Morgunblaðið - 09.10.1977, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 9. OKTÓBER 1977
49
Þjóðskjalasafn Islands — Þjóðskjalasafn Islands
Aðalatriði að skjöl séu
vel geymd og aðgengileg
„Hér í Þjóðskjalasafninu geym-
um við dómabækur, skrár yfir
gjaldendur, allar embættisbækur
biskupsstóla, stiftamtmanns, amt-
manns, landfógeta og landshöfð-
ingja,“ segir Bjarni Vilhjálms-
son. ,jiér eru bréf frá almenningi
til embættismanna, bréf, sem
gengu í milli embættismanna, og
bréf frá embættismönnum til al-
mennings. Hér eru jarðaskjöl og
alls konar fróðleikur um ýmsar
stofnanir, bréf dönsku stjórnar-
deildanna; kanselísins og rentu-
kammersins, aftur á 16ndu öld og
frá því síðarnefnda vel aftur á
17ndu öld.
Þessi síðasttöldu skjöl voru auð-
vitað á sínum tíma geymd í Kaup-
mannahöfn, en með samningi,
sem gerður var 1927, var þeim
skilað hingað til lands árið eftir,
þannig að hér höfum við bæði
skjalabækur og böggla sem varða
æðstu stjórn íslands i Kaup-
mannahöfn. Þessi samningur um
skjalaskiptin 1928 náði til skjala
fram til ársins 1848, er stofnuð
var sérstök íslenzk stjórnardeild í
Kaupmannahöfn, en skjölum frá
henni hafði verið skilað hingað
Að visu eigum við eitthvað lítið af
gömlum rímnablöðum og i einni
gamalli verzlunarbók, sem við
geymum, eru innfærðar riddara-
sögur, svona til upplyftingar milli
tainadálkanna."
— Væri æskilegra að
gleggri skil væru milli
safnanna?
„Ég tel að það yrði til bóta að
skapa gleggri skil innan safn-
anna, en nú eru.
Um aldamótin fór fram skipting
á skjölum milli Landsbókasafns-
ins og Þjóðskjalasafnsins. Slik
skil mætti gera aftur. En auðvitað
er það eðli safna að vera fastheld-
in á það, sem þau eignast. Við þvi
er í sjálfu sér ekkert að segja, því
aðalatriðið hlýtur alltaf að vera
það, að hinar ýmsu heimildir séu
jafnan vel geymdar og þær hafðar
aðgengilegar fyrir þá, sem vilja.“
— Veizt þú, hversu
mörg númer eru í Þjóð-
skjalasafninu?
„Nei. Enda er mjög vafasamt,
hvað á að telja sérstök númer og
hvað ekki. En ef við miðum við
böggla og bækur, þá skipta bau
sjálfsagt tugum þúsunda og ein-
stök bréf skipta milijónum. En
þetta hefur aldrei verið talið
þannig."
— Er einhver sá hlutur í
eigu safnsins, sem þú hef-
ur meira dálæti á en öðr-
um?
„Ég get ekkí sagt, að ég hafi
meira dálæti á einhverjum einum
hlut en öðrum.
Ég reyni eftir beztu getu að sjá
til þess, að hér sé hlutanna eins
vel gætt og kostur er miðað við
það húsnæði, sem við höfum.
Ef við viljum eitthvað vita um
fortíðina, þá verðum við að gæta
vel þess arfs, sem við höfum frá
henni þegið, skjala sem annars.
Og við verðum að hafa hugfast, að
skjöl eru ekki aðeins forvitnilegir
hlutir fyrir siðari tíma, heldur
hafa þau hagnýtt gildi. Og í sjálfu
sér getur skjal ekki verið annað
en merkilegur hlutur. Skjal getur
virzt ómerkilegt, ef það er tekíð
fyrir eitt sér, en um leið og það
hefur verið fellt inn í samhengi
sögunnar er það orðinn merkileg-
ur menningarhlutur með öilum
hans beztu kostum.“
Á efri geymsluhæð Þjóóskjalasafnsins eru innréttingar gamlar og óhentugar...
