Morgunblaðið - 08.04.1982, Síða 22

70
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1982
Jónína og Fordinn sem hún tók fyrst próf á. Þetta var á Isafirði 2. ág.
1946.
Jóníná Jónsdóttir var kvcnna fyrst til aó taka mcirapróf á bifreió
til mannflulnint'a. I'aó var árió I94K og |»á hafói hún ekió farþegum
frá (>emlufalli í Dýrafirói og yfir á Isafjöró og Súgandafjöró í tvö ár,
eóa síóan faóir hennar hafói oróió sér úti um Willys-jcppa, en
jepparnir voru á þeim tíma einkum notaóir vió heyvinnu, enda
vegirnir ekki hcinlínis þannifj, aó hægt væri aó ióka á þeim hraó-
akstur. Af <>i< til í sex sumur þeyttist Jónina meó farþega á milli, upp
um holt of> heióar eftir handlöj'óum krákustíf<um, stærri bílarnir
þurftu ióulcga aó bakka í beyjyurnar til aó ná þcim. Seinna skipti
hún á bíl ofj barnavagni, flutti suóur ofj giftist l’étri Sifjurjónssyni,
þau hafa cijjnazt fimm börn, þar af eru fjöfjur á lífi. Kfj baó Jónínu
aó scfjja mér tildröfj þess aó hún fór aó fást vió lcifjuakstur, á þeim
tíma þcfjar þaó þótti tíóindum sæta, að karlmcnn keyróu bíla, hvaó
þá konur.
Kannski má rekja þessa flutn-
inna til þeirrar ferjusk.vldu, sem
var á Gemlufalii, sefíir hún. Faðir
minn Jón G. Olafsson og móðir
mín Áffústa Guðmundsdóttir
sinntu ferjusk.vldunni saman
fyrstu árin eða milli 1920—30 of»
minnist éfí þ<-ss, að þau klæddu sifj
upi> um nætur til að fara með fólk
vfir á Þinfjeyri. Þarna er fjörður-
inn svona 3—4 km á breidd or oft
var misvindasamt á firðinum ok
mikið lán hve allt fjekk vel á þeirri
smáfleytu, sem faðir minn hafði
yfir að ráða. I fyrstu var hann með
Kf> man eftir að hann setti upp
1,50 fyrir ferðina. Mig minnir, að
það hafi verið á stríðsárunum,
sem hann hækkaði ferðina í 3
krónur. Það þótti sumum mikið,
sem álengdar stóðu. Gemlufall er
landlítil jörð að ræktunarmögu-
leikum. I mínum uppvexti voru
lengst af tvær kýr, 30—40 kindur
og tveir hestar. Nú er bústofninn
stærri og tæknin í samræmi við
framvindu tímans.
Faðir minn la'rði kjötiðn hjá
Sláturfélagi Suðurlands og vann
við þau störf hjá Kaupfélafíi Dýr-
„Mér fínnst bíllinn við-
bót við sköpunaryerkið“
Rabbað við Jónínu
Jónsdóttur, sem fyrst kvenna tók meirapróf og stundaði leiguakstur á Vestfjörðum
árabát í þessum flutningum, um
1930 lét hann setja vél í bátinn,
það var 3ja hestafla sleipnisvél.
Ég fór að hjálpa til þegar ég óx úr
grasi. Þú sérð, að ég hef ekki verið
kvenleg í mér á þeirra tíma vísu,
stýrði bát og síðar bíl. Það þótti
ekki við kvennahæfi. Systur mínar
voru miklu kvenlegri í sér en ég.
