Morgunblaðið - 02.11.1977, Blaðsíða 22

22 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1977
Séra Bernharður Guðmundsson skrifar frá Afríku:
Með bumbum
og gleðidansi
Við ökum eftir holóttum skógar
stígnum.
Vegfarendur veifa glaðlega til
okkar og kalla kveðjur á Yoruba-
máli. Þung pálmablöðin slúta yfir
stíginn og lykt af rotnandi gróðri.
þetta kennimerki hitabeltisins,
fyllir vit okkar.
Mollan leggst eins og farg yfir
líkama minn. Börn með ótrúlega
stór vatnsföt á höfði, tifa léttilega
milli trjánna án þess að nokkur
dropi falli yfir barma.
KIRKJUSTAÐUR
Það er sunnudagur og við Etuk
erum á leið til kirkju í því héraði
sem áður var kallað Biafra i
SuðurNigeriu
Innan tíðar komum við á kirkju-
staðinn í stóru rjóðri hefur verið
hlaðin steinkirkja. stór og vegleg á
mælikvarða þessa umhverfis, þar
sem flestir búa í leirkofum með
þök klædd pálmablöðum.
Frá kirkjunni liggja vegir til allra
átta. Við höfum greanilega komið
of seint, því að predikun stendur
yfir.
— Þeir hafa engan sérstakan
messutíma hér — útskýrir Etuk,
— þegar presturinn er kominn og
eitthvað af fólki, byrjar það að
syngja og trommuslátturinn berst
um.
Þá Þá vita menn að mál sé að
koma til kirkju.—
í BEZTA SKARTI
Kirkjan er þéttsetin og það er
litskrúðug sjón sem ber byrir
augu.
Fánalínur eru strengdar þvers
og kruss um kirkjuna svo sem skip
eru skrýdd með á Fróni á hátíðis-
dögum. Auk þess eru stórir vendir
af maglitum jurtum. Mest er þó
litadýrðin í klæðnaði fólksins,
sérílagi kvenfólksins og þar tekur
höfuðbúnaðurinn öllu fram. Stór
sjöl úr gljáandi gullofnum dúkum
eru bundin á lystilegan máta um
höfuð kvennanna, oft reyndar
tvenn eða þrenn. Endarnir standa
stifir út i loftið, svo að helzt minn-
ir þetta á páfugla með þanin stél.
Tvæ^ dömur setjast fyrir framan
mig og byrgja mér náttúrlega alla
útsýn. Ég færi mig um set.
Fólkið situr þétt á bekkjunum.
Annar hver maour situr á bekkjar
brún en sessunautur situr svo vel
aftur við bakið. Þar sem flestar
kvennanna eru ærið fyrirferðar-
miklar um sitjandann og hafa þar
að auki börn bundin á bak sér
görnýtir þetta fyrirkomulag set-
plássið!
Klerkur er að Ijúka ræðu sinni.
Flestir hafa biblíur sínar í höndum
og fletta upp þeim ritningarstöð-
um sem vitnað til til. Etuk hvíslar
að mér, allhreykinn:
— Hér eru flestir læsir, kristni-
boðið hefur haft skóla hér í meira
en hálfa öld.—
Það er afar vel hlustað. Mæð-
urnar eru sumar að gefa unga-
bömum brjóstið en stærri bömin
sitja á ganggólfinu og gera sér
sitthvað til dundurs. hljóð og stillt.
AF HJARTANS LYST
Ræðunni lýkur og skyndilega
kemst mikil hreyfing á viðstadda.
Trommusláttur berst úr einu horni
kirkjunnar. Hópur ungs fólks hef-
ur söng með hröðum takti, þau
ganga inn kirkjuna og stiga eins
konar dansspor við sönginn. Sum
slá litlar trommur önnur hringla
dósum og virðast reyndar hafa tínt
það til sem handi var næst og gaf
frá sér hljóð. Ein stúlkan slær
fingrum á vatnskrukkuna sína. ^
Allur söfnuðurinn tekur undir
sönginn af hjartans lyst, fólkið af
öftustu bekkjunum gengur inn
kirkjugólfið, síðan hinir kirkju-
gestirnir, allir klappa i takt við
sönginn og taka einhvers konar
dansspor, sem reyndar minna á
það er íslenzkar matrónur marsera
kringum jólatré með stuttum
skrefum, gjarnan á ská!
