Morgunblaðið - 12.04.1981, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. APRÍL 1981
17
oktyiflta.3dftí
lUifuuKktntfibs
itPtnflin,
reffttt
Ein siða Skarösbókar. Bókin er listilega skreytt eins og sjá má, og i óllum regnbogans
litum, en letrið gert aí sortulyngi. er notað var i stað bleks.
Starísmenn Kassagerðarinnar raða örkum Skarðsbókar i stseður: Talið frá vinstri:
Hlöðver Oddsson. Jóhann Freyr Ásgeirsson og Ómar Óiafsson. Mjög er vandað til
vinnunnar i prentsal Kassagerðarinnar. þar er vakt allan sólarhringinn, sama
hitastig og rakastig er þar alian sólarhringinn og þess vandlega gœtt að arkir fari
ekki út úr húsinu. Séu þeir ekki nógu ánægðir með prentun einstakra arka er þeim
fleygt.
tttitHua c-obu
: cro Æmemug cr ar V0111'1
"títri«tr mflbitrtn gmatt!
lAfeettmöftt.^tjraUbflr y|
fcmtutt. oktnr ysx
t\uftrtf«tuutt alktpt ducvfoutn
sg - ^^mtutimuua mop quut pnr tt^fttmt^u6utttuíP.mt
■ Ccm fltu fittt- ffi eviknt ftnt t
ðftttat. fnnmfittu^i 1 cmdftmtubfl |l4\ttfll Jitnfatmucttfttanifjtw
«r^rllft.fttev^Q,p ct m fartrtti
ftlktlr ml\uflRmatrt amft.ljaw IlSt'fí''urötttttflteinfttffituríttfíc
fftfemftt crftttjflrtutanataueft J^at «.1|mftta^feer^affu\.mw>
tyítlerttt ufttra imnn. pfeuont itttf :yj| kutti uttt fia- eti'mtfltttot^ra erlj
t ðhnttiai l athun t«vttt\cuml ^etfl !
ura ftrtötfl fttkaottjtttgta dngttu^’fe.nferen: fiS fltftVtm epftagilow
tt ttetra t atateðragt vtdtana; n\ ftuá;.H|tt ttvn fitn «tnt uttlngttolf e 1|ei
ökrittatDÍlvf ttflttu ’jtttr nflftit ftns^®|t tu’tta \srtttr ■ ottt- v(V tt itttiKettd
feftmfi.ott pímrrt ttopf ctu UufiftfefljW^s^gááiT’ att1\ufll uettft.
oitt er^ftnifiunítcttagr.^u ttoutfl
ra otoit (ttttu °tt pffl i \rat at fitr f
ent\trt «i fm finu topjl
icrt
ra^ti
mfiftr mftrktfmtt jt fiún fllg
ft. ^utterar tpwtv jjflerubei fÖm^Ojef tj fptrt \w jttrtiju fnniui tttgt
efmtqittft fV bofi ttf (Úa &t erasðí^WtagmtírÍi eJla.Keu erTfm ar
fitjr ott urra ^ft ftfe uegft fen fin^J^atódTtl ott tuatia Jnntau
raftu 5é,t er tj m aumm u gg - ■'**—•*- ~ ~ -U, -fc-.í
^tíjrátraBtitji. ot Pvntjmret er ^eðtt mdvdtaai
Unnið við prentunina í Kassagerðinni. Verkið er mikil nákvæmnisvinna, og mjög
vandað til allrar vinnu. — Ljósmyndun handritsins annaðist hins vegar Leifur
Þorsteinsson.
Sverrir Kristinsson og starfsmenn Kassagerðarinnar virða fyrir sér arkir
Skarðsbókar, Ómar Ólafssón til vinstri og Hlöðver Oddsson til hægri.
LjÓHm.: Rairnar Axplaxon.
handritin væru raunverulega „komin
heim“, og á ég þá við heim til landsmanna
sjálfra, þannig að hver sem þess óskar,
geti haft sín handrit heima hjá sér. Með
þessari útgáfu er stigið spor í þá átt að
koma handritunum alla leið heim, ef svo
má að orði komast.
Handritin eru gullkistur íslenskrar
menningar, og því hlýtur að vera mikils
virði, að íslendingar geti notið þessa
dýrmæta arfs. Handritin eru hápunktur
íslenskrar miðaldalistar, og Skarðsbók er
að flestra dómi ein dýrasta perlan í þeim
sjóði. Jón Hákonarson í Víðidalstungu lét
rita Flateyjarbók árið 1390, en það er ein
þessara bóka. Ritarar voru þeir prestarnir
Jón Þórðarson og Magnús Þórhallsson, en
sá síðarnefndi skreytti hana. Sú bók er
ákaflega falleg og er eitt merkasta ritið
sem við eigum, en í bígerð er að gefa hana
út á sama hátt og Skarðsbók síðar, og þar
eru einnig á lista Nikulássaga, Skarðsbók
postulasagna og Konungsbók Eddukvæða,
eins konar biblía allra norrænna fræða.
