Morgunblaðið - 12.03.1978, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. MARZ 1978
13
stuönlngsflokkar ríkisstjórnarinnar
segja aö slík hækkun veröi til þess
aö efnahagslífið taki kollsteypu, en
jafnaðarmenn segja að launa-
hækkunin muni að meðaltali að-
eins verða 10% og slíka hækkun
þoli frönsku atvinnuvegirnir mæta
vel jafnhliða öörum efnahagsráð-
stöfunum. Stjórnarflokkarnir hafa
viöurkennt að launahækkun af
þessu tagi sé réttlátt og æskilegt
markmið, en aö því beri hins vegar
að keppa með áfangahækkunum,
sem í síðasta lagi verði lokiö árið
1983. Barre spáir því að launa-
hækkanir þegar að loknum þing-
kosningunum muni ekki koma
launþegum til góða eins og til er
ætlazt, heldur verði afleiðingar svo
skyndilegrar tilfærslu fiármuna í
þjóðfélaginu óhjákvæmilega
fjöldauppsagnir, óðaverðbólga og
gjaldþrot fjölda fyrirtækja.
Stjórnarflokkarnir hafa í kosn-
ingabaráttunni haldið því fram að
valdataka vinstri flokkanna mundi
breyta Frakklandi í nokkurskonar
evrópska útgáfu af Chile, en
jafnaðarmenn vísa slíkum málflutn-
ingi afdráttarlaust heim til föður-
húsanna. Þeir segja að aðstæöur
allar séu svo gjörólíkar í þessum
löndum að slíkur samanburður sé
út í bláinn, og nefna þar til dæmis
rótgróið stjórnskipulag, stööu
ríkisins á alþjóðavettvangi, og
efnahagslíf sem þrátt fyrir allt sé
mjög sveigjanlegt.
Löng kosningabarátta
í rauninni má halda því fram aö
kosningabaráttan fyrir þessar
þingkosningar hafi byrjað um leið
og úrslit forsetakosninganna lágu
fyrir, en þá sigraði Giscard
d.Estaing mótframbjóðandann,
Francois Mitterand, með aöeins
300 þúsund atkvæða meirihluta.
Mitterand naut stuðnings komm-
únista og annarra vinstri manna í
forsetakosningunum, og síðan
hafa vinstri öflin sótt á jafnt og
þétt. Lengi vel leit út fyrir það að
vinstri öflin mundu vinna þingkosn-
ingarnar léttilega, en í september-
mánuði s.l. kom í Ijós að jafnaöar-
menn og kommúnistar gátu ekki
komið sér saman um sameiginlega
stefnu fyrir kosningar. Helzta
ágreiningsmál jafnaðarmanna og
kommúnista er þjóönýting. Jafnað-
armenn hafa hug á því að opinberir
aðilar taki í sínar hendur vissa
framleiðsluþætti og bankarekstur
þannig að stjórnvöld geti beitt
þeim sem hagstjórnartæki.
Kommúnistar líta á þjóðnýtingu
sem markmið í sjálfu sér. Þeir vilja
ganga mun lengra á því sviöi en
jafnaöarmenn, og halda því jafnvel
fram að hið opinbera eigi að taka
upp á sína arma fyrirtæki, sem
rekin hafa verið meö tapi. Eðlis-
munur er því á afstöðu þessara
tveggja flokka til þjóðnýtingar-
mála, og kommúnistar leggja þar
til grundvallar hugmyndafræðileg-
ar ástæður en jafnaðarmenn efna-
hagslegar.
Fjórir í eldlínunni
Einkum eru það fjórir menn, sem
kosningabaráttan í Frakklandi
snýst um þessa dagana, þ.e.
leiðtogar þeirra fjögurra aðalhreyf-
inga sem berjast um fylgi kjós-
enda. Áreiðanlega er það Jacques
Chirac, leiötogi Gaullista, fyrrver-
andi forsætisráðherra og núver-
andi borgarstjóri Parísarborgar,
sem er litríkastur þessara manna.
Framganga hans í kosningabarátt-
unni hefur verið með ólíkindum.
Undanfarna mánuði hefur hann
verið á stöðugum þeytingi um
Frakkland þvert og endilangt.
