Morgunblaðið - 27.03.1981, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. MARZ 1981
35
Jens Kr. Guðmundsson:
Listamanna -
Einu sinni var lítill strákur.
Hann hét Bjéhá. Eins og algengt
var á sjöunda áratugnum ólst
Bjéhá litli upp í bítlaæði. Varla
kynþroska var hann farinn að
raula með hljómsveit. Kröfurnar
voru ekki miklar á þeim tíma.
Þess vegna fannst flestum allt
vera í stakasta lagi þegar Bjéhá
litli söng:
„Ætika ok yndi. ástir og vil,
er ævintýri unaðslegt lif.
f framtiðinni þegar fjörið dvin,
förum við til tunglsins upp á grin.
I.a, la, la, la, la, ævintýri enn gerast.
La. la, la. la, la..
Auðvitað var alltaf innanum
fólk sem sagði: „Þvílíkt djöfulsins
bull. Hvernig dettur nokkurri
heilvita skepnu í hug að syngja
þennan samhengislausa leirburð?"
Og víst var að engum datt í hug að
veita Bjéhá litla listamannalaun
fyrir að raula svona bull.
Hljómsveitin hans Bjéhá litla
spilaði heldur ekki merkilega
músík. Einfaldasta skallapopp sat
í fyrirrúmi. En Bjéhá litli gat eitt.
Hann gat sungið betur en aðrir
sem sungu poppmúsík á skerinu í
þá daga.
Að því kom þó að skerið eignað-
ist poppsöngvara sem sungu betur
en Bjéhá litli. Og það m.a.s.
poppsöngvara sem höfðu lært
söng. Þá fór Bjéhá litli í fýlu.
Hann rauk í blöðin og grenjaði:
„Iss, það getur enginn sungið
poppmúsík sem hefur lært söng.
Og látiði mig svo barasta í friði,
fíflin ykkar!“
En þetta var ekki það versta
sem fyrir Bjéhá litla kom. Allt í
kringum hann voru menn að þróa
músík sína yfir á hærra plan.
Margir fóru að gera kröfur. Hluti
poppmúsíkurinnar neitaði að
halda áfram sem ódýr
afþreyingariðnaður og færiband-
aframleiðsla. Jafnframt fór vönd-
uð ljóðagerð að blandast dægurm-
úsíkframleiðslunni. Þessi þróun
fór alveg fram hjá Bjéhá litla.
Hann hjakkaði áfram í sama
farinu; söng úrkynjað skallapopp,
sem oftast var gamlar myglaðar
engilsaxneskar lummur. Stundum
brúkaði hann ensku. Þá tóku ekki
eins margir eftir því að hann var
að bulla. Oftast bullaði hann þó
bara á íslensku. Hvernig sem á því
stóð var engu líkara en sjálfsvirð-
ingu Bjéhá litla færi hrakandi.
Hann lét sér ekki nægja að syngja
bara: „La, la, la, la, la, ævintýri
enn gerast." Nú söng hann líka:
„Svo er Bagt aö Stina Stuð
ná nú ioksino trúlofuð Jóa úthrrja.
Þar fór sú von.
Hún er á Kútter Haraldi.
Mlg vantar fyrir farKjaldi til að komast
heim
ok fara að vinna i Kron.
Ástandið var sem sagt ekki gott.
Og það sem verra var fyrir Bjéhá
litla; þeim fór fjölgandi söngvur-
unum sem sungu poppmúsík betur
en hann. Og þeim fór fjölgandi
söngvurunum sem voru vinsælli
en hann. Þessir söngvarar gerðu
líka meiri kröfur til sín og ann-
arra en hann.
Menn tóku eftir því að Bjéhá
litla var ekki orðið um sel. Hann
viðurkenndi líka í blaðaviðtölum
að hann væri músíkmella: „Þegar
ég syng inn á plötu verð ég að
passa að eitt lag sé fyrir „Óska-
lagaþátt sjúklinga", annað fyrir
börn undir 12 ára aldri, þriðja
fyrir fjölskyldu Þorsteins Hann-
essonar o.s.frv."
