Morgunblaðið - 15.11.1977, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1977
28
Matthías Bjarnason er nýkominn heim úr fyrstu opinberu heimsókn fslenzks
ráðherra í Færeyjum. Þessi mynd er tekin f Þórshöfn á Þinganesi, þar sem
landsstjórnin hefur aðsetur sitt. Á myndinni með Matthíasi eru Danjal Pauli
Dnaielsen, menntamálaráðherra og Pétur Reinert, sjávarútvegsráðherra, sem var
gestgjafi Matthfsar á meðan á Færeyjadvöl hans stóð. —
Framtíðin
fái 2ja millj.
kr. viðbótar-
fjárveitingu
BÆJARRÁÐ Hafnarfjarðar hef-
ur samþykkt að leggja til við bæj-
arstjórn að verkakvennafélagið
Framtlðin fái tveggja milljón
króna viðbótarf járveitingu til
reksturs dagheimilisins að
Hörðuvöllum.
Framtíðin skrifaði bæjarráðinu
bréf 20. október sl. þar sem farið
var fram á viðbótarfjárveitingu
til dagheimilisins á þessu ári.
Leiðrétting
í GREIN Brian Eads um Kambó-
díu í sunnudagsblaðinu stóð að
rauðu Khmerarnir bæru „ábyrgð
á dauða hundruð milljóna Kambó-
díumanna". Þar átti auðvitað að
standa „hundruð þúsunda", og
þykir víst flestum nóg um.
Patreksfjörður:
Leikfélag-
ið tíu ára
Patreksfirði, 13. nóvember
LEIKFÉLAG Patreksfjarðar er
tíu ára á þessu ári. Það hefur
starfað mikið undanfarin ár og
leikið eitt til tvö leikrit á ári.
Fyrir tveimur árum byrjaði það
með skáldakynningu og kynnti þá
Davíð Stefánsson við mjög góðar
undirtektir hér og nú er leikfélag-
ið að kynna verk Halldórs
Laxenss, bæði leikrit hans og
sögur. Þetta er gert undir stjórn
Jónasar Þórs, en núverandi for-
maður leikfélagsins er Gunnar
Pétursson. — Fréttaritari.
Nýr umdæmis-
stjóri söluskrif-
stofu SAS
PAUL Heiberg Christensen
umdæmisstjóri hefur tekið við
stjórn söluskrifstofu S.A.S. á
Islandi, en skrifstofan hér til-
heyrir Norðursvæði innan Dan-
merkurdeildar S.A.S., en auk
íslands tilheyra því einnig Græn-
land og Færeyjar. Paul hefur
aðsetur i Kaupmannahöfn.
Paul Heiberg er 59 ára að aldri
og hefur starfað hjá S.A.S. i 31.
ár. Hann var umdæmisstjóri
S.A.S. í Frankfurt og Múnchen á
ár^unum 1946—1975.
- BSRB samning-
ar um 10%
hærri
Framhald af bls. 44.
uppsögn kaupgjaldsákvæóa samn-
ingsins.
Morgunblaðið spurði Pétur,
hvað mismunurinn milli Vest-
fjarðasamninganna og BSRB-
samninganna væri mikill að dómi
ASV. Pétur kvað það vera um það
bil um 10%, sem BSRB hefði
fengið umfram ASV. Hins vegar
væri minni mismunur milli samn-
inga ASV og ASl frá því í sumar
og sagði hann að hann væri talinn
um 2% út samningstimabilið. 1
þessu sagði Pétur að tekið hafi
verið mið af hlutfallshækkunum
en ekki hækkunum i krónutölu.
Hann kvað mismuninn í krónu-
tölu vera miklu meira afgerandi
en hlutfallareikningurinn. Hins
vegar sagði hann að ef menn
tækju mið af hæstu töxtum BSRB
yrði mismunur kjarabótanna allt
að 30%, sem BSRB hefði umfram
ASV. „Hér er aðeins spurning
um, hvernig við eigum að meta
þetta, því að auðvitað er það
krónutalan í buddunni, sem ræð-
ur, hvernig við komumst af en
ekki hvað menn fá hagstæðar
prósentutölu út úr einhverjum
reikningum."
Pétur sagði að sér fyndist al-
rangt að verðlagsbætur skyldu
vera i prósentu en ekki fastri
krónutölu. „Það er alrangt að
nota þar hlutfallstölur, en ekki
ákveðna krónutölu, þar sem mag-
inn hlýtur að vera jafnstór hjá
þeim sem eru í lægstu þrepunum
og þeim sem eru i þeim efstu."
