Morgunblaðið - 03.04.1982, Qupperneq 28

2 8 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. APRÍL 1982
Pétur Sigurðsson um framsóknarráðherra:
Vafamál sem
veikja Alþingi
„Þetta eru svik, þessu skipi ber að
skila,u sagði Garðar Sigurðsson
MJÓG harðar umræður urðu
utan dagskrár í neAri deild Al-
þingis í gær, er Pétur SigurAsson
(S) krafAi viAskiptaráAherra og
sjávarútvegsráAherra sagna um
innflutningsleyfi og leyfi til er-
lendrar lántöku vegna kaupa á
10 ára gömlum togara frá Bret-
landi, Einari Benediktssyni, en
sjávarútvegsráAherra segir á for-
síAu Tímans: „l»aA er auAvitaA
Ijóst aA viA höfum veriA plataAir
í þessu máli,“ þ.e. varAandi
eignaraAild á bátum sem kaup-
endur áttu aA taka úr umferA
vegna tilkomu hins „nýja“
skips.
Hvert hneykslismálið
á fætur öðru
Pétur Sigurðsson (S) vék fyrst að
ýmsum nýlegum átakamálum
milli ráðherra í ríkisstjórn, sem
fært hafi Alþingi ofan í öldudal.
Ég þekki ekkert tímabil, frá því ég
kom á þing 1959, sem virðing Al-
þingis hafi verið dregin svo niður í
svaðið. Hann nefndi til aðför fé-
lags- og iðnaðarráðherra á hendur
utanríkisráðherra, sem hafði það
eitt til saka unnið, að framfylgja
einróma þingsályktun um flutning
olíugeyma varnarliðsins, og utan-
ríkisráðherra kallaði „valdníðslu";
ásakanir formanns þingflokks
Framsóknarmanna um bolabrögð
ráðherra í Blöndumálum, þ.e.
meintri misbeitingu ráðherra-
valds til að knýja það mál fram, að
mati þingflokksformannsins; ým-
iss konar dúsufrumvörp um syk-
urverksmiðjur og ylræktarver
o.fl., sem vel væri lýst í leiðara
Mbl. í dag, þar sem dúsufrumvörp-
unum væri líkt við silfur Egils
Skallagrímssonar, sem hann
hugðist dreifa yfir þingheim til að
efna til ófriðar, en nú kljást þing-
menn um þetta ráðherrasilfur.
Enn eitt vafamálið er komið til
sögunnar, kaup á 10 ára gömlum
togara frá Bretlandi, en sjávar-
útvegsráðherra lætur Tímann
básúna, að ráðherra „hafi verið
plataðir" í málinu! Þar með væri
máiið afgreitt af hans hálfu.
Pétur sagði fram komið að
kaupendur þessa aldna brezka
togara hefðu ekki átt a.m.k. annað
það skip, sem tíundað hafi verið til
frádráttar í skipastól landsmani.a
til að réttlæta kaup á hinu brezka
skipi. Eignarréttur á hinu virtist
heldur ekki pottþéttur. Hér við
bættist að úreldingarsjóður hafi
greitt fyrir hitt skipið, en hlutverk
hans væri að hjálpa útgerðaraðil-
um að hætta rekstri úreltra fiski-
skipa, til að minnka of stóran
fiskiskipastól miðað við stofn-
stærð nytjafiska. Við ríkjandi að-
stæður eru kaup á „nýjurn" skip-
um til þess eins að veikja rekstr-
arstöðu skipa sem fyrir eru, fjölga
skrapdögum og rýra kjör bæði út-
vegs- og sjómanna.
Hið aldna brezka skip, sem nú
hefði bætzt fiskiskipaflotanum,
hefði aðeins aðstöðu fyrir 10 til 12
skipverja, en samningar kveða á
um 14 manna áhöfn. Hér er því
stefnt í brot á vökulögum, óeðli-
legt vinnuálag og breytir þar
engu, þó á móti komi einhverjar
yfirgreiðslur.
Pétur krafði viðskiptaráðherra
og sjávarútvegsráðherra sagna
um, hvað hefði ráðið gjörðum
þeirra í þessu máli, veitingu heim-
ildar til 67% erlendrar lántöku og
spurði, hvort frekari iánafyrir-
greiðsla hefði fylgt? Hann spurði
og hvort Siglingamálastofnunin
hafi skoðað þetta skip og sam-
þykkt. Hvert sóttu ráðherrar fag-
legar ráðleggingar varðandi þetta
sérstaka mál. Pétur lét að því
liggja að þetta mál væri þann veg
vaxið, að skýringa væri þörf af
hálfu ráðherra. (Ræða Péturs
verður nánar rakin á þingsíðu
Mbl. síðar.)