Hvað?
Bjéhá litli varð líka að passa
upp á að höfða til ólíkra pólitískra
hópa. Hann söng því: „Ég vil
seðil!" á einni plötunni en: „Það er
af og frá að ég vilji peninga og
völd“ á annarri.
Svo gerðist svolítið skrítið. Þeg-
ar allt benti til að Bjéhá litli
myndi — þegar fram liðu tímar —
gleymast sem ónauðsynlegur
hlekkur í færibandaframleiðslu
afþreyingariðnaðarins, þá fær
hann listamannalaun! Það hafði
svo sem gerst áður að skallapopp-
ari fengi listamannalaun. En þeg-
ar fulltrúi úrkynjuðustu tegundar
skallapoppsins, bráðóholls heila-
þvottarvæls, er sæmdur titlinum
listamaður, fær laun sem slíkur
frá ríkinu og segir að hann eigi
það skilið, þá rísa ólíklegustu
menn á fætur og mótmæla. M.a.s.
Svarthöfði sjálfur lét málið til sín
taka. Hann húðskammaði bæði
Svía og úthlutunarnefnd lista-
mannalauna fyrir tiltækið. Sagði
að nær hefði veirð að hækka
launin við heiðurslaunalistamenn-
ina í stað þess að telja saklausum
trú um að úrkynjað sænskt skalla-
popp væri list. Svo mikið var
honum niðri fyrir að hann skrifaði
Svarthöfði G. Þorsteinsson undir
skammirnar. Magnús Þórðarson
var alveg á sama máli. Hann
skrifaði í Velvakanda undir dul-
nefndinu „húsmóðir" og sagði að
þetta væri ekki á hans ábyrgð og
minnti á að dularfull hlustunar-
dufl hefðu fundist við strendur
íslands. Taldi hann fullvíst að þau
væru rússnesk.
Áhrifaríkast var þó framlag
Guðrúnar Gervasoni. Hún hótaði
að fella ríkisstjórnina ef Bjéhá
litli tæki við listamannalaunun-
um. Árni Björnsson sagði að þetta
væri gott hjá henni og ráðlagði
mönnum að hlusta á „Kanann" ef
þeir á annað borð þyrftu að láta
CIA heilaþvo sig. Svona mætti
lengi áfram telja.
Sem betur fer endaði þetta þó
betur en á horfðist. Úthlutunar-
nefnd listamannalauna sendi frá
sér yfirlýsingu þar sem hún harm-
aði mjög mistök sín. Benti hún
réttilega á ósamræmi þess að tæki
sem ætti að vernda og efla ís-
lenska menningu og tungu væri
notaö úrkynjuðustu tegund engil-
saxnesks skallapopps til fram-
dráttar. Viðurkenndi nefndin
jafnframt að til hafi staðið að
setja alla undirspilara Bjéhás litla
á listamannalaun vegna þrýstings
frá umboðsmanni þeirra.
Þegar hér er komið sögu var
Bjéhá litli orðinn hræddur við öll
lætin. Hann vildi láta eyða umtal-
inu.
I uppkeyptri auglýsingu í Tíg-
ulgosanum skýrði hann frá að ekki
stæði á sér að skila listamanna-
laununum til föðurhúsanna. Á því
væri þó sá hængur að hann hefði
týnt laununum i Hafnarfjarð-
arstrætó samdægurs. Málið félli
því um sjálft sig. Síðan endurtók
hann að ekki stæði á sér.
