Morgunblaðið - 11.12.1976, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. DESEMBER 1976
borað næsta
borananna í
Krafla:
Aftur
1 ljosi
ÁFORMAÐ er að hefja boranir á
Kröflu að nýju næsta vor og
ákvarða þá staðsetningar þeirra
hola samkvæmt niðurstöðum sem
fengizt hafa i borunum á
virkjunarsvæðinu 1 sumar, að þvf
er Jakob Björnsson, orkumála-
stjðri, skýrði Morgunblaðinu frá i
gær.
Orkumálastjóri var spurður að
því hvað nú tæki við varðandi
virkjunarframkvæmdir eftir að
borunum er hætt að sinni. Hann
svaraði til, að næst lægi fyrir að
hleypa úr þeim holum sem enn
ættu eftir að koma upp og mæla
þær og vinna síðan úr þeim mæl-
ingum.
Þá yrði áfram unnið við gufu-
veituna á svæðinu, en þar er um
að ræða lagningu pipa, að'koma
upp gufuskiljum, frárennslislögn-
um fyrir vatnið og kælilagnir.
Að sögn Jakobs liggja enn ekki
fyrir neinar tölur um þá orku sem
— Engin skuld-
binding . . .
Framhald af bls. 40
fréttastofunni, þess efnis að
Gundelach hefði sagt að hann
teldi að miklar líkur væru á að
bráðabirgðasamkomulag næðist
við Islendinga um veiðar þjóða
EBE innan landhelgi íslendinga
fyrir áramót. Þá hefði verið talað
um að 12 skip frá þjóðum EBE
fengju að veiða í landhelgínni og
íslendingum stæði til boða 30 þús-
und tonna afli á miðum EBE-
landanna. Sagði Lúðvfk að þessar
upplýsingar stönguðust á við orð
islenskra ráðherra um gang samn-
ingaviðræðnanna og yfirlýsingu
Gundelachs bæri að mótmæla, ef
hún ætti ekki við rök að styðjast.
Geir Hallgrímsson forsætisráð-
herra sagði að sér væri algjörlega
um megn að gefa skýringar á um-
mælum Gundelachs, þvi hann eða
íslenska ri"kisstjórnin bæri ekki
ábyrgð á ummælum hans. Um
aðrar skýringar af hálfu ríkis-
stjórnarinnar væri ekki að ræða
en þær, sem komið hefðu fram í
ummælum ráðherra í umræðum
um þessi mál á Alþingi fyrir
skömmu.
Forsætisráðherra sagðist hafa
haft símasamband við utanríkis-
ráðherra, og hefði komið fram hjá
utanríkisráðherra að hann ætlaði
að hitta Finn Olav Gundelach i
kvöldverðarboði og þar myndi
hann ganga úr skugga um hvort
þessi ummæli væru rétt eftir höfð
og í öðru lagi mótmæla þeim ef
svo væri. Minnti forsætisráðherra
á að slík ummæli sem þessi hefðu
áður verið afbökuð af fjölmiðlum.
Það skipti þvi ekki höfuðmáli
hvað þessi maður segði érlendis,
heldur hver yrði niðurstaðan I
þeim viðræðum, sem boðaðar
voru í fré; fiikynningu eftir
könnunarvið; iurnar hér ' i
Reykjavfk. Geir Hallgrlmsson
sagði að það sem kæmi fram í
ummælum Gundelachs væri al-
gjör nýlunda fyrir sér.
Þá sagði forsætisráðherra að
búist væri við að léð yrði máls á,
að þær viðræður, sem boðaðar
voru I lok könnunai viðræðnanna
i Reykjavík, færu fra'm i Brlissel
16.—17. desembcr n.k. undir for-
sæti eða undir forystu sendiherra
tslands þar, Tómasar Tómas-
sonar. Ekki hefði að öðru leyti
verið ákveðið hverjir tækju þátt 1
þeim viðræðum af íslands hálfu.
Forsætisráðherra vitnaði síðan til
fréttar í Mbl. í gær þar sem haft
var eftir Einari Ágústssyni utan-
ríkisráðherra að engin tilboð
hefðu komið fram i þeim viðræð-
um, sem farið hefðu fram við
EBE, um hugsanlegt aflamagn
Islendinga á míðum EBE. Ekki
sagðist forsætisráðherra því
skilja hvernig þessi tala um 30
þúsund tonnafla væri til komin.
