Morgunblaðið - 26.02.1980, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRÚAR 1980

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Aiiglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjaid 4.500,00 kr. á mánuöi innanlands. í tausasölu 230
kr. eintakiö.
Kjarasamningar
í fúafeni
Ein af ástæðunum fyrir andstöðu Framsóknarflokksins og
Alþýðubandalagsins gegn því að gengið yrði til kosninga í
desember s.l. var, að flokkarnir töldu þingrofið tefja fyrir mótun
pólitískrar afstöðu til brýnna úrlausnarefna í efnahags- og
kjaramálum. Fyrir þessu sjónarmiði var vissulega auðvelt að
færa haldbær rök. Engu síður var gengið til kosninga og í
kjölfar þeirra hafa framsóknarmenn og alþýðubandalagsmenn
mótað nýja stjórnarstefnu. Kemur í henni fram skýr pólitískur
vilji til að hefja nýsköpun í efnahagsmálum?
I ræðu sem Hjalti Geir Kristjánsson formaður Verslunarráðs
Islands flutti á aðalfundi samtakanna í síðustu viku fjallar hann
meðal annars um þetta efni og segir: „Ný ríkisstjórn hefur nú
enn tekið við völdum. I stjórnarsáttmálanum er mikið um
andstæður og mörgum spurningum er ósvarað. Það er hins
vegar ljóst, að slíkur sáttmáli, lög eða reglur, standa og falla
með því að stefnumörkun sé skýr og menn hafi vilja og trú á að
vinna stefnunni framgang. Því miður virðist slíku ekki til að
dreifa, a.m.k. ef marka má aðdraganda og málefnasamning
nýrrar ríkisstjórnar."
Hjalti Geir Kristjánsson rökstyður þetta álit sitt með skýrum
dæmum í ræðu sinni. í stjórnarsáttmálanum sé ekki minnst á
skattamál, ríkisstjórnin fylgi ekki samræmdri stefnu í efna-
hagsmálum, ýmis markmið sáttmálans verði trauðla samrýmd
án þess að 'varpa þurfi verðbólgubaráttunni fyrir róða eða
stórauka skattheimtu. Þetta er þungur áfellisdómur og af
honum er greinilegt, að Framsóknarflokkur og Alþýðubandalag
eru jafn vanbúin til þess eftir kosningar og fyrir þær að móta
skynsamlega efnahagsstefnu.
I því fúafeni, sem efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar er, munu
aðilar vinnumarkaðarins reyna að ná endum saman í kjara-
samningum. Eins og bent var á í Reykjavíkurbréfi Morgun-
blaðsins s.l. sunnudag hafa vinstri flokkarnir allir rekið þá
pólitík árum saman að hvetja launþegasamtökin til stífrar
kröfugerðar í launamálum, þegar þeir hafa verið utan stjórnar.
Nærtækt dæmi er barátta Alþýðuflokksins og Alþýðubanda-
lagsins og misnotkun þeirra á verkalýðshreyfingunni gegn
svonefndum febrúarlögum ríkisstjórnar Geirs Hallgrímssonar
1978. Og auðvitað má einnig benda á dæmi um ábyrgðarleysi
vinstri manna í launamálum, á meðan þeir eru í ríkisstjórn.
Menn muna orð Ólafs Jóhannessonar þáv. formanns Framsókn-
arflokksins og viðskiptaráðherra í lok apríl 1977, þegar hann
lýsti því yfir, að hann væri fylgjandi kröfu ASÍ um eitt hundrað
þúsund króna lágmarkslaun miðað við verðlag haustið 1976. Þar
með var grunnurinn lagður að verðbólgu-kjarasamningunum
sumarið 1977.
