Morgunblaðið - 03.11.1978, Síða 18

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. NÓVEMBÉR 1978
18
„ Aðeins rætt um að
vinna ákveðinn þátt
útgáfunnar erlendis”
vinna fer fram hérlendis: Hönn-
un, setning og filmuvinna fyrir
texta. Þrátt fyrir að við getum
prentað i litum hérlendis — og
að við getum bundiö inn bækur
— er tæknileg aðstaða til slíkra
hluta mun hagstæðari með
stærri þjóðum — og ætti engum
að koma' á óvart. Ég legg
áherzlu á að keypt vinna erlend-
is er einungis prentun og band,
því pappírinn yrði að flytja inn
hvort eð er — áprentaðan eða
óáprentaðan. Þegar um er að
ræða gerð bóka fyrir erlendan
markað — þ.e. að reyna að koma
bókum um ísland út á alþjóðleg-
an markað og bjóða erlendum
forlögum þátttöku í samprenti,
eins og Iceland Review hefur
leitazt við að gera á undanförn-
um árum, er það grundvallar-
atriði að fundinn sé framleiðslu-
staður í hagstæðustu
prentunarlöndum álfunnar.
Annars þýðir ekki að ræða
málið við neinn erlendan útgef-
anda. En þetta er landkynning-
arviðleitni á nýju sviði.“
Rætt við bóka- og tímaritaútgefendur
um prentunarkostnað heima og heiman
Að undanfiirnu hefur það
nokkuð færst f aukana að
íslenzk útgáfufyrirtæki hafa
látið prenta hækur og hlöð
erlendis og í því samhandi
hafði Morgunhlaðið samhand
við nokkra aðila og lcitaði
umsagnar þeirra um málið.
Ilér fara á eftir viðtöl við
Jóhann Briem hjá Frjálsu
framtaki. Örlyg Ilálfdánarson
hjá Bókaútgáfunni Erni og
Örlygi og Ilarald J. Hamar hjá
Bókaforlaginu Sögu og Iceland
Rcview.
„Vinnuhraðinn
erlendis
býður mun hag-
stæðara verð
„Þegar rætt er um að flytja
prentun úr landi þá er aðeins
verið að ræða um ákveðinn þátt
í gangi málsins," sagði Jóhann
þess að mönnum miði fram á
við.“
„Mikil hagkvæmni
í samprentuninni"
„Prentun erlendis fyrir mitt
fyrirtæki hefur hingað til ekki
verið fólgin í öðru en samprent-
un litprentaðra bóka fyrir mörg
lönd í einu,“ sagði Örlygur
Hálfdánarson hjá Erni og
Örlygi í samtali við Morgun-
blaðið. „Það er mikil hag-
kvæmni í þessari samprentun,
en allt sem hægt er að vinna hér
heima er framkvæmt hér, því
það er aðeins filman sem er send
út. En þessi samprentun byggist
á samstarfi milli þjóða víða um
heim og með því er rutt úr vegi
fjallháum kostnaði við útgáfu
vandaðra bóka. Okkar sérprent-
uðu bækur eins og Eggert og
Bjarni og Dýraríki Islands
létum við prenta hér heima og
Briem forstjóri Frjáls framtaks
þegar Mbi. spurði hann um þá
ákvörðun að láta prenta blaðið
Líf í Bandaríkjunum. „Undir-
búningur allur, setning og um-
brot eiga sér stað hér heima,“
sagði Jóhann,-„en filmuvinna og
prentun verða erlendis og síðan
á dreifingin sér stað hér heima.
Við munum láta prenta næsta
blað a£ Líf ytra og ástæðurnar
eru fyrst og fremst mismunandi
prentunartími. Hér heima þurf-
um við 7—8 vikur í filmuvinnu
og prentun en ytra er um að
ræða 7—10 daga. Við erum með
efni sem er mjög tímabundið og
eigum jafnhliða í harðri sam-
keppni við erlend tízkublöð.
Rúmlega helmingur blaðsins er
litprentaður og vinnuhraðinn
erlendis býður mun hagstæðara
verð. Ef við tökum kostnaðinn
við prentunina, þá er 100 kr.
minni kostnaður við hvert blað í
bókbandinu ytra, en munurinn
er reyndar mestur í bókbandinu,
síðan við filmuvinnuna og
prentunina. í heild munar þetta
um 35% á þessum þáttum
útgáfunnar og ég tel að það sem
ráði úrslitum sé vinnuhraðinn
og fullkomnari tækni. Við erum
með 52 útgáfur á ári og það sem
við ætlum að láta prenta erlend-
is eru einungis 6 blöð. Alls erum
við með um 352 þús. eintök á ári
og þar af er Líf prentað yfir árið
í 60—70 þús. eintökum.
