Morgunblaðið - 22.10.1981, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 1981
27
Sighvatur Björgvinsson:
„Samningavegyísir
fjármálaráðherra“
Framhald af um-
rædu um stéttarfé-
lög og vinnudeilur
Umrædu um frumvarp Vilmundar
(iylfasonar um stéttarfélög og vinnu-
deilur var fram haldið í neðri deild
Alþingis í gær — og snerist umræðan
nð hluta til um innanflokksmál Al-
þýðuflokksins og að hluta til um
stöðu verkalýðshreyfingarinnar í dag,
er nýir kjarasamningar eru framund-
an.
Lýdrædið í Alþýðuflokknum
• Baldur Óskarsson (Abl) las
langa kafla úr greinum Vilmundar
Gylfasonar, flutningsmanns frum-
varpsins, sem fjölluðu um innan-
flokksmál Alþýðuflokksins. Sagði
ræðumaður að þessar greinar lýstu
ekki miklu lýðræði í pólitískum
heimkynnum flutningsmanns. Sýni-
lega væru starfshættir verkalýðs-
hreyfingarinnar mun lýðræðislegri
en þau vinnubrögð, sem VG ætti að
venjast í Alþýðuflokknum. Hvernig
væri nú, spurði Baldur, að í stað
þess að flytja frumvarp til laga um
innri mál og innra skipulag verka-
lýðshreyfingarinnar, í óþökk henn-
ar og andstöðu, að VG flytti frum-
varp til laga um styrkingu lýðræð-
isins í Alþýðuflokknum, sem er í
slappara lagi, að sögn hans?
Baldur veittist síðan að hálauna-
hópum, einkum læknum, sem hefðu
„vanhelgað verkfallsrétt láglauna-
fólks". Hann sagði ASÍ hafa styrkt
stöðu sína, m.a. með tilkomu hag-
Ný þingmál:
Úttekt
• Alexander Stcfánsson og fimm
aðrir þingmenn Framsóknarflokks
hafa lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályklunar um framkvæmd og
skipulag sjúkraflutninga. Tillagan
felur í sér nefndarskipun til aðgera
tillögur um breytingar á lögum um
heilbrigðisþjónustu hér að lútandi.
• Benedikt Gröndal og þrír aðrir
þingmenn Alþýðuflokks flytja
frumvarp til laga um samstarfs-
nefnd Alþingis og þjóðkirkjunnar.
Tilgangur nefndarinnar er að
vinna að auknum skilningi í lög-
gjafarstarfi á vandamálum og
verkefnum kirkjunnar, svo og efl-
ingu kristni og auknum trúar- og
menningarmálum.
Hákon Hákonarson
deildar og MFSA, og væri nú betur
í stakk búið en áður til að hefja
baráttu fyrir atvinnu- og efnahags-
lýðræði, en fullkomið lýðræði
vinnst ekki „fyrr en fólkið sjálft á
og stýrir atvinnutækjunum“.
Vissulega má styrkja lýðræðið í
ASÍ, sagði BÓ, en það á ekki að
gerast með íhlutun löggjafans um
innri skipulagsmál þess.
Vísum frumvarpinu
frá eða fellum
• Hákon Hákonarson (F) ræddi
fyrst um skipulag verkalýðshreyf-
ingarinnar, hin almennu félög,
svæðasambönd, sérgreinasambönd
og ASÍ. Hann sagði að gera þyrfti
samtökin meir aðlaðandi fyrir hinn
almenna launþega, en vísaði á bug
ómaklegri gagnrýni á forystumenn
samtakanna og starfsmenn þeirra.
• Fram hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp til staðfestingar bráða-
birgðalögum frá 28. ágúst um
ráðstafanir vegna gengisfellingar
þá.
Þá hafa einstakir þingmenn lagt
fram allnokkrar fyrirspurnir til
viðkomandi ráðherra, m.a. um
tölvustýrt sneiðmyndatæki er rík-
isstjórnin gaf Landspítala á 50 ára
Baldur Óskarsson
Ég óttast, sagði hann, ef frum-
varp þetta verður samþykkt í
óbreyttri mynd, þá fylgi glundroði í
kjölfarið. Það myndi allavega ekki
auðvelda starfið í þágu æskilegrar
kjaraþróunar. Það er hinsvegar af
því góða að ræða þessi mál fyrir
opnum tjöldum. Ég legg til að
frumvarpinu verði vísað frá, eða
það fellt, sagði ræðumaður að lok-
um.
Samningavegvísir
fjármálaráðherra
• Sighvatur Björgvinsson (A)
sagði tvo aðila þurfa til að gera
kjarasamning. Og hver samdi við
læknana, sem BÓ talaði um? Það
var hæstvirtur fjármálaráðherra,
fyrrverandi formaður Alþýðu-
bandalagsins. Og hvað taldi þessi
stefnuviti Alþýðubandalagsins rétt
afmæli stofnunarinnar, um eftir-
litsskyldu Tryggingarstofnunar
með gjaldtöku tannlækna, um
framkvæmd laga um heilbrigðis-
þjónustu, um útboð verka á vegum
Vegagerðar, Pósts og síma, Vita-
og hafnarmálastofnunarinnar og
Flugmálastjórnar og um „gróða
bankakerfisins og ráðstöfun þess í
þágu atvinnuvega landsmanna".
