Morgunblaðið - 14.03.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1980
19
Fái fjölskyldan fræðslu og taki
hún virkan þátt í starfi Al-Anon
aukast þær í 80—90%. Fái fjöl-
skyldan enga aðstoð dregur ekki
aðeins úr batalíkum alkóhólist-
ans heldur á hún á hættu að
sundrast á 3—4 árum eftir að
drykkjan hættir. Stofnanir, sem
taka ábyrgð á þessum málum
þar í landi veita því jafnhliða
meðferð fyrir alkóhólista og fjöl-
skyldur þeirra. Hér á landi
vantar mikið á að svo sé gert.
Starfsemi áfengisvarnadeildar-
innar er viðleitni í þessa átt en
ekkert meira en það, vegna þess
hversu fáir geta notið þjónustu
okkar. Því fé, sem varið er til
meðferðar alkóhólista kemur
ekki að fullum notum meðan
aðstandendur sitja heima með
vandræði sín.
Hvað hinn hópinn áhrærir, þá
er fræðsla til þeirra, sem eiga að
virkan alkóhólista oft á tíðum
lífsspursmál fyrir þá og hann.
Það þarf ekki að lýsa hér
sorgarleiknum, sem sjúkleg
drykkja leiðir til. Það sem máli
skiptir er, að við vitum að
fræðsla til aðstandenda getur
dregið úr og jafnvel komið í veg
fyrir þá örvæntingu — líkamlegt
og andlegt niðurbrot — sem við
kynnumst allt of oft, sem störf-
um að þessum málum. Þeim
fjölgar stöðugt, sem leita til
okkar úr þessum hópi aðstand-
enda og þróunin er sú að fólk er
farið að leita aðstoðar fyrr en
gert var.
Þetta er ánægjuleg þróun og
sýnir að fordómarnir eru á
undanhaldi. En það er erfitt að
veita þeim þá úrlausn að fara á
3—4 mánaða biðlista eftir hjálp.
Fræðsla til þessa hóps ætti að
standa öllum opin, þegar þeir
þarfnast hennar því hún er
mikilvægasta skrefið til hjálpar
alkóhólistanum.
Það má bæta því við að hingað
er leitað aðstoðar með ritgerðir
og heimildir af skólafólki svo og
starfskynningar. Og ýmis félög
og klúbbar hafa beðið okkur um
að koma og flytja erindi. Þar
sem við, sem vinnum hér erum
áhugafólk um þessi mál, þá
höfum við orðið við þeim beiðn-
um en þurft að gera það í
frítímum.
Brýn þörf á fræðslu
fyrir börn og unglinga
— Hver eru brýnustu verkefn-
in sem bíða?
Það er að fjölga fræðslunám-
skeiðunum og setja í gang
fræðslu fyrir unglinga og börn
úr hópi aðstandenda.
Þá vantar alveg fræðslu til
þeirra ungmenna, sem farin eru
að finna til vandræða vegna
eigin áfenigsneyzlu. Það er að-
kallandi að hefja samvinnu við
lögregluna til að veita þessum
unglingum einhver úrræði svo og
fjölskyldum þeirra. Deildin hef-
ur fyrirmynd að slíkri fræðslu,
en við höfum ekki fjárveitingu
né aðstöðu til að gera neitt að
svo komnu. Þá væri það mikið til
bóta að hafa samvinnu við ýms-
ar stofnanir eins og vinnustaði,
slysavarðstofuna, félagsmála-
stofnun og heimilislækna og
ýmsa aðra sem í daglegu starfi
komast í kynni við áfengis-
vandamál.
Á meðan við vanrækjum börn-
in og unglingana og liðsinnum
jafn fáum og við gerum, þá
höfum við svo sem hróflað við
vandanum en engan veginn tek-
izt á við hann og eigum langt í
land.
„Ekki tilbúin að ræða
málið að sinni“
Mbl. sneri sér til Öddu Báru
Sigfúsdóttur borgarfulltrúa sem
kvaðst ekki vera tilbúin að ræða
fjármál áfengisvarnardeildar-
innar að svo stöddu. Taldi hún
málið ekki vera á því stigi að
ræða ætti það í blöðum.
Tvö fyrri atriðin sýna að um-
boðsmaðurinn er síður en svo
valdalaus. Hann hefur að vísu enn
ekki beitt þessu valdi, og mun ein
meginástæðan til þess vera sú að
embættið nýtur svo mikillar virð-
ingar og trausts, að dæmalaust
mun að tilmæli umboðsmannsins
hafi verið virt að vettugi. Það
verður þannnig varla talið ofsagt,
að umboðsmaðurinn „geti“ komið
fram breytingum og leiðréttingum
á stjórnarathöfnum.
Á að kjósa lögsögu-
mann á Alþingi?
Það ríkir enginn ágreiningur
milli okkar Finns Torfa um að
fengur gæti verið að því að þessi
skipan yrði tekin upp hér á
landi.1’ Frumvarp um það efni
hefur komið fram, og má vísa til
greinar eftir Sigurð Gizurarson,
sýslumann, í Dagblaðinu fyrir
skömmu um það efni, en þar
kemur greinilega fram hversu
langt frá lagi er að tengja þá
hugmynd störfum fulltrúanna í
dómsmálaráðuneytinu. Það er
einnig síður en svo að ég telji
óþarft að sérstökum fulltrúa sé
falið að leiðbeina fólki sem leitar
til ráðuneytisins og fylgjast með
því að löggæslumenn fari að
lögum í störfum sínum. Þá má það
eflaust vera verðugt verkefni að
leiðrétta ýmsar ranghugmyndir,
sem einstakir blaðamenn og
stjórnmálamenn kunna að hafa
komið inn hjá almenningi með
fráleitum og villandi ummælum
um dómstóla og dómsmál í opin-
berum umræðum undanfarin ár.
