Morgunblaðið - 06.03.1981, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MARZ 1981
Kvenfélag Fríkirkjusafnaðarins í Reykjavík 75 ára:
Elzta kvenfélag kirkju-
safnaðar hér á landi
Kvenfélag Fríkirkjusafnaðarins í Reykjavík á sjötíu og fimm ára afmæli í dag. Það
er elzt allra safnaðarkvenfélaga hér á landi, stofnað 6. mars 1906. Það er þó ekki
fyrsta kvenfélag safnaðarins því skömmu eftir að Fríkirkjusöfnuðurinn var
stofnaður 19. nóvember 1899 starfaði innan hans kvenfélag í þrjú ár. Haldið verður
upp á afmæli kvenfélagsins á sunnudag og verður þá hátíðarmessa í Fríkirkjunni kl.
4. Munu konur í Kvenfélaginu aðstoða við messuna en að henni lokinni verður
afmæliskaffi að Hótel Borg fyrir safnaðarfólk og gesti þess.
Bryndís Þórarinsdóttir og Auður Guójónsdóttir.
Núverandi formaður Kvenfé-
lags Fríkirkjusafnaðarins í
Reykjavík er frú Auður Guðjóns-
dóttir, eiginkona Kristjáns Ró-
bertssonar Fríkirkjuprests, en
hún tók við af frú Bryndísi
Þórarinsdóttur, ekkju séra Árna
Sigurðssonar Fríkirkjuprests,
sem gegndi formennsku í félag-
inu í 46 ár samfleytt. Blaðamað-
ur Morgunblaðsins ræddi við þær
Auði og Bryndísi og var Bryndís
fyrst spurð hver hefðu verið
meginviðfangsefni Kvenfélagsins
um það leyti sem hún hóf
formennsku.
„Félagið hefur alltaf starfað
með svipuðu sniði og það hafa
ekki orðið verulegar breytingar
þar á . í lögum félagsins segir að
tilgangur Kvenfélagsins sé að
sameina krafta félagskvenna til
stuðnings góðu trúarlífi og
kristilegu siðgæði, að efla
safnaðarlífið og styrkja hvert
gott málefni er söfnuðinn varðar.
Þá hefur mikil áherzla verið lögð
á kristilegt starf með börnum og
líknarstarf af öllu tagi.
Það er e.t.v. fyrst og fremst í
sambandi við líknarstörfin sem
breyting hefur orðið á hjá kven-
félaginu. Áður voru þau veru-
legur þáttur starfsins — þá voru
almannatryggingar ekki eins víð-
tækar og nú, og ef eitthvað kom
fyrir á heimilum safnaðarmeð-
lima, t.d. ef íbúðarhús brunnu
eða langvarandi veikindi komu
upp á hljóp Kvenfélagið undir
bagga með peningagjöfum. Eins
voru gefnar jólagjafir innan
safnaðarins, þeim sem verst voru
staddastir. Nú er að sjálfsögðu
enginn grundvöllur fyrir líknar-
starfi af þessu tagi lengur og þó
kvenfélagið gefi til dæmis enn þá
jólagjafir, þá er það auðvitað á
allt öðrum forsendum en áður.“
Hverjar eru helztu fjáröfl-
unarleiðir kvenfélagsins?
„Við höfum haldið basara og
tombólur en einnig hafa félaginu
oft borist höfðinglegar gjafir frá
einstaklingum. Fjárþörf félags-
ins hefur alltaf verið mikil og
mörg mikilvæg verkefni oft beðið
úrlausnar árum saman. Kvenfé-
lagið hefur ætíð borið kirkjuna
mjög fyrir brjósti og hefur gefið
mikið fé til hennar. Þannig
keyptu kvenfélagskonur t.d.
orgel í kapellu prestshússins,
skírnarfont í kirkjuna ásamt
fjölmörgum öðrum kirkjumun-
um. Stærsta átakið á minni
formennskutíð var samt að fá
hitaveitu lagða í kirkjuna. Áður
var hún kolakynt og sífelld
vandkvæði með hitann í henni.
Hitaveitan var lögð inn 1952 og
var það mikið átak og dýrt. En
það sem hefur gert Kvenfélaginu
fært að starfa að svona stórum
verkefnum er að söfnuðurinn
hefur styrkt okkur einhuga og
þegar eitthvað mikilvægt stóð til
voru allir fúsir til að rétta okkur
hjálparhönd.