Fram kom í ræðu forsætisráð-
herra að væru þessi 30 þúsund
tonn tilboð FRF bá væri eftir að
hola 10 kannað gefa, en hún lætur
enn ekkert á sjá og lofar þannig
enn mjög góðu. Jakob sagði að
búast mætti þó við að holan dalaði
eitthvað frá því sem nú væri,
enda væri slíkt venja. Bæði hola 8
og 11 eru komnar upp. Hinn fyrr-
nefnda reynist vera í samræmi
við álit sérfræðinga, sem ekki
reiknuðu með að hún gæfi veru-
lega orku en mælingar á holu 11
eru skemmra á veg komnar. Hola
9 er enn algjörlega óþekkt stærð,
enda ekki fullfrágengin enda þótt
borun hennar sé lokið. Sagðist
Jakob ekki eiga von á því að mæl-
ingar á þeirri holu lægju fyrir
fyrr en eftir jól.
Jakob var að því spurður hvort
ekki yrði hafin raforkufram-
leiðsla í vetur ef I ljós kæmi að úr
holumþeim sem fyrir væru
fengjust sem samsvaraði 15—20
MW orku. Svaraði orkumálastjóri
því til, að hann hefði alltaf reikn-
sjá á hvaða svæðum veiðiheimild-
ir þessar mundu verða og það
væri ekki fyrr én íslenska ríkis-
stjórnin hefði séð sllkt tilboð, sem
hægt væri að vega og meta, hvort
það væri þess virði að því yrði
sinnt eða ekki.
Alls stóðu umræðurnar utan
dagskrá í tvær klukkustundir og
tóku 10 þingmenn til máls. Gylfi
Þ. Gfslason (A) gagnrýndi einnig
hversu seint ýmis mikilvæg mál
hefðu verið lögð fyrir Alþingi, s.s.
tollskrárfrumvarp, fjárveitingar-
nefnd hefði ekki enn tilbúnar til-
lögur sinar vegna 2. umræðu
fjárlaga og boðuð hefðu verið
frumvörp um skattamál og fl.,
sem lögð væri áhersla á að af-
greidd yrðu fyrir jól. I tilefni af
þessum orðum Gylfa sagði Geir
Hallgrímsson forsætisráðherra
vera sammála Gylfa um það að
æskilegt væri að hafa fyrra fallið
á afgreiðslu mála, en þrátt fyrir
góðan vilja hefðu hlutirnir
gjarnan æxlast þanig að síðustu
dagarnir fyrir jól yrðu alltof
miklir annríkisdagar, og þar væri
reynslan eins, hvaða rlkisstjórn
sem hefði farið með völd. Varð-
andi fjárlagafrumvarpiö sagðist
forsætisráðherra eiga von á því að
önnur umræða um það gæti farið
fram fljótga eftir helgina.
— Varðskip
Framhald af bls. 40
þess benda að klæðning hennar
væri ekki með þeim hætti sem
kveðið væri á um. Þar sem bilun
hafði einnig orðað I ratsjá belg-
Iska togarans var ákveðið að færa
togarann til Reykjavikur til við-
gerðar á ratsjáinni og notað þá
tækifærið til að láta sérfræðinga
Landhelgisgæzlunnar kanna
klæðninguna nánar.
Benedikt Guðmundsson, starfs-
maður Landhelgisgæzlunnár,
kvað síðan upp þann úrskurð eftir
að komið hafði verið með togar-
ann tal Reykjavíkur að klæðning
vörpunnar væri ólögleg og málið
síðan sent saksóknara og það tek-
ið fyrir I sakadómi Reykjavikur I
gær. Þar féllst skipstjóri togarans
á dómssátt I málinu I gærdag,
enda hafði áður komið I ljós að
honum var ókunnugt um að
klæðning vörpunnar var ekki með
þeim hætti sem reglur gerðu ráð
fyrir.
Eins og fyrr segir hafa nokkur
brögð verið að þvi að aðrir belg-
ískir togarar væru með sams kon-
ar útbúnað veiðarfæra, sem virð-
ist benda til þess að belgisk yfir-
völd hafi trassað að koma á fram-
færi við útgerðir togaranna eða
togaraskipstjórana hvernig geng-
ið skuli frá klæðningum I vörp-
um, sem þeir nota hér við land.
