Morgunblaðið - 20.03.1977, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MARZ 1977
7
Við höfum áður virt fyrir
okkur mynd Péturs, manns-
ins sem einna virðulegastan
sess hefur skipað í bók-
menntum og helgihaldi kirkj-
unnar, mannsins sem gerði
hrösun sína að brú til heilag-
leikans og ósigurinn í halla-
garðinum aðaflvaka stór-
sigra síðará ævinni.
Öðru máli gegnir um ann-
an mann í lærisveinahópn-
um, örlög hans og hrösun:
Júdasfrá Kariot. Um hann
hafa miskunnarlausari dómar
verið felldir i sálmakveðskap,
prédikunum og öðrum bók-
menntum kristninnar en alla
þá aðra menn, sem við sögu
Jesú koma.
JÚDAS
Standast þeir dómar allir
og stóryrðin um þennan
mann sem svívirðilegan
glæpamann?
Sú kenning er bæði gömul
og ný, að ráðsályktun Guðs
hafi frá eilífð verið sú mönn-
um til hjálpræðis og endur-
lausnar að láta son sinn
deyja þeim dauða, sem hann
dó, að i þeim ægilega harm-
leik hafi allt, smátt og stórt,
verið ákveðið frá eilífð hjá
Guði, og þá einnig hlutdeild
Júdasar. Sé þessu trúaðer
ekki auðvelt að komast hjá
þeirri óhugnanlegu ályktun,
að Júdas hafi frá eilifð verið
ákvarðaður, dæmdur til
þessa voðaverks. Hver ber
þá sökina? Er han þá sýkn
þeirra saka, sem hann hefur
verið harðast dæmdur fyrir?
Eru þá öll hin óhugnanlegu,
heiftarfullu orð um hann
markleysa og annað verra?
Sumt er það um Júdas
sagt i N.testamentinu, sem
við hljótum að nema staðar
við og skoða betur Hann er
kallaður „þjófur", en er þvi
trúandi, að Jesús, sá mikli
mannþekkjari, hafi eftir 2 —
3 ára daglegar samvistir trú-
aðeinmitt honum fyrir þeirri
fátæklegu pyngju sem
geymdi gjafafé til Jesú? Eða
var Jesús, og ekki er það
trúlegra, aðfreista vitandi
vits manns, sem hann vissi
veikan á þessu svelli?
„Fégirndin Júdas felldi",
segir sra Hallgrimur í passíu-
sálminum og fylgir þar erfða-
kenningunni. Hvað er um
hina margnefndu þrjátíu
silfurpeninga? Sú fjárhæð er
að verðgildi peninga nú tæp-
ar 1 4 hundruð krónur. Er
það sennilegt, að fégjarn
meður hafi gengið í öreiga-
samfélag og látið sér að lok-
um nægja þessa fáu silfur-
peninga fyrir að svíkja meist-
ara sinn í hendur fjand-
manna hans? Æðstuprestarn-
ir voru auðugir menn og
hefðu fúsir greitt honum
miklu meira. Er hér ekki eitt-
hvað annað en fégirnd á
ferðinni?
Vafalaust trúði Júdas því,
að Jesús væri hinn fyrirheitni
Messías þjóðarinnar, en
fjöldi Gyðinga trúði þvi að
Messías yrði ekki aðeins hinn
mikli andlegi leiðtogi lýðsins,
heldur einnig og ennþá frem-
ur pólitískur leiðtogi þjóðar-
innar, sem leysti hana undan
erlendri ánauð og stofnaði
voldugt og sjálfstætt riki
„Guðs útvöldu þjóðar". Slík
var fyrst og fremst þeirra
guðsríkisvon. Þeirri von uxu
vængir þegar Rómverjar her-
námu Gyðingaland og þjóðin
hlaut að búa við ánauðarok
framandi herraþjóðar.
Sagan segir margt af upp-
reisnum herskárra, eldheitra
ættjarðarvina, uppreisnum
sem bældar voru með blóð-
ugu ofbeldi en blossuðu
samt upp hvað eftir annað.
