Morgunblaðið - 08.04.1982, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1982
63
Vestfjarðaleið
yfir vegleysur
voru hestar og bátar aðalfarar-
tækin, menn réru á vertíð í eyj-
arnar, og það var búið á hverjum
bæ. Ég hef tekið eftir því að eftir
að vegir eru lagðir um landið, tek-
ur fólk sig gjarnan upp og flytur."
„Brandur var fyrsti sérleyfis-
hafinn þarna fyrir vestan. Hver
tók svo við af honum?“
„Það voru nokkrir bílstjórar
hans sem keyptu sérleyfið og voru
með það í um eitt og hálft ár. Síð-
an keypti Ásmundur Sigurðsson
og var sérleyfishafi um 20 ára
skeið, hann er enn við akstur,
keyrir hjá BSÍ.“
Fyrsta áætlunarferðin til
ísafjarðar farin 1961
„Já, það er rétt, ég keypti sér-
ieyfið 1958, og til að byrja með var
keyrt yfir Þorskafjarðarheiði
vestur i Djúp. Það voru þeir
Brandur og Andrés í Ásgarði sem
fóru fyrstu ferðirnar, en þeir fóru
til að byrja með aðeins vestur í
Ásgarð, þar sem Svínadalurinn
var ófær. Tveim árum eftir að þeir
áttmenningar fóru um vegleysur
til ísafjarðar, fór Ferðafélag Is-
lands þessa leið, og líklega um
þrem árum síðar hófust áætlunar-
ferðir til Patreksfjarðar og var
farið þangað tvisvar í viku. Brand-
ur hefur líklega verið með í fyrstu
ferðunum auk þeirra bílstjóra sem
unnu hjá honum.
Ég keypti síðan sérleyfið 1958,
og 1961 var farið fyrstu áætlunar-
ferðina til ísafjarðar. Ætli það
hafi ekki verið um 50 manns sem
fóru þessa fyrstu ferð, það var far-
ið á tveim bílum, annar fór til
Patreksfjarðar og hinn til Isa-
fjarðar. Það voru margir boðs-
gestir í þessari ferð, ég man sér-
staklega eftir Jóni Ólafssyni hjá
hraðar en gangandi maður. Sömu
sögu var að segja af Þingmanna-
heiðinni, þar var allt í grjóti og
klöppum og ekki hægt að fara þar
yfir hraðar en léttstígur maður. Á
Breiðdalsheiðinni voru beygjurnar
svo krappar að maður þurfti að
bakka bílunum tii að komast þar
um, og voru bílarnir þó ekki stórir,
tóku 36 manns. Þannig voru veg-
irnir fyrstu árin, og eins og erfitt
var að fara Þingmannaheiðina t.d.
þá veit maður ekki af henni í dag.
Eins var Gemlufallsheiðin hrika-
leg en er nú bara líðandi brekka."
„Ilefurðu tölu á þeim ferðum
sem þú hefur farið vestur?"
„Nei, ég hef ekki hugmynd um,
en þær eru orðnar nokkuð margar.
Við fórum alltaf tvisvar — þrisvar
í viku, því mikið var að gera loks-
ins þegar opnaðist vestur, því þá
var ekki flogið á Isafjörð. Við vor-
um mest með Scania-bíla, og þeir
stóðu sig mjög vel, það eina sem
þurfti að gera fyrir bílana var að
passa að skipta um olíu á þeim og
smyrja þá og þá gekk allt eins og í
sögu. Annars keyrði ég minna eft-
ir því sem bílunum fjölgaði. Við
byrjuðum með þrjár rútur, en þær
voru orðnar 12 undir lokin þegar
ég seldi sérleyfið Jóhannesi Éll-
ertssyni 7. maí 1978.“
„Er eitthvað sérstakt sem er þér
minnisstætt frá þessum tíma?“
„Sem betur fer kom aldrei neitt
óhapp fyrir, en mér er minnis-
stætt hve vel var tekið á móti
manni á öllum þeim stöðum sem
komið var á. Sérstaklega var gott
að koma til hjónanna á Melgras-
eyri, elskuleg hjón þau Guðmund-
ur og Kristín.
Eins og gengur lentum við oft í
vondum veðrum, en ég man þó sér-
staklega eftir ferð vestur sem ég
í vegavinnu í Klettahálsinum.
Fyrst ég kynni frægan Brand,
- fljótt svo inni um hjólagand -
vildi inn á Vesturland
vegi finna um heiði og sand.
Og svo valdi á eigið far
eftirtaldar kempurnar.