Verði ekki ráðin bót á þessu af
hálfu Belga má við því búast að
Landhelgisgæzlan muni í auknum
mælí færa belgíska togara til
hafnar hér og færa skipstjóra
þeirra fyrir rétt.
vor
sumar
að með því að hefja raforkufram-
leiðslu, ef þarna fengist nægileg
gufa til að geta komið að gagni,
enda væri 30 MW afköst vélasam-
stæðunnar fjarlægara markmið,
þar sem engin þörf væri fyrir alla
þá orku norðanlands enn sem
komið væri.
— íþróttir
Framhald af bls. 38
Svavarsson. Þeir voru sannkallaðir
klettar I vörninni og mikil barðtta i
þeim.-Hins vegar var Ágúst alltof
ragur i sóknarleiknum — reyndi ekki
eitt einasta markskot I leiknum.
Þá er ógetið um frammistöðu
Geirs Hallsteinssonar. Hann var með
öllu óþekkjanlegur frá leiknum i
fyrrakvöld og var lykilmaður i öllu
spili islenzka liðsins og skoraði nokk-
ur stórglæsileg mörk.
— Elkem . . .
Framhald af bls. 40
viðræður nú á lokastigi og kvaðst
hann vonast tal að gengið yrði frá
samningum milli þessara aðila i
næstu viku. Þá sagði Gunnar að
einnig væri búið að ganga frá
flestum þáttum varðandi væntan-
lega lántöku stóriðjufyrirtækis
þessa hjá Norræna fjárfestinga-
bankanum, og mætti segja að þar
væru aðeins formsatriði eftir,
enda það mál sumpart samhang-
andi viðræðunum við Elkem.
— 275 þús.
tonn . . .
Framhald af bls. 40
allra þjóða, er málið varðar. Þvi
næst segir:
I aðalályktun fundarins er m.a.
fagnað útfærslu fiskveiðiland-
helginnar í 200 milur og þeiv
mikla sigri, sem unnir hefur með
raunverulegri viðurkenningu
allra þjóða, er málið varðar. Þvi
næst segir:
„Fundurinn lýsir áhyggjum sin-
um yfir því, að flestar greinar
útgerðarinnar eru nú reknar með
miklum halla þrátt fyrir hæsta
verðlag á flestöllum sjávarafurð-
um okkar, sem við höfum nokk-
urn tima búið við. Fundurinn tel-
ur það mikið ábyrgðarleysi af
þjóðarheildinni, að krefjast svo
mikils af fiskveiðum og fisk-
vinnslu, að þessar atvinnugreinar
skuli ekki búa við góða afkomu
við þessar aðstæður. Léleg af-
koma sjávarútvegsins dregur úr
afköstum og framleiðni atvinnu-
greinarinnar og við það verða
heildarkjör þjóðarinnar lakari en
ella.
Svo illa er nú komið að helzta
grein fiskiðnaðarins, hraðfrysti-
iðnaðurinn, er nú rekinn á ábyrgð
rákissjóðs á greiðslum úr
Verðjöfnunarsjóði, þar sem
hækkanir á afurðaverði hafa
komið að takmörkuðu gagni,
vegna sifelldra kostnaðar-
hækkana innanlands.
Vegna minnkandi afla og
aukins tilkostnaðar, verður nú að
hækka allt fiskverð til útgerðar
verulega, svo hugsanlegt sé að
útgerðin verði rekin hallalaust. I
þessu sambandi má einnig nefna,
að erfitt virðist að fá sanngjörn
skipti milli útgerðar og fisk-
vinnslu og fer útgerðin ávallt með
skarðan hlut frá borði. I sam-
bandi við fiskverðsákvarðanirnar
á útgerðin samleið með sjómönn-
um um leiðréttingu sinna mála.
Það er næsta torskilið, hvernig
það má vera, að útgerðin skuli
ávallt vera sú hornreka, sem raun
ber vitni. Þá leggur fundurinn
áherzlu á, að auka þurfi fjármagn
til sjávarútvegsins."
Þá segir í ályktuninni, að
fundurinn lýsi ánægju sinni með
þær tilraunaveiðar, sem sjávarút-
vegsráðherra hafi beitt sér fyrir
nú í ár. Tilraunir þessar hafi
sumar gefið góða raun og megi
ætla að loðnuveiðar að sumarlagi
eigi eftir að verða snar þáttur i
útgerð landsmanna.
