Morgunblaðið - 26.05.1979, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. MAI 1979
29
skuli steinþegja við heillandi-og
talandi flúorauglýsingum í sjón-
varpinu. Er þetta ekki síendur-
tekin auglýsing um lyf? Og er það
ekki bannað með lögum? En
dósentinn þegir!
Og hvað segir dósentinn um
hinar heillandi auglýsingar um
Coca Cola? Skv. þeim mætti ætla
að um heilsudrykk væri að ræða.
Og heilsusamlegast sé að drekka
hann ískaldan. En dósentinn
þegir!
Sjoppur eru við dyr hvers skóla,
að kalla, og í sumum þeirra þar er
selt tóbak, sælgæti, gosdrykkir
o.fl. í þeim dúr sem skaða heilsu
barna og unglinga á þeim aldri,
sem treysta þarf heilbrigði þeirra
fyrir framtíð.
Ekki minnist ég þess að hafa séð
eldheitar vandlætingagreinar eða
mótmæli eftir dósentinn um þessi
mál. Hann þegir!
Ósannað lækningagildi segir
dósentinn, og á þar við náttúruleg
efni. — Ég verð að hryggja
dósentinn: þeim fer ört fjölgandi,
sem treysta betur eigin reynslu af
náttúrulegum vitaminum en „vís-
indalegri" prófun lyfjaframleið-
enda.
Bannstefnan
er brotastefna
andstæð hhagsmunumalmennings
og lýðræði. Það er ekki lýðræði að
banna einum eða neinumm að
velja sér náttúruleg fæðubótaefni
og lyf. Það er brot á lýðræði og
mannréttindum.
En það er engu líkara en lyfja-
valdið telji sig eiga heilsu okkar,
þar sem það vill banna okkur að
tryggja hana, þann veg sem við
teljum vænlegast. Og ekki út í
bláinn, heldur að fenginni reynslu
bæði af lyfjum dósentsins og
náttúrulegu vitaminunum sem
hann vill banna innflutning á.
Þrátt fyrir „vísindalegu" lyfin,
sem ausið er út af óheftu örlæti,
eiga miklu flestir árvissa þessa
almennu kvilla, sem flestum
vinnustundum stela, og geta jafn-
framt verið hættulegir heilsutæpu
fólki.
En „eitruðu" og „ofgnóttar"
vitaminin, sem dósentinn berst
eins og ljón gegn, og vill banna
innflutning á, eru meðal þess, sem
eflt hefur svo heilsu og mótstöðu-
afl margra, að þeir fá ekki
umgangspestir, og þurfa ekki
lengur hin „vísindalega" prófuðu
lyf
En banni dósentinn okkur
frjálsan aðgang að þessum efnum,
ber hann ábyrgð á heilsu okkar.
Er hann reiðubúinn til þess? Oger
hann þeirrar ábyrgðar hæfur? —
Grein hans vitnar ekki um, að svo
sé. Og vist er, að Elsa Vilmundar-
dóttir, sem hann telur sig vera að
svara, er vön vísindalegri vinnu-
brögðum, ef draga skal ályktun af
grein hans, sem er óvandaðri en
skyldi, af manni í hans stétt og
stöðu, svo ekki sé fastar að kveðið.
Grein dósentsins hefur vakið
athygli. Suma hefur hún blekkt,
aðra hefur hún vakið til skilnings
á, hve „óhreinum" vopnum lyfja-
valdið beitir í sókn og vörn fyrir
bannstefnu sinni, sem það hefur
aldrei fengist til að færa rök fyrir.
Er hún almenningi til heilsu-
heilla eða apótekurum til hags-
bóta? Aldrei svarað. En „ég einn
veit“, segir hrokinn.
Engum er meinað að velja sér
„syntetisk" vitamin og lyf. En vill
dósentinn skýra frá skv. hvaða
lögum neytendur náttúrulegra
efna eiga að njóta minni mann-
réttinda?
