Morgunblaðið - 01.05.1979, Blaðsíða 24

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 1979
Þingfararkaup:
Fjárhagsnefnd
neðri
Viðreisnarþankar? — Þungur skriður er á þingmálum þessa dagana, enda skammt
til þinglausna og hali óafgreiddra mála langur og strangur. Það er því að vonum að
þingmenn séu hugsandi á svipinn, hvað svo sem að baki býr heilabrotanna. Ekki er
víst að yfirskrift þessa texta hitti í mark, þó í takt kunni að vera við vorið, sem er að
brjóta af sér vetrarböndin. Myndin sýnir Vilmund Gylfason (A), Geir Hallgrímsson,
formann Sjálfstæðisflokksins og Ellert B. Schram (S).
deildar klofin
þ.e. hefðu tekjur, sem ekki
væru tíundaðar til skatts. Það
misrétti, sem af slíku leiddi,
væri höfuðorsök óánægju með
íslenzka skattheimtu. Leið-
rétting á því misræmi væri
brýn. Frv. þetta væri af þeim
toga, að rétt væri að skoða það
af gaumgæfni.
EÁ sagði rétt, að skattstjór-
inn í Reykjavík væri ungur
maður, en hann hefði sama
rétt og aðrir menn — ungir og
gamlir — til að hafa skoðanir
á málum og láta þær í ljós.
Fleiri ungir menn láta í ser
heyra, og það óspart, virðist
mér, og er ekki talið til tíð-
inda.
• Árni Gunnarsson (A)
þakkaði dágóðar undirtektir.
Hvatti hann þingmenn til að
gaumgæfa frumvarpið og
finna því farveg á þeim tíma,
sem eftir lifði þinghaldsins.
Frumvarp umi
hátekjuskatt: I
Launaþróun á
ábyrgð ríkisstjómar
Árni Gunnarsson (A)
mælti í gær fyrir frv. til
laga, sem hann flytur
ásamt fleiri þingmönnum
Alþýðuflokksins, um há-
tekjuskatt. Frumvarpið
gerir ráð fyrir því að fari
launatekjur einstaklings
yfir 12 m.kr. á ársgrund-
velli skuli heimta sérstak-
an hátekjuskatt, sem nemi
85 af hundraði af þeim
tekjum, sem umfram eru 1
milljón króna á mánuði.
Þennan sérstaka tekju-
skatt skal innheimta mán-
aðarlega og skal vinnuveit-
anda skylt að halda eftir 85
af hundraði af því sem
umframtekjumarkið er.
• Árni Gunnarsson (A)sagði
m.a. að flugmannasamn-
ingarnir hefðu komið sem
högg í andlit láglaunafólks í
landinu. Þeir o.fl., sem á döf-
inni væru í launamálum, gætu
hleypt af stað launaskriðu,
sem ekki yrðið við ráðið, og
gerði allt viðnám gegn verð-
bólgu þróttlaust. Frv. miðaði
að því að setja á nýtt launa-
þak. Tæknileg vandkvæði
væru á framkvæmd frum-
varpsákvæða, sem embættis-
menn yrðu að útfæra í viðráð-
anlegt form. Eftir sem áður
stefni Alþýðuflokkur að af-
námi tekjuskatts á venjulegar
launatekjur í landinu.
• Friðrik Sophusson (S)
sagðist hafa skilning á þeirri
viðleitni, sem í frv. fælist.
Vansmíð væri hins vegar á
frumvarpinu varðandi fram-
kvæmdaratriði, einkum og sér
í lagi varðandi skattgreiðend-
ur, sem tækju laun á fleirum
en einum stað; eins þegar
fyrirvinnur í fjölskyldu væru
tvær, sem væri algengt. Frum-
varpið bæri nokkrum kisu-
þvotti vott, en ekki væri hægt
að komast hjá því að ríkis-
stjórnin og ríkisstjórnarflokk-
sagöi Friðrik
Sophusson
arnir bæru höfuðábyrgð á
þeirri launaþróun, sem nú
hefði orðið síðustu vikur og
mánuði og skæri í augu lág-
launafólks. Minnti hann á orð
Ólafs Jóhannessonar forsætis-
ráðherra, að launaþakið hefði
fokið af í borgarstjórn Reykja-
víkur, í höndum vinstri meiri-
hlutans þar, sem síðan hefði
verið forsenda kjaradóms um
almenna hálaunaþaklyftingu.
Miklu veldur sá sem upphaf-
inu veldur.
• Svavar Gestsson viðskipta-
ráðherra tók undir það, að
tilgangur frumvarpsins vísaði
í rétta átt, og sjálfsagt væri að
skoða það af velvilja í nefnd,
en hér væri um flókið mál að
ræða, sem vel þyrfti að vanda
til. Verulegir tæknigallar
væru á frumvarpinu, eins og
það væri unnið og framborið.
• Vilmundur Gylfason (A)
sagði gott og blessað að skoða
mál og vandamál vel, erí svo
langt mætti þó ekki ganga í
vöndunarátt, að ekkeft raun-
hæft yrði gert í máli af þessu
tagi. Stutt væri eftir þingtíma
og ekki mætti lengi slá úr og í,
án ákvörðunar, eins og orð
ráðherra hefðu staðið til.
