Morgunblaðið - 18.11.1978, Síða 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 1978
39
fagra og óspillta staði og ferðaleið-
ir áður en vélknúin farartæki
ryddu sér þangað braut með þeim
skemmdum og ófögnuði er oft
fylgdi í kjölfarið.
Það var fróðlegt og skemmtilegt
í senn að kynnast vinnubrögðum,
háttum og ráðsnilld Ágústs í
þessum hestaferðum. Þar kom
fram reynsluþekking margra
genginna kynslóða á þessu sviði,
og ekki síst var fróðlegt að
kynnast skiptum hans við klárana
sína, en hann var hvorttveggja í
senn, kær að hestum og hestvand-
ur.
Frá þessum horfnu sumarferð-
um áttum við margar kærar og
hugljúfar minningar er gjarnan
voru rifjaðar upp er fundum bar
saman á góðri stund.
En þó að Ágúst ætti létt með að
blanda geði við fólk og njóta
gleðistunda er þær buðust, var
hann í eðli sínu maður starfs og
alvöru, sívakandi fyrir hag og heill
bús og heimilis.
Ágúst hafði eins og flestir af
hans kynslóð þekkt tvenna tíma.
Kunni hann frá mörgu að segja
um erfiða lífsbaráttu fólks frá
fyrri tíð, því minni hans var trútt,
frásögnin skýr og oft blandin
kímni.
Þegar Ágúst hóf búskap að
Ásum, mun sjóður hans hafa verið
næsta léttur. Þá var þar flest ógert
miðað við það sem nú er. En með
samstilltum og einörðum huga og
vinnufúsum höndum tókust Ágúst
og hin unga húsfreyja á við
erfiðleikana og horfðu bjartsýn til
framtíðarinnar og unnu sigur.
Búskapur þeirra blessaðist og nú
eru Ásar með best setnu jörðum.
Þó að Ágúst legði gjörva hönd á
margt um dagana og lægi ekki á
liði sínu, var hann þó fyrst og
fremst bóndi, málefni bænda voru
honum hugstæð og fyrir þeirra
hönd hafði hann mikinn en heil-
brigðan metnað. Ágúst var
ræktunarmaður sem breytti móum
í bylgjandi töðuvelli og skepnu-
vinur sem lagði áherslu á að eiga
fallegt og afurðagott búfé.
Um ævistarf Ágústs eiga við orð
borgfirska bóndans, skáldsins frá
Kirkjubóli:
„Kn við vildum. vinurinn KÚður.
vorða okkar snauðu móður
Kra>ðimonn. svo Krori að holdur
Kamalt kal ok brunasár.
I'oKíir bóndans þrok or bilað.
þá or Kott að hafa skiiað
bættu landi í barns sfns hondur.
betra er það en auður fjár
sá. er vex við svik ok tár."
Ágúst Sveinsson var einn af
„græðimönnum" sinnar tíðar er
margir kveðjanú þakklátum huga.
Við gömlu ferðafélagar erum
þess fullviss að hinsta för hans
muni vel ráðast.
Páll Agnar Pálsson.
Nýiega er látinn í hárri elli
Ágúst Sveinsson í Ásum. Hann var
svo þekktur maður að óþarft mun
vera að kynna hann, en minna má
á að í föðurætt var hann af hinni
kunnu Langholtsætt og á þeirri
jörð bjuggu foreldrar hans uns
Ágúst var kominn um tvítugt, en
þá fluttu þau að Ásum í Gnúp-
verjahreppi með alla sína fjöl-
skyldu, og þar hafa þau búið síðan,
fyrst Sveinn um nokkur ár en
síðan Ágúst en börn hans síðan er
þau höfðu aldur til.
Alla mína ævi hefur Ágúst verið
nágranni minn, um fimmtán
mínútna ferð er á milli bæjanna,
hvort sem farið er á bíl eða hesti.
Þó liggja löndin hvergi alveg
saman, svo að ekki höfum við þurft
að þola hvor öðrum ágang búfjár-
ins. Þetta nefni ég til gamans, af
því að mér finnst að eitt hið
fjarlægasta sem ég get hugsað
mér, að einhverjir smámunir
hefðu getað spillt vináttu okkar
Ágústs.
