Morgunblaðið - 23.04.1977, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 23 APRIL 1977
Goldoni á
Akureyri
LEIKFÉLAG AKUREYRAR:
AFBRAGÐ ANNARRA
KVENNA
eftir Carlo Goldoni.
Þýðing: Hrafn Hailgrfmsson og
Sigurlaug Jóhannesdóttir.
Leikstjóri: Kristfn Olsoni.
Leikmynd: Hallmundur
Kristinsson.
Tónlistarútsetningar:
Guillermoo Michel.
Leikfélag Akureyrar varð
sextiu ára 19. apríl sl. í því
tilefni var frumsýnt leikritið
Afbragð annarra kvenna eftir
Carlo Goldoni. Kunnur leik-
stjóri, Kristín Olsoni, var feng-
in frá Finnlandi og í hvivetna
vandað til sýningarinnar.
Þegar blaðað er í leikskrá
kemur í ljós að Leikfélag Akur-
eyrar heur glimt við mörg verk-
efni, sum af léttara taginu eins
og gengur í leikhúsi sem vill
halda tengslum við alla (sam-
anber Leikfélag Reykjavkur).
Á þessu leikári hafa ’eftirtalin
verk verið leikin: Karlinn i
kassanum eftir Arnold og Bach,
Sabína eftir Hafliða Magnús-
son, Öskubuska eftir Evgéní
Schwarz og Sölumaður deyr eft-
ir Arthur Miller. Leikfélag
Akureyrar hefur að vonum sótt
mikið til Reykjavíkur hvað leik-
ritaval varðar, en eins og Ey-
vindur Erlendsson leikhús-
stjóri bendir á í leikskrá hefur
félagið æ oftar á síðari árum
látið semja eða þýða verk fyrir
sig (Klukkustrengir,
Lýsistrata). Að því leyti að ráða
höfunda til leikritunar hefur
verið unnið brautryðjandastarf
fyrir norðan.
Því miður getur þessi um-
sögn ekki orðid neitt yfirlit um
.starf leikfél ags Akureyrar.
Fyrsta og eina sýningin sem ég
hef haft kynni af hjá Leikfélag-
inu er Afbragð annarra
kvenna. En ég veit nú að i
þessu norðlenska leikhúsi er
unnið markvisst starf sem þarf
að gefa gaum. Hér er á ferð
alvarlegt leikhús sem sameinar
atvinnu- og áhugamennsku með
heillavænlegum hætti. Aftur á
móti hlýtur þróunin að verða sú
að stefnt sé að atvinnuleikhúsi
á borð við leikhús höfuðborgar-
innar. I spjalli Halldórs Blönd-
als við leikara í leikskrá telja
þeir að Leikfélag Akureyrar sé
á réttri leið. Guðlaugu Her-
mannsdóttur finnst þó þau
vegamót sem leikhúsið stendur
á „dálitið slæm“, það hefur
ekki fjárráð til að vera raun-
verulegt atvinnuleikhús og get-
ur ekki snúið aftur til áhuga-
mennskunnar. Björg Baldvins-
dóttir telur samstarf atvinnu-
leikara og áhugafólks kost.
Sigurveig Jónsdóttir segir að
ekki sé hægt að snúa aftur og
fastráðnum leikurum sem eru
fimm verði að fjölga. Undir það
tekur Saga Jónsdóttir.
Það vitnar um stórhug Leik-
félags Akureyrar að sýna Af-
bragð annarra kvenna eftir
Carlo Goldoni. Þetta er ítalskur
gamanleikur sem byggir á hefð
comedia dell’arte eða réttara
sagt endurnýjar hana. Goldoni
var átjándu aldar maður, ættað-
Leiklist
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
inn nokkuð gamall og sprottinn
úr öðru umhverfi en þvi sem
við eigum að venjast. Enginn
skyldi þó láta það aftra sér frá
þvi að njóta þessarar sýningar.
Merkir höfundar samtímans
taka enn mið af þvi sem
Goldoni lagði af mörkum til
Ásta Jóhannesdóttir og Aðalsteinn Bergdai ( hlutverkum sfnum.
