Morgunblaðið - 05.10.1980, Side 2

38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 1980
feitlaginn miðaldra maður, léttur
í lund fannst mér, með dálítinn
skeggkraga. Maður þessi rétti mér
bréf, sem hann sagði sendingu frá
Sigfúsi Bjarnasyni. í bréfinu var
stór peningaseðill, ég hafði aldrei
séð seðil með svo hárri peninga-
upphæð. Seðillinn var líka miklu
stærri en venjulegir peningaseðl-
ar.
Mér varð að orði þegar ég leit á
seðilinn: Þeir rétta stórt, þegar
þeir rétta þessir karlar. En þessi
feitlagni maður, hann hélt áfram
sinni ferð eftir ganginum. Ég fór
að velta því fyrir mér, hvort ég
hafi nokkurn tima farið fram á
hjálp Sigfúsar Bjarnasonar í pen-
ingamálum, en mundi ekki til þess
í svipinn. Ég náði ekki tali af
Sigfúsi í þessari ferð, þeir vóru
margir þarna sem þurftu við hann
að tala.
Svo vaknaði ég áður en ég vissi
meir af þessum ljónum.
Lýs eru alltaf
fyrir peningum
9.4.72.
Ég var klæddur sem verkamað-
ur og yst klæða í dökk mórauðri
peysu, þar sem ég stóð og talaði
við Sigríði Guðmundsdóttur, góða
vinkonu mína. Ekki man ég hvað
við töluðum, nema þar til Sigríður
segir höstug:
— Það er skríðandi lús á peys-
unni þinni Tjái!
Ég leit á peysuna, og jú þar vóru
skríðandi lýs. Ég reyndi að tína
þær af, en það gekk seint, þær
vildu fela sig milli fellinga. Þá fór
ég úr peysunni, hélt mér yrði þá
léttara að drepa lýsnar. Én þær
urðu fáar sem ég náði í, ég sá helzt
skuggann af þeim þegar þær
skutust eftir peysunni. Ég var líka
tekinn að tapa sjón.
Svo ég fór aftur í mína peysu og
kærði mig kollóttann, þó hún væri
öll skríðandi í lús.
Hafaldan mikla
Við vórum fyrir Norðurlandi í
ofsaveðri og haugasjó. Ég gekk
aftureftir skipinu á bakborða.
Sem ég gekk hljómaði sífellt fyrir
eyrum mér: Varið ykkur, það er
stórt brot á leiðinni yfir skipið.
Við vorum á leið til lands og
Siglufjörður ákvörðunarstaður.
Ég gekk aftur fyrir vélarreisninni
bakborðsmegin og fram með henni
stjórnborðsmegin, og talaði á leið
Tjái les draumana sína ...
minni aðvörunarorð til skipverja,
sem vóru við vinnu sína, að nú
skyldu þeir vera varir um sig, því
stór hafalda væri á leiðinni yfir
skipið. En menn gáfu þessum
aðvörunarorðum lítinn gaum.
Þegar ég gekk meðfram vélar-
reisninni á stjórnborða, þá sá ég
mann á miðjum aldri, sem bætti
net.
Ég gekk þurrum fótum frammí
lúkar. Á leiðinni sagði ég við
manninn:
— Forðaðu þér, maður, það er
brotsjór á leiðinni yfir skipið.
í þann mund sem ég slapp fram
í lúkar, reið aldan yfir skipið,
þetta var ógurlegur sjór, skipið lék
allt á reiðiskjálfi. Ég greip í
rúmstokkinn, sem ég stóð við og
hélt mér þar dauðataki. Svo áttaði
ég mig, að allt væri orðið kyrrt
aftur. Það var aðeins þessi eini
sjór, og litlu seinna lögðumst við
að á Siglufirði.
Þegar ég gekk á land á Siglu-
firði, töluðu þar allir um þessa
Ljósm. Kristján.
stóru haföldu sem lagði Siglu-
fjarðarbæ í auðn. Þegar maður
horfði yfir bæjarstæðið, fannst
manni sem engin orð gætu lýst því
sem hafði gerst. Þar sem áður
stóðu hús þétt saman á eyrinni,
var nú einungis víðáttumikið flag
af niðurbrotnum húsum.