Tvískinnungur vinstri manna í kjaramálum er dæmalaus, og
þar er þáttur Framsóknarflokksins ekki sístur, þar sem
flokkurinn hefur ávallt verið reiðubúinn til að yfirbjóða í
þessum efnum eins og öðrum. Eftir reynsluna af átökunum við
Alþýðubandalag og Alþýðuflokk á árinu 1978 var Framsóknar-
flokkurinn fljótur að snúa við blaðinu í stjórnarmynduninni
1978. Þá varð kjörorðið samráð við launþega. Ekki liðu nema
nokkrir mánuðir, þar til sú stefna hafði gengið sér til húðar og
með efnahagslögunum, sem kennd hafa verið við Ólaf
Jóhannesson, var á ný með lögum hlutast til um vísitölubætur á
laun og þær skertar. Sama grundvallarregla hafði verið tekin
upp og í febrúarlögunum 1978, þótt efnið væri annað. Frá því
lögin voru samþykkt hefur ekkert samráð farið fram.
Ef ekki er byggt á þessum staðreyndum jafnt og efnahagsleg-
um forsendum, þegar gengið er til kjarasamninga nú, hljóta
menn að draga í efa, að nægilega vel sé að undirbúningi staðið.
Eins og sagði í Reykjavíkurbréfinu á sunnudag eru nú ekki betri
aðstæður en í júní 1977 til þess að bæta kjör fólksins í landinu.
Þvert á móti hafa aðstæður versnað. Sprenging hefur orðið í
verði á olíu og verðlag á Bandaríkjamarkaði lækkar, svo að tvö
dæmi séu nefnd.
Hin ömurlega staðreynd íslenskra efnahagsmála síðan 1971 er
sú, að við gerð kjarasamninga hafa menn ekki viljað sætta sig
við nauðsyn þess að sníða sér stakk eftir vexti. í fyrrgreindri
ræðu sinni benti Hjalti Geir Kristjánsson á það, að hefðu
íslendingar búið við stöðugt verðlag síðan 1971, hefði hagvöxtur
orðið að minnsta kosti 1% meiri á ári hverju að meðaltali en
hann varð í raun. Kaupmáttur væri 10% meiri en nú er. Skýrara
getur dæmið varla orðið. Nýgerður stjórnarsáttmáli ber þess
ekki merki, að menn hafi haft slíkar tölur í huga við samningu
hans. Þar ræður óraunsæið og óskhyggjan ríkjum. Þess vegna
hvílir enn þyngri ábyrgð en ella á samtökum vinnuveitenda og
launþega við gerð kjarasamninga nú.
Sambandsráðsfundur SUS:
Lýsir yfir andstöðu við ríkis-
stjórnina og stuðningi við álykt-
un flokksráðs Sjálfstæðisflokks
SVOHLJÓÐANDI ályktun var
samþykkt á sambandsráðsfundi
Sambands ungra sjálfstæðis-
manna sem haldinn var i Kópavogi
á iaugardaginn:
„Sambandsráðsfundur ungra
sjálfstæðismanna lýsir yfir and-
stöðu við ríkisstjórnina vegna
þeirrar stefnu sem boðuð er í
málefnasamningi hennar. Helstu
baráttumál ungra sjálfstæð-
ismanna að undanförnu hafa verið
samdráttur í ríkisbúskapnum og
aukið frjálsræði og hert verðlags-
eftirlit. Engin fyrirheit eru gefin
um aukið frjálsræði í gjaldeyris-
viðskipta- og verðlagsmáium, held-
ur þvert á móti. Baráttan gegn
verðbólgunni er mikilvægasta verk-
efni íslenskra stjórnmála. Þær leið-
ir sem ríkisstjórnin boðar í mál-
efnasamningi sínum eru ekki
líklegar til að skila árangri í þeirri
baráttu. Jafnframt þessu er hætta
á því að stjórnarstefnan veiki stöðu
frjáls atvinnureksturs. Þjóðin þarf
á ríkisstjórn að halda sem er
reiðubúin til að fai-a nýjar leiðir til
að koma þjóðinni út úr þeim
efnahagsiegu ógöngum sem hún er
í. Sú ríkisstjórn sem nú situr virðist
ekki reiðubúin til að leita slíkra
leiða. Af þessum ástæðum er Sam-
band ungra Sjálfstæðismanna í
stjórnarandstöðu.