Þeir sem banna vilja þau efni,
sem eflt hafa heilsu okkar og
vinnuþrek, vinna gegn heilsu
okkar og vinnuþreki.
Er það hlutverk kennara lækna-
nema? Er það hlutverk þeirra,
sem fara með heilbrigðismál, á
háum launum hjá almenningi?
Ég mótmæli slíkri heilbrigðis-
stefnu!
Ég mótmæli mannréttinda- og
lýðræðisbrotum lyfjavaldsins!
Ég mótmæli stjórnarskrárbrot-
um lyfjavaldsins! Og krefst að
mannréttindi séu í heiðri höfð.
Svo óska ég bæði fylgjendum og
fjendum náttúrulegra fæðubóta-
efna, gleðilegs sumars.
„Vísindalegar
prófanir“
En taka skal ég upp lýsingu
dósentsins á hinu vísindalega
öryggi: „Rannsóknir á raunveru-
legu efnainnihaldi" — „Rann-
sóknir á hugsanlegum eiturverk-
unum“ — „Nákvæmar rannsóknir
á öllum verkunum og aukaverkun-
um“ — „Rannsóknir sem sanni
lækningalegt gildi lyfsins". Og til
viðbótar: „Það kostar lyfjafram-
leiðandann margra ára vinnu,
áður en viðkomandi lyf kemmst á
markaðinn".
Þá vitum við gegnum hvaða
„vísindalegan hreinsunareld"
„Thalidomid" hefur gefigið. En
getur nokkur metið eða vegið alla
þá tógæfu, sem af því stafaði?
Gegnum sama öryggiskerfi hefur
„Endoxan" lyf gegn krabbameini,
gengið. En um það sagði próf. Olov
Lindahl: „En av vanligste medi-
siner mot kreft er livsfarligt.
Avslörende dobbeltblindtest viste
skremmende resultater, som er
hemmiligholdt." — Lifshættulegt,
en prófunum haldið leyndum.
Ér ég hafði lesið greinina,
spurði ég lyfjaeftirlitið, hvort
Endoxan væri notað hér. Jú það er
notað hér. Tvö dæmi af fjölda-
mörgum. Og ef við gluggum í
bækur, sem fjaila um lyf, verkanir
þeirra og aukaverkanir, fræðumst
við um margt, sem almenningur er
leyndur, en margir mundu kjósa
að vita.
En hástemmt lyfjalof dósents-
ins, er eins konar forspil, áður en
hann, í beinu framhaldi, beinir
sannleiksljósi sínu að framleiðslu
„náttúrulyfj anna“. Þar er fram-
leiðslan „óvönduð". „Kröfurnar
yfirleitt litlar sem engar". Verk-
smiðjurnar yfirleitt vanbúnar
varnandi hreinlæti og eftirlit".
„Kostnaður við gæðaeftirlit
enginn".
Ég vil biðja dósentinn að senda
Elmaro nöfn þeirra verksmiðja,
sem hann telur lýsingu sína eiga
við.
Lága einkunn gefur dósent-
inn heilbrigðisyfirvöldum í
Danmörku, Svíþjóð, Bretlandi,
Þýskalandi og Austurríki. Frá
þessum löndum flytur Elmaro
þessi „óvönduðu" — „hættulegu"
— „eitruðu" vitamin, sem verið
hafa hér á markaðnum í mörg ár.
en hættuverkana aldrei heyrst
getið. — En röksemdaskýrslu
dósentsins hlakka ég mikið til að
sjá. Og efast ég ekki um, að hún
muni vekja athygli framleiðenda,
og heilbrigðisyfirvalda við-
komandi landa.
Og ég leyfi mér að vænta, að
ekki þurfi lengi að bíða skýrslu
dósentsins, því að varla hefur
hann sett innflutningsbann á
neina vöru, án þess að hafa gert
sér rökstudda grein fyrir nauðsyn
þess, fyrir „almenningsheill", eins
og stjórnarskráin kveður svo skýrt
á um, að gera beri, þegar um er að
ræða skerðingu á atvinnufrelsi.