Pétur kvað launauppbyggingu
þjóðfélagsins kolvitlaUst upp
byggða og af algjörri tilviljun.
Þar kvað hann ráða, hve áhrifa-
rikt verkfallsvopn hinna einstöku
fámennu hópa gætu orðið og einn-
ig að sumir gætu skammtað sér
laun, en hinir ættu undir högg að
sækja við mismunandi aðstæður.
Þvi kæmi það ávallt þannig út að
þeir sem semdu fyrir fjölmenn-
ustu hópana ættu alltaf á bratt-
ann að sækja en hinir, sem væru
með fámennari hópa, næðu alltaf
lengst.
Pétur Sigurðsson kvað þetta í
raun miklu meira vandamál, þar
sem menn sættu sig aldrei við
neina breytingu á launauppbygg-
ingu þjóðfélagsins. Menn drægju
kannski upp 10 ára gamla samn-
inga og bæru saman stöðu sína og
sjá þá einhverja breytingu á stöðu
sinni hlutfallslega. Þá kemur
þessi bölvun fram, sem hlutfalls-
samanburður gerir. I samningurn
á að semja um kaupmismun, en
visitölubætur eru siðan aðeins til
þess að bæta mönnum upp
ákveðnar vörur og þar hljóta allir
að þurfa það sama. Þessar kenn-
ingar eiga þó ekki allt of mikinn
skilning í röðum launamanna, þvi
miður.
Pétur kvað erfiðlega ganga að
breyta hugsunarhættinum og
kvað Pétur þennan fráleita skiln-
ing ná niður í almenn verkalýðs-
félög, þar sem menn kvörtuðu um
röskun mismunandi taxta, þótt
mismunurinn væri hverfandi.
Það væri i raun sjaldnast nema
nafnið, hvort einn ynni á 3. taxta
og annar á 6. taxta. Því sagði
formaður ASV að nauðsynlegt
væri að auka áróður fyrir því að
svona þyrfti að málum að standa.
Björn Jónsson, forseti Alþýðu-
sambands tslands, sagði um
ákvörðun ASV að segja upp
samningum: „Það eru ellefu félög
á Vestfjörðum, sem hafa
uppsagnarákvæði í samningi
sínum, þ.e.a.s. að þau geta sagt
upp, ef fjölmennir hópar hafa
samið hærra en þeirra samningar
hljóðuðu upp á. Þar er strax til að
taka að okkar samningar hjá
félögunum i ASI voru milli 2 og
3% hærri að mati sérfræðinga og
hefðu þvi Vestfirðingar strax
getað sagt upp, er við höfðum
undirritað samninga. Siðan koma
BSRB-mennirnir með sinn
samning, sem einnig er tvimæla-
laust hærri. Þvi tel ég þessa
uppsögn fullkomlega eðlilega og í
raun og veru sjálfsagða til þess að
rétta þeirra hlut.“
Þá spurði Morgunblaðið Jón
Pál Halldórsson, formann Vinnu-
veitendafélags Vestfjarða, um
þessa ákvörðun ASV í gærkveldi.
Jón Páll sagði að vinnuveitendur
á Vestfjörðum hefðu enn enga
aðstöðu haft til þess að bera
saman Vestfjarðasamningana og
hinn nýja kjarasamning BSRB og
sagðist hann því ekki geta lagt á
það mat að sinni. Hins vegar kvað
hann rétt verkalýðshreyfingar-
innar tvimælalausan. ASV hefði
lagt höfuðáherzlu á það i
samningagerð sinni að ef BSRB
semdi um meira hefðu þeir
uppsagnarrétt. Því kvað Jón Páll
ekkert um annað að gera en
setjast niður á ný og gera tilraun
til þess að ná samkomulagi.
— Varðskipið
sigldi rétt hjá
Framhald af bls. 44.
sem farið var að svipast um
eftir’ þeim félögum, sem farið
höfðu frá Æðey rétt fyrir kl. 23
í fyrrakvöld og ætluðu þá til
Bolungarvíkur. Um það bil 15
bátar og togarar sem þá lágu i
vari undir Grænuhlíð tóku þátt
í leitinni, en henni var stjórnað
frá varðskipi, auk þess fjöldi
manna úr björgunarsveitum
Slysavarnafélagsins frá
Bolungarvik, Hnifsdal, Isafirði
og Súðavík og flokkur bænda
við Djúp auk nemenda frá
héraðsskólanum Reykjanesi.