-ur frá Feneyjum. Fyrsta leikrit-
ið samdi hann barn að aldri, en
þau áttu eftir að verða mörg. í
Afbragð annarra kvenna skap-
ar hann merkilegt hlutverk
sem höfðar beint til nútímans:
þjónustustúlkuna Rosauru,
sjálfstæða, viljasterka og
greinda. Með gáfum sinum og
þokka hefur hún hvern karl-
mann í hendi sér og engin kona
kemst í samjöfnuð við hana.
Hún er boðberi heiðarleika,
berst gegn falsi og uppgerð sins
tíma. Þrátt fyrir það að hún er
aðeins þjónustustúlka meðal
yfirstéttar vinnur hún sigur.
Sannleiksást hennar og klók-
indi verða til að umturna öllu á
heimili Dottores lögfræðings í
Bologna.
Að þvi má eflaust finna að
gamanleikur Goldonis sé orð-
Saga Jónsdóttir og Sigurveig Jónsdóttir (hlutverkum sínum.
leikhússins, hann var dæmi-
gerður leikhúsmaður sem
kunni að hagnýta sér leiksvið.
Leikstjóranum Kristínu Olsoni
hefur að minu viti tekist af-
bragðsvel að ná því fram sem
máli skiptir. Hún leggur i senn
áherslu á léttleika og skop
verksins og þá alvarlegu undir-
tóna sem greina má í þvi. Af-
bragð annarra kvenna er ekki
venjulegur ærslaleikur heldur
sannferðug mynd samtíma sins
og höfðar vegna glöggskyggni
Goldonis til allra tima. Gamn-
inu fylgir alvara sem kemst til
skila.
í þvi hlutverki sem mestu
veldur um framgang sýningar-
innar er Saga Jónsdóttir. Hún
leikur Rosauru þjónustustúlku.
Saga er leikkona sem Leikfélag
Akureyrar getur verið hreykið
af. Hún nær í upphafi góðum
tökum á hlutverkinu og sleppir
þeim ekki. Þetta hlutverk
krefst mikils af leikara og verð-
ur þvi að teljast sigur að skila
því með þeim hætti sem Saga
gerir. Leikur henaar er engínn
einjciitur. -Hún gætir hófsemi i
samleik sinum við mótleikara
sína og nær réttum tengslum
við áhorfendur.
Jóhann Ögmundsson er varla
nokkur nýgræðingur i leiklist-
arsögu Akureyrar. Hann leikur
Dottore lögfræðing af þeirri
kýmni sem hlutverkinu hæfir
og er öll framkoma hans festu-
leg. Börn Dottores leika Áslaug
Ásgeirsdóttir (Diönu), Þórir
Steingrimsson (Florindo) og
Heimir Ingimarsson (Ottavio).
Þórir Steingrímsson leikur
prýðilega skálkinn Florindo
sem lofað hefur að kvænast
Rosauru, en ætlar ekki að
standa við það heit. Hann er að
vonum forviða þegar hann
rekst á Rosauru í húsi föður
sins. Ottagio eyðir öllum fjár-
munum sínum I veðmál og er
honum vel borgið í höndum
Heimis Ingimarssonar. Leikur
Heimis er eftirtektarverður.
Hlutverk Diönu er ekki veiga-
mikið, en að túlkun Áslaugar
Ásgeirsdóttur verður ekki
fundið.
Sigurveig Jónsdóttir er mikil-
hæf leikkona eins og leikur
hennar í_ .hlutverki Beatrice
konu Öttavios sýnir. Samleikur
hennar og Gests E. Jónassonar
sem leikur Lelio er með því
kátlegasta i sýningunni. Frá
hendi höfundar er Lelio
aumkunarverð persóna, flagari
og gunga. Guðmundur Rúnar
Heiðarsson leikur námsmann-
inn Momolo, einn þeirra sem
ekki stenst töfra Rosauru. Isa-
bella ung kona sem kemur fram
í dulargervi karlmanns
Flamino að nafni er leikin af
Ásu Jóhannesdóttur. Leikur
þeirra Guðmundar Rúnars og
Ásu lofar góðu.
