Morgunblaðið - 13.01.1977, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. JANUAR 1977
17
Gjaldeyristekjur af ÍSAL 1
ár áætlaðar 4,1 milljarður
Orkukaupasamningurinn stendur undir veru-
legum hluta árlegra afborgana Landsvirkjunar
AÆTLAÐ er að innlendur kostn-
aður lslenzka álfélagsins eða með
öðrum orðum hreinar gjaldeyris-
tekjur af Isal vegna rekstrar og
fjárfestingar nemi um 4 milljörð-
um og 142 milljónum króna á
þessu ári. Áætlað er að kostnaður
tsals vegna rafmagnskaupa nemi
á þessu ári um 902 milljónum
króna, að félagið greiði um 266
millj. króna f skatta en 2 millj-
arða og 8S0 milljónir króna vegna
annars kostnaðar, svo sem launa
starfsmanna, hafnargjalda og
leigu á íslenzkum skipum. Kostn-
aður tSALs vergna reksturs nem-
ur þannig alls um 4 milljörðum
og 28 milljónum króna. Hreinar
gjaldeyristekjur af fslenzka álfé-
laginu frá upphafi nema nú
samtals um 24,4 milljörðum
króna.
Samkvæmt þjóðhagsspá fyrir
þetta ár er gert ráð fyrir að heild-
arútflutningur á áli nemi um 14,1
milljarði króna, en geta má til
samanburðar að gizkað er á, að ef
vel tekst til með loðnuveiði þessa
árs muni hún svara til um 9
milljarða króna í útflutningsverð-
mæti. Á bak við útflutningsand-
virði álsins standa hins vegar að-
eins 650 starfsmenn og miðað við
þær tölur sem nefndar hafa verið
hér að framan um heildargjald-
eyristekjurnar vegna rekstrar ís-
lenzka álfélagsins mun láta nærri,
að gjaldeyrisöflun hvers stanrfs-
manns svari til um 6.2 milljóna
króna.
Eins og sjá má á töflu sem hér
fylgir hefur kostnaður isals
vegna rafmagnskaupa vaxið hægt
og sígandi á liðnum árum og er
áætlaður á þessu ári um 902
milljónir króna. Til samanburðar
má nefna, að gert er ráð fyrir að
afborganir af öllum lánum Lands-
virkjunar vegna virkjunarfram-
kvæmda, og Sigalda þá meðtalin,
á þessu ári nemi 1.3 milljörðum
króna, þannig að orkukaupasamn-
ingurinn milli Landsvirkjunar og
Isals fer langleiðina með að
standa undir þessari afborgun.
Afborgunarfjárhæðir af lánum
Landsvirkjunar næstu fjögur árin
eru ekki ósvipaðar frá ári til árs,
en hins vegar má gera ráð fyrir að
rafmagnskaup ísals aukizt enn
miðað við þá þróun sem verið
hefur, þannig að þetta hlutfall
eigi eftir að verða enn hagstæð-
ara.
Hér fer á eftir tafla sem Morg-
unblaðið hefur aflað sér um inn-
lendan kostnað Islenzka álfélags-
ins:
Innlendur kostnaður — 1 millj. króna
Vegna rekstrar
Rafm. skattur annað samt. fjárfest. AIIs
1967 — — — — 532 532
1968 — — — — 665 665
1969 95 19 172 285 885 1140
1970 342 133 532 1007 190 1197
1971 380 152 798 1330 285 1615
1972 437 57 893 1387 304 1691
1973 684 190 1444 2318 152 2470
1974 665 532 2185 3388 228 3610
1975 608 133 2489 3230 152 .3382
1976 798 285 2812 3895 19 3914
1977 902 266 2850 4028 114 4142
22.192 24.358
Sýslunefnd V-Skaftafells-
sýslu vill álver við Dyrhólaey
Nefnd heimamanna ræddi við iðnaðarráð-
herra og viðræðunefnd um orkufrekan iðnað
SVSLUNEFND Vestur-
Skaftafellssýslu hélt fund I gær
um hugsanlega álverksmiðju við
Dyrhólaey. „Skemmst er frá þvf
að segja, að allir sýslunefndar-
menn voru hlynntir þvf að reist
yrði álverksmiðja við Dyrhólaey
með tilheyrandi hafnarmann-
virkjum," sagði Einar Oddsson,
sýslumaður 1 Vfk, þegar Morgun-
blaðið innti frétta af sýslu-
nefndarfundinum f gær.
Eftirfarandi ályktun var sam-
þykkt: Sýslufundur Vestur-
Skaftafellssýslu, haldinn f Vfk f
Mýrdal miðvikudaginn 12. jan.
1977, lýsir eindregnum stuðningi
sfnum við það, að norska fyrir-
tækinu Norsk Hydro verði veitt
aðstaða til byggingar álverk-
smiðju við Dyrhólaey.
Fundurinn skorar á iónaðarráð-
herra og viðræðunefnd um orku-
frekan iðnað að beita sér fyrir
nauðsynlegri hafnargerð við Dyr-
hólaey. Ályktunin var samþykkt 8
atkvæðum allra sýslunefndar-
manna.
