Morgunblaðið - 06.04.1979, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. APRÍL 1979
m m

ísrastirnar voru af öll-
um gerðum og formum.
Þessi minnir óneitanlega
á yzta hluta Langaness.
fyrir landinu. Afrit af þessum
kortum má oft sjá í sjónvarpi
eða blöðum.
Ekki var klukkustund liðin frá
því að rætt var um að ljósmyndari
og blaðamaður færu í ískönnun-
arflug að við vorum komnir í loftið
og stefndum á punkt um 140
kílómetra réttvísandi vestur af
Bjargtöngum, 'en á þeim slóðum
bjóst áhöfnin við að sjá syðri mörk
íssins úti af Vestfjörðum.
Það stóð heima og eftir um
klukkustundar lágflug yfir sjónum
frá Reykjavík flugum við inn yfir
ísbreiðuna. Næstu sex og hálfa
klukkustundina sveimuðum við
yfir ís og aftur ís og enn meiri ís. I
ljós kom að aðalísinn var að
jafnaði í 30—50 sjómílna fjarlægð
frá landinu. A siglingaleiðinni
allri og allt upp í fjöru á svæðinu
frá Straumnesi að Glettinganesi
voru stakar ísrastir og jakahröngl
á sveimi.
Allan þann tíma sem flugvélin
var á lofti var aldrei flogið hærra
yfir sjávarmáli en 500 fet, eða 150
metra. Að öllu jöfnu leyfa reglur
Flugmálastjórnar flugvélum ekki
að fljúga undir 1.000 fetum yfir
sjó, en af skiljanlegum ástæðum
hefur Landhelgisgæzlan leyfi til
að fljúga undir þessum hæðar-
mörkum. Og til að fljúga ofar
þurfa vélar Landhelgisgæzlunnar
sérstaka heimild hverju sinni.
Það var fróðlegt að fylgjast með
starfi áhafnarinnar. Skipherra í
ferðinni var Gunnar H. Ólafsson.
Mest allan tímann sat hann á
voldugum stól sem er á sérstakri
rennibraut rétt fyrir aftan flug-
stjórnarklefann. Hægt var að
renna stólnum hálfvegis inn í
klefann og sat skipherra þá í
nokkurs konar hásæti á milli
flugmannanna og hafði gott útsýni
yfir hafflötinn. Þegar ískönnunin
var í algleymingi gaf skipherra
fyrirskipanir til áhafnarinnar um
hvaða stefna skyldi tekin og hve-
nær, hvaða upplýsingar um ísinn
skyldu sendar til stjórnstöðvar
gæzlunnar í Reykjavík o.s.frv.
Flugstjóri í ferðinni var Guðjón
Jónsson og honum til aðstoðar
Tómas Helgason. Ekki ætti að
þurfa að fjölyrða um hvaða hlut-
verkl þeir höfðu að gegna um borð.
Siglingafræðingur ferðarinnar
var Hálfdán Henrýsson. Hlutverk
hans var að fylgjast með og segj a
til um, þegar skipherra óskaði
eftir ákveðinni staðsetningu flug-
vélarinnar. En auk þess færði
hann upplýsingar um þéttleika
íssins, sem skipherra gaf upp í
sífellu, inn á kort sem haft yrði til
hliðsjónar þegar endanlegt ískort
fyrir könnunarflugið yrði gert er
til Reykjavíkur kæmi.
Það var með ólíkindum hvað
hægt var að segja til um staðsetn-
ingu vélarinnar með mikilli ná-
kvæmni. Notast var við Lóran-
miðunartæki sem byggja á þrí-
hyrningsmælingum út frá tveimur
föstum punktum í landi. Til að-
stoðar var sérstakt landakort með
lóran-línum og þannig fljótlegt að
finna nákvæma staðsetningu. Eitt
sinn gáfu mælingar til kynna að
Kolbeinsey væri sex míkrósekúnd-
ur, sem er landfræðileg mæliein-
ing, framundan og örlítið til
vinstri. Um leið og þessi tilkynn-
ing barst frá tækjum siglinga-
fræðings varð blm. litið út um
glugga á vinstri hlið vélarinnar og
blasti Kolbeinsey þá við næstum
því beint niður undan vélinni.
Kolbeinsey var ekki tilkomu-
mikil að sjá úr 150 metra hæð.
Eyjan er aðeins lítill klapparkollur
sem gægist upp úr sjónum og
áreiðanlega skolast fugladritið í
burtu þegar úthafsaldan brotnar á
klettunum.
Loftskeytamaður í ferðinni var
Reynir Björnsson. Ekki notaði
hann venjulega talstöð í ferðinni,
meðLandhelg-
isgœzhmni
gfír landsins
forna fjanda
Morgunblaðsmenn áttu
þess kost fyrir skemmstu að
fara í ískönnunarflug með
flugvél Landhelgisgæzlunnar,
TF-SÝN, fyrir Vestfjörðum,
Norður- og Norðausturlandi.
ískönnunarflug af þessu tagi
fer fram nokkuð reglulega
þegar heimskautavindarnir
blása ísþekjunni inn á land-
grunnið, en fyrstu merki þess
að ísinn nálgist eru ísrastir og
jakahröngl á siglingaleið. í
Iok hvers könnunarflugs er
gert kort sem sýnir afstöðu
hafíssins og þéttleika hans úti
Gunnar H. Ólafsson. skipherra
Guðjón Jónsson, flugstjóri
Ilálfdán Henrýsson, siglingafræðingur