Morgunblaðið - 18.12.1977, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. DESEMBER 1977
j Reykjavíkurbréf
Framhald af bls. 17 ..
skólakerfi hér á landi sé „ekki
nógu íslenzkt. Við förum of hratt
yfir, sporðrennum alls konar hug-
myndum, t.d. frá Svíþjóð, án þess
að gera okkur nokkra grein fyrir
þvi, hvert stefnir. Við verðum að
sjálfsögðu að hafa alla glugga
opna, en mér finnst að heima-
byggðirnar eigi að hafa meira
með þessi mál að gera. Umfram
allt ætti að varast miðstýringu."
Þetta eru ekki síður orð í tíma
töluð. Miðstýring í skólamálum er
að verða e.k. beinserkur í ís-
lenzku þjóðlífi. Hér er margs að
gæta. Skólarannsóknir ættu t.d.
að gefa út rækilegar skýrslur um
þá stefnu, sem þessi deild
menntamálaráðuneytisins mark-
ar í öllum kennslugreinum, ekki
sízt íslenzku. Það er lágmarks-
krafa. Hér með er skorað á þessa
deild að verða við þessum óskum.
Við skulum hafa heilögu kýrnar í
Indlandi, þær eiga ekki að jórtra
á básum ■ menntamálaráðuneytis-
ins. Með þessu er ekki endilega
sagt, að svo sé. En ef skólarann-
sóknir létu landslýð fylgjast ræki-
lega með störfum sinum, væri
a.m.k. komið í veg fyrir að nokkr-
um manni dytti Indland í hug.
Þorgeir Ibsen segir undir lokin
í fyrrnefndu samtali, að hann ótt-
ist „að samskipti nemenda og
kennara séu ekki eins persónuleg
og fyrr. Við þurfum að rækta sam-
bandið manna á milli, mannlífið j
má ekki verða nein vél. ..“
Nei, sfzt af öllu vél. Heldur
mannlíf.
Við skulum hyggja að niður-
lagsorðum skólastjórans í Hafnar-
firði, hann segir: .. það er alltof
mikið af ungu fólki, sem elur sig
upp sjálft í dag. Það á í rauninni
enga að, þótt það eigi að heita að
vera í eðlilegri fjölskyldu. Vinnan
í samfélaginu er svo gífurleg, að
allt verður ópersónulegra, mamm-
an vinnur úti, pabbinn er í þessu
starfi og krakkarnir ala hvert
annað upp. Þarna þarf að huga
að, áður en það veldur alvarlegu
meini í þjóðarsálinni."
Skyldi ekki þetta síðasta atriði,
sem Þorgeir Ibsen minnist á eiga
heima í umræðum um stöðu karla
og kvenna í þjóðfélaginu, jafn-
réttismál og mannréttindi, t.a.m.
mannréttindi barna og unglinga.
Það eru ekki sízt mannréttindi,
ekki sízt lifsspursmál fyrir ís-
lenzkt þjóðfélag i nútíð og fram-
tíð, að smáfólkið eigi þá að, sem
geta og hafa áhuga á — að koma
þvi til nokkurs þroska.
Það var a.m.k. skoðun Snorra
Sturlusonar, hvort sem hann
skrifaði Eddu eður ei. En um það
m.a. hefur Halldór Laxness skrif-
að skemmtilega ritgerð í síðustu
bók sinni, sem er bæði fróðleg og
nýstárleg að mörgu léyti eins og
vænta mátti, einkum esseyurnar
um Kristin rétt og „Mýramenn".
Það telst orðið til sjálfsagðrar
menntunar að kynna sér viðhorf
nóbelsskáldsins — og það mætti
skóiarannsóknanefnd íhuga, að
góðar ritgerðir eru ákjósanlegra
umfjöllunarefni í skóium en
slæmur skáldskapur.

5VAR MITT EFTIR BILLY GRAHAM [2%
Ég er unglingur og varð kristinn fyrir einu ári.
En þó að ég lifi bænalífi, er ég óglaður, af því að
fjölskvlda mín er ekki kristin. Getið þér hjálpað
mér?
Fyrst vil ég óska þér til hamingju, af því að þú
tókst afstöðu til Krists, enda þótt aðstæðurnar
heima hjá þeir virðist vera óhagstæðar eins og sakir
standa.
Reynsla þín er ósköp eðlileg. Bíblían lofar því
ekki, að auðvelt muni vera að fylgja Kristi. Kristur
sagði: „Vilji einhver fylgja mér, þá afneiti hann
sjálfum sér, taki upp kross sinn og fylg mér.“
Þú sagðir, að þú sért óglaður. Það er ein áhrifa-
mesta aðferð Satans til að draga úr okkur kjarkinn.