Fríkirkjan hefur Iíka þá sér-
stöðu meðal lútherskra kirkna
hér á landi að hún fær engan
stuðning úr ríkissjóði heldur er
hún alveg háð söfnuðinum um
fjárframlög. Safnaðarkenndin
hefur líka alltaf verið sterk hjá
fólki í Fríkirkjusöfnuðinum ogég
hlýt að nota þetta tækifæri til að
þakka söfnuðinum fyrir sam-
starfið á umliðnum árum. Ég vil
jafnframt þakka kvenfélagskon-
um fyrir samstarfið og þann
einlæga áhuga sem þær hafa
ætíð sýnt málefnum safnaðar og
kirkju. Kvenfélagið hefði ekki
komið svo miklu til leiðar hefði
það ekki verið skipað svo ágætu
fólki.“
Það hefur verið mikið
starf að gegna for-
mennsku í kvenfélaginu
allan þennan tíma?
„Já, það var svo sannarlega oft
í mörgu að snúast. Þá þurftu
prestar líka að gegna ýmsum
aukastörfum sem eru nú fyrir
löngu komin í annarra hendur.
Þá voru aðeins þrír prestar hér í
Reykjavík, — Séra Bjarni Jóns-
son, og séra Friðrik Hallgríms-
son við Dómkirkjuna og maður-
inn minn, séra Árni Sigurðsson,
við Fríkirkjuna. Þessi aukastörf
voru margvísleg. Til dæmis áttu
prestar að annast það að sækja
um ellistyrk fyrir eldra fólk til
bæjarins. Maðurinn minn hafði
engan tíma aflögu til þessa
starfs — og þess vegna þurfti ég
að taka það að mér. Ég man að
fyrir kom að forstofan hjá mér
fylltist af gömlu fólki sem var að
sækja um ellistyrk, sérstaklega
fyrst eftir að ég tók við þessu.
Mér fannst ekki hægt annað en
að bjóða því kaffi meðan það beið
þannig að þetta safnaði utan á
sig og varð talsvert starf.
Við héldum alltaf fundi einu
sinni í mánuði að vetrinum og
hefur sú tilhögun haldist. Þá var
alltaf haldið uppá afmæli félags-
ins með sameiginlegri máltíð þar
sem haldnar voru ræður en á
eftir dönsuðum við svo hver við
aðra. Á meiriháttar afmælum
var gestum boðið og þá komu
Fríkirkjan i Reykjavík
auðvitað herrarnir. Þeir voru þó
aldrei svo margir að flestar
okkar þyrftu ekki að dansa hver
við aðra eftir sem áður. Þessar
afmælishátíðir fóru alltaf fram í
Iðnó nema stórafmæli og reynd-
ar á Kvenfélagið forráða-
mönnum Iðnós mikið að þakka
því þeir hafa alla tíð sýnt okkur
mikil liðlegheit og greiðasemi.
Á sumrin var alltaf farið í
skemmtiferðir til staða í ná-
grenni Reykjavíkur, Þingvalla,
Laugarvatns o.fl.“
Hvað varð til þess að þú
gerðist formaður Kvenfé-
lagsins?
„Það hefur lengi verið siður að
eiginkona prestsins gegndi þessu
starfi. Ég var mjög hikandi við
að taka starfið að mér því ég
hafði litla reynslu í félagsstörf-
um. Guðríður Guðmundsdóttir
fyrsti formaður félagsins gegndi
því raunverulega í minn stað í 11
ár — ég fór framá það við hana
að þurfa ekki að taka við strax og
Árni tók við prestsembættinu, og
það var ekki fyrr en 1933 sem ég
tók við — annars hefði ég líklega
haft formennskuna á hendi í 56
ár.
Ég get varla skilið við þetta
spjall um Kvenfélag Fríkirkj-
unnar án þess að minnast á
kvenfélagið sem starfaði áður á
vegum safnaðarins og stofnað
var um aldamótin. Formaður
þess var frú Kristín Pétursdóttir,
kona séra Lárusar Halldórsson-
ar, fríkirkjuprests. Með henni í
stjórn voru frú Sigríður Jakobs-
dóttir, gjaldkeri, og Guðrún Lár-
usdóttir, ritari. Guðrún er reynd-
ar móðir Gísla Sigurbjörnssonar
formanns elliheimilisins Grund-
ar, en Gísli hefur alla tíð sýnt
Kvenfélagi Fríkirkjusafnaðarins
sérstaka ræktarsemi og framlag
hans til starfs þess verið ómetan-
legt.