Ennfremur lýsir aðalfundurinn
áhyggjum sinum yfir því, ef ekki
verður Unnt að stemma sigu við
óhóflegum launahækkunum á
næsta ári, þegar kjarasamningar
launþega- og atvinnurekenda
falla úr gildi. Þegar aðstæður
verði til launahækkana leggi
fundurinn áherzlu á, að þær eigi
fyrst og fremst að ganga tíl sjó-
manna og fólks I fiskiðnaðinum.
Almennar launahækkanir nú
muni aðeins hafa i för með sér
eyðileggingu þessa efnahagsbata,
sem átt hefur sér stað að undan-
förnu.
Eins og fyrr segir var Kristján
Ragnarsson endurkjörinn for-
maður L.I.O., en aðrir í stjórn eru
nú: Agúst Flygenring, Hafnar-
firði, Andrés Finnbogason,
Reykjavík, Sverrir Leósson,
Akureyri, Þorsteinn Jóhannes-
son, Garði, Björn Guðmundsson,
Vestmannaeyjum, Tómas Þor-
valdsson, Grindavík, Vilhjálmur
Ingvarsson, Reykjavik,
Guðmundur Guðmundsson, Isa-
firði, Hallgrimur Jónasson,
Reyðarfirði, Viglundur Jónsson,
Ölafsvík, Marteinn Jónasson,
Reykjavik, Guðmundur R. Ingva-
son, Hafnarfirði, Vilhelm Þor
steinsson, Akureyri, og Valdimar
Indriðason, Akranesi.
— Gundelach ber
fréttina til baka
Framhald af bls. 1.
En þessi blaðamaður hefur ein-
hvern veginn — þetta er hans
skýring — ruglað þessu saman
og heimfært sovétummælin
upp á Island en það hafi honum
aldrei dottið í hug að segja því
að það mál væri óútkljáð.
Hins vegar höfum við komið
okkur saman um að hafa fund í
BrUssel 16. og 17. desember
undir forystu Tómasar Tómas-
sonar sendiherra með aðstoð
fiskifræðinga að heiman til
þess að fara yfir þá möguleika
sem kunna að vera á gagn-
kvæmum veiðiheimildum,
sagði Einar Ágústsson.
Hann sagði að þessar viðræð-
ur væru í framhaldi af þeim
viðræðum sem þegar hefðu
farið fram og í samræmi við það
sem alltaf hefði verið sagt að
það mundu verða einhverjar
viðræður i kringum 17.
desember.
Aðspurður um Reuters-frétt
frá BrUssel um að hann hafi
rætt við Anthony Crosiand,
utanríkisráðherra Breta, i eina
klukkustund á fimmtudags-
kvöld sagði Einar Ágústsson að
samtal þeirra hefði ekki staðið
klukkutíma heldur um fimm
mínútur og farið fram í kokk-
teil-veizlu. Það er rétt að ég
ræddi við hann, sagði Einar, og
hann ræddi ekki neitt um
þrýsting á okkur.
Grosland ítrekaði það að það
væru Efnahagsbandalagið og
Gundelach sem semdu fyrir
Breta. Hann sagðist hins vegar
náttúrlega vona að viðræðurnar
kæmu vel út, það er fyrir Breta.
Á því þarf enginn að vera hissa
sagði utanríkisráðherra.
Samkvæmt Reuters-frétt frá
BrUssel eru Bretar sæmilega
vongóðir um að EBE og Island
komist að bráðabirgðasam-
komulagi fyrir áramót. Haft er
eftir heimildum í BrUssel að
tilkynning Rússa um útfærslu í
200 mílur muni hafa áhrif á
stefnu EBE og taka verði hana
til athugunar. Sagt er að eftir
eigi að koma í ljós hvort Rússar
verði fúsari til viðræðna við
EBE um gagnkvæm fiskveiði-
réttindi.
— Ekkert tilefni
Framhald af bls. 2
Sagðist Þórarinn ímynda sér
að yfirlýsing Gundelachs værí
ákveðið „taktik“, sem hann
beitti tal að friða Breta, en
einmitt 14. desembær færu
fram viðræður innan EBE um
þær kröfur Ira og Breta að
þeir fái sérstaka lögsögu innan
sameiginlegrar lögsögu EBE-
landanna. Þá minnti Þórarinn
á að EBE-löndin hefðu þegar
samninga um 66 þúsund tonna
veiði innan islenzku fiskveiði-
lögsögunnar á næsta ári, það
yrði því að koma til meira en
30 þúsund tonna tilboð af
þeirra hálfu.