Hugmyndin um álverksmiðju
við Dyrhólaey var einnig rædd á
sameiginlegum fundi hrepps-
nefnda i Vestur-Skaftafellssýslu
og hreppsnefndar Vestur-
Eyjafjallahrepps í Rangárvalla-
sýslu s.l. laugardag og var afstaða
þeirra fundarmanna, sem tóku til
máls, jákvæð varðandi slika bygg-
ingu miðað við að allra nauðsyn-
legra varúðarráðstafana yrði
gætt. Var kosin nefnd manna á
fundinum til þess að ræða málið
við iðnaðarráðherra og viðræðu-
nefnd um orkufrekan iðnað.
Nefndin átti i gærmorgun við-
ræður við iðnaðarráðherra pg em-
bættismenn í iðnaðarráðuneytinu
en siðdegis gekk nefndin síðan á
fund Viðræðunefndar um orku-
frekan iðnað til að reifa hug-
myndir sinar við hana. I báðum
tilfellum voru víðræðurnar að
frumkvæði Mýrdælinganna.
Mýrdælingarnir hafa einkum
augastað á þvi að álbræðslan
verði reist og rekin í samvinnu
við norska stóriðjufyrirtækið
Norsk Hydro en Viðræðunefndin
um orkufrekan iðnað hefur ein-
mitt átt i viðræðum við forráða-
menn Norsk Hydro um hugsan-
lega samvinnu við að koma upp
álveri norðanlands. Samkvæmt
heimildum sem Morgunblaðið
hefur aflað sér hefur hugmyndin
um álbræðslu á suðurströndinni
ekki komið til tals i þeim viðræð-
um sem hingað til hafa farið fram
milli Viðræðunefndarinnar um
orkufrekan iðnað og forráða-
manna Norsk Hydro heldur hefur
einungis verið rætt um Norður-
land i því sambandi. Mun Við-
ræðunefndin væntanlega skila
skýrslu sinni um þessar viðræður
i febrúarmánuði eins og ráð hafði
verið gert fyrir.
Aðeins eftir að ganga form-
lega frá einvíginu við FIDE
segir forseti Skáksambandsins
EINVlGISMALIN eru alveg að
komast í höfn, sagði Einar S.
Einarsson, forseti Skáksambands
tslands, f samtali við Mbl. f gær.
Einar hafði þá fyrr um daginn
talað við dr. Euwe, forseta FIDE.
Skýrði Einar honum frá bréfi
Horts, með óskunum um að hann
gæti teflt einvlgi sitt hér á tslandi
og jafnframt að Friðrik Ólafsson
hcfði farið til Hollands f gær-
morgun og myndi ræða við Euvvo
um það en Ilort scndi bréfið til
Friðriks. t gær var ?kki komið
svar frá Hort, en Euwe sagði við
Einar S. Einarsson, að með tilliti
til bréfsins frá Ilort, myndi hann
f dag, fimmtudag, úrskurða að
einvfgið færi fram á íslandi. —
Það á því aðeins eftir að ganga
formlega frá málinu við FIDE,
sagði Einar.
Undirbúningur einvígis þeirra
Spasskys og Horts er hafinn af
fullum krafti. Loforð hefur
fengizt um myndarlegan styrk frá
menntamálaráðuneytinu og auk
þess baktryggingu ef tap verður á
einviginu. Einnig hefur Reykja-
vikurborg lofað einnar milljónar
króna baktryggingu.
Teflt verður að Hótel Loft-
leiðum og hefst einvígið líklega
sunnudaginn 27. febrúar. Teflt er
þrisvar i viku, á sunnudögum,
þriðjudögum og fimmtudögum.
Teflt verður í Kristalsal en skák-
skýringar verða í ráðstefnusal
Hótels Loftleiða og einnig í
Víkingasal, ef aðsókn verður
mikil. Tefldar verða 12 skákir,
eða þar til annar hvor keppenda
hefur hlotið 6!4 vinning. Ef
keppendur verða jafnir eftir 12
skákir verður teflt áfram þar til
úrslit fást. Guðmundur Arnlaugs-
son verður yfirdómari en Gunnar
Gunnarsson aðstoðardómari, en
þeir eru báðir alþjóðlegir
dómarar.
Einar S. Einarsson sagði að lok-
um, að Skáksambandið hefði farið
út i þetta einvigishald til að skapa
tilbreytingu í skáklifinu núna í
skammdeginu, til að auka hróður
íslands og Reykjavikur sem
einnar af skákhöfuðborgum
heimsins og til að styðja við bakið
á FIDE á erfiðum tímum hjá sam-
bandinu.