Á göngu minni um bæinn kom
ég að húsasamstæðu sem stóð á
dálitlu hæðardragi uppfrá eyrinni.
Þetta var mikil tveggja hæða
bygging, og var gangur enda á
milli í húsinu. Á efri hæð þess var
á aðra hönd útveggur en á hina
íbúðarherbergi, þar sem fólkið
hafði komið sér fyrir, sem bjarg-
aðist undan haföldunni. Eitt her-
bergi var handa hverri fjölskyldu
og engar hurðir vóru fyrir her-
bergisdyrunum, heldur tjöld. Ég
dró þessi tjöld frá og sá þá fólk
sitja fyrir innan, en yrti ekki á
það, né það á mig, og hélt áfram
göngu minni.
Þá tók ég að spyrja um mann-
inn, sem hafði staðið á brúar-
vængnum og bætt netið. Ég hafði
frétt hann væri á lífi og nú langaði
mig að hafa tal af honum. Fyrir
leiðsögn góðra manna komst ég á
fund mannsins. Við töluðum lengi
saman, um eitt og annað, og
tókumst í hendur að skilnaði.
Þetta var gamall maður og hann
bar þessi merki í andliti það sem
eftir var hans ævi, að hann stóð á
brúarvængnum þegar aldan stóra
gekk yfir skipið á leið okkar til
Siglufjarðar.
Rauðleitur
draumur
Sumarið 1971.
Ég átti heima vestur í .bæ. Það
virðist hafa -verið mikið um
skemmtanir í þennan tíma í
Reykjavík. Ég kom heim undir
morguninn, svolítið hífaður.
Næsta kvöld var mér boðið til
veizlu og þótti leitt, þar eð ég var
ekki vel hress og þetta svoddan
ágætis fólk sem bauð mér. Við
skulum kalla þau Guðrúnu og
Guðmund. Þau áttu þá heimili í
Grjótaþorpinu.
Veður var blítt þetta kvöld, og
ljóst yfir lofti. Þegar ég klæddi
mig í mín beztu föt, kom félagi
minn einn sem líka var boðinn.
Við fórum hægt yfir, því okkur
fannst við svo snemma í því. Það
kom líka á daginn, fólkið hafði
ekki búizt við okkur svo fljótt.
Samt var tekið höfðinglega á móti
okkur og boðið til stofu. Þar vóru
fyrir hjón, þarna gestir eins og
við.
Mér fannst kætin mikil þarna.
Og var óvanur að sjá svo til
Guðrúnar, að nú virtist hennar
hugur að taka lífinu létt, það væri
tíminn nógur að hugsa fyrir veizl-
unni. Við félagarnir tveir settum
okkur og kómu þá til okkar
frúrnar og settust á hné okkar,
Guðrún á mín. Mennirnir þeirra
stóðu þarna hjá, en gerðu aðeins
að gamni sínu og brostu að
frúnum; hvað þær gátu verið
kærulausar í framkomu sinni. Ég
fór dálítið hjá mér, en Guðrún
vildi láta mig fara um sig höndum.
Þegar gleðskapur þessi hafði
staðið stundarkorn, var staðið á
fætur og rápað svolítið um, þar til
Guðrún sagðist þurfa að útbúa
veizluna.
Til þess varð hún að fara í lítið
hús, þarna skammt frá og þar á
efsta lofti var eldhús. Svo kom að
því að okkur þótti Guðrún óþarf-
lega lengi að útbúa matinn og ég
bauðst til þess að fara og veita
henni aðstoð.
Ég var ekki lítið undrandi,
þegar ég kom upp á loftið til
Guðrúnar. Hún var þá ekki aldeil-
is að útbúa veizlumat, heldur stóð
hún og málaði allt eldhúsið rautt.