Einni uppreisninni lauk með
því, að Rómverjar krossfestu
tvær þúsundir Gyðinga með-
fram þjóðvegunum. Samt
brann frelsisþráin fjölmörg-
um brennandi þjóðernissinn-
um í brjósti og stóð djúpum
rótum í trú þeirra
Á seinni tímum hefur sú
verið skoðun margra fræði-
manna, að úr þeim fylking-
um hafi Júdas komið og alið
slíkar vonir um Messias, og
að þegar hann hafi séð geysi-
legt vald unga spámannsins
frá Nasaret yfirfólki bæði
með orðsins krafti og ekki
síður með kraftaverkunum,
hafi hann séð að hér var
kominn leiðtoginn mikli til að
vekja þjóðina til allsherjar
uppreisnar og brjóta á bak
aftur yfirráð Rómverja. Þá
hafi Júdas gengið í læri-
sveinahópinn.
Hvenær Júdasi verður
Ijóst, að um þetta hafði hon-
um skjátlazt og að guðsríkis-
hugsjón Jesú var allt önnur
en hann hafði vænzt, veit
enginn. Margoft hlaut hon-
um að skiljast það af orðum
Jesú, að erindi átti hann ekki
við þjóð sína eina, heldur
heim allan í miklu djúptækari
skilningi, eins og hann orðaði
við Pílatus örlaganóttina
miklu í landstjórahöllinni:
„Mitt ríki er ekki af þessum
heimi."
Harmurinn brann þá hon-
um blóðheita, ofstopafulla
unga manni í brjósti En hann
trúði vafalust þvl, að Kristur-
Messlas myndi aldrei leyfa
að hann yrði krossfestur,
kraftaverkamætti sínum
myndi hann beita til að af-
stýra slíku voðaverki. Sann-
færður þess gengur hann til
liðs við æðstu prestana. Þeg-
ar hann yrði handtekinn gæf-
ist honum hið mikla tækifæri
til þess að opinbera mátt sinn
sem Messías og sanna með
stórkostlegu kraftaverki mátt
sinn og vald.
En allt fer þetta á annan
veg, og harmurinn hellist yfir
eldhugasál Júdasar. Brenn-
andi iðrun sturlar hann. Engu
fær hann lengur afstýrt. í
eyrum hans óma og dynja
eins og svipuhögg á sjúkri sál
hans orðin, sem Jesús hafði
sagt við hann i Getsemane:
„Vinur, hví ert þú kominn
hér?" —„Vinur", — og í
örvæntingaræði sviptir hann
sig lífi.
Júdas var einn lærisvein-
anna kominn sunnan úr
Júdeu, allir hinir ellefu voru
úrGalíleu, heimabyggð
Jesú. Kom hann úr hópi þar
syðra, sem ól í brjósti allt
aðrar Messíasarvonir en
Galíleumenn, eldhugi, blóð-
heitur ungur maður, blindað-
ur af vonum um allt annan
Messías en Jesús var? Hvilik
örlög! Hvilik ægileg örlög! En
urðu þau leikslok hans, eilíf
leikslok? Við getum ekki
komizt hjá að spyrja.
Hvort mun ekki Júdas á
öðrum vegamótum eftir
langa yfirbót í reynsluskólum
annarrar veraldar hafa staðið
andspænis ásjónu mannsins,
sem hann hafði misskilið
hörmulega og svikið, heyrt i
annað sinn ávarpið i Getse-
mane: „Vinur"?
í eilífðinni réðust örlög
hans eins og allra sálna.
við eigum timbrið,
hurðirnar, gluggana
og skákborðin
en þú átt næsta leik.
Timburverzlunin
Volundur hf.
KLAPPARSTIG 1, SIMI 18430 — SKEIFAN 19, SIMI 85244
SKRIFSTOFUSTJÓRN
og gjaldkerastörf
Stórt Iðn og innflutningsfyrirtæki á Reykja-
víkursvæðinu, óskar eftir að ráða mann eða
konu sem getur annast daglegan rekstur fyrir
tækisins.
Nauðsynlegt er að umsækjandi hafi staðgóða
reynslu í bókhaldi og rekstri fyrirtækja, og geti
unnið sjálfstætt.
Umsóknir ásamt upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf, ásamt meðmælum,
sendist afgreiðslu Morgunblaðsins fyrir 25.
mars n.k. merkt: Rekstur — 2260.
Öllum umsóknum verður svarað. Farið verður
með allar umsóknir sem trúnaðarmál.
^^^m^mmmmm^m^^m^—mmmmrnm
SJUKRASKOR
sjúkraskór
meö
trésólum.
Stærðir 35
margeftirspurðu
sænsku skór
með
korksólunum
eru komnir aftur.