Fjölskylda þín fylgist vel með þér, og ef þú ert trúr,
gætir þu orðið tæki í hendi Krists til að ávinna þau
til fylgdar við hann. Minnstu þess, að trúmennska er
höfuðdyggð í kristinni trú. Jesús sagði við mann,
sem hafði reynzt trúr:
„Yfir litlu varstu trúr, yfir mikið mun ég setja
þig. Gakk inn til fagnaðar herra þíns.“ (Matt.
25,23).
Vera má, að sigurinn sé á næsta leyti, en ef þú
missir móðinn, og leggur árar í bát, muntu aldrei
kynnast gleðinni, sem heitin er þeim, er reynast
trúir. Endurtaktu þessi orð aftur og aftur með
sjálfum þér: „Allt megna ég fyrir hjálp hans, sem
mig styrkan gjörir." (Fil. 4,13). Þau eru sönn og
munu aldrei bregðast. Kristur þarfnast ungra
manna eins og þín til þess að berjast á móti léttúð og
lögbrotum meðal ykkar, æskunnar. Yfirgefðu hann
ekki.
—Er eitthvað að?
Fratnhald af bls. 17
prófkjörinu voru, fengu sterka
traustyfirlýsingu og hagstæðara
hlutfall en áöur, og ekki sakar
það þá eins og forsætisráðherra
sagði í sjónvarpsþætti ársins, þó
að öðrum vegni vel. Og mætti ég
minna ykkur á: Verið var að velja
frambjóðendur til þingmennsku
fyrir Reykjavíkurkjördæmi, en
ekki ráðherra i næstu ríkisstjórn.
Það er engu líkara en sumum
ykkar hafi sést yfir þessi einföldu
sannindi. Annars held ég, að sjálf-
stæðismenn hefðu átt að láta stað-
ar numið með opinbera ræðu um
margnefnt prófkjör eftir sjón-
varpsþáttinn með forsætisráð-
herra. Hann sagði allt sem segja
þurfti og með þeim glæsibrag að
jafnvel stækir andstæðingar hans
hafa fyllst aðdáun og öfund.
(Kauðinn, sem spurði hann, hef-
ur hins vegar ekki fengið háar
einkunnir). Forsætisráðherra
sagði að Sjálfstæðisflokkurinn
ætlaði að gera áttunda sætió á
framboðslistanum í Réykjavík að
baráttusæti og vinna það. Það
ætti að geta tekist, einmitt með
þeim manni sem skipar það eftir
niðurstöðum prófkjörsins. Ég
þekki þá illa Pétur Sigurðsson, ef
hann er ekki til i slaginn, og hann
hefur sýnt það og sannað, að
hvorki skortir hann kjark né
viljastyrk og hefur trúlega ein-
hvern tima velt þyngra hlassi. Þó
að ég sé hér fyrir norðan er mér
fullkunnugt um að margir Reyk-
víkingar bíða þess með eftirvænt-
ingu að fá að berjast með honum
og fyrir hann í næstu kosningum
og tryggja honum þingsæti.
Að öllu þessu sögðu spyr ég
ykkur því, góðir menn: Er eitt-
hvað að? Þurfa mann að vera stór-
óánægðir, eóa hvað? Er ekki tími
til kominn að hætta þessum skrif-
um um prófkjörið og gera ekki
þvílíkan óvinafagnað? Snúa held-
ur bökum saman og sækja fram
til sigurs. Það væri ekki sjálf-
stæðismönnum líkt, ef þeir gætu
ekki staðið saman um grund-
vallaratriði og meginhugsjónir,
þótt þá greini á um hið smærra.
Eitt finnst mér athugaverðast
þegar ég hugleiði prófkjörsúrslit-
in í heild. Ég er sannfærðari um
það en nokkru sinni áður, að
margir ganga til kosninga með því
hugarfari, eða í þeirri trú, að
þessi eða hinn frambjóðandi sé
öruggur, svo viss að ekki þurfi að
kjósa hann. Ég þarf ekki að kjósa
þennan mann, hugsar margur,
svo margir aðrir eru þeir sem það
gera og ég get því leikið mér að
því að styðja aðra sem standa hall-
ari fæti. Þetta er stórháskalegur
hugsunarháttur, og þetta bið ég
Morgunblaðið, sem ég vill mega
kalla mítt blað, að brýna fyrir
Iesendum sínum. Enginn er
öruggur um sigur í kosningum og
allra síst ef við kjósum hann ekki,
en teljum sjálfsagt að aðrir geri
það.
Ég enda þetta bréf með bestu
óskum og baráttukveðju. Sam-
einaðir o.s.frv.
