim fundum öryggis-
ráðsins, sem fjalla um málefni í
Afríku sunnanverðri á næstunni.
Svo virðist sem hinir árangurs-
litlu fundir hafréttarráðstefnunn-
ar muni verða til þess að auka enn
á hagsmunatogstreitu rikja þriðja
heimsins og iðnrikjanna, þannig
Minnkið vöxt

penmgamagns
Washíngton 20. september — Heuter
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sagði
í dag að iðnríkin yrðu að minnka
vöxt peningamagns ef þau ættu
að ná tökum á verðbólgunni.
Sagði I ársskýrslu sjóðsins að
peningaaukningin í flestum iðn-
ríkjum væri alltof mikil og að
draga yrði verulega úr henni ef
koma ætti sæmilegu jafnvægi á
verðlag. Segir ennfremur í
skýrslunni að eitthvað hafi verið
dregið úr peningamagns-
aukningu, en ekki svo að nægði.
„Ef ekki tekst að draga úr verð-
bólgunni verða aðgerðir til að
auka hagvöxt og atvinnu ekki
langlífar", segir sjóðurinn.
að hin fyrrnefndu muni herða
mjög á kröfum sínum um jafnari
og réttlátari skiptingu þess arðs,
sem til skipta er í heiminum öll-
um. Agreiningur þróunarríkj-
anna annars vegar og Bandaríkj-
anna hins vegar um skiptingu
auðlinda á hafsbotni var það mál,
sem einkum stóð í vegi fyrir þvi,
að fulltrúar á hafréttarráðstefn-
unni kæmust að samkomulagi um
framtiðarskipan i hafréttarmál-
um, og nú lítur helzt út fyrir að
lagt verði fyrir allsherjarþingið,
að ráðstefnan verði kvödd saman
á ný í maí á vori komanda.
Fráfarandi forseti allsherjar-
þingsins er Gaston Thorn, forsæt-
isráðherra Luxemborgar. Hann
mun setja allsherjarþingið sið-
degis í dag, en sendiherra Sri
Lanka hjá Sameinuðu þjóðunum,
Shirley Amerasinghe, tekur að
þvi búnu við yfírstjórn þingsins.
ERLENT
V erður lík
Maós smurt?
Peking 20. september
—Reuter.
KlNVERJAR hafa nú lokið við
útfararsiði fyrir Maó Tse-tung
formann en hafa hins vegar ekki
látið neitt uppi um hvað gert
verður við llk hans. Venjan hefur
verið sú að hetjur kfnverskra
kommúnista hafi verið brenndar,
en vangaveltur eru uppi um að lik
Maós, eins og Ifk Lenins og Ho
Chi Minhs verði smurt og þannig
varðveitt fyrir komandi kynslóðir
Klnverja. Hinum opinbera
sorgartima I Kfna lauk með hinni
fjölmennu útiathöfn á laugardag,
en þangað kom milljón manna.
Hagsmunatogstreita og
kynþáttamál efet á baugi
N-Ítalía:
Jarðhrær-
ar
aáfram
Udine — 19. sept. — Reuter
VÆGRA jarðskjálftakippa varð
vart I Friuli-héraði á Norðaustur-
ttalfu á sunnudaginn var.
Hræringar þessar hafa þó ekki
valdið teljandi ótta, og flestir
(búar á þessum slóðum kjósa að
dveljast áfram f húsum sfnum,
sem mörg hver eru mjög illa út
leikin eftir jarðskjálftana að und-
anförnu. Þegar geysiharður jarð-
skjálfti varð á þessutn slóðum f
mafmánuði s.l. fórust um þúsund
manns og f sfðustu viku greip um
sig mikill ótti þegar miklar jarð-
hræringar urðu þar á ný.
Mikill fjöldi hefur flúið jarð-
skjálftasvæðið og hafa um 60 þús-
und manns tekið sér vetrarsetu
við Adriahafið þar sem nægilegt
framboð er á húsnæði og
þjónustu, en Adriahafsströndin
er vinsæll ferðamannastaður.
Jarðskjálftafræðingar hafa lýst
því yfir að búast megi við áfram-
haldandi jarðhræringum í Friuli
og nágrenni næstu átta til tiu
mánuði, en alls hafa nú tæplega
300 jarðskjálftakippir mælzt þar
siðan náttúruhamfarirnar urðu
þar 6. mai s.l.
Strax eftir útför Chou En-lais for-
sætisráðherra f janúar s.l. var til-
kynnt að lfk hans yrði brennt
samkvæmt fyrirmælum hans
sjálfs og öskunni dreift yfir fljót
og sveitir Kfnaveldis. Maó kann
einnig að hafa látið eftir sig fyrir-
mæii um hvernig fara skuli með
lfk hans, en enn hefur ekkert
verið látið uppi um það.