áður. Við þessi skjalaskipti urð-
um við að láta ýmislegt af hendi á
möti, en við fenguní þó mun
meira til okkar en það var, sem
við urðum' að Iáta frá okkur, auk
þess sem við höfum nú fengið
filmur af því öllu saman '.
— En nú eru það ekki
eingöngu embættisskjöl,
sem geymd eru hér.
,,Það er hlutverk Þjóðskjala-
safnsins að safna embættisskjöl-
um og varðveita þau, en einnig er
safninu lögð sú skylda á herðar að
safna öðrum gögnum, sem sögu-
lega þýðingu hafa.“
— Svo sem bréfasöfnum
einstaklinga og gögnum
frá félögum og klúbbum?
„Já. Við geymum hér bréf til
Jóns Sigurðssonar, forseta, og
ýms skjöl í þeim dúr, en Jaréfa-
safn Jóns er langveglegasta safn-
ið okkar. Einnig hefur Þjóðskjala-
safninu borizt ýmislegt frá félög-
um, en satt að segja mættu menn
vera natnari við að koma á söfn
skjölum varðandi ýms félög, þeg-
ar það á við.
Hins vegar er ýmislegt á þess-
um sviðum til í Landsbókasafn-
inu. Skilin milli safnanna eru
óglögg og það má heita tilviljun-
um háð, hvar þessi skjöl lenda.
Við höfum aftur á móti aldrei hirt
um bókmenntirnar, heldur látið
LandsbókasaFnið alveg um þær.
... en á neðri hæðinni eru innréttingar nýrri og hentugri um að
fara.
Svipmyndir
á svipstundu
Svipmyndir í hvert skírteini
Svipmyndir sf.
Hverfisgötu 18 ■ Gegnt Þjódleikhúsinu
.********:4:***** ************************
* PRAMHALDS \ *
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
<§
*
*
*
*
*
J Undirbúningsnefnd. #
*************************************$
STOFNFUNDUR
verður í Súlnasal Hótel Sögu sunnudaginn
9. október n.k. kl. 14.
DAGSKRÁ;
1. Lög félagsins
2.
3.
Kjör stjómar
önnur mál.
Stofnfélagar em hvattir til að fjölmenna.
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Lóðaúthlutun
í Garðabæ.
Auglýst er eftir umsóknum um nokkrar lóðir í
Búðahverfi í Garðabæ fyrir einbýlishús, raðhús
og iðnað. Þar sem iðnaðarlóðirnar eru við
íbúðasvæði kemur einvörðungu til greina at-
vinnustarfsemi (framleiðsla, skrifstofuaðstaða
og söluaðstaða fyrir framleiðsluvörurnar), sem
ekki veldur íbúum nálægra svæða óþægindum.
Gert er ráð fyrir því, að lóðirnar verði bygging-
arhæfar í júlí 1978.
Óskað er eftir umsóknum um lóðirnar fyrir 20.
október 1977, og óskast eldri umsóknir endur-
nýjaðar.
Skipulagsuppdráttur af svæðinu liggur frammi
á skrifstofu Garðabæjar, Sveinatungu, sem
veitir nánari upplýsingar (sími 42678/42698).
Bæjarstjóri.
LOKK A BILINN
BÍLAEIGENDUR, BÍLAMÁLARAR
PARF AÐ BLETTA EÐA SPRAUTA BÍUNN ?
Dupont lökkin LUCITE og IMLAR eru
gæðavara, margreynd og henta
íslenskum staðháttum.
Gefið okkur upp bilategund, árgerð
og litanúmer. Við afgreiðum litinn
með stuttum fyrirvara.
í Dupont blöndunarkerfinu eru 7000
litaafbrigði möguleg.
Öll undirefni svo sem grunnar, þynn-
ar og sparsl fást einnig hjá okkur.
OCi&HJ
Laugavegi 178 simi 38000
IIICIIE