Hjá Guðmundi H. Garðars-
syni kom m.a. fram að allt efni
viðræðufunda EBE og Islend-
inga hefði legið frammi í utan-
ríkismálanefnd Alþingis og
þar hefði ekkert verið dregið
undan. Sagði Guðmundur að
vel kæmi til álita að engar við-
ræður færu fram við EBE ef
fulltrúi þess hagaði málflutn-
ingi sinum með þeim hætti,
sem komið hefði fram i yfirlýs-
ingu Gundelachs nú síðast.
— Kötlusvæðið
Framhald af bls. 2
hrinu voru nokkru austar en
hinnar fyrri, að því er Páll
Einarsson, jarðeðlisfræðingur hjá
Raunvisindastofnun, skýrði
Morgunblaðinu frá í gærdag.
Að sögn Páls hafa engar breyt-
ingar orðið á Kröflusvæðinu
nyðra síðustu vikurnar. Engir
skjálftar mælast þar enn sem
komið er en land heldur áfram að
risa með sama hraða og það hefur
gert allt frá 18 nóvember, en þá
dró nokkuö ur landrisinu frá þvi
sem verið hafði timabilið þar á
undan. Með sama hraða ætti ris
landsins á þessum slóðum að vera
komið í hámark upp úr áramótum
eða kringum 10. janúar og um það
leyti má búast við að jarðskjálfta
taki að gæta á svæðinu á nýjan
leik.
— NATO-fundur
Framhald af bls. 1.
NATO og Varsjárbandalagið
fjölguðu ekki aðildarlöndum sin-
um.
I lokayfirlýsingu sinna i dag
sögðu ráðherrar NATO beinlínis
að tillögur Rússa væru óaðgengi-
legar. Þeir sögðu að bandalagið
yrði „áfram frjáls samtök opin
öllum ríkjum sem vildu verja
frelsi, sameiginlega arfleifð og
siðmenningu þjóða sinna.
Heimaldir i Briissel herma að
með tillögunum vilji Rússar
svipta NATO traustustu vörn
sinni, kjarnorkuvopnum.
Bandarikjamenn hafa rúmlega
7.000 kjarnorkuvopn i Evrópu,
helmingi fleiri en Rússar. „Með
því að lofa að verða ekki fyrri til
að beita kjarnorkuvopnum yrðu
Vesturlönd i raun og veru ofur-
seld hinum gifurlega stóra venju-
lega herafla Rússa.“
I NATO-yfirlýsingunni sagði að
þróun samskipta austurs og
vesturs yrði að vera greiðari og
ástandið yrði að batna á öllum
sviðum. Þeir lýstu ugg sínum
vegna ástandsins i Miðaustur-
löndum þótt borgarastríðinu I
Líbanon væri lokið og lögðu
áherzlu á nauðsyn áframhaldandi
tilrauna til að tryggja heildar-
lausn er stuðli að réttlátum og
varanlegum friði.
Henry Kissinger, utanrikisráð-
herra Bandarikjanna, sagði á
blaðamannafundi að stjórnmála-
umbætur á Spáni ættu að flýta
fyrir inngöngu landsins i NATO.
Aðild landsins mundi ekki breyta
hernaðarjafnvægi austurs og
vesturs þar sem Spánn og
Bandarikin væru þegar tengd
traustum böndum vegna varnar-
sáttmála landanna.
Bandarikin og Frakkland hafa
mikinn áhuga á inngöngu Spánar
en lönd eins og Holland, Danmörk
og Noregur vilja biða uns fullt
lýðræði kemst á. Spánverjar ráða
yfir 220.000 manna her og geta
stjórnað innsiglingunni i
Miðjarðarhaf.
Dr. Kissinger var maður dags-
ins á fundinum og komst við þeg-
ar hann kvaddi embættisbræður
sina þar sem hann lætur af starfi í
næsta mánuði. Á siðasta blaða-
mannafundinum sagði hann að
heimsfríður væri kominn undir
því hvort austur og vestur gætu
fundið lausn á sameiginlegum
vandamálum. „Annars hröpum
við ef til vill út i ólýsanlegar
hörmungár,“ sagði hann.