Morgunblaðið - 28.08.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. AGUST 1977
19
SARTRE: Nei, nei, yfirleitt
ekki, yfirleitt enga sektartilfinn-
ingu. Mér hafði samizt við for-
eldra mina og naut míns frelsis.
— En móðir yðar hefur þó haft
mjög ákveðnar skoðanir á þessum
efnum?
SARTRE: Já. Reyndar alltof
ákveðnar. Ég var alltaf strákur.
En allákveðinn líka.
— Svo þér hafið þá getað sofið
hjá dóttur Pedells án nokkurrar
sektartilfinningar?
SALTRE: Já. Og reyndar gerði
ég það fyrst árið eftir hjá stúlk-
um, sem maður hitti i Luxemborg-
argarði.
— Má ég koma aftur inn á hug-
myndirnar um hjónabandið?
Hafði það aldrei hvarflað að yður
sem ungum manni að kvænast
einhvern tima eins og hver ann-
ar?
SARTRE: Ég hef aldrei hugsað
mikið út í hjónabandið sem slíkt.
Ég var þó meira að segja trúlofað-
ur einu sinni, þegar ég var 23ja
ára gamall. Ég hafði kynnzt
frænku skólafélaga mins í sumar-
leyfi og orðið ástfanginn af henni.
Ástfanginn er kannski fullmikið
sagt, en mér líkaði mjög vel við
frænku hans. Og ég held, að það
hafi verið gagnkvæmt — hún
þráði að vera ástriðufull og gerði
þess vegna alltof mikið úr tilfinn-
ingum sínum. Foreldrar hennar
litu auðvitað á málið af skynsemi.
Hver var ég eiginlega? Háskóla-
stúdent. Hjónaband kæmi alls
ekki til greina, fyrr en eftir tvö
ár, er ég hefði lokið prófi. Þegar
foreldrar mínir báðu um hönd
stúlkunnar, fengu þau blátt nei.
Niðurstaðan var ekki sérlega
skemmtileg fyrir mig eða foreldra
mína.
— Voru þau mjög reið?
SARTRE: Jú, en mér varð þó
mest hugsað til þess, hve þetta
væri andstyggilegt mál fyrir
stúlkuna. Vafalaust hef ég gert of
mikið úr því, en ég hélt, að hún
hiyti að vera hræðilega
óhamingjusöm, og það hafði voða-
leg áhrif á mig. Hreinskilnislega
sagt var ég alls ekki svo óánægður
yfir úrslitum málsins, en mér
leiddist það auðvitað. Og þegar
mér varð hugsað til hinnar ár-
angurslausu pílagrímsfarar for-
eldra minna, fékk ég mér flösku
af víni og drakk mig fullan út af
fyrir mig i stað þess að leika tenn-
is með félögum mínum. Ég grenj-
aði meira að segja svolitið. Fyrst
og fremst af því að ég var fullur,
en mér létti við það. Ég vil alls
ekki segja, að það hafi verið nein
uppgerð, en ég var þó ánægður
yfir þvi að hafa lagt fram minn
skerf i formi tára.
— Um svipað leyti sá Simone
de Beauvoir yður í fyrsta sinn í
háskólanum í Sorbonne. Hún seg-
ir, að þér hafið haft linan hatt á
höfði, verið voðalega illa klæddir
og einnig hálfsóðalegir. Var það
ekki hirðuleysi af ásetningi að
vissu léyti?
SARTRE: Vissulega. Eg var
ekki einn um að vera hirðulaus í
fasi og klæðaburði. Vinir minir
Nizan, Maheu og* aðrir iðkuðu
þetta líka. En þeir báru sín
óhreinindi af meiri reisn en ég, af
þvi að þeir voru þá þegar búnir að
koma sér upp fullkomnari ástkon-
um. Þetta var eiginlega morgun-
skíturinn. Þegar við fórum á fæt-
ur, þvoðum við okkur eins litið og
mögulegt var. Þannig fórum við
til dæmis af ásettu ráði til
morgunverðar í litlu matstofuna í
náttskyrtunni, óþvegnir og órak-
aðir.
— Hvernig var það, þegar þér
hittuð Simone de Beauvoir?
Funduð þér strax á yður, hvaða
hlut hún myndi eiga í lífi yðar?