Nú, en samkvæmt landslögum var
þessi ferjuskylda frá sólarupprás
til sólarlags, því var annars aldrei
framfylgt, því að fólk var alveg
jafnt á ferðinni nótt sem dag. Sér-
staklega eftir að bílarnir komu til
sögunnar. Gemlufall var fyrsti
bær við heiðina og beint á móti
Þingeyri. Ég man það langt, að
landpósturinn frá Isafirði hafði
póstskyldu til Hrafnseyrar. Sá
síðasti þeirra hét Guðmundur,
glaðlyndur maður, og það var
tignarlegt, þegar hann gekk í hlað,
bar sinn bagga og blés í lúður til
að tilkynna komu sína eins og við
átti. Faðir minn hefur ekki haft
mikið kaup á klukkutímann, taf-
samt var að setja bátinn upp og
niður og oft beið hann eftir fólki á
Þingeyri, en tók aldrei fyrir það.
firðinga á haustin og hafði af því
góða búbót.
Þingeyri þótti aristókratískur
staður á þeim tíma. Þar voru mikil
umsvif í fiskverkun og verzlun,
svo og var þar vélsmiðja Guð-
mundar J. Sigurðssonar, sem
margir leituðu til með viðgerðir og
smíði. Það voru því ótrúlega
margir, sem áttu erindi við Þing-
eyri, enda verzlunarstaður Mýr-
hreppinga; á hinn bóginn fóru
margir til ísafjarðar líka. Þar sat
sýslumaðurinn til dæmis. Það var
fólk af öllum stéttum, sem þurfti
að fá sig ferjað yfir fjörðinn.
Prestar, læknar og lögfræðingar,
svo að eitthvað sé nefnt.
Árið 1930 var fyrsta hreyfingin
í vegagerð. Skófla, haki og hest-
vagn voru „græjurnar" eins og
unga fólkið myndi segja núna.
Bílamenningin hélt svo innreið
sína í fjörðinn 1936, þegar Þórir
Bjarnason á ísafirði hóf sérleyfis-
ferðir sínar. Þeir vegir voru
„koppagötur" en umtalsverðar
vegabætur hófust ekki fyrr en
jarðýturnar komu til sögunnar.
TUXJI eui »
Sérleyfisbíll Þóris Bjarnasonar og
1946.
Þarna voru að verða aldahvörf.
Gamli tíminn er þarna að baki,
framundan öll þau ósköp sem ekki
þarf að rekja.
Á hlaðinu á Gemlufalli var uppi
lít|6l
• I I iO > 'l 1EI <C8I
símstöð og smáveitingasala juku
líka á umferðina. Allt gekk þetta
furðanlega, þótt húsakynnin væru
ekki mikil né margbrotin.
Sumarið 1946 keyptu þrír
Mýrhreppingar hina svokölluðu
landbúnaðarjeppa, Willys-gerð.
Einn af þeim átti faðir minn. Þeir
voru einkum keyptir til notkunar
við búskapinn, en það gaf augaleið
að vegirnir buðu náttúrlega upp á
alls konar transport, sem óspart
var notað yfir sumartímann.
Snjór var ekki mokaður af vegum
í þá tíð. Einhvern veginn æxlaðist
það þannig, að fyrstu árin var ég
sú eina sem ók jeppanum enda ef-
laust nýjungagjörn og í frakkara
lagi.
Þessi mikla umferð, sem eigin-
lega lá í gegnum bæinn heima,
bauð svo upp á það, að ég fór að
flytja fólk milli fjarða. Það var til
Isafjarðar, Súgandafjarðar og Ön-
undarfjarðar. Það voru menn á
Þingeyri og hinum fjörðunum sem
fótur og fit, mjög margir könnuðu áttu „drossíur" og höfðu meira-
þennan nýja möguleika og hag- próf, svo að það var ekki vel séð,
nýttu sér til hægðarauka en heima að ég væri að aka pétri og páli án
var endastöð. Það komu og fóru þeirra réttinda og mátti auðvitað
menn í allar áttirnar. Bréfhirðing, ekki taka greiðslu fyrir.
Mtr miiiki'I *> iirci ■< «*r»| >ci »»>n r>c| t| is
Gomlufallsjoppinn. Myndin er frá