Morgunblaðið - 22.10.1976, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. OKTÖBER 1976
17
Hverfisgata 18. þar sem fyrirtækið var lengst til húsa, frá 1931—1974.
Og Bankastræti 10, þar sem það var fram til 1931
1935, en þá tók bifreiðaeinkasala
ríkisins til starfa og tók að flytja
inn alla bíla sjálf., og stóð sú
einokun fram til 1941. Þeir
Jóhann og Björn Arnórsson lögðu
þá megináherzlu á innflutning
vefnaðarvara, búsáhalda, postu-
líns og skotvopna, sem þeir fluttu
inn frá byrjun og fyrirtækið selur
enn i dag. Eftir 1960 fer innflutn-
ingur að aukast aftur, en á eftir-
strlðsárum voru innflutningshöft
á öllum vörum, eins og kunnugt
er,“ sagði Jóhann.
Upp úr 1960 með endurkomu
„frílistans“ fór fyrirtækið að
flytja inn ýmiss konar rafmagns-
vörur, svo sem ljósaperur o.fl. en
hélt samt áfram að selja bifreiða-
varahluti, sem það gerir enn I
dag, svo og hannyrðavörurnar og
búsáhöld. 1 dag starfa sjö menn
við skrifstofu- og verzlunarstörf
hjá Jóhanni Ölafssyni og Co.
Þjónustumiðstöðin f eigu Frum
h/f sér um útkeyrslu fyrir fyrir-
tæki okkar, einnig tollskýrslur,
póst- og telexþjónustu og I fram-
tfðinni væntanlega einnig um
verðútreikninga. Þetta samstarf
hefur þær afleiðingar," sagði
Jóhann, „að fyrirtækið þarfnast
endurskipulagningar við og verð-
ur þvf líklega skipt niður f deildir
með ýmsum breytingum.
A þessum tímamótum fyrirtæk-
isins Jóhanns Ólafssonar og Co.,
finnst mér það vel mega koma
fram hve rfkan þátt einkafram-
takið átti f mótun islenzkrar verzl-
unar, en eins og Bjarni heitinn
Benediktsson komst að orði þá
hefur Samvinnuhreyfingin verið
duglegri að auglýsa sinn þátt. Það
var Eimskipafélag Islands, sem
gerði fyrirtæki okkar kleift að
hefja verzlun við útlönd, en fram
til 1916 höfðu Danir algera yfir-
burði á þvf sviði eins og kunnugt
er. En með upphafi islenzkrar
verzlunar, jókst skipafloti lands-
manna og tryggingakerfið, en
Sjóvá var t.d. stofnuð 1918 og við
erum með vörutryggingaskírteini
númer eitt frá þeim“, sagði
Jóhann að lokum.
1 dag, föstudag, er móttaka milli
kl. 5—7, fyrir gamla stárfsmenn,
viðskiptavini og aðra velunnara
fyrirtækisins í Sundaborg.
þess, að tekjutap opinberra aðila
af þessum sökum sé alls ekki und-
ir 5 milljörðum króna á þessu ári
og ef til vill er hér um verulega
hærri upphæð að ræða. í heild
mun innheimta tekjuskatts og
tekjuútsvars á þessu ári nema um
20 milljörðum króna.
En hvað má þá til varnar verða
gegn þessum ófögnuði?
Hér virðist um tvær leiðir að
ræða. önnur leiðin er sú, að tak-
ast megi án aukinna aðhaldsað-
gerða að breyta svo viðhorfi skatt-
greiðenda til þessara mála, að
skattsvik verði ekki stunduð
nema af fámennum hópi afbrota-
manna. Þetta er auðvitað hin
æskilega leið, þótt mörgum muni
finnst barnalegt að tala um þetta
sem raunhæfan möguleika.
Reynslan hvetur ekki til bjartsýni
f þeim efnum.
Ég vil þó trúa þvf, að ef beinni
skattheimtu opinberra aðila yrði
meira í hóf stillt en nú er, mætti
vænta mjög breyttra viðhorfa hjá
skattgreiðendum. Hinn vinnandi
maður á mjög erfitt með að sjá
réttlæti og vizku í núverandi
skattheimtu, þar sem tekið er til
opinberra aðila rúmlega 52% af
persónutekjum umfram lágt
mark og sfðan krafizt til viðbótar
5% í skyldusparnað. I þessu sam-
bandi skiptir engu máli þótt ýms-
ar aðrar þjóðir kunni að vera á
enn meiri villigötum í innheimtu
beinna skatta en við Islendingar.
Takist hins vegar ekki án um-
fangsmikilla aðhaldsaðgerða að fá
skattgreiðendur almennt til að
virða skattalögin, ber opinberum
aðilum skylda til að beita öllu því
aðhaldi, sem tiltækt er, til að
tryggja að allir sitji við sama borð
í skattgreiðslum.