Þá má einnig taka það fram
að forsendan fyrir framförum á
sviði prentlistarinnar og útgáfu
almennt er að menn kynnist
framförum og þróun á þessum
vettvangi og með því er von til
stefnan er sú, en samprentunin
hefur stóraukið úrval t.d. barna-
bóka á mjög lágu verði. Ég hef
hins vegar ekki leitað eftir
sérprentun erlendis og þekki því
ekki þann kostnað sem um er að
ræða, en samprentunin veldur
því að við getum gefið út
glæsilegar bækur sem ekki væri
hægt að ráða við ef samprentun-
in kæmi ekki til.“
„Útgáfan veröur
aö njóta erlendra
framleiðslukjara
Við ræddum einnig við Har-
ald J. Hamar hjá Bókaforlaginu
Sögu og Iceland -Review og
spurðum hann fyrst um sam-
prentsmöguleikana?
„Þetta er aðeins spurning um
það hvort íslenzk bókaútgáfa á
að hafa aðstöðu til að taka þátt í
víðtæku alþjóðlegu samstarfi,
sem byggist á sameiginlegri
litprentun, sem oft á sér stað
fyrir allan heiminn samtímis, ef
svo mætti segja: An þátttöku
okkar í slíku samstarfi væri
bókamarkaður okkar mun
fátæklegri. íslenzkur prent-
iðnaður á hins vegar sinn þátt í
þessu samstarfi með setningu,
filmuvinnu o.s.frv."
„Nú eru bækur Iceland
Review prentaðar erlendis?
„Iceland Review gefur út
bækur um ísland á erlendum
málum. Megnið af þeim kaupa
útlendir gestir í landinu. Til
þess að hægt sé að bjóða
bókaverð, sem útlendingar eiga
að venjast og þeir telja aðgengi-
legt, verður útgáfan að njóta
erlendra framleiðslukjara í
prentun og bandi. Öll önnur
„Hvað með tímaritið Iceland
Review?"
„Iceland Review hefur verið
prentað erlendis í meira en
áratug. Astæðan til þess að
prentunin var flutt utan á
sínum tíma var einfaldlega sú,
að útgáfan hafði sprengt þann
tæknilega ramma, sem aðstæð-
ur hér settu henni. Ritið var og
er í samkeppni á erlendum
markaði og til þess að teljast
fullgilt og frambærilegt og til
þess að flytja mynd landsins og
náttúru þess erlendum lesend-
um með nútímalegu sniði j)urfti
að stórauka litprentun. Utgáf-
unni var ofviða að leysa það
verk af hendi við þær tæknilegu
aðstæður, sem hér voru, og þótt
framfarir hafi orðið á þeim
sviðum hérlendis á þeim áratug,
sem liðinn er, nægir það ekki.
Erlendis hafa líka orðið fram-
farir. Ef gera á ritið úr garði
eins og það er nú verður sú
framleiðsla að fara fram erlend-
is. Og hver vill draga saman
seglin hvað útlit og gæði varðar
í tímaritsútgáfu? Hitt er svo
rétt að benda á, að vinnsla
blaðsins fer fram hérlendis að
undanskilinni litgreiningu
mynda, prentun og frágangi.
Pappírinn verður jú að flytja
inn hvort eð er þegar prentað er
hér. Annað atriði er einnig
töluvert mikilvægt í þessu sam-
bandi: Ritið er gefið út til
dreifingar út um allan heim.
Ekki væri það til að auka
hagkvæmni að flytja pappírinn
til landsins til þess svo að flytja
hann beint út aftur áprentaðan,
fram og til baka yfir hálft
Atlantshaf."
Skólanefnd Stjórnmálaskóla Sjálfstæðisflokksins, talið frá vinstri.
Guðni Jónsson, Margrét Arnórsdóttir, Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
formaður, Hrönn Haraldsdóttir, Halldór Arnason og Þór Erling
Jónsson. Ljósm. RAx
Sljónimálaskóli Sjálfstæðisflokksins 13. til 18. nóv.:
Veitir alhliða fræðslu um
félagsmál og stjómmál
— segir formaður skólanefndar,
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
Stjórnmálaskóli Sjálfstæðis-
flokksins hefst þann 13. nóvem-
ber, og stendur hann að venju í
eina viku, eða til 18. nóvember.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur und-
anfarin sex ár haldið stjórnmála-
skóla í Reykjavík, þar sem veitt
hefur verið fræðsla um margs-
konar félagsfræðileg efni, auk
stjórnmálalegrar fræðslu.