í umsögn sjávar-
útvegsráðuneytis
Tómas Árnason viðskiptaráðherra
sagði umsókn viðkomenda um inn-
flutning og erlenda lántöku hafa
verið senda sjávarútvegsráðuneyt-
inu til umsagnar, sem venja stæði
til. í þessari umsókn hafi komið
fram, að þeir hefðu átt hlut í
tveimur öðrum skipum, Fálkanum
og Sæhrímni. Fálkinn hefði farizt
(1981) og Sæhrímnir hafi verið
tekinn úr umferð. Ráðuneytinu er
ekki kunnugt um ágreining um
eignarrétt á Sæhrímni.
Að athuguðu máli og fengnum
meðmælum sjávarútvegsráðu-
neytisins varð ráðuneytið við um-
sókninni. Starfandi sjómenn, sem
höfðu misst skip sitt, fengu leyfi
til kaupa á nýju.
Ekki kórrétt í
Tímafrétt
Steingrímur Hermannsson sjávar-
útvegsráðherra kvaðst hafa sagt
við Tímann að hann hafi verið
plataður, ef tilgreindar ásakanir
reyndust réttar, en það hafi ekki
komið fram í fréttinni. Þær upp-
lýsingar, sem viðskiptaráðherra
hafi fært fram, styðji það að þetta
mál sé innan settra reglna þar um.
Viðkomendur gátu ekki fært sönn-
ur á eign sína á Fálkanum, sem
þeir hefðu hins vegar gert út, en
réttlætanlegt hafi verið að veita
kaupleyfið út á Sæhrímni, sem
væri 120 rúmlesta skip, þó stærð-
armunur sé að vísu nokkur.
Ryðkláfur á
tombóluprís
Magnús H. Magnússon (A) sagði
afsakanir ráðherra haldlitlar.
Annað skipið, sem réttlæta á veitt
kaup- og lánaleyfi erlendis, var
sokkið fyrir löngu, en hitt greitt af
úreldingarsjóði, sem hefur það
hlutverk að draga úr veiðisókn
með því að kaupa upp úrelt skip,
þ.e. smækka skipastólinn. Magnús
minnti á önnur skipakaup, þar
sem annar flokksbróðir þessara
ráðherra hafi átt í hlut, Björgvin
Jónsson, og nú væri enn höggvið í
sama knérunn með innflutningi
gamals ryðkláfs á tombóluprís.
Samræmi í vinnubrögðum
eða hitt þó heldur
Matthías Bjarnason (S) sagðist
ekki ætla að tala um Einar Bene-
diktsson sérstaklega. Hins vegar
væri ósamræmi í vinnubrögðum
viðskiptaráðherra. Að sínu mati
hefði ekki átt að leyfa innflutning
á neinu skipi, hvorki 1981 né 1982,
enda vafasamt að auka erlenda
skuldasöfnun til að auka á þegar
of stóran fiskiskipastól, sem dragi
auk þess úr arðsemi í útvegi. En
þó sú meginregla, að leyfa ekki
innflutning, sé brotin, þarf engu
að síður að vera samræmi í vinnu-
brögðum ráðherra. Aldinn maður,
búsettur á Patreksfirði, hefði fyrir
all nokkru sótt um innflutnings-
leyfi á skipi í stað annars, jafn-
stórs, sem ekki svaraði kostnaði
að gera upp. Hann fékk vilyrði
viðskiptaráðherra með því skilyrði
að Fiskveiðasjóður setti stimpil á
kaupin, en forsjármenn sjóðsins
höfðu áður kunngert skýra af-
stöðu gegn frekari skipainnflutn-
ingi. Þegar þeir, sem hér eiga hlut
að máli, senda umsókn, fá þeir já-
yrði, án nokkurra fyrirvara um af-
stöðu Fiskveiðasjóðs. Hvað veldur
þessu ósamræmi?
Pólitísk afgreiðsla?