Sambandsráðsfundur ungra
sjálfstæðismanna vekur athylgi á
því, að þær stjórnir sem kommún-
istar hafa verið aðilar að hafa allar
lokið ferli sínum á sama veg, með
fjárhagslegu öngþveiti. Árið 1947
voru gjaldeyrissjóðir tómir, vöru-
skortur í landinu og taka varð upp
skömmtunarkerfi. 1958 hafði öllu
verið spilað út og þáverandi forsæt-
isráðherra Iýsti því yfir, að algjört
gjaldþrot væri framundan ef haldið
yrði áfram á sömu braut. 1974 hafði
verðbólguskriðan, sem við erum enn
að berjast við, verið sett af stað.
Skattpíning og upplausnarástand á
tíma síðustu ríkisstjórnar er
mönnum enn í fersku minni. í
fimmta skipti er nú mynduð ríkis-
stjórn með þátttöku kommúnista.
Fyrri spor þeirra hræða og ólík-
legt er að annað verði upp á
teningnum í þessari stjórn en
öðrum ríkisstjórnum sem kommún-
istar hafa verið í.
Sjálfstæðisflokkurinn er ábyrgur
þjóðlegur flokkur sem má aldrei
láta það henda sig að hugsa um
annað en þjóðarhag. Stjórnarand-
staða hans á því að vera málefna-
leg. Standa á af fullri einurð gegn
þeim málum sem stefna til ófarnað-
ar, en það er jafnan skylda flokks-
ins að leggja góðum málum lið.
Sjálfstæðisflokkurinn er sú
stjórnmálalega kjölfesta, sem
íslensku þjóðinni er nauðsynleg.
Sambandsráð ungra sjálfstæð-
ismanna harmar því þá stöðu sem
komin er upp í Sjálfstæðisflokkn-
um, þar sem sjálfstæðismenn eru
klofnir í afstöðu sinni til ríkis-
stjórnar.
Sambandsráð ungra sjálfstæð-
ismanna bendir á, að umræður og
niðurstaða ýmissa stjórna og sam-
taka flokksins hafa verið rangtúlk-
aðar að undanförnu, þar sem leitast
er við að draga flokksmenn í dilka
annars vegar sem stuðningsmenn
Geirs Hallgrimssonar og hins vegar
Gunnars Thoroddsen. Um slíkt er
ekki að ræða. Afstaða hefur verið
tekin á málefnalegum grundvelli og
skv. skipulagsreglum flokksins og
þær yfirlýsingar og niðurstöður ber
að virða sem slíkar. í þessu ljósi
lýsir Sambandsráð yfir stuðningi
við afstöðu nýafstaðins flokksráðs-
fundar. Sambandsráð ungra sjálf-
stæðismanna telur, að unnt sé að
leysa innanflokksvandamál Sjálf-
stæðisflokksins án þess að til klofn-
ings komi.
Ungir sjálfstæðismenn ætlast til
þess, að einhuga, samstæður Sjálf-
stæðisflokkur undir styrkri stjórn,
hefji næstu kosningabaráttu og
gangi með sigur af hólmi í næstu
kosningum. Að því marki munu
ungir sjálfstæðismenn vinna.“
Ályktunin var samþykkt með
öllum þorra atkvæða gegn fimm.
Ljónm: Kristján Einarsson.
Frá fundi sambandsráðs Sambands ungra sjálfstæðismanna, sem
haldinn var á laugardaginn i Kópavogi. Fundurinn var fjölsóttur og
þótti takast hið besta.