SARTRE: Ekki strax. Þetta
byrjaði dálitið undarlega. Ég
hafði veitt henni athygli á fyrir-
lestrum í háskólanum í Sorbonne.
Mér leizt vel á hana. Hún var
lagleg, en hræðilega illa klædd.
Það var alveg satt. Foreldrar
samning, sem þið gerðuð um að
hafa ekki i frammi neinar blekk-
ingar, engin svik og engin laun-
ungarmál?
SARTRE: Fullkomlega. Oft
hefur Simone de Beauvoir verið
að grinast og sagt, að ég hefði
ekki sagt sér þetta eða hitt. En
það er ekki rétt.
— Hafið þér aldrei leynt hana
neinu?
SARTRE: Aldrei.
— Það skiptir yður mjög miklu
máli, er það ekki?
SARTRE: Vissulega. Það er
gifurlega mikilvægt að leyna
engu. Auðvitað verð ég oft að
halda einhverju leyndu gagnvart
sumu fólki, það er hin hvíta lygi.
En aldrei gagnvart henni.
— En af hverju sannleikann
skilyrðislaust?
Rætt við
franska
rithöf-
undinn
Jean-Paul
Sartre um
samband
hans við konur um ævina
hennar höfðu valið fötin á hana.
Ég hafði aldrei talað við hana.
Maheu var mikill vinur hennar.
Einn daginn sagði hann við mig:
„Af hverju kynnist þú henni
ekki?“ Ég sagði: „Rétt hjá þér.
Reyndu að koma því um kring, að
við hittumst." Þannig gerðist það.
Og ég bauð henni á lítið kaffihús.
En sá góði Maheu gerði mér
•4 grikk. Simone de Beauvoir sendi
systur sína á stefnumótið í stað-
inn. Og ég varð að bjóða henni út.
Ég hafði ekki nokkurn áhuga á
systurinni, sem auðvitað hefur
breytzt síðar. En þá varð ég ofsa-
reiður. Henni hlýtur að hafa
leiðzt skelfilega það kvöld. Ég
gerði mér far um að vera vin-
gjarnlegur, en gat varla leynt
reiði minni. Nokkrum dögum síð-
ar hitti ég svo Simone de Beau-
voir. Við ákváðum að lesa saman
undir próf, Maheu, Nizan, Aron,
hún og ég. Og þá áttum við oft
langar stundir saman yfir grisk-
um texta eða heimspekilegum
flækjum. Og þá fórum við fyrst að
fara á göngu saman, og við
Simone ráfuðum um götur París-
arborgar. Við vorum eiginlega all-
an tímann saman.
— Sem sagt mjög fljótt fast
samband?
SARTRE: Regiulegt samband
varð það eiginlega ekki fyrr en
nokkrum nánuðum síðar, en það
breytti engu.
— Þegar maður les endurminn-
ingar Simone de Beauvoir, skilst
manni, að tilfinningar ykkar hafi
verið gagnkvæmar þegar í stað.
SARTRE: Já, ég held það,
strax. Við kynntumst svo betur í
sumarleyfinu. Heima hjá henni
úti á landi.
— Og síðan gerðuð þið „tveggja
ára samning" þá um haustið?
SARTRE: Já, það var broslegt
á sinn hátt. Ég skal segja yður, að
ég hafði ekki í huga ævilegt sam-
band — sem það þó varð en ég átti
hugmyndina að þessu: Mér líkar
svo prýðilega við Simone de
Beauvoir, en hve lengi stendur
það? Alltaf tvö ár. Henni leizt
heldur illa á hugmyndina um
samninginn, þar sem hún hafði
heldur ekkert álit á hjónabönd-
um. Og svo var alltaf hægt að
framlengja samninginn ...
— Og þetta varð fljótt ævilang-
i ur samningur?
SARTRE: Já, áður en ég fór I
' herinn.
— Hafið þér haldið þennan
SARTRE: Af því að samband
mitt við hana var miklu mikilvæg-
ara og dýrmætara en nokkurt
samband, sem ég hafði haft á
þeim tima við nokkra manneskju.