Konurnar tvær fyrir framan mig
eru klæddar Ijósum treyjum, en
hafa sveipað um sig marglitum
dúk i pils stað, svo sem þarna er
háttur. Önnur þeirra er greinilega
ánægð með forsætisráðherrann
sinn, þvi að mynd hans er þrykkt á
dúkinn sem hún hefur vafið um
sig. Ábúðarmikið andlit hans
sveiflast þvi um kröftulega i takt
við sönginn.
Er fólkið kemur fram að altar-
inu, leggur það fóm sina þar, flest-
ir skildinga nokkra, aðrir kókos-
hnetur ananasbúnt eða kjúkling i
körfu. Siðan gengur það aftur til
sætis sins, stendur þar, syngur,
klappar og dillar sér i takt við
músíkina á þann þokkafulla hátt
sem Afríkumonnum er lagið. Þeg-
ar vestrænir menn reyna það
sama verður það gjarnan harla
gróft.
SAMÚÐ
Þegar allir hafa lagt fram fórn
sina, tekur maður nokkur til máls.
Hann seqir frá láti heimilisföður
og erfiðleikum fjölskyldu hans
þarna i byggðarlaginu og hvetur
til samskota. Söngurinn hefst að
nýju, menn dansa fram að altari
og leggja fram skerf sinn. En nú
fara menn ekki til sæta sinna
heldur safnast allir kringum altar-
ið. Hin syrgjandi fjölskylda kemur
i hópinn, allir taka höndum saman
og syngja fallegan bænarsöng.
Karlrödd syngur með trommu-
slætti tvo ritningarstaði um sigur
lífs yfir dauða vegna upprisu Jesú
Krists. Allur hópurinn syngur
þakkarsöng, af látbragði þeirra, og
tjáningu allri verður glögglega
séð, hver er trú þeirra.
HVER KENNIR?
Guðsþjónustunni lýkur. Fólk
stendur i smáhópum utan við
kirkjuna og spjallar. Síðan leggja
menn af stað heimleiðis eftir
skógarstígunum, kveðjast með
björtum brosum og margir raula
lagstúfa fyrir munni sér og taka
spor á ská.
— Lofið Guð i helgidómi hans,
lofið hann i hans voldugu festingu
— lofið hann með bumbum og
gleðidansi — Allt sem andardrátt
hefur lofi Drottin — segir í
Davíðssálmum. Þau orð eru
sannarlega tekin alvarlega þarna
inni í frumskóginum í Nigeriu Ég
hef orð á því við Etuk að þetta fólk
kunni að tilbiðja Guð sinn.
Hann brosir og svarar.
— Þið kennduð okkur að
þekkja hann, kannski getum við
kennt ykkur að tilbiðja hann af
öllu hjarta.—
Það er vist enginn efi á þvi.
PETUR
PÉTURSSON:
,Vængjum
ég berast”
vildi
„Einliversslaðar í lausii lofli
<*r líf mill á liraðri ferð."
(Kristján (íuðlaussson skáld oj* formaður
Flugleiða í Ijóði sínu: Flu«).
Það var mikill kraftur í blaða-
fulltrúa Flugleiða er hann rauf
hljóðmúrinn í Kastljósi í s.l. viku
og hóf að saka nær 10 þúsund
félaga í BSRB og viðskiptavini
Flugleiða í röðum samtakanna
um ofríki og valdbeitingu. Hann
sagði að útlendingum hefði verið
haldið í gíslingu. Víð, — lesendur
blaða og áheyrendur útvarps-
frétta höfum fylgst með því milli
vonar og ótta, er vopnaðir hryðju-
verkamenn hafa haldið farþegum
og áhöfnum erlendra flugvéla í
nauðung og gíslingu og hótað að
sprengja þotur og myrða fjölda
fólks. Heimsbyggðin hefur staðið
á öndinni og beðið þess af samhug
að slíkum aðgerðum linnti.
Islenzk flugfélög hafa átt því
láni að fagna, að verða aldrei
vettvangur slíkra átaka. Jafn-
framt hafa íslenzir flugmenn not-
ið þeirrar gæfu, að vera ekki
kvaddir til þess af stjórnvöldum
landsins, að varpa sprengjum á
almenna borgara og híbýli þeirra.
Jafna við jörðu aldagamlar menn-
ingarborgir. Þyrma hvorki
klaustrum né kirkjum, aldingörð-
um né landslýð, þá er styrjaldir
hafa geisað.