Utlendingar fengu ekki að vera
viðstaddir athöfnina á Torgi hins
himneska friðar í Peking, en grát-
ur mannfjöldans heyrðist í kfló-
metra fjarlægð. Pekingbúar báru
enn svört sorgarbönd í gær. Af
opinberri hálfu hefur ekkert ver-
ið skýrt frá væntanlegum fundi
miðstjórnar kommúnistaflokks-
ins, en þar eð nánast allir mið-
stjórnarmennirnir 160 talsins eru
nú í Peking má ætla að fundurinn
verði alveg á næstunni. Þar verð-
ur fjallað um eftirmann Maós, en
einnig um nýja fulltrúa I fasta-
nefnd flokksins og framkvæmda-
stjórn. Dauðsföll og hreinsanir
hafa fækkað í fastanefndinni að
undanförnu úr átta i fjóra, og nú
eru aðeins 16 í framkvæmda-
stjórninni. Allt er á huldu um
eftirmann Maós en Hua Kuo-feng
forsætisráðherra þótti æði aðsóps-
mikill og skörulegur er hann
flutti minningarræðuna um Maó
á laugardag. Hann r hvorki
kenndur við róttæka né ihalds-
sama arma flokksins, og kann þvi
að reynast sú málamiðlun sem
flokkurinn getur sameinast um.
Spánarstjórn
hótar hörku
Madrid 20. september - Reuter
RODOLFO Martin Villa, innan-
ríkisráðherra Spánar, sagði I
Baskahéruðum landsins i gær,
að rikisstjórnin myndi ekki liða
óeirðir, þótt hún slakaði á
stjórnmálatakmörkunum
Franco-timans. Stjórnin myndi
brjóta niður hvers kyns óeirðir,
stjórnleysi og undirróður. Mik-
ill órói og óeirðir hafa verið í
Baskahéruðunum að undan-
förnu.
Mamiskæðasta flug-
slysið í Tyrklandi
Isparta 20. september.
— Reuter.
MESTA flugslys sögunnar f Tyrk-
landi varð er tyrknesk Boeing 727
þota með 154 menn innanborðs
rakst á fjall eitt nálægt Isparta á
sunnudagskvöld með þeim afleið-
ingum að allir fórust, að sögn
tyrkneskra embættismanna. Vél-
in, sem var frá Turkish Airlines,
var á leið frá ltalfu til tyrkneska
strandbæjarins Antalya við Mið-
jarðarhaf. Að þvf er Nahit
Mentese, samgöngumálaráðherra
Tyrklands, sagði f dag voru 125 af
Croiset skyggnist
eftir týndri flugvél
Quito — 18. sept. Reuter
HOLLENZKI sjáandinn Gerald
Croiset er kominn til Ekvador f
þvf skyni að komast að þvf hver
urðu örlög flugvélar með 60
manns innanborðs, en flug-
vélin hvarf sporlaust fyrir
rúmum mánuði.
Vélin sem var af Vickers
Viscount-gerð, hvarf skömmu
eftir flugtak frá Quito 15. ágúst
s.l., og hefur ekkert til hennar
spurzt síðan, þrátt fyrir við-
tæka leit.
Fulltrúi Saeta-flugfélagsins i
Ekvador segir að Croiset hafi
þegar lýst því yfir að hann
haldi, að flugvélin hafi hrapað í
fjalllendi um 250 kílómetra
suður af Quito.
Fyrir fjórum árum hrapaði
flugvél frá Uruguay-her í
Andesfjöllum, og þá benti
Croiset réttilega á að menn
hefðu komizt lífs af.
Eins og kunnugt er var
Croiset fenginn hingað til lands
i fyrra til að aðstoða við rann-
sókn Geirfinnsmálsins svo-
nefnda.
147 farþegum vélarinnar útlend-
ingar, þar af flestir ftalskir og
vestur-þýzkir ferðamenn á leið f
frf. Mentese sagði að ekki væri
enn Ijóst hvort sprenging hefði
orðið I flugvélinni áður en hún
rakst á f jallið.
Landstjórinn í Isparta sagði að
brak vélarinnar væri dreift um
eins ferkílómetra svæði og að eng-
ir hefðu fundizt á lífi. Eftir slysið
logaði í vélinni og gátu slökkvi-
liðsmenn ekki komizt nálægt
henni i fyrstu vegna hitans. Sjón-
arvottur einn sagði: „Fyrst sá ég
rautt ský. Sfðan heyrði ég grfðar-
lega sprengingu sem gerði mig
heyrnarlausan i eina mípútu.“
Mentese sagði að siðast hefði
heyrzt frá flugmanninum tfu mín-
útum áður en slysið varð, og þá
sagðist hann ætla að iækka flugið
úr 13000 fetum í 12000 fet. „Ég
held að eitthvað hafi gerzt þá,“
sagði ráðherrann. Annar sjónar-
vottur sagði að um það leyti sem
þotan kom yfir Isparta, sem er 96
kilómetra frá Antalya, hefði hún
flogið svo lágt að hann hefði ótt-
azt að hún hrapaði niður í borg-
ina.
1 marz 1974 hrapaði tyrknesk
DC-10 vél nálægt París, og fórust
þá allir sem um borð voru, 346
manns, og var það mesta flugslys
sögunnar. Rannsóknarmenn frá
Turkish Airlines hófu þegar i stað
rgnnsókn á slysstað f dag.