„Mjög vel heppnaður
Sambandsráðsfundur“
— segir Jón Magnússon formaður SUS
f TILEFNI Sambandsráðsfundar
Sambands ungra sjáifstæðis-
manna, sem haldinn var um
helgina, leitaði Morgunblaðið til
Jóns Magnússonar formanns SUS
og spurðist fyrir um fundinn.
Jón sagði, að á stjórnarfundi
hinn 12. janúar síðastliðinn hefði
verið ákveðið að boða til sérstaks
sambandsráðsfundar, þar sem
fundarseturétt hefðu helstu for-
svarsmenn ungra sjálfstæðis-
manna af öllu landinu. Sambands-
ráðsfund sagði Jón vera nokkurs
konar útvíkkun á svokölluðum
formannafundum sem haldnir
hafa verið á vegum SUS undanfar-
in ár á þessum árstíma. Um leið og
ákveðið var að víkka formanna-
fundina út með þessu móti, sagði
Jón að kappkostað hefði verið að
vanda mjög til fundanna og alls
undirbúnings þeirra, en þeir verða
væntanlega haldnir tvisvar á ári
framvegis, þau ár sem SUS-þing
kemur ekki saman.
Sagði Jón það von sína að með
þessu móti tækist að ná betra
sambandi milli SUS-stjórnarinnar
og ungra sjálfstæðismanna úti um
land, bæði hvað snerti stefnumót-
un og skipulag félagsstarfs.
Jón sagði, að sambandsráðs-
fundurinn, sem haldinn var á
laugardaginn, hefði verið ákveð-
inn, undirbúinn og skipulagður í
janúarmánuði síðstliðnum, og var
dagskrá haldið algjörlega
óbreyttri. Þegar nokkrir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins gengu til
sjálfstæðs samstarfs við Fram-
sóknarflokkinn og Alþýðubanda-
lagið, hefði hins vegar verið ákveð-
ið að bæta inn í einum dagskrárlið
er fjallaði um það mál.
Jón sagði að fundurinn hefði
tekist mjög vel, og hefðu farið
fram mjög opinskáar umræður um
starfsemi ungra sjálfstæðismanna
og um stöðu Sjálfstæðisflokksins.
Sagði Jón stjórn SUS hafa talið á
sínum tíma, að eðlilegt væri að
bíða með að taka afstöðu til
ríkisstjórnar Gunnars Thoroddsen,
þar til Sambandsráðið kæmi sam-
an til fundar. Æskilegra hefði þótt
að sem flestir ungir sjálfstæðis-
menn hittust til að ræða það mál
áður en ályktað væri. Jón sagði, að
þótt fimm hefðu á fundinum greitt
atkvæði gegn ályktun fundarins,
þá hefði enginn mælt með því á
fundinum að ungir sjálfstæðis-
menn ættu að vera hlutlausir í
afstöðu sinni til ríkisstjórnarinn-
ar, eða að ekki ætti að lýsa
andstöðu við stjórnina. Enginn
hefði mælt með stuðningi við
núverandi ríkisstjórn. Hins vegar
hefðu orðið skiptar skoðanir um
orðalag.
Jón sagði sem fyrr segir, að
fundurinn hefði tekist mjög vel, og
sóttu hann ungir sjálfstæðismenn
víða að af landinu, þótt erfiðleikar
í flugsamgöngum hömluðu þátt-
töku af Norðurlandi og Vestfjörð-
um. Miklar umræður hefðu orðið á
fundinum og þar gerð ályktun sem
birt er hér í blaðinu í dag, en þar
sagði Jón að tekin væri afstaða til
ríkisstjórnarinnar á málefnalegan
hátt, en ekki væri um að ræða
traust eða vantraust á einn eða
annan sjálfstæðismann. Unga
sjálfstæðismenn sagði hann hafa
fullan hug á því að vinna að
hagsmunum sterks, sameinaðs og
einhuga Sjálfstæðisflokks, sem
byggja þyrfti upp.