Hetjur baldnar, bráðólmar
bitu í skjaldarrendurnar.
fór seint í nóvember 1960. Það
hafði gengið á með hálfgerðu
slagviðri og daginn eftir var kom-
ið hörkuveður, frost og snjókoma.
Þegar við komum á Þorskafjarð-
arheiði var veðrið orðið mjög vont
og stórt skarð hafði myndast í
veginn um nóttina vegna rigninga
og síðan hafði allt frosið. Bíliinn
skrönglaðist yfir með framhjólin,
en afturhjólin lentu ofaní og bíll-
inn kolfestist. Vegurinn var ör-
mjór, og báðum megin við veginn
voru tjarnir sem höfðu frosið, og
ísinn á þeim fremur ónýtur. Við
þurftum að tjakka bílinn upp, og
til að koma tjakknum fyrir þurft-
um við að vera meira og minna út
á ísnum. Úti var töluvert hvasst,
snjókoma og líklega um 10 stiga
frost. Farþegar með mér voru 3
karlmenn, og tveir þeirra fóru
ekki út vegna veðurs. Við hinir
komum tjakknum fyrir, ef við
hefðum blotnað, hefðum við frosið
um leið, nema við hefðum hlaupið
samstundis niður að Kirkjubóli.
Mjög erfitt var að ná í grjót til að
setja í skurðinn, þar sem allt grjót
var frosið niður. Veðrið var versn-
andi svo ekki þýddi annað en
reyna að halda áfram. Okkur tókst
að ná bílnum upp eftir tvo tíma og
vorum sannarlega fegnir að halda
ferðinni áfram, en snjókoman var
svo mikil það sem eftir var leiðar
að varla mótaði fyrir veginum.
Ferðirnar þarna vestur eru nú
orðnar mun færri en áður, þeim
hefur fækkað mikið eftir að flug-
samgöngur hófust eitthvað að
ráði, en fyrstu árin var fólk hálf
hrætt við flugið, flugvöllurinn var
hálf lélegur til að byrja með og
flugvélarnar iitlar og þetta allt á
frumstigi."
„Og þú ert enn að keyra.“
„Já, ég seldi sérleyfið 1978, og í
dag keyri ég mest upp að Álafossi
og í Mosfellssveitina, og fer í aðr-
ar stuttar ferðir. Ég hef einnig
keyrt mikið fyrir Ferðafélag ís-
lands og Útivist á liðnum árum og
eru það bestu ferðirnar sem ég hef
farið í um landið allt.“
(Ljósm. Eyjólfur Halldórsson.)
Jóhannes Kolbeinsson sá um eldamennskuna. Kjötið var venjulega soöið í pottinum
og boriö fram á rekublaöi, þar sem lítiö haföi veriö tekiö með af boröbúnaði!
(Ljósm. Mbl., Kristján Einarsson.)
Ásmundur og fjóröi bíllinn í flotanum. Myndin er tekin ofan viö Bjarkarlund 1964.
Bifreiðaeftirlitinu og einnig var
mörgu afgreiðslufólki hjá BSÍ
boðið í ferðina. Við vorum þrír bíl-
stjórar sem fórum þessa ferð og
voru auk mín þeir Einar Stein-
dórsson og Eggert Karlsson, því
vegirnir voru þá talsvert öðruvísi
en nú.'við vorum 14 tíma til ísa-
fjarðar og þótti því ekki ráðlegt að
láta einn bílstjóra keyra þá leið
alla."
„Hvernig gekk ferðin, lentuð þið
í einhverjum erfiðleikum?"
„Nei, þetta gekk vel í alla staði.
Vegurinn var nýlagður er við fór-
um þarna um, og verið var að
vinna við veginn á Dynjandiheiði.
Þetta var fyrri part sumars, í
kringum 20. júní að mig minnir,
og við vorum á tveim nýjum
Scania-bílum, annan höfðum við
fengið um veturinn og hinn um
vorið. Vegirnir voru mjög ólíkir
því sem við þekkjum í dag, maður
þurfti að fara mjög hægt víða,
varla hægt að þekkja vegina í dag
fyrir sömu vegi. Við þurftum t.d.
að fara niður í fjöru í Vatnsfirðin-
um og þar var ekki hægt að fara
(.•*.« ■ I IJ11 mkum ■>*■■• ****■■*■*
Myndin er tekin í Bjarkarlundi 1962. Þessir þrír bílar sáu um reglulegar áætlunarferöir vestur fyrstu árin. Þaö er bíllinn sem er lengst til hægri
sem fór fyrstu áastlunarferöina vestur til Isafjaröar.