Ég var sjálfselskur karlmaður, en
eftir að ég hafði kynnzt Simone
de Beauvoir, fannst mér ég hafa
eins gott samband og ég gat hugs-
að mér við aðra menneskju. Þetta
var hið fullkomna samband. Ég á
ekki við kynlif okkar, okkar nána
samlíf — ég á við að geta rætt
saman eða ráðgast um hvaða
ákvörðun, sem máli skiptir. Jafn
fullkomið samband byggist á al-
gjöru jafnræði beggja aðilja. Með
okkur er algert jafnræði. Annars
gætum við ekki umgengizt hvort
annað.
— Þið einsettuð ykkur þegar i
upphafi að líta á ást ykkar sem
nauðsynlega ást, en hvort ykkar
um sig myndi hafa önnur, breyti-
leg ástasambönd. Ég býst við, að
við hafið rætt mikið um þetta.
SARTRE: Ég man nú ekki
lengur svo nákvæmlega, hvernig
við ræddum um þetta. En Simone
de Beauvoir var þessu sammála
fyrir sitt leyti. Henni fannst, að
sér væri það mikilvægt að hafa
kynni af ýmsum mönnum i sínu
lifi, en hún vildi alls ekki, að
samband sitt við mig liði fyrir
það. Hún er einnig sama sinnis
um fleirtölu, hvað snertir kynni
af hinu kyninu. Hún getur ekki
hugsað sér, að kynlíf sé með öllu
bundið við einn og sama mann-
inn.
— Og að hvaða leyti eru þessi
tækifæriskynni nauðsynleg?
SARTRE: Maður kynnist þó
öðru fólki, stofnar til kynna og
vináttu við aðra! Það er ekkert vit
í þessari útilokunarreglu, sem
greinilega er tilkomin af hug-
myndinni um hjónabandið og frá
kirkjunni. Kynlíf er í rauninni
aldrei bundið við ákveðna þjóð-
félagsskipan. Simone de Beauvoir
stofnar til nýrra kynna, en þá er
alltaf gengið út frá þvi, að menn-
irnir hafi jafnframt kynni af öðr-
um konum. Þess vegna hef ég
fallizt á þessi sjönarmið. Það er
stundum erfitt, en ég vildi fallast
á þau og hef gert það. Sambandið
við Simone de Beauvoir var það,
sem mestu máli skipti — og svo er
enn — og allar aðrar konur í
rnínu lífi hafa verið númer tvö.
— Og hafa „allar aðrar“ konur
látið sér það lynda?
Framhald á bls. 21
Miðstöðvarofnar
Vegna breytinga á skrifstofuhúsnæði voru eru
til sölu talsvert magn af notuðum Eiral-
m iðstöð varof n u m.
Ofnarnir eru allir 54 cm. á hæð og breidd frá
64 cm. til 236 cm.
Upplýsingar um verð gefur Innkaupadeild Flug-
leiða sími 27800.
Flugleiðir hf.
3 CATERPILLAR
Eigum til
afg reiðslu
nú þegar
2,5 tonna
rafmagns-
lyfta ra.
VÉLADEILD
hekla hf.
Laugavegi 170-172, — Simi 21240
Qiterpilar. Cat.oq CB eru skrósett vörumerki
TIL LEIGU
Hús þetta að Skaftahlíð 24 er til leigu nu
þegar.
Húsið er nú því sem næst tilbúið undir tréverk
og hentar það vel fyrir margskonar starfsemi,
s.s. skrifstofur, skóla, opinbera umsýslu, versl-
anir, banka, verkfræðistofur, læknamiðstöð,
fyrir félagasamtök, hótel.
Húsið er fjórar hæðir og kjallari. Hver hæð er að
flatarmáli 465 fm. og kjallarinn er 65 fm.
Innkeyrsla er í kjallarann og 1. hæð hússins.
Lóð hússins er frágengin og bifreiðastæði, sem
rúmar um 100 bíla, er malbikað.
Húsið leigist í einu lagi eða stökum hæðum,
tilbúið undir tréverk eða lengra komið. Stór
lyfta fylgir uppsett.
Um langtíma leigu getur verið að ræða.
Nánari upplýsingar veitir Einar I. Halldórsson
á skrifstofu félagsins i sima 21120.
Laugavegi 178, Reykjavik . Sími 2H20