Það hefir því miður orðið hlut-
skipti margra erlendra starfs-
bræðra þeirra að senda sprengjur
úr loftí — margfallt öflugri og
áhrifameiri en þær sem hryðju-
verkamenn nota. Flugmenn þess-
ir hafa, þótt djarfir væru, ekki
þurft aö horfast í augu við fórnar-
lömb sín er sprengjur þeirra
hnýttu mönnum helskó.
Ég bið Guð og góðar vættir að
forða þvi, að flugmenn okkar og
farþegar véla þeirra sæti afar-
kostum mannræningja og verði
gísl í höndum þeirra. Ósmekklegt
tal forráðamanna Flugleiða og
fulltrúa þeirra fyrirgefst sam-
kvæmt hinu fornkveðna:
Þeir vita ekki hvað þeir gera.
Ber að skilja það svo, að niður-
stöóutölur efnahags og afkomu-
reikninga Flugleiðamanna, þá er
þeir leita aðstoðar ríkisins og
skilnings almennings, séu studdar
jafn sterkum „rökum“ og fram
komu i málflutningi talsmanna
félagsins er þeir deildu á verk-
fallsvörzlu og afskipti BSRB. Sé
svo þá er rík ástæða til varúðar.
Starfsfólk Hótel Loftleiða og
Hótel Esju er geðfellt og flest
lipurt í fyrirgreiðslu og þjón-
ustu. Við skulum vona, að hótelin
eigi sængurfatnað til skiptanna er
gesti ber að garði. Það var farþeg-
um engin nauðung, að bæta degi,
eða dögum við „stop over“ dvöl
sína hér, meðan mál skýrðust.
Hvatvíslegt tal gesta vorra um
gíslingu og nauðung fellur mark-
laust sem hver önnur gífuryrði
sem viðhöfð eru um smámuni.
Smábóla er ekki bólusótt.
Benda má á að Flugleiðir hafa
sérstök fargjöld er gera ráð fyrir
mismunandi langri dvöl og hlunn-
indum ef gist er nokkra daga. Ég
varð þess áþreifanlega var á s.l.
sumri er frönsk stúlka, ungur stú-
dent er notaði sumarleyfi sitt til
heimsóknar hingað, varð að sæta
miklu óhagstæðari kjörum en pró-
Pétur Pétursson
fessorinn, kennari hennar. Sá var
munur á kjörum þeirra, að stúlk-
an keypti far á flugvelli í Luxem-
borg og greiddi báðar leiðir. Pró-
fessorinn keypti svokallaðan
„stop over“ miða, gisting innifal-
in og komst að betri kjörum.
Þannig þvinga Flugleiðir farþega
ef það hentar þeim sjálfum fjár-
hagslega.
Það sem á skorti af hálfu verk-
fallsvarða var að skýra fyrir far-
þegum, að samtök okkar beittu
nákvæmlega hliðstæðum aðgerð-
um og stjórnvöld höfðu gert þá er
Loftleiðir sættu hömlum um flug
vegna hagsmuna Flugfélags ís-
lands. BSRB tók þann rétt sem
heimill var lögum samkvæmt, að
fresta férðum Flugleiða. Fjöldi
undanþága var þó veittur og
hömlum létt á mörgum sviðum.
Það var meiri fyrirgreiðsla er
samtök okkar veittu með því móti
en ríkisstjórnin lét af handi við,,
Loftleiðir árið 1952 er félagið var
hrakið af innlendum vettvangi
með valdboði — skv. óskum Flug-
félags íslands.
Tilkynning frá
Loftleiðum h.f.
Samgöngumálaráðuneytið hefir
með bréfi dags. 29. janúar 1952,
tilkynnt oss ákvörðun ráðuneytis-
ins um skiptingu sérleyfa á flug-
leiðum innanlands. Þar sem skipt-
ing þessi er að voru áliti algerlega
óviðunandi, hefir stjórn félagsins
ákveðið að Loftleiðir h.f. hætti að
sinni að starfrækja áætlunarflug
á innlendum flugleiðum frá og
með 1. febrúar 1952.
Nánari greinargerð varðandi
þetta mál mun síðar verða birt
opinberlega.
Stjórn Loftleiða h.f.
Leitum í sögu Loftleiða á 10 ára
afmæli félagsins:
„Félagið hóf rekstur Stinson-
sjóflugvélar og áætlunarflug inn-
anlands hófst hinn 7. apríl 1944.