Á eldavélinni var stór pottur og í
honum rauð súpa, sem Guðrún
málaði með eldhúsið. Sem ég stóð
og horfði á þessar aðfarir, tók ég
eftir að súpan var farin að sjóða,
og hrærði ég þá í pottinum svo
ekki syði upp úr. Ékki vissi ég
hvernig á því stóð, nema fötin sem
ég var í, mín beztu föt, voru allt í
einu orðin útötuð af þessum rauða
graut. Þannig til fara geta menn
ekki mætt til veizlu, og ég varð að
fara heim og skipta, enda þótt ég
ætti engin föt önnur jafn góð.
Ég skildi við Guðrúnu mína við
sína iðju í eldhúsinu. Þegar ég
kom að húsi þeirra Guðrúnar og
Guðmundar, var Guðmundur þar
úti fyrir ásamt mörgu fólki öðru,
og hann sagði mér, að hann hefði
þá þegar hringt fyrir mig á bíl.
Svo ég beið með þessu fólki. En
bíllinn bara ekki kom, og ég vildi
hringja í annað sinn, en þá sagði
mér fólkið að það hefði líka hringt
á bíl, en bílar væru nú fáir í gangi
og þar að auki mikið að gera um
þetta leyti dags, komið að lág-
nætti.
Þó var bjart, aðeins svolítið
húm. Þarna stóðum við og biðum
eftir bíl sem ekki kom. En ekki sá
ég Guðrúnu. Hún hefur sjálfsagt
haldið áfram að mála rautt — og
ekki varð að veizlunni.
— Skömmu eftir, að mig
dreymdi þennan draum, tók við
völdum vinstri stjórn og það var
ekki glæsibragur á viðskilnaði
hennar 74. — J.F.Á.
Vetrarstarf
ferðafélags
Islands
EINS og mörg undanfarin ár
munu hin vinsælu myndakvöld og
kvöldvökur Ferðafélags íslands
verða stór þáttur í vetrarstarfi
félagsins á vetri komanda. Mið-
vikudaginn 8. okt. verður fyrsta
myndakvöldið að Hótel Heklu við
Rauðarárstíg, en þar verður þessi
starfsemi til húsa í vetur.
Ráðgert er að myndakvöldin
verði annan miðvikudag hvers
mánaðar og hefjist kl. 20.30 og
ljúki kl. 23. Hlé verður í 45 mín.
Á myndakvöldum sýna félags-
menn myndir úr ferðum sínum og
er þeim valið frjálst. Á fyrsta
myndakvöldinu sýnir Grétar Ei-
ríksson og verða það landslags-
myndir víðsvegar að, t.d. af
Fjallabaksleið syðri, Snæfellsnesi
og víðar.
Á kvöldvökum, sem ráðgert er
að verði þrjár í vetur, munu
sérfróðir menn fengnir til þess að
flytja erindi með myndasýningum
um ákveðið efni, auk þess verða þá
myndagetraunir.
Fyrsta kvöldvakan í vetur verð-
ur 26. nóv. nk. og mun Jón Gauti
Jónsson flytja fræðsluefni um
ódáðahraun.
Allir eru velkomnir og er að-
gangseyrir enginn, en veitingar
verða seldar í hléi á vegum
hússins.
Þessar samkomur verða síðan
auglýstar í dagblöðunum með
hæfilegum fyrirvara.
(fréttatilkynning)
Sumarsjn-
ingu í As-
grímssafni
að ljúka
í DAG lýkur sumarsýningu
Ásgrímssafns, sem staðið hef-
ur yfir sl. mánuði. Safnið
verður iokað um tíma, og þá
opnuð haustsýning þess.
Eins og venja hefur verið er
sumarsýningin einskonar yfir-
litssýning, en gestir Ásgríms-
safns á þeim tíma árs eru
aðallega erlendir, og gefst
þeim þá kostur á að skoða
myndir frá ýmsum tímum á
listferli Ásgríms Jónssonar.
Ásgrímssafn, Bergstaða-
stræti 74, er opið í dag frá kl.
13.30—16.00. Aðgangur er
ókeypis.
Elzti Karl í togarastétt, Thoó-
dór Frióriksson.
Níræóur og teflir skák. Hann er líka föðurbróðir Friðriks
Ólafssonar.