Það var svo kl. 7.30 að
mönnunum var bjargað um
borð i Hugrúnu IS 7 frá
Bolungarvík.
„I upphafi vorum við tveir í
ferðinni," segir Sigurður, sem
er 28 ára. „Ég og Guðjón Kr.
Harðarson, sem er 23 ára. Við
héldum af stað frá Hafnardal i
Nauteyrarhreppi um kl. 16 i
gær og þá af stað til Bolungar-
víkur. Stuttu eftir að við
lögðum af stað fór að ganga á
með éljum og síðan gerir
svartabyl, þannig að við sáum
hvergi til lands. Ákváðum við
þá fljótlega að reyna að ná
landi í Súðavík. Við villtumst
hins vegar og náðum landi i
Æðey kl. 20 um kvöldið. Þegar
við sáum vitann þar, héldum
við okkur vera á allt öðrum
stað, og vitann vera á Arnar-
nesi.“
I framhaldi af þessu sagði
Sigurður, að þeir hefðu farið i
land og fengið mjög góða
aðhlynningu og í fyrstu orðið
að ráði að þeir dveldu þar um
nóttina en þegar líða hefði
tekið á kvöldið hefði gert
ágætisveður og þar sem spáin
hefði verið mjög slæm, hefðu
þeir ákveðið að drifa sig yfir til
Bolungarvíkur.
„Við fengum til liðs við okkur
Jónas Helgason bónda íÆðey,
en hann er þritugur að aldri og
kunnur á þessum slóðum.
Lögðum við svo af stað frá
Æðey rétt um kl. 23 og ætl-
uðum að vera um 1 klst. til
Bolungarvíkur.
Eftir um það bil 15—20 min.
siglingu og allt hafói gengið
eins og frekast varð á kosið,
stöðvaðist mótorinn skyndilega,
og fórum við strax að huga að
viðgerð. Næstu tveir tímar fóru
I að eiga við mótorinn og á
meðan herti veðrið og þegar við
gáfumst upp við viðgerð var
kominn haugasjór og ein 7—8
vindstig.
Við vorum þess fullvissir að
fljótt yrði farið að svipast um
eftir okkur, þvi Jónas hafði lagt
svo fyrir áður en við fórum frá
Æðey, að yrðum við ekki
komnir til Bolungarvíkur eftir
tvær klst. yrði farið að svipast
um eftir okkur,“ sagði Sigurður
ennfremur. Þá sagði hann, að
þeir hefðu setzt niður í bátnum
og reynt að láta fara vel um sig,
„en stuttu siðar eða rétt um kl.
3 að mig minnir reið allt í einu
brot undir aðra hlið bátsins og
skipti þá engum togum að
honum hvolfdi. Sjálfur náði ég
að grípa í liflínuna, sem hangir
utan á honum, en þeir Guðjón
og Jónas höfnuðu íl sjónum,
skammt frá bátnum. Þeim gekk
þó vel að komast á kjöl, þar sem
við lögðumst niður og héldum
okkur sem fastast.
Vist var veran á bátnum köld,
en það var ekkert annað að
gera en bíða. Við sáum síðan
fyrst til leitarmanna í landi við
Kambsnes í Seyðisfirði og
kölluðum þá eins og við mögu-
lega gátum. Við heyrðum að
þeir kölluðu til baka og stuttu
siðar kom Hugrún að okkur.
Það var maður frammi : hval-
bak sem fyrst heyrði i okkur, og
stuttu síðar sáu skipverjar á
Hugrúnu hvar við lágum á
bátnum. Það má nærri geta
hvort við vorum ekki fegnir
þegar við komum um borð,“
sagði Sigurður að lokum.
Guðjón Kristjánsson, skip-
stjóri á Hugrúnu, sagði þegar
Morgunblaðið ræddi við hann,
að þeir hefðu lagt af stað til
leitar um kl. 2 i fyrrinótt. Fyrst
hefðu þeir leitað inn með Ós-
hliðinni og síðan farið yfir i
Álftafjörð og þar upp að
bryggju, tekið þar mann um
borð, sem var kunnugur
slglingum í Inn-Djúpinu og
nokkra menn úr björgunársveit
SVFl á staðnum. Síðan hefðu
þeir haldið af stað út, og þá
fengið skilaboð um að heyrzt
hefði til hrakningsmanna á
gúmmíbátnum og þeir hefðu
síðan haldið á staðinn sam-
kvæmt ábendingum leitar-
manna í landi.