Ef litið er til upphafsins svo
langt sem ég man finnst mér alltaf
að kynni mín af Ásaheimilinu
hæfust á því að ég var einu sinni
um stuttan vortíma í farskóla er
þá var í Ásum. Móður minni mun
hafa þótt að ég væri ekki nógu vel
búinn undir fermingu eftir dvöl
hjá heimiliskennara, sem fyrst og
fremst átti að búa okkur bræðurna
undir nám í gagnfræðaskóla. í
Ásum var þá mjög mætur kennari,
Kristrún frá Hrafnkelsstöðum, en
hún átti þá aðeins skammt eftir
ólifað. Ég mun þá hafa verið á því
aldursmarki að mér þótti mjög
varið í að hlýða á tal fullorðinna,
en þau hjónin í Ásum og kennar-
inn tóku oft tal saman að dags-
verki loknu á hálfbjörtum vor-
kvöldum. Ég man enn eftir þessum
vordægrum, hvað mér fannst tal
þeirra merkilegt. Ég held að það
hafi orðið mér til nokkurrar
mótunar. Þá lærði ég að þekkja
Kristínu konu Ágústs, frá henni
stafaði mikilli hlýju inn í barns-
hugann. Eftir þetta átti hún hug
minn og hylli.
Yfir tuttugu ára aldursmunur
skildi okkur Ágúst en alla tíð síðan
ég mátti heita fullorðinn hef ég
talið hann í hópi minna bestu vina,
enda höfum við átt furðu margt
saman að sælda nú um fimmtíu
ára skeið. Sama vorið kom sími á
báða bæina, fyrst voru þessi
þægindi aðeins hjá okkur og á
Sandlæk. Slíkt samband eykur
kynni og færir menn nær hver
öðrum. Langt er nú orðið síðan að
okkur var sameiginlega trúað fyrir
að vera í fulltrúaráði Mjólkurbús-
ins og Kaupfélagsins fyrir sveit
okkar. Við bárum gæfu til góðrar
samfylgdar í öllu því sem máli
skipti.
Ekki er vert að láta þess ógetið,
að á meðan dýralæknar voru fáir
og strjálir að oftast voru þeir ekki
tiltækir ef á þurfti að halda. Ágúst
gerðist þá mikil hjálparhella
þeirra sem í vandræðum lentu og
sótti jafnvel námskeið tii þess að
gera sig hæfari og kynnti sér hjálp
í viðlögum og var oft mjög heppinn
læknir. Eitt var þó sem hann
aldrei lærði en það var að taka
eðlilegt gjald fyrir sína fyrirhöfn.
Alla ævi hafði hann vanist því að
nágrannar hlypu undir bagga hver
með öðrum án þess að gjald kæmi
fyrir. Það verður greiði á móti
greiða var vanaviðkvæðið hjá
honum. Sumir geta engum lagt lið,
en aðrir hafa bæði getu og vilja. I
hópi þeirra síðari var Ágúst. Ég
veit nú að leiðarlokum að enn eru
margir sem kunna bæði að þakka
og meta þessi afrek, sem okkur
fannst þau vera, sem nutu þeirra
en hann leit alltaf á sem smá-
greiða en ég veit að mér er óhætt
að bera fram heilar þakkir frá
þeim sem nutu góðs af þessum
störfum, þegar þeir voru sjálfir í
vandræðum.
Ágúst hafði mikið yndi af
ferðalögum, ekki síst um óbyggðir
landsins og var hann af því
viðurkenndur sem góður fjall-
maður, en þá einkunn fá þeir hér í
sveit, sem kunna vel að fara með
hesta, eru ratvísir og ekki líklegir
til að skilja eftir fé í leitinni sinni.
Af þessum hæfileikum sínum var
hann eftirsóttur fylgdarmaður
þeirra sem leita til fjalla á sumrin
á hestum. Af þessum ferðum hafði
Ágúst sjálfur mikið yndi og
lífsfyllingu. Hér verður látið
staðar numið í upptalningu á
einkennum mannsins, sem um er
getið. Flest er þó ótalið. „Hið fáa
tæpt og vart“. Hann bjó lengi
stóru búi og nytjaríku, hann var
mikill úrræðamaður og gestrisinn.
Fjölda margar gleðistundir, bæði
heima hjá honum og með honum,
þakka ég af alhug. Heimili hans
óska ég velfarnaðar og niðjum
öllum og ástvinum blessunar
Guðs.
Einar Gestsson.
Laugardaginn 6. þessa mánaðar
andaðist á Borgarspítalanum
bændahöfðinginn og fyrrverandi
símstöðvarstjóri, Ágúst Sveinsson,
Ásum, Gnúpverjahreppi, 91 árs að
aldri. Ég átti því láni að fagna að
koma til hans og elskulegrar konu
hans, Kristínar Stefánsdóttur frá
Ásólfsstöðum, á fermingaraldri og
var hjá þeim hvert sumar til
tvítugsaldurs í kaupavinnu. En
heldur er ég hrædd um að ég
hafi nú verið fremur ónýt við
heyvinnuna, þó aldrei heyrðist það
frá húsbændunum, en alltaf þakk-
læti fyrir hvert verk sem unnið
var.