Þátttakendur í skólanum hafa
komið víða að af landinu, og fjöldi
nemenda hefur verið á bilinu 25 til
30 ár hvert. Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, lögfræðingur og fram-
kvæmdastjóri fulltrúaráðs sjálf-
stæðisfélaganna í Reykjavík, hefur
haft umsjón með skólahaldi
Stjórnmálaskólans frá því hann
hóf starfsemi sína á ný árið 1972.
Morgunblaðið sneri sér í gær til
Vilhjálms og bað hann að gera
nokkra grein fyrir skólahaldinu.
Vilhjálmur sagði, að skólinn
starfaði dag hvern fyrrnefnda
daga í nóvember og hæfist kennsla
klukkan 9 árdegis alla dagana, og
væri kennt fram til hádegis. Síðan
er byrjað á ný klukkan 13.30 og
haldið áfram til klukkan 18.
Námsgreinarnar sagði Vil-
hjálmur að hefðu verið rækilega
auglýstar, en þar væri fjallað um
helstu viðfangsefnin í stjórnmál-
um og félagsmálum. Sérfræðingar
á hverju sviði flytja fyrirlestra og
annast kennsluna að öðru leyti.
Megintilgangurinn með skóla-
haldinu er sá, að sögn Vilhjálms,
að veita þátttakendum aukna
fræðslu almennt um stjórnmál og
stjórnmálastarfsemi. Reynt væri
að veita nemendum meiri innsýn í
stjórnmálin en fólk á kost á
daglega, og að gera grein fyrir
starfrænu og hugmyndafræðilegu
baksviði stjórnmálanna.
Mikilvægur þáttur skólahalds-
ins sagði Vilhjálmur vera sá, að
þjálfa nemendur í ræðumennsku
og að taka þátt í almennum
umræðum hvers konar, en slíka
þjálfun er yfirleitt ekki að fá í
skólum iandsins að sögn
Vilhjálms. Með þessu móti væri
fólk gert hæfara til að taka þátt í
stjórnmálum og almennu félags-
starfi.
Að lokum sagði Vilhjálmur, að
þau sex ár sem skólinn hefur nú
starfað með núverandi fyrirkomu-
lagi, þá hafi skólahaldið heppnast
vonum framar og orðið þátt-
takendum til mikils gagns. Fjöl-
margir nemendur skólans frá fyrri
árum hafa orðið virkir í félags-
starfi Sjálfstæðisflokksins í sínum
heimabyggðum, og margir þeirra
hafa þar tekið við forystustörfum.
í skólanefnd Sjálfstæðisflokks-
ins eiga eftirtaldir sæti: Vilhjálm-
ur Þ. Vilhjálmsson, formaður,
Guðni Jónsson, Hrönn Haralds-
dóttir, Margrét Arndórsdóttir, Þór
Erling Jónsson og Halldór Árna-
son.
Þess má geta, að ekki er gert að
skilyrði að nemendur stjórnmála-
skólans séu flokksbundnir sjálf-
stæðismenn. Þá má minna á það
að þátttakendur hafa verið á öllum
aldri, allt frá 15 ára til fimmtugs
og þar yfir. Væntanlegir þátttak-
endur eru hvattir til að láta skrá
sig sem allra fyrst, en skráning fer
fram í Valhöll á skrifstofutíma,
síma 82900.
Otíð hamlar síldveið-
um Þorlákshafnarbáta
Þorlákshöfn, 2. nóv.
MIKIL ótíð hefur hamlað sfld-
veiðum hér um slóðir og í hálfan
mánuð hefur sáralítil sfld borizt á
land þess vegna. í söltunarstöð-
inni Borgum hf. og Meitlinum hf.
er búið að salta í rúmlega 2600
tunnur. Hjá Glettingi hf. er allt
tilbúið til sfldarmóttöku. en þar
hefur ekkert verið saltað ennþá,
og aðkomufólk svo og heimafólk
bíður eftir því að úr rakni.
Allir bátar hér eru á síldveiðum
og því lítill fiskur til þsss að vinna
í frystihúsinu annar en afli af
skuttogaranum Jóni Vídalín, sem
kemur hálfsmánaðarlega ínn úr
hverri veiðiferð. Hann er kominn
með um 2000 lestir frá áramótum.
Alls hafa borizt á land frá
áramótum 37.300 lestir af fiski,
sem skiptist þannig: Botnfiskur,
16.000 lestir, liðna 13.000 lestir,
spærlingur 7.500 lestir og sílji 700
lestir, humar 91 lest. Mestan afla
á humarveiðum hafði Snætingur,
15 lestir.
Á sama tíma í fyrra var
heildaraflinn 46.000 lestir.
Á morgun er von á síld.
Klængur er væntanlegur með
70—80 tonn.
— Ragnheiðilr.