— Ræningja
leitað
Framhald af bls. 1
utan verzlun sem ræningjar
Palmers höfðu skipað syni
hans að koma til. Leigubíl-
stjórinn er grunaður um að
vera viðriðinn málið og kona
var í hópi mannræningjanna
sem voru þrír talsins.
Palmers var þreytulegur
þegar hann slapp úr prísund-
inni en læknar hans segja
hann við góða heilsu þótt hann
sé hjartveikur. Hann var hafð-
ur i haldi í lítilli geymslu og
mannræningjarnir höfðu stöð-
ugt eftirlit með honum. Þeir
fóru að lokum með hann til
útborgarinnar 'Hietzing og
sögðu honum að hringja i son
sinn.
Bruno Kreisky kanzlari hef-
ur gagnrýnt fjölskylduna fyrir
að halda lögreglunni fyrir utan
samningaviðræðurnar við
mannræningjann og mótmælt
tilraunum hennar til að villa
um fyrir lögreglunni.
Palmers segir mannræningj-
ana hafa talað þýzkt mennta-
mannamál. En starfsmenn inn-
anríkisráðuneytisins telja ekk-
ert samband vera á milli
þeirra og ræningja vestur-
þýzka iðnrekandans Hanns-
Martin Sehleyers. Lögreglan
telur málið ekki vera af póli-
tískum toga.
— Brunaverðir
í verkfalli
Framhald af bls. 1
ur í verksmiðju í Glasgow. En
hann var fljótlega slökktur.
Göbb voru fleiri en venjulega
en í heild voru brúnaútköll færri
en venjulega. Ahyggjum veldur
að hermennirnir sem hafa tekið
við slökkviliðsstörfum nota 20 ára
gömul tæki. Ástandið er alvar-
legast á Norður-írlandi vegna
ástandsins þar.
James Callaghan forsætisráð-
herra hefur fallizt á að málið
verði tekið fyrir á skyndifundi í
Neðri málstofunni á morgun.
Slökkviliðsmenn krefjast 30%
kauphækkunar, en stjórnin
heldur fast við þá stefnu sína að
samþykkja ekki hærri kaup-
hækkanir en 10%.
— Rafmagns-
skömmtun
Framhald af bls. 44.
eru góðar horfur á að ekki þurfi
að skammta rafmagn frekar á
orkuveitusvæði Laxár þar sem í
dag verður byggðalínan tengd
með fullri flutningsgetu. Verður
þá unnt að hætta allri dísilfram-
leiðslu á rafmagni og verður veit-
an þá ekki viðkvæm fyrir því skil-
yrði til raforkuframleiðslu í Laxá
versna, þar sem flutningsgetan er
það mikil á byggðalínunni. Því er
það aðeins dagurinn í dag, sem
hugsanlega gætu orðið truflanir á
Laxársvæðinu, sem leiddu til
skömmtunar. „Eru þetta því hugs-
anlega síðustu skammtanir á
Norðurlandi," sagði Kristján, en
hann bætti við að auðvitað gætu
einnig orðið truflanir í fram-
leiðslu á orkuveitusvæði Lands-
virkjunar.
Austurlandið verður hins vega
ekki tengt svæði Landsvirkjunar
fyrr en að ári. Verður þá tekin i
notkun svokölluð Kröflulína, sem
liggur frá Kröflu og austur á Hér-
að. A þessu ári hefur verið unnið
við þá lfnu og hafa svo til allir
staurar verið reistir i linuna. Eft-
ir áramót og á næsta sumri er
siðan fyrirhugað að Ijúka fram-
kvæmdum við línuna og reisa að-
veitustöð í Skriðdal. Linan er yfir
140 km og það mikið fyrirtæki, að
uppsetning hennar tekur 2 ár. En
þegar þessi lína er komin í gagnið
verður byggðalinan komin austur
á hérað og tengist þar samveitu-
svæði Grímsár og Lagarfossvirkj-
unar. Verður þá orkuöflun fyrir
Austurland orðin nokkuð góð, að
þvi er Kristján Jónsson sagði i
gær og bætti því við að í fram-
haldi af þessu kæmi í framtíðinni
lfna til Vestfjarða. ,/