Ágúst og Kristín eru þeir bestu
húsbændur sem ég hef átt og hef
ég þó aldrei verið hjá öðru en góðu
fólki. Alltaf hlakkaði ég til að fara
upp að Ásum, þar fannst mér
alltaf ég eiga mitt annað heimili.
Ágúst og Kristínu varð þriggja
barna auðið. Þau eru þessi: Þor-
valdur, býr í Reykjavík, Sveinn,
kennari við Laugalandsskóla í
Holtahreppi og víðar, og Stefanía,
sem býr á Ásum, gift Guðmundi
Ámundasyni frá Sandlæk. Þetta á
ekki að vera nein minningargrein,
ég veit að það gera aðrir mér
færari að skrifa um Ágúst. Þetta
eru aðeins örfá þakkarorð og
kvéðja frá mér og systur minni,
Ingu, sem búin er að vera á Ásum
miklu lengur en ég. Við þökkum
Ágústi og Ásaheimiiinu hjartan-
lega alla þá hlýju og góðvild, sem
við höfum notið þaðan. Ég trúi því
að til sé annað líf að þessu loknu
og þar hafi Kristín beðið og tekið
manni sínum opnum örmum.
Ég bið Ágústi blessunar guðs
um alla eilífð á því tilverusviði
sem hann er nú fluttur á. Blessuð
sé hans mæta minning.
Laugardaginn 18. þessa mánað-
ar verður Ágúst lagður til hinstu
hvílu í Stóranúpskirkjugarði við
hlið sinnar ástkæru eiginkonu.
Lína.
Karl Kristjánsson
— Minningarorð
Carthy, flugvallarstjóra í Colorado
í Bandaríkjunum, Sigrún, deildar-
stjóri vátryggingafélags í San
Fransisco, gift Vito Luchesi,
Ástríður, sem vinnur skrifstofu-
störf í sömu borg, Geir viðskipta-
fræðingur, aðstoðarframkvæmda-
stjóri hjá Iceland Product, sölufyr-
irtæki S.I.S. í Bandaríkjunum,
kvæntur Kathleen Russo, og Þóra
gift Ingva Guðjónssyni, deildar-
stjóra hjá S.Í.S. í Reykjavtk. Þá
ólu þau Guðrún og Magnús upp
tvær dótturdætur sínar, Guðrúnu
og Þóru Hrönn Njálsdætur, sem
báðar eru giftar konur hér í borg.
Þau Guðrún og Magnús voru
mjög samrýnd og hjónaband
þeirra farsælt. Útför Guðrúnar
Geirsdóttur fór fram frá Dóm-
kirkjunni miðvikudaginn 8. nóv.
s.I. Þegar nú Guðrún er kvödd hér í
hinsta sinni, þá koma margar
minningar fram í hugann. Og allar
eru þessar minningar ljúfar og
elskulegar. Hún var skynsöm,
víðsýn og fordómalaus kona, sem
skoðaði hvert mál frá mörgum
hliðum og myndaði sér eigin
skoðanir um menn og málefni.
Þó Guðrún væri alin upp á
efnaheimili, þar sem faðir hennar
var einn allra umsvifamesti at-
hafnamaður Reykjavíkur þess
tíma, þá sóttist hún ekki eftir
veraldlegu ríkidæmi. Iburður og
prjál var fjarlægt hennar hugsun.
Heimili hennar og Magnúsar var
látlaust, en bar góðum smekk
húsmóðurinnar vitni. Það var
sígilt íslenskt heimili, þar sem
góðar bækur og munir, sem höfðu
varanlegt gildi, skipuðu heiðurs-
sess og áttu örugga vörslu. Guðrún
og Magnús áttu alla tíð auðvelt
með að aðlaga sig að öðru fólki og
nutu þess að vera í glöðum og
góðum félagsskap.
Eftir að þau fluttu á Víðimelinn,
þá varð fljótt samgangur og góður
kunningsskapur á milli þeirra og
fólksins á neðri hæðinni, en þar
bjó þá Sverrir Kristjánsson, sagn-
fræðingur og kona hans Jakobína.
Sama gerðist eftir að Sverrir flutti
þaðan og ný fjölskylda kom á neðri
hæðina. Ég var staddur hjá
Guðrúnu eitt sinn fyrir ári síðan,
þá kom lítill drengur af neðri
hæðinni upp til Guðrúnar með
póst og spurði hvort hann gæti
nokkuð gert fyrir hana.
Börn Guðrúnar, sem bjuggu í
fjarlægð, höfðu alla tíð stöðugt
samband við móður sína, bæði með
símaviðtölum, bréfum og heim-
sóknum, og Þóra, sem hér er
búsett, hafði við hana daglegt
samband eins Bryndís Zoéga
systurdóttir hennar, sem kom þar
líka daglega. Uppeldis- og dóttur-
dætur hennar vildu lika allt fyrir
ömmu sína gera, enda hafði hún
reynst þeim sem besta móðir.