12/12 ‘77
Árni á
Bjarkalandi
75 ára
ÁRNI Kr. Sigurðsson bóndi á
Bjarkalandi undir Eyjafjöllum
verður 75 ára á þriðjudaginn
kemur, 20 desember. Arni reisti
býli sitt, nýbýli úr jörðinni á
Steinmóðarhæ, laust upp úr 1930.
Þar hefir hann síðan rekið hið
góða bú sitt, en hann stundar
blandaðan búskap. Árni er „alda-
mótamaður“. Starfaði lengi og vel
í heimasveit sinni í Vestur-
Eyjafjallahreppi í Ungmenna-
félaginu Trausta. Var hann um
árabil í stjórn félagsins. Var hann
fyrir nokkrum árum gerður að
heiðursfélaga í Trausta. Arni
lærði ungur að iðka sund og hlaut
hann sundkennararéttindi. Var
hann sundkennari í sýslunni um
áratuga skeið.
Kona Arna er ísleif Ingibjörg
Jónsdóttir frá Borgareyrum.
Þeim varð fimm barna auðið. Eru
synir þeirra fjórir fulltíða menn,
en dóttir þeirra lézt barnung.
Vfst er að hinn fjölmenni hópur
ættingja og vina Arna á Bjarka-
landi mun senda honum hlýjar
kveðjur á þessu merkisafmæli.
Hann verður að heiman á af-
mælisdaginn.
Sveitungi
— Minning
Þorgrímur
Framhald af bls. 27
Stokkseyri, og Arna Þ. flugum-
ferðarstjóra, Garðarvegi 1, Kefla-
vík.
Þaö er hamingja hvers byggóar-
lags að hafa átt slíka mannkosta
menn, sem Þorgrímur var, því
braut hans má rekja til svo
margra uppbyggjandi fram-
kvæmda í því byggðarlagi, er
hann eyddi sinni starfsævi, þótt
tímans sáld fenni i spor göfugra
drengskaparmanna lifir endur-
minningin sem hvatning, kom-
andi kynslóðum til dáða.
Þorgrímur er horfinn inn á
æðra lífssvið þar sem ég trúi að
hann sameinist hinum mörgu er
hann hefur áður starfað með hér.
Ég votta konu hans og börnum
hjartanlega samúð.
Karvel Ögmundsson.
— Fágæt bók
Framhald af bls. 12
líka að skoóa atburðina í ljósi kringumstæðnanna —
en það segir Kraus að sé krafa, er Laxness takist ekki
alltaf að uppfylla. Virðist sem höfundurinn vilji ekki
ofþóa sér með athugasemdum og noti aðeins það er
geti orðið honum skáldskaparefni. En það hrekkur
stundum skammt. Til dæmis þegar hann heimsæki víti
eins og járnsmiðjurnar og kolanámurnar i Sovétrikj-
unum finni hann ekki til annars hjá sér en leiða. En
það er þegar við hnjótum um afstöðu eins og þessa að,
við í rauninni hneykslumst, segir hún. „Þetta er bók“
segir Kraus að Iokum „sem vekur efasemdir, ékki
varðandi efniviðinn, heldur sjónarhornið, hina af og
til ábyrgðarlausu framsetningu hluta, sem voru örlög
Evrópu".
GEGN HUGMYNDAFRÆÐI
Morgunblaðinu hefur einnig borizt úrklippa úr
svissneska blaðinu Newu Ziircher Zeitung, en þar
fjallar Sune Johannsson um Innansveitarkröniku,
sem á þýzku ber nafnið ,,Kirehspielkronik“ og er þýdd
af Fritz Nothardt. Þar segir m.a.: „Innansveitarkrón-
ika er bók, sem i knöppu formi — varla 120 siðum —
gerið islenzkri sögu og lunderni eins góð skil og margt
viðamikið sagnfræðiritið af háum sjónarhóli höfundar
sem vióa hefur ratað en er hlýtt í mói til gömlu
átthaganna."
Johansson kveður kunnara en frá þurfi að segja að
Laxness hafi um langan aldur haft horn í siðu hug-
myndafræði af hvaða tagi sem er. Hugmyndafræði
hans sé, svo talað sé í þversögnum, að vera án hug-
myndafræði, þar sem þeirri sannfæringu hans verði
ekki hnikkað að hugsunarkerfi, er tilkall geri til
alræðis fæði einungis af sér hörmungar.
H jálpfýsi og hyggindi eru aö dómi Laxness einkenni
jslenzkrar skapgerðar, segir Johansson, Einhvers stað-
ar segir hann sjálfur að með skemmt'ilegri lygasögu sé
hægt aö gera samfélagiö sér undirgefið. Og hvort
Laxness segi frá kirkjum eða íslenzka ríkisbrennivín-
inu „Svarta dauða“ knýi hann lesendur sína til skil-
yrðislausrar uppgjafar.