Framkvæmdaörðugleikar á
einu tilteknu atriði frv. mætti
leysa, ef vilji væri fyrir hendi.
VG gagnrýndi Mbl. og skatt-
stjórann í Reykjavík fyrir að
gera lítið úr frumvarpinu.
Sagði hann skattstjórann í
Rvík, sem væri ungur maður,
hafa gert sig sekan um að
„láta flokksblaðið nota sig.
Vont væri að láta plata sig en
verst að láta Mbl. gera það.“
• Einar Ágústsson (F) ræddi
skattamál almennt. Taldi höf-
uðgalla skattheimtu okkar
þann, hve margir slyppu
gegnum möskva skattanetsins,
Frumvarp Vilmundar Gylfasonar (A) og Eiðs Guðnasonar
(A) þess efnis, að launakjör þingmanna skuli ákveðin af
Kjaradómi, kom til 2. umræðu í neðri deild Alþingis í gær.
Meiri hluti fjárhags- og viðskiptanefndar deildarinnar
(Einar Ágústsson (F), Gils Guðmundsson (Abl). Matthías Á.
Mathiesen (S) og Svava Jakobsdóttir (Ábl) leggja til að
frumvarpið verði fellt. Telja þau að ákvörðunarvald um
launakjör þingmanna eigi áfram að vera í höndum
Alþingis, enda séu „þingfararkaupsmál ekki betur komin
hjá Kjaradómi heldur en hjá kjörnum fulltrúum þjóðarinn-
ar“, sem í því efni sem öðrum gangi undir almannadóm.
Minnihluti nefndarinnar (Vilmundur Gylfason (A), Árni
Gunnarsson (A) og Friðrik Sophusson (S) ) leggja til að
frumvarpið verði samþykkt, með tveimur breytingum. 1) að
síðasta mgr. 1. gr. falli niður („Ráðherra, sem er ekki
alþingismaður, á rétt á þingfararkaupi og nýtur að öllu
leyti þeirra fríðinda“, sem alþingismönnum eru ákveðin í
lögum þessum“). 2) tekur minnihlutinn upp breytingartil-
lögur Eggerts Haukdal (S) þess efnis, að niður falli úr
f jórum fyrstu tl. frv. orðin „að fengnum tillögum þingfarar-
kaupsnefndar“, en í upphaflegri gerð átti þingfararkaups-
nefnd að gera tillögur til Kjaradóms um launakjör
þingmanna.
• Einar Ágústsson (F) mælti
fyrir áliti meirihlutans, sem er
efnislega á þá leið, sem fyrr segir,
að mál þessi séu ekki betur komið
hjá Kjaradómi en í höndum þing-
manna sjálfra, sem búi við aðhald
almannadóms í kosningum.
• Vilmundur Gylfason (A) mælti
fyrir áliti minnihlutans. Gerði
hann grein fyrir breytingartillög-
um, sbr. framanritað, og taldi
rangt, að þingmenn fjölluðu um
eigin launamál; betur færi á því að
kjaramál þeirra væru í höndum
hlutlauss ákvörðunaraðila.
• Jóhanna Sigurðardóttir (A)
lýsti furðu á nefndaráliti meiri-
hlutans. Þingmenn ættu ekki að
sitja lengur úndir gagnrýni um
meðferð eigin launamála, sem
stundum hefði verið réttmæt en í
annan tíma ekki. Þingmenn þyrftu
að hefja sig yfir allar efasemdir í
þessum efnum. Þess vegna ætti að
flytja ákvörðunarvaldið til kjara-
dóms.
• Eggert Haukdal (S) sagði m.a.
að frv. í upphaflegu mynd hefði
verið hrein sýndarmennska. Þing-
fararkaupsnefnd hafi átt að leggja
Kjaradóm upp í hendur stefnu-
markandi tillögur um launakjör
þingmanna sem undanfara
ákvörðunar hans. Því hafi hann
flutt þær breytingartillögur, sem
minnihl. hefði nú að hluta til tekið
upp.
Heimastjórn í Grænlandi:
Fyrsta lands-
þingið sett í dag
Grænlenzkri þingmannanefnd boðið til íslands
ÁBUR en gengið var til dag-
skrár í Sameinuðu þingi í gær
sagði Gils Guðmundsson, for-
seti þingsins, eftirfarandi:
„Um þessar mundir eru mikil-
væg tímamót í sögu næstu ná-
granna okkar í vestri, Græn-
lendinga. Á morgun, 1. maí,
hefst heimastjórn í Grænlandi,
landstjórn Grænlendinga
sjálfra tekur þá til starfa og
landsþing þeirra verður sett í
fyrsta sinn.
í tilefni þessa merkisatburðar
í sögu hinnar grænlenzku þjóð-
ar, hafa forsetar Alþingis sam-
þykkt að senda landsþingi
Grænlendinga árnaðaróskir Al-
þingis og boð um að hingað komi
þingmannanefnd af Grænlend-
inga hálfu, þegar vel hentar
báðum aðilum. Eg tel óþarft að
fjölyrða um þessa ákvörðun, en
er þess fullviss, að ég mæli fyrir
munn allra háttvirtra alþingis-
manna þegar ég læt þá ósk og
von í ljós, að heimastjórn og
störf þjóðþingsins megi verða
Grænlendingum til farsældar."