En bannlistinn vitnar ljóslega um
að svo sé.
Reynsla —
Er hún markleysa?
Áðan hringdi til mín góðvinur
austur í sveit. Hann sagði mér frá
ungri stúlku, rúmlega tvítugri, sem
alltaf hafði verið mjög kvillasöm
og tekið allar umgangspestir, og
auðvitað iyf dósentsins. En í vetur,
eftir bendingu einhvers, hefur hún
tekið góða skammta „hættulegra"
vitamina, og enga umgangskvilla
fengið, og engin lyf notað. Hvernig
skyldi standa á þessu?
Heilbrigð dómgreind almenn-
ings, sem dosentinn er að reyna að
rugla, er í engum vandræðum með
svarið. Mótstöðuafl þessarar ungu
stúlku hefur vaxið, en ekki veikl-
ast, við neyslu vitaminanna.
I bréfi frá þjóðkunnum klerki
segir: „Ég byrjaði strax að nota
það. Af því er skemmst að segja,
að strax á fyrsta degi fann ég
árangur. Þunginn yfir höfðinu,
sem mér hefur verið erfiðastur,
hvarf eftir fáar klukkustundir, og
hefur ekki gert vart við sig síðan,
þessa 7 daga. Síðan hefur líðan
mín að öðru leyti verið léttari og
betri. Ég er því ekki í neinum efa
um, að ég hef fengið hið rétta."
Mér er kunnugt, að hann hefur
notað þessi efni áfram. Og nú það
lengi, að hann ætti að vera farinn
að kenna krankleika af „eitri“ og
„ofgnægð" vitamina, skv. kenn-
ingu dósentsins, — En reyndin
hefur orðið önnur og betri. Og
fjárans reynslan er vísindi, sann-
leikur, sem virðir að vettugi kenn-
ingar dósents og lyfjavalds. Og
heldur áfram að vera sannleikur,
þótt honum sé afneitað.
Hér er ekki rúm fyrir þætti úr
fleiri bréfum. En þau verða birt.
Og þaubirta reynslu, sem vitnar
gegn bannstefnu lyfjavaldins.
Leiðrétting við grein
Hannesar Hólmsteins
Nokkrar setningar féllu niður
úr grein Hannesar Hólmsteins
Gissurarsonar í blaðinu í fyrra-
dag, „Rödd skyldunnar kallar..
sem breyttu nokkuð merkingunni í
einum kafla. Réttur er sá kafli
svo:
Ég bendi á það í eftirmála
Sjálfstæðisstefnunnar, að frjáls-
hyRgja Sjálfstæðismanna sé sátt
íhaldssemi og frjálslyndis, þróuð
úr konservatisma og líberalisma
nítjándu aldarinnar. Og stundum
hefur gætt „spennu" eða þver-
FERMEVG
Ferming í GRINDAVÍK, sunnu-
daginn 27. maí, kl. 13.30.
Stúlkur:
Bjarnlaug Dagný Vilbergsdóttir,
Heiðarhrauni 6.
Dagný Másdóttir,
Selsvöllum 18.
Inga Björk Runólfsdóttir,
Dalbraut 3.
Kristjana Jóhannesdóttir,
Hvassahrauni 7.
Kristín Sigríður Kristinsdóttir,
Mánagötu 7.
Ragnhildur Gunnarsdóttir,
Selsvöllum 17.
Svanhvít Másdóttir,
Selsvöllum 18.
Valborg Anna Ólafsdóttir,
Sunnubraut 4.
Valgerður Jóhannesdóttir,
Hvassahrauni 7.
Drengir:
Brynjólfur Valgarður Sigurðsson,
Víkurbraut 50.
Eggert Guðmundsson,
Staðarvör 4.
Heimir Bergmann Hauksson,
Efstahrauni 16.
Kristinn Ágúst Kristinsson,
Staðarvör 6.