Pétur Sigurðsson (S) sagði svör
ráðherra rýr. Ekki hafi legið fyrir
eignaraðild viðkomenda á 65
tonna bátnum, sem fórst, og raun-
ar ekki heldur á úreldingarbátn-
um. Svör séu því ófullnægjandi og
af málinu öllu framsóknarfnykur.
Vísa ásökunum á bug
Steingrímur Hermannsson ráð-
herra sagðist vísa á bug öllum
ásökunum um flokkssjónarmið í
þessum málum. Sóknarþungi
þessa nýja skips væri ekki meiri
en þeirra tveggja, sem úr skipa-
stólnum fóru. Steingrímur sagði
að Patreksfirðingurinn, sem
Matthías hefði nefnt, hefði fengið
afgreiðslu hjá Fiskveiðasjóði í
gær. Tómas Árnason ráðherra tók í
sama streng. Hann sagði sérstak-
ar aðstæður þurfa til að afgreiða
mál framhjá Fiskveiðasjóði. Slík-
ar aðstæður væru þegar sjómenn
misstu bát sinn.
„Þetta heita svik“
Garðar Sigurðsson (Abl.). Á
hreinu er, sagði Garðar, að kaup-
endur Einars Benediktssonar, áttu
hvorugan þann bát, sem um ræðir,
áttu engan bát. „Þetta heita svik,“
sagði hann og „þessu skipi ber að
skila aftur."
Garðar sagði að rúmlega 50 skip
hefðu nú bætzt í þann flota sem
gerður væri út á þorskinn (loðnu-
flotinn), stór og vel útbúin skip.
Það er ekki á bætandi með inn-
flutning nýrra skipa, til að
smækka hlut hvers og eins í leyfð-
um veiðikvóta. Fjárfesting, sem
ekki skilar neinum viðbótarverð-
mætum, kallar á verri kjör, verri
rekstrarstöðu, meiri gengis-
lækkun og bullandi verðbólgu. Það
þarf að sporna við fótum, m.a.
lækka lánahlutfall í Fiskveiða-
sjóði. Þetta skip er og tvöfalt eldra
en þau mörk sem Fiskveiðasjóður
setur.
Ráðherra leiðréttur
Friðrik Sophusson (S) sagði ráð-
herra hafa farið rangt með tölur,
er hann tilgreindi stærð viðkom-
andi skipa. Samkvæmt skipaskrá
hefði Sæhrímnir verið 87 brúttó-
tonn ekki 120 eins og ráðherra
sagði. Sameiginleg stærð þessara
tveggja skipa var ekki helmingur
stærðar hins nýja skips, sem er
312 brúttótonn.
Sporður og sporðaköst
Matthías Bjarnason (S) ítrekaði,
að ekki hefði átt að leyfa innflutn-
ing neins nýs skips 1981 og 1982.
Fyrst ráðherra hefði brotið þá
meginreglu hefði Patreksfirðing-
urinn, sem verið hefði skipstjóri
og útvegsmaður í tugi ára, átt for-
gang fram yfir aðila, sem staðið
hefðu mun skemur í útgerð, en
önnur sjónarmið hafi ráðið.
Sjómenn og
félagsmálapakkar
Alexander Stefánsson (F) sagði
ekki við hæfi að eyða öllum
starfsdeginum í utandagskrár-
umræðu, þegar næg verkefni biðu.
Ekki væri sæmandi hjá Pétri að
drótta því að ráðherra að hann
vildi veikja öryggi sjómanna.
Tómas Ámason ráðherra sagði
bæði Matthías og Garðar hafa
verið eins og gráa ketti á eftir sér
um að leyfa innflutning skipa í
kjördæmi þeirra, þó öðru vísi
mæltu þeir nú.
Pétur Sigurðsson (S) sagðist ekki
hafa borið ráðherra þeim sökum,
sem Alexander nefndi, en benda
mætti á, að í þeim félagsmála-
pökkum, sem stjórnarliðar eru að
kaupa sér fylgi með hjá launa-
fólki, hafa sjómenn verið snið-
gengnir og setið uppi með lakari
hlut. Annað mál væri að skip með
„framsóknarleyfi" sbr. breyting-
una á Sjóla, eykur ekki á öryggi
sjórnanna.
Olafur Þ. Þórðarson (F) taldi
Pétur hafa farið háðulegum orð-
um um „staðbundna ættjarðar-
ást“, sem ekki væri við hæfi. Hann
mótmælti því og að sá skattur
væri lagður á fámenn sveitarfélög
með því að þvinga þau til að skipta
við innlendar skipasmíðastöðvar,
þegar mun hagstæðari viðskipti
byðust hjá erlendum skipasmíða-
stöðvum.
