Morgunblaðið - 31.03.1978, Page 11

staðar í fyrirsjáanlegri framtíð.
Erfiðleikarnir eru í raun stjórn-
málalegs eðlis. Markaðskerfinu
hefur tKki verið beitt. Verð á olíu
hefur t.d. ekki fengið að hækka í
Bandaríkjunum. Verðið er stórlega
niðurgreitt, þannig að neyzlan
hefur ekki minnkað eins og hún
hefði þurft að gera. Þar að auki er
mikil pólitísk andúð gegn því að
hagnýta aðrar orkulindir, þar á
meðal vatnsafl og kjarnorku.
Þetta er mikill vandi, en ekki í
neinum skilningi unnt að telja, að
hann stafi af skorti á auðlindum.
Mengun og mark-
aðsbúskapur
Þá er það mengunin. Það mál
hefur einnig verið stórlega ýkt og
úr lagi fært í almennum umræð-
um. Þar með er ekki sagt að
vandamálið sé ekki fyrir hendi, en
þaö byggist fyrst og fremst á því,
að menn hafa ekki viljað fara
raunhæfar leiðir til lausnar þess.
Menn hafa ekki viljað nota þær
aðferðir markaðsbúskaparins, sem
reynslan hefur sýnt, að bezt
gefast. Hér er um að ræða frjálsar
auðlindir, loft og vatn, sem að
sjálfsögðu eru misnotaðar eins og
allar frjálsar auðlindir, samanber
fisk og gras á íslandi. Menn hafa
veigrað sér við að setja verð á
þessar auðlindir og stuðla með því
móti að hagkvæmri notkun þeirra.
Þetta hefur þó verið gert í vaxandi
mæli, og það eru til ítarlegar
áætlanir um það, hvað það kostar
að stemma stigu við mengun bæði
lofts og vatns og að losna við sorp
með góðu móti. Allar þessar
áætlanir ber að sama brunni. Þessi
kostnaður er í raun og veru lítill
hluti af þjóðarframleiðslunni.
Niðurstöðurnar eru að vísu nokkuð
mismunandi, enda ekki alltaf
miðað við sömu forsendur. Upp-
hæðin virðist þó ekki vera fjarri
1—27r af þjóðarframleiðslu iðnað-
arlandanna. M.ö.o., það er unnt að
ráða viö mengunarvandamálið í
þessum löndum, ef við viljum nota
þriðja tii fjórða hluta árlegs
hagvaxtar í þessu skyni. Þó væru
þessi útgjöld engan veginn hreinn
kostnaður, því að þau myndu að
einhverju leyti a.m.k. draga úr
öðrum kostnaði. Hreinna loft
leiðir til bætts heilsufars og
dregur þar með úr kostnaði við
heilsugæzlu. Þetta er sem sagt vel
viðráðanlegt vandamál, ef vilji er
fyrir hendi til að beita réttum
aðferðum, og sumum iðnaðarþjóð-
anna a.m.k. hefur þegar orðið
verulega ágengt í þessu efni.
En í raun og veru snertir
mengunarvandinn ekki hagvöxt-
inn, heldur snýst um það, hvernig
eigi að nýta árangur þess vaxtar.
Spurningin er, hvað eigi að velja.
Eigum við að framleiða sífellt
meira og meira af alls konar
gæðum, eða eigum við að taka
hluta af framleiðslugetunni til
þess að hreinsa loft og vatn. Því
meiri sem hagvöxturinn er, því
meiri möguleikar eru til þess að
sinna þessum málum án þess að
skerða eitthvað annað. Mengunar-
vandinn er því ekki röksemd gegn
hagvexti, heldur þvert á móti
röksemd fyrir því, að hagvöxtur
eigi að vera tiltölulega mikill, til
þess að unnt sé að ráða betur við
þennan vanda.
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 31. MARZ 1978
11
Myndin sýnir va-ntanlegan farkost þeirra félaga kring um Island.
Norskir blaðamenn á
braðbát kring um ísland
FJÖGURRA manna lið frá
vikublaðinu Vi Menn i Osló
áætlar að halda til Islands í
júní n.k. og sigla á hraðbáti
kring um Island auk þess að
Hlutavelta
Skagfirðinga-
félaganna
Skagfirðingafélögin í Reykjavík
vinna nú að lokaátaki við frágang
félagsheimilis síns og gangast þau af
því tilefni fyrir hlutaveltu og
flóamarkaði. Verður hann haldinn
að Síðumúla 35 næstkomandi laug-
ardag og eru ýmsir munir til sölu og
m.a. ferðavinningar í hlutaveltunni.
ferðast inn á hálendi landsins
í greinasöfnun.
Blaðamennirnir áætla að
sigla um 1100 mílur kring um
landið og ökuferðin um há-
lendið verður um 1500 km
löng.
Uppsetning á handavinnu
Setjum upp klukkustrengi, veggteppi, borðrefla og fl.
Glæsilegt úrval af
járnum og snúrum. Q v ,
Fijót afgreiðsia. *attttijröaurrzliunti
€rla
v ;i>\V Snorrabraut 44 n
______________mrrr, i i\i mwm l
Morgunblaðió óskar
eftir blaðburðarf ólki
AUSTURBÆR
ff) Ingólfsstræti, Miöbær
Sigtún Hverfisgata
. r. 4-62.
Uthverfi
Sogavegur
Upplýsingar í síma 35408
píiorjtjiwtbfafaifo
Prjónagarn
U
Ijartngrðattrrzlttmtt
irla
Snorrabraut 44.
I
Sambyggt ferðaútvarpstæki er lausnin
Eigum nú mikið urval
af frábærum
ferðaútvarpstækjum
BÚÐIN
SKIPHOLTI 19 R.
SIMI 29800 (5 LINUR)
27 ÁR í FARARBRODDI
Verð kr. 19.980-
Verð kr. 56.930-
Verð kr. 89.115.-