Þetta var samrýnd fjölskylda þar
sem allir meðlimir vildu styðja
hvern annan.
Eftir að Magnús dó, þá vildi
Guðrún búa áfram í íbúðinni og
gat ekki hugsað sér að flytja
þaðan. Við hjónin heimsóttum
hana þar, og hún kom til okkar og
það var gaman að fá hana í
heimsókn. Þaðð fylgdi henni alltaf
hressandi blær.
Á s.l. sumri, eftir að Guðrún var
orðin veik, þá vildi hún vera heima
eins lengi og hægt væri. Kjarkur-
inn, sem hún hafði fengið í
vöggugjöf, var óbilaður og heið-
ríkjan, sem fylgdi henni, var sú
sama. Guðrún Geirsdóttir var ein
af þessum sjaldgæfu hetjum, sem
maður hittir á langri lífsgöngu,
tilbúin að axla birðar ef með
þurfti. Æðraðist aldrei, en afbar
miklar þrautir með sjálfsaga og
frábærri þolinmæði. Hún gat
heilsað manni og kvatt brosandi,
þó hún væri sárþjáð, slíkt var
andlegt atgervi hennar.
Nú þegar þessi mikilhæfa kona
hefur kvatt samferðafólkið og er
flutt yfir landamærin miklu, þá er
okkur sem kynntumst henni,
söknuður í huga. En ljúfar
minningar frá kynnum okkar við ■
hana, þær geymast og lýsa fram á
veginn. Ég og kona mín þökkum
Guðrúnu Geirsdóttur fyrir sam-
fylgdina og alla Jtynningu. Að
síðustu viljum við votta öllum
aðstandendum hennar okkar inni-
legustu samúð.
Jóhann J.E. Kúld.
Fæddur 17. júlí 1906.
Dáinn 9. nóvember 1978.
Er sumarJtveður og laufin falla
eftir sólríkt sumar og veturinn
hafinn, þá kvaddi afi þennan heim.
Hann er horfinn á vit þeirra sem
hann unni og frá þeim sem hann
unni hér. Hann var alltaf kátur og
hress og hafði gott viömót. Hann
var búinn að vera rnikið veikur og
við vissum að hann mundi ekki fá
heilsuna aftur.
Karl afi fæddist að Hvammi í
Hrafnagilshreppi, sonur Kristjáns
Jónssonar og Sigrúnar Þorláks-
dóttur. Hann var næstyngstur af
átta systkinum. Móðir hans dó er
hann var á unga aldri, og dreifðist
þá systkinahópurinn. Karl afi ólst
upp með elstu systur sinni Sigur-
línu og föður. Faðir hans var
sjómaður, og sjómannsblóðið rann
í æðum afa. Byrjaði hann sjó-
mennskuna fjórtán ára gamall.
Hann kynntist því snemma hinum
hrjúfari hliðum lífsins og þurfti
oft að sætta óblíðari kjörum en
tíðkast nú á tímum.
Sjómennskuna gerði hann að
ævistarfi sínu. Hann var dugandi
og eftirsóttur í starfi sökum sinna
mannkosta.
Karl afi giftist 10. nóv. 1928
eftirlifandi konu sinni, Maríu
Magnúsdóttur, frá Bitru í
Kræklingahlíð. Fyrsta árið bjuggu
þau að Lynghóli í Glæsibæjar-
hreppi, síðan fluttust þau til
Akureyrar og hafa búið þar síðan.
Börn þeirra tvö eru Svana Karls-
dóttir sem búsett er á Akureyri og
Magnús Karlsson sem búsettur er
í Reykjavík.
Karl afi stundaði trilluútgerð í
mörg ár, ásamt Pálma Friðriks-
syni. En eftir að heilsan fór að
bila, varð hann að hætta sjó-
mennskunni. Og hin síðari ár vann
hann hjá niðursuðufyrirtæki
Kristjáns Jónssonar á Akureyri.
Ég man fyrst eftir afa er ég var
smástelpa, rétt farin að hlaupa
um. Hann vildi alltaf hafa mig hjá
sér, og færi ég til foreldra ntinna
og systkina var hann ekki ána^gð-
ur fyrr en ég kont aftur. Ég þakka
Karli afa mínum þær ánægjulegu
stundir, sem hann gaf mér og allt
sem hann gerði fyrir ntig öll árin.
Minningarnar seiða frani bros og
einstakt tár.
Far þú í friði, friður Guðs þig
blessi.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Megi algóður Guð styrkja ömmu
í sorg hennar og söknuði.
María Guðmundsd.
Afmœlis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast
á í miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir
hádegi á mánudag og hliðstætt með greinar aðra
daga. Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að vera vélritaðar og með
góðu línubili.