Framkvæmdaþáttur skattamál-
anna hefur því miður verið, og er
enn, veikburða hér á landi. Kem-
ur þar margt til, sem ekki skal
tfundað hér. Skylt er þó að taka
fram, að þegar stofnuð var rann-
sóknardeild við embætti rfkis-
skattstjóra, sköpuðust ný viðhorf
f þessum efnum. Verulega vantar
þó á, að sú deild hafi þann styrk,
sem til þarf, þrátt fyrir ágætt
starf þeirra, sem þar hafa að unn-
ið. Er enginn vafi á þvf að í raun-
hæfri framkvæmd skattalaga
stöndum við langt að baki ýmsum
öðrum þjóðum. Nægir að vfsa til
skattaframkvæmdar f Bandaríkj-
unum í því sambandi.
Nauðsyn
aukinna
aðhaldsaðgerða
Ljóst er, að við fyrirhugaðar
skattalagabreytingar á ekki að
lækka það hlutfall tekna, sem
gjalda ber til opinberra aðila.
Ekki er þvf að vænta siðferðilegr-
ar endurvakningar fslenzkra
skattborgara af þeim sökum.
Ekkert hefur ennþá heyrzt um
það, hvaða breytingar séu fyrar-
hugaðar á þeim ákvæðum lag-
anna, sem varða framkvæmd
þeirra og eftirlit með framtölum.
Verður þó ekki öðru trúað en nú
verði ráðizt af hörku gegn skatt-
svikunum. Meðal lagaákvæða og
framkvæmdaatriða, sem nauðsyn-
Iegt er að breyta, eru þau, er hér
verða talin:
1) Allar eignir, sem máli skipta
við framkvæmd skattaeftirlits,
verða að vera framtalsskyldar.
Fella þarf þvf úr gildi ákvæðin
um framtalsfrelsi sparifjár og til-
tekinna verðbréfa f vissum tilvik-
um.
2) Stórefla þarf rannsóknar-
deild ríkisskattstjóraembættisins.
Fullvfst er, að sá kostnaður, sem
af þvf leiddi, mundi skila sér
margfaldur í aukinni skatt-
heimtu.
3) Beina þarf úrskurðum í
stærri skattsvikamálum til dóm-
stóla í miklu ríkara mæli en verið -
hefur og tryggja þarf fljótvirka
meðferð þeirra þar. I þessu sam-
bandi þarf að hafa í huga, að
skattgreiðendur ættu að eiga full-
an rétt á því að fá að vita herjir
þeir eru, sem hafa stórar upphæð-
ir af opinberum sjóðum á ári
hverju. Nú virðast flestöll mál
vera afgreidd í kyrrþey bak við
lokaðar dyr skattsektanefndar og
er það fráleitt fyrirkomulag.
4) Stórauka þarf viðurlög við
skattsvikum.
Eg vil taka það fram að mér
finnst það ekki vera skemmtilegt
hlutverk að verða að setja fram
kröfur um stóraukið aðhald og
eftirlitsaðgerðir í skattamálum.
Vissulega væri æskilegra, að
ástand skattamálanna væri þann-
ig, að strangar eftirlitsaðgerðir og
hörð viðurlög væru óþörf. Mér er
einnig fyllilega ljóst, að eftirlits-
aðgerðir geta aldrei að fullu náð
þeim árangri, sem að er stefnt.
Ég er hins vegar sannfærður
um það, að hættulegt sé að draga
lengur að reyna af alvöru að
stinga á þvf graftarkýli, sem
skattsvikin hafa alltof lengi verið
á þessu landi. Þetta kýli hefur
þegar skemmt meira út frá sér en
okkur grunar. Það er stór og vax-
andi hópur í þjóðfélaginu, sem
krefst þess að samræmis sé gætt í
lagasetningu og lagaframkvæmd
á sviði skattamála. Þessi stóri
hópur mun fylgjast vel með þvf,
hvernig til tekst í þessum efnum
við fyrirhugaða endurskoðun
skattalaganna og þá franíkvæmd,
sem á eftir fer.
Það eru smáatriðin
sem gera
AUTOBIANCHI
A112 Elegant
að svona
skemmtilegum bíl.
ítalir kunna að nostra við smáatriðin
og þess ber AUTOBIANCHI
greinileg merki, hann er vel gerður
bíll, — að auki stenst hann þær
gæðakröfur um aksturseiginleika
og öryggi, sem SAAB gerir til
smábíla. Til afgreiðslu nú þegar.
Það er þess virði að skoða
AUTOBIANCHI.
BDORNSSON A.c?
SKEIFAN 11 REYKJAVIK SÍMI81530
Italskí ^
smábíllinn