Sighvatur Björgv insson
að kaup lækna hækkaði mikið?
Ætli það hafi ekki verið hátt í 30%
meðaltalshækkun. Það hefur hins-
vegar aldrei fengist upplýst. Það er
hinsvegar ekki verið að semja bak
.við byrgða glugga og lokaðar dyr
þegar láglaunahóparnir eiga í hlut.
Þeir tala mikið um samflot sum-
ir verkalýðsforingjarnir. Elzta og
virtasta stéttarfélag landsins, Hið
íslenzka prentarafélag (bókagerð-
armenn) verður ekki í þessu sam-
floti. Segir það ekki sitt. Rafiðnað-
arsambandið ekki heldur. Full-
trúar Sambands byggingarmanna
sögðu í 72ja manna-nefndinni, að
þeir hygðust sjálfir hafa alla aðra
samningsþætti en kaupgjaldsvísi-
tölu í eigin höndum. Ekki er það
samflot. Svipuðu máli gegnir um
Samband málm- og skipasmiða.
Þessi fagsambönd verða ekki í
samfloti nema mjög takmarkað.
Það er hinsvegar ófaglærða fólkið,
láglaunafólkið, sem enn á að beita
fyrir vagninn. Hálaunahóparnir
hafa að vísu „sendiherra" til að
fylgjast með, svo þeir missi ekki af
neinum mola. Er máski ætlunin að
semja síðan fyrir þá á læknavísu og
fjármálaráðherrans?
Það er heldur ekki samstaða í
VMSÍ. Fjöldi meðlima þess sér, veit
og skilur, hvering ráðherrahollir
forystumenn í þess röðum ætla að
halda á málum — og í þágu hverra.
Og það eru engir læknasamningar,
sem þar á að gera. SBj. sagði for-
ystu ASÍ nú þánn veg komna, að
forsetinn hefði til skamms tíma
verið meðlimur í BHM og varafor-
setinn hefði drýgstan hluta tekna
sinna af eigin atvinnurekstri! Þetta
væri einsdæmi um verkalýðssam-
band á Norðurlöndum. (Er hér var
komið spurði forseti þingdeildar,
hvort langt væri í lyktir á máli
ræðumanns. Þegar svo upplýstist
var henni frestað, enda fundartími
úti. Fleiri þingmenn munu á mæl-
endaskrá, en umræðu verður vænt-
anlega ekki haldið áfram fyr.r en
nk. þriðjudag.)
Héraðsútvörp:
„Einokun ríkisútvarps
fangelsismála
Benedikt Gröndal (A) mælti í gær í neðri deild fyrir frumvarpi sínu og Árna
Gunnarssonar (A) um héraðsútvörp, sem verði séreignarstofnanir og útvarpi
cingöngu á örbylgjum (F\l). Héraðsútvarpi stýrir héraðsútvarpsráð, skipað 7
mönnum. Það fer með stjórn stofnunarinnar, þar á meðal dagskrárstjórn.
Stjórnir sveitarfélaga, sem samþykkja aðild og sendistöð nær til, kjósi 6
stjúrnarmcnn og hafa atkvæðamagn í hlutfalli við íbúafjölda. Útvarpsráð kýs
einn stjórnarmann. Sveitarstjórnir geta falið samtökum einstaklinga rekstur
héraðsútvarpsstöðvar. Menntamálaráðherra setur reglugerð um kosningu og
störf héraðsútvarpsráða. Tekjur héraðsútvarps verða auglýsingatekjur og „\0%
á söluskattsstofn myndbandstækja, myndbanda, segulbandstækja og segul-
banda". Utvarpsráð og útvarpsstjóri skipta þessum tekjum milli héraðsút-
varpsstiiðva. Menntamálaráðherra ákveður auglýsingataxta fyrir hvert héraðs-
útvarp og setur reglugerð um starfsemi héraðsútvarps.
• Helgi Seljan og tveir aðrir
þingmenn Alþýðubandalags flytja
tillögu til þingsályktunar um
fangelsismál. Tillagan gerir ráð
fyrir 7 manna stjórnskipaðri
nefnd til að gera heildarúttekt á
fangelsismálum, tillögur til úr-
bóta og framtíðarskipan þessara
mála.
• Fram hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp um brunavarnir og
brunamál. Helztu breytingar sem
frumvarpið felur í sér: 1) Nánar er
kveðið á um hlutverk Brunamála-
stofnunar varðandi kynningu og
fræðslu, svo og réttindi og skyldur
slökkviliðsmanna, 2) Öll sveitarfé-
lög verða skylduð til að halda uppi
brunavörnum, 3) Brunamála-
nefndir sveitarfélaga verða af-
numdar sem ákvörðunaraðili um
meðferð brota á lögum og reglu-
gerð um brunavarnir, en vald
slökkviliðsstjóra aukið og 4)
Tekjustofnar Brunamálastofnun-
ar verði styrktir með hækkun
brunavarnargjalds og breyttum
reglum um álagningu þess.