Pólitík dómarans
í grein Finns Torfa kemur fram
sú skoðun að fyrri grein mín hafi
verið pólitísk, og er svo að skilja
að honum þyki það meira en
umtalsvert að menn, sem gegna
dómarastörfum taki opinberlega
pólitíska afstöðu.
1) Sumir vilja að umboðsmaður-
inn verði nefndur lögsögumaður.
Ég lít þannig á að þegar dómar-
inn er kominn úr dómarakápunni
og hefur yfirgefið dómshúsið eigi
hann sama rétt og aðrir borgarar
til að láta álit sitt í ljós á því
hvernig æskilegt sé að almennum
málum skuli skipað í þjóðfélagi.
Það væri jafnvel ekkert við því að
segja þótt dómari lýsti þeirri
skoðun opinberlega, að tiltekin
stjórnvöld eða jafnvel stjórnendur
tiltekins stjórnmálaflokks ættu að
geta sagt dómurum fyrir verkum,
aðeins ef hann lætur þessar skoð-
anir ekki í ljós með þeim hætti að
taka við slíkum fyrirmælum og
fara eftir þeim í dómstörfum.
Mín persónulega skoðun er að
vísu sú að heppilegast sé að
dómarar taki ekki þátt í stjórn-
málabaráttu á flokkspólitískum
grundvelli, og auðvitað getur dóm-
ari ekki látið í ljós opinberlega álit
á umdeildum atriðum, sem varða
dómsmál sem hann hefur til
meðferðar. Ég tel ekki að dómarar
séu sjálfkjörnir til forustu um
stefnu á sviði dómsmála; þau mál
varða allan almenning, og forust-
an á í þessum málum sem öðrum
að vera í höndum stjórnmálaleið-
toga, og það er hlutverk fjölmiðla
að annast upplýsingamiðlum á
þessu sviði sem öðrum og hafa
áhrif á skoðanamyndun. En ef
stjórnmálamenn og blaðamenn
hyggjast nota dómsmálin til að
bæta fjárhag blaðanna eða til
ávinnings á pólitískri framabraut
með þeim hætti að almenningur
veit ekki lengur hverju eða hverj-
um má treysta, tel ég að þeim sem
best eru hnútum kunnugir standi
næst að koma á framfæri réttum
upplýsingum og gera grein fyrir
hver eru hin raunverulegu megin-
sjónarmið, sem hljóta að móta
stefnu á sviði dómsmála. Þetta er
sú pólitík sem lá því til grundvall-
ar að ég skrifaði fyrrnefnda grein,
og ég þykist vita að bæði dómarar
og aðrir, sem eru kunnugir málum
séu tilbúnir til að leggja til
þessara mála, a.m.k. þar til þeim,
sem eiga skyldum að gegna rennur
blóðið til skyldunnar.
* 4 1 Q 1 » i I f t J f » • • *
Islenzkur hestur
yfirleitt seldur á
um 1.5 milljón ytra
Á NÆSTU vikum verða flutt
út um 100 hross, sem seld
hafa verið til annarra landa.
einkum Þýzkalands, en þar
er mikill áhugi á íslenzka
hestinum. Meðalverð fyrir
hvern þessara gripa er um
500 þúsund krónur til
íslenzkra seljenda, en verðið
hefur þó farið yfir eina
milljón króna. Yfirleitt eru
hrossin tamin þegar þau eru
seld héðan.
Kaupandi í V-Þýzkalandi
greiðir hins vegar 6.500 til
7.000 mörk fyrir hrossin í
flestum tilvikum, en það er í
kringum 1.5 milljónir
íslenzkra króna. Mikill
kostnaður er samfara þess-
um útflutningi og t.d. kostar
um 200 þúsund krónur undir
hvert hross, sem flutt er út.
Á síðasta ári voru innan
við 500 hross seld til útlanda,
en nokkru meira 1978. Agnar
Tryggvason, framkvæmda-
stjóri Búvörudeildar Sam-
bandsins, sagði í gær, að
hann vonaðist til að útflutn-
ingurinn í ár yrði talsvert
meiri en hann var í fyrra.
Einkum eru hrossin seld til
Þýzkalands eins og áður
sagði, eða um % útflutnings-
ins. Nokkuð fer til Noregs,
Hollands, Sviss og víðar. Þá
voru 35 hross seld til eins
kaupanda í Kanada á síðasta
hausti og sagðist Agnar gera
sér vonir um að framhald
yrði á þeim viðskiptum.

EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
20000
Lux
66x45x48 (B-H-D) ]5 \
Þyngd 28.5 kg.
Fáanleg í hnotu. 10
i-UX R
ÁRGERDlHJlW
22“ tækiö er mikiö
tæki í nettum umbúö-
um. Eins og allir vita þá
hafa Luxor verksmiöj-
urnar lagt áherslu á
aö fullkomna litgæöin
í sjónvarpstækjunum.
Eitt tekur viö af ööru og nú
hefur Luxor endurbætt hljóm-
buröinn. Tóngæöin eru jöfn hvort
sem styrkurinn er hár eöa lár.
MÁL: ídB) : f v. m ;
-H-D) « ... ■ 1
Eyðir orku eins og 75
Wpera.
Sjálfvirkur birtustillir.
Öll tækin eru seld
meö hjólastelli.
Verö kr.
678.000
meö hjólastelli
Verö kr.
659.000
án hjólastells