Níels Adólf Guðmundsson,
Mánasundi 6.
sagna þessara skoðana, þótt þær
þversagnir megi allar leysa. Sumir
höfundar bókarinnar — Jóhann,
Bjarni, Gunnar Gunnarsson, Birg-
ir, Benjamín og Gunnar Thorodd-
sen eru íhaldssamir. Þeir leggja
áherzlu á vernd verðmæta, þjóð-
rækni og virðingu fyrir lögum og
siðum og miða við ríkið. Aðrir —
Jón, Ólafur, Geir og Jónas — eru
frjálslyndir. Þeir leggja áherzlu á
einstaklingsfrelsið og miða við
markaðinn. (Þessi notkun orðanna
„íhaldssamur" og „frjálslyndur"
er eðlileg í islenzku máli, en
merking þeirra hefur snúizt við
með sumum vegna óvandvirkni í
orðavali.)
Leiðrétting
ÞAU mistök urðu hér í blaðinu
síðastl. miðvikudag, að nafn
Magnúsar Kristins Einars
Sigurfinnssonar misritaðist í
fyrirsögn minningargreinar um
hann, Sigurfinnsson varð
Sigfinnsson,— Eru aðstandendur
og greinarhöf. beðnir afsökunar á
þessari misritun.
BLÓM
VIKUNNAR
UMSJÓN: ÁB.
Dagstjarna
Melandrium rubrum
Að þessu sinni sting ég
niður penna til þess að
reyna að vekja athygli á
einu af mínum
uppáhalds garðblómum
- DAGSTJÖRNUNNI
— og þá aðallega fyrir
þá sök að mér finnst
mönnum liggja heldur
kuldalega orð til hennar.
Það er vissulega ómak-
legt því hér er um að
ræða prýðisjurt, sérlega
litfagra og harðgerða,
auk þess eru þeir heppi-
legri til ræktunar að því
leyti að ekki þarf að
óttast að þeir sái sér út
um allan garð eins og
kvenplöntunum hættir
til að gera sé þess ekki
gætt að skera af þeim
fræbaukana í tíma.
Fyrir nokkrum árum
var ég í hópferð í
Borgarfirði eystra og
inni í þorpinu sáum við
hún er með allra með-
færilegustu plöntum og
stendur í blóma að heita
má frá því snemma vors
og fram undir haust.
Oft er yfir því kvartað
hve erfiðlega gangi að fá
rauðblómstrandi plöntur
í garðana — og þá er
dagstjarnan, þessi önd-
vegisjurt, jafnan snið-
gengin og frekar sóst
eftir einhverju öðru sem
þykir fínna og tilkomu-
meira.
Sem kunnugt er þá er
dagstjarnan tvíbýlisjurt
og er ekki að sökum að
spyrja að frá náttúrunn-
ar hendi eru karlarnir
vitanlega mun skraut-
legri en kerlingarnar og
þar í nokkrum görðum
hávaxna, spengilega jurt
alþakta fagurrauðum
blómum. Þetta vakti for-
vitni okkar en þegar að
var gætt voru þetta okk-
ur til mikillar undrunar
„bara“ dagstjörnukarlar,
að vísu óvenju litprúðir,
stórir og þroskamiklir.
Sams konar jurtir sáum
við líka hjá Þórdísi í
Höfn, en hún er mikil
ræktunarkona.
Dagstjarnan er að
jafnaði 30—40 sm á hæð
en varla tel ég ofmælt að
Borgarfjarðarkarlarnir
hafi a.m.k. verið 50—60
sm háir. Það getur svo
sem verið að eitthvað
hafi þeir stækkað í end-
urminningunni, en
áreiðanlega ekki að
neinu marki.
Það er enginn svikinn
af því að eiga fallega
dagstjörnu í garðinum
sínum — en þá þarf hún
líka að vera falleg bæði
hvað lit og vaxtarlag
snertir — en hvað því
viðvíkur er ekki sama
hver einstaklingurinn er.
Ums.