Þetta fyrra kvenfélag Frí-
kirkjusafnaðarins starfaði að-
eins í þrjú ár. Séra Lárus lét af
prestskap í árslok 1902 og lagðist
þá kvenfélagið niður. En það
starfaði af lifandi áhuga að
safnaðarmálum í þessi þrjú ár og
safnaði m.a. talsverðu fé í kirkju-
byggingarsjóð," sagði Bryndís.
Auður Guðjónsdóttir hef-
ur verið formaður Kvenfé-
lags Fríkirkjusafnaðarins
frá 1979. Hún var áður
stofnandi og fyrsti for-
maður Systrafélags Siglu-
fjarðarkirkju frá 1968—
1971.
„Það var ákveðið að halda
uppá afmælið á sunnudaginn,
tveim dögum eftir hið raunveru-
lega afmæli svo hægt væri að
sameina það hátíðarmessunni,"
sagði Auður. „Á eftir verður svo
afmæliskaffi á Hótel Borg þar
sem allir safnaðarmeðlimir eru
velkomnir ásamt gestum þeirra.
Til að minnast þessara merku
tímamóta í sögu Kvenfélagsins
hefur félagið ákveðið að gefa
Fríkirkjunni 10.000 nýkr. til að
lagfæra hitalögnina í kirkjunni
en í vetur gaf Kvenfélagið svip-
aða upphæð í Verndarsjóð kirkj-
unnar.
Við höldum stóran basar til að
afla fjár til þessara gjafa. Þá
höfum við félagskonurnar tví-
vegis verið á Útimarkaðinum á
Lækjartorgi — í seinna skiptið
sem við vorum þar var hálfgert
illviðri sem reyndar varð okkur
til happs því snjóstormurinn
feykti fólkinu beinlinis til okkar
og það seldist mikið af vettling-
um, ullarsokkum, lambhúshett-
um o.fl. Það virðist þannig oft
margt leggjast á eitt um að
okkur verði vel ágengt á fjáröfl-
un og alltaf sitja 10 verkefni á
hakanum fyrir hvert eitt sem við
leysum út.“
Ilvað viltu svo segja um
formannsstarfið yfirleitt
— er þetta umsvifamikið
starf?
„Já, það getur verið það, sér-
staklega þegar það bætist ofaná
annað sem maður þarf að sinna.
Annars kemur þetta dálítið í
skorpum en svo er kannski ekki
svo mikið að gera á milli.
Mín gæfa í þessu starfi er sú
að það eru ákaflega góðar konur
í kring um mig, fullar starfsgleði
og fórnfýsi. Ég vildi að lokum
þakka þeim fyrir samstarfið
þennan tíma sem ég hef verið í
Kvenfélaginu."
Árangurinn blasir við
„MEÐ glæsilegu starfi sínu
í 75 ár hefur Kvenfélag
Fríkirkjusafnaðarins reist
sér ævarandi minnisvarða“,
sagði Séra Þorsteinn
Björnsson fyrrverandi frí-
kirkjuprestur í stuttu
spjalli við Mbl.
„Félagið hefur unnið Frí-
kirkjusöfnuðinum mikið
gagn með elju sinni og
óþreytandi áhuga. Árangur-
inn blasir við þegr komið er
inn í kirkjuna: Altaristaflan,
altarisklæðið, skírnarfontur-
inn, ljóshjálmurinn, kerta-
stjakarnir, gólfteppið, nýju
Séra Þorsteinn Björnsson
stólarnir og svo mætti lengi
telja. Kvenfélagið hefur eflt
safnaðarlífið með trúrækni
sinni og fórnfýsi; með þeim
áhuga og dugnaði, sem ein-
kennt hefur starfsemi þess
alla tíð.
Konurnar hafa alltaf verið
mjög kirkjuræknar, og vil ég
þakka þeim það á þessum
tímamótum í starfi þeirra.
Okkur prestunum finnst það
fólk sem sækir kirkju veita
okkur svolitla uppörvun. Ég
minnist þessara kvenna allra
með góðum hug og þakklæti,
og vil óska þeim til hamingju
með mikið starf í 75 ár.“