• Benedikt Gröndal (A) sagði
frumvarp þetta stefna að því að
rjúfa einokun ríkisútvarpsins, sem
gilt hafi frá 1930. Það sé tilraun til
að koma til móts við óskir þeirra
fjölmörgu sem óskað hafi eftir fjöl-
breyttara útvarpi á íslandi. Síðan
gerði B.Gr. grein fyrir efnisþáttum
frumvarpsins.
• Friðrik Sophusson (S) minnti á
frumvarp Guðmundar H. Garðars-
sonar fyrir nokkrum árum, hvar
lagt var til að opna útvarpslögin og
gefa félagasamtökum, sem upp-
fylltu þar til sett-skilyrði, leyfi til
rekstrar útvarpsstöðva, m.a. með
staðbundið efni. Þetta frumvarp
væri og spor í rétta átt, þó nokkur
atriði þess, eins og álag á sölu-
skattsstofn, orkuðu tvímælis. Fr.S.
minnti á það stefnumið norska
hægri flokksins, sem nú væri til
valda kominn í Noregi, um frjáls-
ara útvarp, en víðast um hinn vest-
ræna heim ríkti mun meira frjáls-
ræði í þessum efnum en hér. Hann
fagnaði því að þingmenn Alþýðu-
flokks hefðu nú bætzt í hóp hinna
frjálslyndu með þessum frum-
varpsflutningi.
Benedikt Gröndal
• Vilmundur Gylfason (A) sagði
sérhvert spor til að afnema einok-
un ríkisútvarpsins spor í rétta átt.
RUV yrði eftir sem áður sterkasti
Jöfnun
kostnaðar
af sjúkra-
flutningum
Kjartan Jóhannsson ( A) ma-lti í
ga-r í efri deild fvrir frumvarpi,
sem hann flytur ásanil lliöi
Guönasyni (A) 0)> Karli Sleinari
Guðnasyni (A) um breylint>u á al
mannatryi'i'int'arlögum. „(il að
jafna kostnaö af sjúkraflutninijuni
o|> læknisvitjunum, þanni|> að
dreilbýlisfolki í vissum landshlut-
um sé’ ekki íþyngt sérstaklega eins
o({ nú er".
Samkvæmt gildandi reglum
um sjúkravitjanir getur kostn-
aður óferðafærs sjúklings í
strjálbýli af vitjun samlags-
la'knis numið 300 kr. miðað við
rúmlega 100 km akstur hvora
leið, en í þéttbýli er innheimt
sérstakt vitjunargjald 16 kr.,
sem innifelur kostnað læknis.
Sjúkraflug milli Norðurlands,
Austurlands og Vestfjarða ann-
ars vegar og Reykjavíkur hins-
vegar mun kosta 4000 til 7000
krónur. í flestum tilfellum
greiðir sjúklingur fjórðung, en
þess muni dæmi að hann hafi
orðið að greiða kostnaðinn að
fullu. Séu þessar greiðslur born-
ar saman við ellilífevri sést
glöggt, hve tilfinnanleg og
óréttlát þessi útgjöld eru, enda á
enginn að þurfa að kvíða því að
geta ekki af efnahagslegum sök-
um notið læknis- og sjúkraþjón-
ustu.
Frumvarp þetta fékk mjög
góðar undirtektir í þingdeild-
inni en til máls tóku Salome
Þorkelsdóttir (SI, Stefán Jóns-
son (Abl), Helgi Seljan (Abl),
Davíð Aðalsteinsson (F) og Ní-
els Lund (F). Salome sagði að
brýna nauðsyn bæri til að leið-
rétta augljóst misrétti og rang-
læti í þessum efnum og bæri að
taka á þessu máli með velvilja,
bæði í þingnefnd og þingdeild.
Kjartan Jóhannsson
rofin“
fjölmiðillinn í landinu, bæði vegna
tiltækrar reynslu, aðstöðu og
bakgrunns. Frumvarp þetta gengi
hugsanlega ekki nógu langt, en
væri engu að síður fagnaðarefni,
sem fylgja þyrfti eftir við af-
greiðslu málsins.
• Páll Pétursson (F) sagði þetta
frumvarp þekkilegra en fyrri frum-
vórp um hliðsta'tt efni. Mér leiðist
hinsvegar öll gagnrýni á ríkisút-
varpið og starfsmenn þess og ég vil
ekki heyra neitt ljótt um útvarps-
ráð, sagði hann. Þessir aðilar vinna
oft ágætlega, þrátt fyrir erfiðar
starfsaðstæður. Ég er og á móti
öllu því, sem á einhvern hátt dreg-
ur úr starfsemi eða tekjum RÚV,
eða gerir því á einhvern hátt erfið-
ara fyrir. Ég er hinsvegar sammála
skattlagningu á ntyndbandafarg-
anið. Það hefði ekki breitt svona
fljótt úr sér ef það væri ekki óeðli-
lega ódýrt. Þetta er ágætur skatt-
stofn. Þetta frumvarp má gjarnan
skoða nánar, sagði P.P.
Frumvarpinu var síöan vísað til
menntamálanefndar og 2. umræðu.