Létu menn þetta sér nokkuð
lynda. Tóku þeir gleði sína sumir á
ný. Gunnar Thor lofaði upp í
ermina á sér að hann hefði tryggt
að mistök á borð við listamanna-
launahneykslið endurtækju sig
ekki. Og Óli Jó sagðist hafa
sprengjuhelt vilyrði fyrir því að
ekki ómerkari popparar en Áskell
Másson og Gunnar Reynir Sveins-
son myndu þiggja listamannalaun
næsta ár. — Ef þeim fyndist þá
bara ekki vera orðin of mikil
skítalykt af þessum launum. Per-
sónulega fyndist sér annars að
Egill Ölafsson ætti launin einnig
skilið. „Því allt er betra en hel-
vískt skallapoppið!"
Jens Kr. Guð.
Atvinnuvandinn
á Djúpavogi:
Vænti þess að
úr rætist á
hverri stundu
- segir Sverrir Her-
mannsson, þingmaður
„ÉG vænti þess að á
hverri stundu rætist úr
atvinnuvandamálum á
Djúpavogi, enda er það
orðið mjög aðkallandi,"
sagði Sverrir Her-
mannsson, þingmaður
Austfirðinga, er Morg-
unblaðið innti hann eftir
því hvort lausn þeirra
mála væri í sjónmáli.
Sverrir sagði ennfremur, að
það væri ekki auðgert, eini
kosturinn virtist að fá keyptan
bát af heppilegri stærð á stað-
inn og væri nú verið að vinna
að því að svo yrði. Heimamenn
væru þegar búnir að finna 200
tonna togbát í Englandi, sem
hægt væri að fá á góðum
kjörum, en innflutningsleyfi
hefði enn ekki fengist og nú
væri komið að stjörnvöldum að
leysa hnútinn.
MYNDAMÓT HF.
PRENTMYNDAGERÐ
AÐALSTRÆTI • SÍMAR: 17152-17355
Laxveiðin 1980:
Meðalþunginn sá
mesti frá upphafi
VEIÐIMÁLASTOFNUNIN hefur sent frá sér hina
árlegu skýrslu sína varðandi laxveiðina á síðasta ári.
Samkvæmt henni veiddust sumarið 1980 alls 52.137
laxar að heildarþunga 248.492 kílógrömm. Er það
nokkur afturkippur frá sumrinu 1979, sem einnig var
slakt ár ef miðað var við 1978.
En aflinn í fyrra náði því þó
að setja sumarið 1980 í 11. sætið
yfir bestu laxveiðisumrin frá
upphafi. Aflinn var 19% minni
en meðaltal áranna frá 1970—
1979, en hins vegar 28% betra en
besta veiðisumarið fram að 1970.
Það sem var einkennandi fyrir
veiðisumarið 1980 var fyrst og
fremst skortur á smálaxi. Þær
ár þar sem slíkur fiskur er
uppistaðan í aflanum voru
margar hverjar mjög slakar, en
árnar þar sem laxinn er jafnan
vænni voru flestar þokkalegar.
Þó vantaði í þær smálaxa-
skammtinn. Einnig mun kulda-
tíð og þurrkar hafa haft mikil
áhrif víða. En smálaxaleysið
varð til þess, að meðalþungi
veiddra laxa hérlendis á síðasta
sumri var hærri en nokkru sinni
fyrr, eða 9,6 pund.
Víxlar og skuldabréf
Hefi kaupendur aö miklu magni af víxlum og 2—3 ára
skuldabréfum.
Fyrirgreiösluskrifstofan — veröbr.sala.
Sími 16223 — Vesturgötu 17.
Þorleifur Guömundsson, heima 12469.
Tölvusýning
laugardaginn 28. mars kl. 14—18
NÝTT — NÝTT — NÝTT — NÝTT
Samtengt fjárhags- og viðskiptamannabókhald fyrir Commodore tölvur. Hentar
flestum íslenzkum fyrirtækjum. íslenzkt leturborð og íslenzkt letur á tölvuskjá og
prentara.
Tölvuskólinn
Borgartúni 29 — sími 25400. 1-jík