Þjóna Dottores leika þeir
Árni Valur Viggósson
(Brigella) og Aðalsteinn Berg-
dal (Arleccino). Þessi hlutverk
eru í anda hinnar ítölsku leik-
hefðar, byggjast á ýkjukennd-
um látbrögðum og hraða trúð-
leiksins. Til þess að ná valdi á
þeim þarf einbeitni og góða æf-
ingu og verður ekki annað sagt
en að furðuvel takist I hinu
gamla norðlenska leikhúsi.
Leikmynd . Hallmundar
Framhald á bls. 31
Sinfóníu-
tónleikar
Samuel Jones
John Lill
lláskóiabíó 21. aprfl 1977.
Stjórnandi: Samuel Jones.
Einleikari: John Lill.
Efnisskrá: Þorkell Sigur-
björnsson, Ríma, L.v. Beet-
hoven, Píanókonsert nr. 3. S.
Jones; „Let us now prais
famous men“. A. Borodin:
Polovsftskir dansar úr óper-
unni Igor fursti.
Það er ætið ánægjulegt að
kynnast nýjum íslenskum tón-
verkum. Á 14. tónleikum Sin-
fóníuhljómsveitarinnar i Há-
skólabíói sl. fimmtudagskvöld
var frumflutt hljómsveitar-
verkið „Ríma“ eftir Þorkel Sig-
urbjörnsson. „Rima“ er um
margt ólík öðrum hljómsveitar-
verkum Þorkels, og sveigir
hann hér meir í átt að hefð-
bundnum tónsmíðaaðferðum
en í fyrri verkum sinum.
„Rima“ er bæði lagrænni og
skýrari í formi en við eigum að
venjast frá hans hendi. Verkið
er Ijóðrænt og kliðmjúkt. Stef-
in hafa yfir sér allt að þvi þjóð-
legan blæ og úrvinnsla þeirra
mynda einskonar tilbrigði. Það
er forvitnilegt að kynnast þess-
ari hlið á tónsköpun Þorkels.
„Rima“ hljómaði vel í meðferð
hljómsveitarinnar, en henni
stjórnaði að þessu sinni Samuel
Jones af mikilli röggsemi. John
Lill lék einleikshlutverkið i
þriðja pianókonserti Beethov-
ens í c-moll op. 37. John Lill er
virtúós á hljóðfæri sitt, enda
unnið til verðlauna og viður-
kenninga fyrir hæfni sína, m.a.
hin eftirsóttu Tsjækovskí-
verðlaun. Af slikum mönnum
má mikils vænta, enda olli það
honum eki erfiðleikum að
skeiða gegnum konsertinn af
miklu öryggi og glæsibrag.
Meðferð hans öll, tækni og túlk-
un var á heimsmælikvarða. Þó
er það einkennilegt, þegar slík-
ir afburðamenn láta ljós sitt
skína, virðist einleikshlutverk-
ið í sumum tilvikvm næstum of
auðvelt I höndum þeirra, þann-
ig að túlkunin ber keim af
skorti af listrænni hógbærð.
Áhrifaríkastur fannst mér vera
hinn undurfagri og viðkvæmi
annar þáttur, sem hann lék af
nærfærni og innlifun. Sam-
vinna hans við hljómsveitina
var sérlega góð. Verk stjórn-
andans „Let us prais famous
men“ fylgir hefðbundinni tón-
smiðatækni. Það er byggt á sjö
Tónllst
eftir EGIL
FRIÐLEIFSSON
sálmalögum frá öldinni sem
leið, og hljómsveitarútfærslan
minnti mig dálítið á ameriska
tónskáldið A. Copland. Verkið
er áferðarfallegt og var hér
ágætlega flutt. Það sama má
reyndar einnig segja um loka-
verk tónleikanna „Polovsítsku
Dansana" úr óperunni Igor
fursta eftir A. Borodin. Samul
Jones er góður hljómsveitar-
stjóri. Stjórn hans var örugg og
sannfærandi í alla staði.