Hann einsetti sér í upphafi að
koma í hvert einasta kjördæmi í
landinu fyrir kosningar en þau eru
90 að tölu. Chirac tókst ekki að ná
þessu marki, því að hann komst
ekki yfir nema 80 kjördæmi, en slík
frammistaða er ekki á hvers manns
færi. Chirac segist hafa gaman af
að standa í eldinum. Þetta er ekki
í fyrsta skipti sem baráttugleðin
kemur honum að góðum notum,
og er skemmst að minnast
borgarstjórakosninganna í París
fyrir tveimur árum. Þá hafði Chirac
sinnazt viö Giscard forseta og lauk
þeim átökum með því að hann
sagði af sér forsætisráðherra-
embætti. Helzta ágreiningsefni
Chiracs og forsetans var hvernig
stjórnarflokkarnir ættu að haga
baráttu og málflutningi fyrir þær
þingkosningar, sem nú eru aö
hefjast, en áöur en upp úr sauö
haföi reyndar veriö grunnt á því
góða meö þeim um nokkurt skeið.
Borgarstjóraembættiö í París er
ein helzta áhrifastaða í Frakklandi,
og lagði Giscard forseti mikla
áherzlu á að hægri og miðflokkarn-
ir næöu samstöðu um frambjóð-
anda. Orlando innanríkisráöherra,
flokksbróðir forsetans og náinn
samstarfsmaður, var sá sem skyldi
hljóta hnossið, en skömmu eftir að
Chirac sagöi af sér forsætisráð-
herraembætti tilkynnti hann að
Jacques ista. Chirac, leiötogi Gaull-
t r
L T

Jmí .
L.d 4 4
á t.
% %
1 -ýÆeþ' '■ pif— •' * *
L
Raymond Barre forsætisráðherra.
Hann býður sig fram í Lyon utan
flokka, og þótt hann hafi ekki
verið í framboði áður er honum
spáð öruggum sigri.
Jafnaðarmannaleíðtoginn
Francois Mitterand í atkvæðaleið-
angri. Verður hann forsætisráð-
herra eftir kosningar?
Georges Marchais, leiðtogi
kommúnista.
hann yrði í framboði í borgarstjóra-
kosningunum.
Með framboði sínu undirstrikaði
Chirac meö eftirminnilegum hætti
ágreining stjórnarflokkanna, og
virtist framboð hans fyrst og
fremst ætla að verða vatn á myllu
vinstri flokkanna. En Chirac tókst
þaö, sem fæstir áttu von á, og varð
borgarstjóri í París. Þótt enn séu
þrjú ár til næstu forsetakosninga er
þaö á almanna vitorði aö Chirac
ætlar sér ekki að verða mosavax-
inn í borgarstjóraembættinu. Hann
er líklegur mótframbjóöandi
Giscards og þótt kosningarnar nú
snúist fyrst og fremst um þaö hvort
vinstri eöa hægri stjórn verði við
völd í Frakklandi næsta kjörtíma-
bil, er þetta ekki síður uppgjör um
forystu frjálslyndra og hægri sinna.
Raymond Barre forsætisráð-
herra er nú í framboði í fyrsta
skipti. Hann er ekki félagi í
stjórnmálaflokki og hefur jafnan
haldið því fram aö hann sé ekki
stjórnmálamaður. Barre er hag-
fræðinur og var fulltrúi Frakka hjá
Efnahagsbandalaginu þegar
Giscard kvaddi hann til að taka við
forsætisráðherraembætti þegar
Chirac sagði af sér. Hann er
dæmigerður „tæknikrati" og var
algjörlega óþekktur á opinberum
vettvangi þegar hann tók við
embætti, en nú nýtur hann al-
mennra vinsælda. Barre er maöur
alþýðulegur. Hann er sællegur og
geögóður. Frakkar kunna vel aö
meta föðurlegt viömót hans, sem
er harla frábrugöiö hinni upphöfnu
tign Giscards forseta og snerpu og
stjörnuljóma Chiracs, og hann
stendur að mörgu leyti nær hinum
almenna kjósanda en stjórnmála-
skörungarnir gera.
George Marchais, leiötogi
kommúnista, hefur í þessari kosn-
ingabaráttu sýnt á sér nýja hlið.
Hann er mun hressilegri í bragði en
í síðustu kosningabaráttu, og hann
hefur jafnvel vogað sér það sem
fáir kommúnistaleiðtogar hafa til
þessa talið óhætt — aö slá á létta
strengi og hafa gamanyrði í
frammi. Mörgum þykir málflutning-
ur hans bera keim af lýöskrumi, og
hann setur sig ekki úr færi með að
koma fram í sjónvarpi. Venjulega
tekst frönskum stjórnmálaleiðtog-
um ekki aö fá nema í mesta lagi
6% sjónvarpsáhorfenda til að horfa
á sig, og er þaö m.a. ástæðan til
þess að til dæmis Chirac leggur
miklu meiri áherzlu á aö komast í
Framhald á bls. 33.