Skóflustunga tekin aö nýrri
kirkju í Fella- og Hólasókn
Listmunauppboð í dag
Á MORGUN, sunnudag kl. 15.15,
verður tekin skóflustunga að
kirkjubyggingu fyrir Fella- og
Hólahverfi.
Kirkjan kemur til með að
standa á sérlega fallegum stað
við Hólaberg, gegnt Elliðaár-
dalnum. Arkitektar að bygging-
unni eru þeir Gylfi Guðjónsson
og Ingimundur Sveinsson. Verk-
fræðingur er Jón B. Stefánsson
og byggingameistari Haraldur
Sumarliðason.
Efnt var til samkeppni um
teikningu að kirkjunni og unnu
fyrrnefndir arkitektar til 1.
verðlauna.
Kirkjuskipið og safnaðar-
heimilið eru samtals um 900 fm
að grunnfleti og rúmar kirkju-
skipið um 310 manns í sæti.
Mikil þörf er á því að kirkja
rísi hið fyrsta í Fella- og Hóla-
hverfi, en söfnuðurinn er líklega
hinn stærsti á landinu og mikill
fjöldi barna í hverfunum. Mikill
hugur er í þeim er að bygging-
unni standa að hraða fram-
kvæmdum eins og unnt er.
Stefnt er að því að hafa fjár-
söfnun meðal íbúa Fella- og
Hólahverfa á kjördegi, laugar-
daginn 22. maí nk. Formaður
fjáröflunarnefndar er Einar S.
Einarsson og formaður bygg-
inganefndar er Jón Hannesson.
KréUatilkynning
Nýja bíó:
„Med tvo
„MEÐ TVO í takinu" heitir
kvikmynd sem Nýja bíó hefur haf-
iA sýningar á. Myndin heitir á
frummálinu „Heart Beat“. AAal-
hlutverk leika Nick Nolte, Sissy
Spacek og John Heard.
Myndin er bandarísk og í um-
í takinu“
sögn kvikmyndahússins segir,
að hún sé mjög létt og skemmti-
leg gamanmynd um ungt fólk
við upphaf „beat-tímabilsins".
Tónlist er flutt af Art Pepper,
Shorty Rogers, The Four Aces,
Jimi Hendrix og fl.
KLAUSTURHÓLAR, listmuna-
uppboó Guðmundar Axelssonar,
efna til 94. uppboðsins nk. laugardag
i uppboðssal fyrirtækisins að Lauga-
vegi 71 og hefst það kl. 2 e.h., segir i
fréttatilkynningu, sem Mbl. hefur
borist. Að þessu sinni verður boðið
upp margskyns prentað mál, bækur,
blöð, tímarit, erlent og inlent, en
flest varðandi íslenzk málefni og
sögu landsins.
Uppboðsskrá greinist eftir efn-
isflokkum í: Rit íslenzkra höf-
unda, Edduútgáfur, æviminn-
ingar, rímur, landfræðirit, gras-
afræði, ljóð, þjóðsögur og sagna-
Gjörningur í
Gallerí Lækjartorgi
Samsýning Ómars og Óskars,
„Leyndardómar ormanna", í Gall-
erí Lækjartorgi hefur staðið í eina
viku. í tilefni af góðum undirtekt-
um sýningargesta, munu þeir
fremja gjörning í Gallerí Lækjar-
torgi í dag kl. 17.
þættir, Saga lands og lýðs, búnað-
ur og ræktun, fornritaútgáfur og
fræðirit, blöð og tímarit.
Það er álit bókamanna, að þetta
uppboð sé með þeim allra beztu,
sem Klausturhólar hafa efnt til,
enda um að ræða óvenjulega
margar fágætar bækur, sem sjald-
an sjást á markaði.
Berkofsky leik-
ur á Akureyri
og í Aðaldal
í FIMMTA skipti gefst Akur-
eyringum og Norðlendingum
tækifæri til að hlýða á píanó-
leikarann Martin Berkofsky.
Hann leikur í Borgarbíói á Ak-
ureyri í dag og hefjast tónleik-
arnir kl. 15 (3 e.h.)
Á sunnudaginn kl. 16, leikur
Martin að Ýdölum, félagsheimili
Aðaldælinga.