Félagið færði fljótlega út starf-
semi sína og keypti .fleiri flugvél-
ar af Catalina, Grumman, Douglas
Dakota, Anson, Norseman og
Stinson gerð. Áætlunarflug inn-
anlands var aukð og flogið reglu-
Iega milli Reykjavíkur og 15
kaupstaða úti á landi. Innan-
landsfluginu var haldið áfram
þar til 1. febrúar 1952, en þá
ákvað félagið að hætta þeirri
þjónustu vegna afskipta rfkis-
valdsins. Allar flugvélarnar, sem
notaðar höfðu verið í innanlands-
flugi voru þá seldar."
Benda má á prentaðan fyrir-
vara er flest flugfélög heims hafa
á farseðlum sínum, m.a. Flugleið-
ir, þ.e. ákvæði ef til verkfalla
kæmi. Verkföll eru því ekki ein-
göngu tiðkuð I „bananalýðveld-
um“ heldur f flestum ríkjum hins
menntaða heims.
„Þér ætluðuð að gjöra mér illt,
en þaó snerist til góðs,“ sagði
Jósef við bræður sína forðum.
Flugfélagið hlaut stuðning stjórn-
valda í tilraun sinni til þess að
koma Loftleiðum á kné og beygja
þannig keppinaut og bægja frá
samkeppni innanlands. Það varó
hinsvegar Loftleiðum til grósku
og blessunar. Við í BSRB höfum
aldrei haft illt í huga og vonum að
góðvild okkar verði Flugleiðum
ekki til hnekkis. Við viljum eign-
ast sem flest óskabörn. En dekur-
börnum sem hrína og heimta
ótakmörkuð forréttindi sér til
handa, en senda hjúum á lýðveid-
isbænum tóninn, þeim ber að
kenna borðsiói og setja undir holl-
an húsaga. Það ætlum við okkur
að gera svo geymt verði í minni.
Við ætlum ekki að fita púka á
fjósbita. En gagnvegi til vina og
jafningja viljum við ganga. Unn-
um þeim vel að vera fremstir
meðal jafningja.
Ifér verð ég að láta staóar num-
ið vegna tímans. Setjarar og
Morgunblaðsmenn þurfa að fá sitt
handrit. Ef ritstjórar Morgun-
blaðsins leyfa af góðvild sinni, að
málstaður opinberra starfsmanna
og viðhorf til Flugleíða verði
skýrð frekar, þá er ég tilbúinn
með framhaldið. Á meðan raulum
við, opinberir starfsmenn sem
aðrir, lokaorð Kristjáns Guólaugs-
sonar, Loftleiðaskálds og for-
manns. Þau er að finna i ljóði
hans er fyrr var vitnað til.
„Hnliwisslartar í óvissunni
<*r alII eins i»k vera b<*r".
Undir þessar ljóðlinur hefðu
farþegar Flugleiða mátt taka. þá
er þeir bióu heimferðar.
Frá danssýningunni, sem frá fór í
Félagslundi. Ljísm. OskarSæimindssoii
Danskennsla
á Reydarfirdi
Keyðarfirði 31. okt.
UNDANFARIN ár hafa verið
fengnir danskennarar úr Reykja-
vík til þess að kenna dans hér á
Reyðarfirði. Sigurður Hákonar-
son danskennari hefur kennt hér
dans í nokkur ár en nú kom dans-
par frá Dansskóla Sigvalda og
kenndi hér i 10 daga.
Þátttakendur voru 130 og dans-
að var i 6 flokkum. Að lokinni
danskennslu var sýning fyrir for-
eldra. Árangur af kennslunni var
mjög góður.
— (iéla.
Tónleikar
á Akranesi
Akran<*si 1. nóvember
FYRSTU tónleikar Tónlistar-
félags Akraness fyrir árið
1977—78 verða haldnir
fimmtudaginn 3. nóvember i sal
fjölbrautaskóla Akraness. Þar
skemmtir sovéska listafólkið
Victor Bikasjell, fiðluleikari,
Evgenia Seidel, píanóleikari, og
Vera Kasanova, þjóðlagasöng-
kona.
Júlfus.
Leiðrétting
RANGUR texti birtist undir
mynd í grein Þórarins Þórarins-
sonar frá Eiðum i blaðinu í gær.
Myndin er af Hákoní Bjarnasyni
fyiTv. skógræktarstjóra.