Ýmislegt er því á döfinni, en það fer að
sjálfsögðu mikið eftir því hvernig gengur
með Skarðsbók.“
Frábærar móttökur
— En hvernig virðast þér móttökurnar
ætla að verða?
„Móttökurnar hafa verið mjög góðar, og
jafnvel enn betri en ég átti von á, þó ég
hafi verið bjartsýnn frá upphafi. Upplagið
verður mjög takmarkað, og líklega verður
aðeins hægt að selja um 1000 eintök hér
innanlands. Fjölmargir hafa þegar gerst
áskrifendur og greitt inn á bókarverðið,
og ég get nefnt sem dæmi, að til mín hafa
hringt menn og komið úr öllum stéttum
og á öllum aldri, karlar og konur og fólk
búsett frá Hornbjargi til innstu dala.
Áskriftarfresturinn rennur út núna
hinn 21. apríl, en eftir það kostar bókin
um 20% meira, sem lætur nærri að vera
1000 krónur. Verð til áskrifenda er hins
vegar krónur 4.693. Eftir 21. apríl verður
verðið svo 5.634 krónur."
Sverrir sagði, að ekki yrði prentað
stærra upplag þótt þetta þryti. Til þess
væri verkið of yfirgripsmikið, og eins yrði
bókasöfnurum tryggt, að ekki verði prent-
að ótakmarkað upplag. Vafasamt kvaðst
hann einnig telja, að bókin yrði gefin út
aftur, örugglega yrði það ekki á næstu
áratugum, ef nokkru sinni.
Mikil undirbúningsvinna
Eins og fyrr segir, kvað Sverrir ekkert
hafa verið til sparað, svo bókin mætti
verða sem best úr garði gerð. „Við vorum
lengi að finna þann pappír sem loks var
ákveðið að nota,“ sagði Sverrir, „en hann
fundum við í Vestur-Þýskalandi eftir
mikla leit. Hann er hálfmattur og mjög
áferðarfallegur, og þyngd hans og þykkt
er miðuð við að hann hæfi bókinni í því
broti sem hún verður í.
Þá verður bókin öll handsaumuð og
handbundin, og notað verður ekta perga-
ment á horn hennar. Gull verður að öllum
líkindum notað í gyllingu á kjöl. Það er
bókbandsstofan Bókfell sem annast band-
ið. Ráðunautur um band og útlit er
Hilmar Einarsson bókbindari, sem er
yfirmaður viðgerðarstofu handrita. Fór
hann meðal annars í vikuferð til Stokk-
hólms í Svíþjóð til að kynna sér hvernig
unnið er að slíkum verkefnum. Fór hann
til Hessler-fyrirtækisins í þessu skyni,
sem þekkt er fyrir vönduð vinnubrögð í
bókbandi."
Vandað til formála
í útgáfunni
Enn er ótalið eitt atriði, er gerir
útgáfuna á Skarðsbók enn merkilegri, en
það er, að í bókina rita kunnir fræðimenn
formála, þar sem fjallað er um bókina, og
íslensku handritin. Dr. Jónas Kristjáns-
son ritar um íslensku handritin, dr.
Ólafur Halldórsson um Handritið og sögu
þess, og prófessor Sigurður Líndal um
Efni Skarðsbókar.
Mjög hefur verið vandað til þessara
greina og mikil vinna lögð í þær, og
verður þar væntanlega að finna ýmsar
merkilegar niðurstöður og kenningar, sem
ekki hafa komið fram áður. Sífellt er
unnið að rannsóknum á handritunum,
textar þeirra og gerð skoðuð, rithandir
bornar saman og svo framvegis, og mun
margt í ritgerðum þessum vafalaust koma
á óvart.
Að öllu samanlögðu er óhætt að full-
ýrða, að hér er um að ræða eitt mesta
stórvirki í íslenskri bókaútgáfu um langt
skeið, og virðist sem allir aðstandendur
verksins eigi heiður skilinn fyrir framlag
sitt.
Kostnaðarmaður útgáfunnar er, sem
fyrr segir, Sverrir Kristinsson, en umsjón
með útgáfunni hefur Guðni Kolbeinsson
haft, en útgáfustjórn skipa þeir dr. Ólafur
Halldórsson, Stefán Karlsson, Jón Sam-
sonarson, Sigurður Líndal, dr. Jónas
Kristjánsson og dr. Kristján Eldjárn.
Viðtal: Anders Hansen.