Fremsti leikmynda-
teiknari Breta gerir
leikmynd fyrir
„Lé konung
Nú standa yfir i Þjóð-
leikhúsinu æfingar á Lé
konungi eftir Shakes-
peare. Einn fremsti leik-
stjóri Breta, Hovhannes
I. Pilikian, hefur verið
fenginn til að leikstýra
verkinu. Um Pilikian
verður fjallað nánar hér í
blaðinu á næstunni. Leik-
mynd gerir annar þekkt-
ur leikhúsmaður og einn
mest metnu leikmynda-
teiknara i heiminum í
dag, Ralph Koltai. Hann
kom til landsins með leik-
myndina í fyrradag en
vegna mikilla anna i
Bretlandi þarf hann að
halda út aftur á morgun,
föstudag,' en kemur svo
aftur til íslands í endað-
an febrúar til að fylgjast
nánar með gangi mála.
Aðstoðarleikstjóri á Lé
konungi er Stefán
Baldursson.
Leikmyndateiknarinn Ralph
Koltai er ungverskur að upp-
runa, fæddur i Berlin árið 1924.
Hann fluttist til Bretlands árið
1939, þar sem hann hefur dval-
izt æ síðan.
Koltai lærði leikmyndateikn-
un við „Central School of Art
and Design" í London. Hann
varð síðar skólastjóri við þann
sama skóla, eða frá tímabilinu
1964—72. Hann er talinn i hópi
mest metnu leikmyndateiknara
heimsins um þessar mundir.
Hann hefur gert yfir hundrað
leikmyndir við leiksýningar og
óperur víðs vegar um heim,
aðallega í Bretlandi, en einnig i
Bandaríkjunum, Astraliu og
Þýzkalandi. Astæðan fyrir þvi
að Koltai dvelst svo stutt hér á
íslandi nú, er sú að hann þarf
að gera leikmyndir við tvö
verk, sem sýningar eru að hefj-
ast á í London á næstunni. Ann-
að fjallar um Lenin, en hitt er
ópera.
Ralph Koltai er einn helzti
leikmvndateiknari við „Royal
Shakespeare company“ í Lond-
on.
Hann hefur tvisvar áður gert
leikmynd við sýningu sem
Hovhannes I. Pilikian stjórn-
aði. Önnur sýningin var á
„Ræningjunum" eftir Schiller,
fyrstu uppfærslu þess klassiska
verks á enskri tungu. Hin var
„Ödipus konungur" eftir
Söfókles. Koltai hlaut gullverð-
laun á alþjóðasýningu leik-
myndateiknara i Prag, eða
„Prag Quadriannale", árið
1975. Verðlaunin hlaut hann
meðal annars fyrir leikmynd
sína á „Ödipusi konungi."
Morgunblaðið náði stuttlega
tali af Ralph Koltai I gærkvöldi.
Sagðist Koltai lítið geta sagt um
Þjóðleikhúsið og aðstæður þar,
þar sem hann hefði aðeins
dvalizt hér í einn sólarhring.
Hann sagðist þó vera hrifinn af
Reykjavík og hefði verið mjög
ánægður við komuna hingað að
sjá að landslagið var einmitt
eins og hann hafði gert sér hug-
myndir um.
„Leikstjórinn Hovhannes I.
Pilikian hefur hugsað sér að
setja Lé konung upp þannig að
sviðsmyndin verði íslenzkir
staðhættir — og er hugmyndin
sú að túlka verkið eins og það
hefði gerzt á Islandi", sagði
Koltai. Hann kom með leik-
myndina með sér frá Bretlandi
og sagðist hafa óttazt að litirnir
samræmdust ef til vill ekki
íslenzku landslagi. En i aðflug-
inu til Keflavíkur hefði hann
séð að sá ótti var ástæðulaus —
„annars hefði ég þurft að mála
landslagið ykkar upp á nýtt,"
bætti hann við hlæjandi.
„Mín stutta kynning af Þjóð-
leikhúsinu sýnir mér að þar
vantar ekki vilja, þótt tækni-
legu hliðinni þar virðist i ýmsu
ábótavant,*1 sagði Koltai. Sagði
hann að ljósaútbúnaður væri
afleitur svo og væri ýmsu
ábótavant varðandi leik-
búninga. „En öll leikhús eiga
við sín vandamál að stríða og ég
er ekki kominn hingað til að
gagnrýna, en finnst þó tvímæla-
laust að tæknilega hlið Þjóð-
leikhússins þarfnist endur-
skoðunar við“, sagði Koltai að
lokum.
Ralph Koltai og Hovhannes I. Pilikian á Hótel Holti, þar sem þeir
búa. ljósm. RAX.
Sönggleði
Ólafsvíkinga
Ólafsvik 12. jan.
SAMKÓR Ólafsvíkur hélt tvenna
jólatónleika fyrir fullu húsi í
Samkomuhúsi Ölafsvíkur, einnig
í Félagsheimilinu að Lýsuhóli í
Staðarsveit og í Ingjaldshóls-
kirkju, alls staðar við beztu undir-
tektir. Mikið lif er i starfsemi
kórsins, stjórnandi hans er
Jóhanna Guðmundsdöttir tón-
listarkennari.
Kirkjusókn var mjög mikil hér
um hátíðirnar og þorpið mikið
skreytt, en að þvi stóðu bæði
hreppurinn og félagssamtök.Helgi.