Hvað gerðist
í síðari
umferðinni?
Þegar reynt er aö segja fyrir um
úrslit frönsku Þíngkosninganna er
hæpiö aö taka nema takmarkað
tillit til skoöanakannana. Slíkur
talnaleikur kemur ekki aö gágni
nema hvaö tyrri umferð kosning-
anna varöar, pvi að viöbrögö
kjósenda í síðari lotu ráöast aö
sjálfsögðu mjög af úrstitum í fyrri
umferð.
Frambjóöendur kosningabanda-
lagsins, sem styður Giscard, munu
draga ssig í hlé í kosningunni 19.
marz í peim kjördæmum par sem
frambjóðendur Gaullista hafa feng-
ið fleiri atkvæði i fyrri umferðinni,
á sama hátt og jafnaöarmenn ætla
aö víkja fyrir kommúnistum par
sem atkvæði hafa fallið á sama veg.
Marchais, leiðtogi kommúnísta,
hefur aö visu haft í hótunum um að
kommúnistar muni ekki standa við
petta samkomulag ef peir fá minna
en 21% af fylginu í fyrri kosninga-
lotunni. Fæstir telja pó að kommún-
istar fari pessa leið pegar til
kastanna kemur, og ýmislegt bend-
ir til pess að vinstri menn geri með
sér nýtt bandalag í vikunni milli
kosninga.
Slíkt bandalag er forsenda pess
að vinstri menn hljóti meirihluta í
pingkosningunum pannig að peir
geti myndað ríkisstjórn. Jafnaðar-
menn leggja mikla áherzlu á
stjórnarmyndun eftir kosningar, en
ýmislegt bendir til pess að komm-
únistar séu ekki mjög áfjáðir í að
eiga beina aðild aö ríkisstjórn.
Verði starfhæfur meirihluti vinstri-
manna niðurstaöa pessara kosn-
inga er allt eins líklegt að kommún-
istar kjósi fremur að veita minni-
hlutastjórn Mitterands stuðning en
að eiga beina aðild að stjórninni.
Petta er ekki sízt líklegt pegar litíð
er á pá staðreynd að kommúnistar
hafa hingað til átt meiru fylgi að
fagna en jafnaðarmenn. Kommún-
ístar eru aö vonum afbrýöisamir yfir
ört vaxandi fylgi jafnaðarmanna,
sem er staðreynd, prátt fyrir
tilraunir kommúnista aö undan-
förnu til aö laöa að sér hófsama
kjósendur, m.a. með pví að lýsa yfir
fylgi viö Evró-kommúnisma og
hafna slagoröum eins og „alræði
öreiganna". Allt bendir til pess að
pessar tilraunir hafi mistekizt með
öllu og að fylgi kommúnista hafi
ekki aðeins staðið í staö heldur
rýrnað. Ýmsir áhrifamenn í
Framhald á bls. 19.
AF HVERJU ERU TVÆR HULSUR
Á TORGRIP MÚRBOLTANUM
FRÁ
1. Vegna þess að tvær 'öCÍIIEg-
SECE hulsur gefa aukið dragþol.
Nota þarf færri bolta en ella, þar af
leiðir: tímasparnaður.
2. Fyrir innanhússnotkun eru
ÖKIIE^aiEB múrboltarnir rafgalvan-
húðaðir með 10 pm Zn. Fyrir utan-
hússnotkun heitgalvanhúðaðir með
60 pm Zn.
3. Þvermál ‘udsEMuIsES boltans
ákveður þvermál borsins, þ.e.a.s.
hægt er að bora beint í gegnum
þann hlut sem festa á ...
4. . . . ef notaður er TORGRIP
múrbolti frá 'WEGSíaiGE
(þess skal þó gætt, að þegar um harða hlutl er að ræða,
t. d. stál, þarf gatið í gegnum hlutlnn að vera u. þ. b. 2 mm
vfðara en þvermál boltans).
r
Fæst í flestum
byggingavöruverzlunum
Umboðsaðilar
,JT&
HF.
51 Sundaborg
Sími: 84000 — Reykjavik
Nýkomið
i ri \ i ■» —
Saba mohair
Smash acryl garn
Formúla acryl garn
Vicke wire chalon babygarn
Mikið úrval af ámáluðum
strammamyndum
Einngi fjölbreytt úrval af
bómullarheklugarni og
útsaumsgarni
Vöggusett
Svæfilsver
Puntuhandklæði
Höldur
Setjum upp strengi og púða
Flestir litir af flaueli.
• Einstaklega falleg vlnna.
Hannyrðabúðin
tii\i:in:i
Hrísateig 47