Morgunblaðið - 31.08.1982, Síða 36

44
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGÚST 1982
„ Ét? cr aS laga iil i herbergmu.
lenqdannLikba. er væntanleg / heimöókh
Með
morgnnkaífínu
*7li
Nei, hér skjáttast þér. Það var
frænka mín scm var veski í New
Heyrðu — fórstu til rakarans í York, og frændi minn aftur á móti
morgun? skór í París!
HÖGNI HREKKVÍSI
. . OGr ÞfcR SOO UM >VlUA/«JÍW "
Kominn tími til að brjóta
blað í mannkynssögunni
— í afstöðu manna
til dýra
Skúli Magnússon skrifar:
„Á forsíðu Morgunblaðsins
þann 17. ágúst sl. er rammagrein
„Á höfrungi líf að launa“ sem ég
vil benda fólki á. í fornum bók-
menntum er víða sagt frá góðum
samskiptum höfrunga og barna. Á
seinni tímum eru þekkt mörg
dæmi þess að höfrungar hafi
bjargað mannslífum. Ákveðinn
höfrungur lóðsaði skip gegnum
vandsiglt sund við Ástralíu —
ekki í eitt skipti, heldur reglulega
árum saman. Frá ísafjarðardjúpi
hefi ég spurnir af manni sem taldi
hval (að mér skildist stórhveli)
hafa bjargað lífi sínu.
Önnur dýr sem bjarga manns-
lífum eru hundar. En þeir eru þá
ekki villtir heldur tamdir og sér-
staklega þjálfaðir.
Nýlega björguðu menn heilli
vöðu höfrunga (marsvína) við Rif
á Snæfellsnesi. Svo hefir verið
samþykkt að allar hvalveiðar skuli
lagðar niður.
Það er kominn tími til þess að
brjóta blað í mannkynssögunni í
afstöðu manna til dýra yfirleitt
(ekki bara höfrunga). Kjarni
málsins er sá að sumir menn geta
verið miklar skepnur, og sum dýr
geta verð afar mennsk. Með
táknmáli því sem fréttir eru sagð-
ar á í sjónvarpinu hefir tekist að
tala við górillur (og kannski fleiri
apategundir). Ekki eitthvað lít-
ilsháttar, heldur verulega mikið.
Ein górilla hefir meira að segja
kennt þetta táknmál annarri gór-
illu. (Górillur eru sérstaklega gæf
dýr, þveröfugt við almenna skoðun
— fordóma).
Á höfrungi líf aö launa PMk. Áanh, Ifi «i[dm AP. HÖFRIINGIIR bjargaAi II ára Kömlum drenK frá árá-s hákarla eftir aö hann hafði fallið útbyriia af bretti nokkru er bann var ai leika sér á og varð skyndileKa umvafínn hákörlum, samkviemt daf/blaði í Perth i dag. Samkvæmt upplýsiniíum frá heimamönnum mun höfrung- urinn hafa bjargað drengnum með nærveru sinni, þar sem útilokað sé að hákarlarnir hefðu nálgast hann með höfr- unginn sér við hlið Drengurinn fannst ekki við fyrstu leit vegna mikils öldu- gangs, en þyrla kom síðar auga á hann úr lofti og vísaði bátum veginn þangað sem hann svamlaði við hlið höfrungsins, er hann virðist eiga líf sitt að launa.

Nú er leið til að hefja baráttu
fyrir nýjum samskiptaháttum
manna og dýra. Fólk þarf að mót-
mæla kröftuglega því vitfirrings-
lega drápsæði sem sjávarútvegs-
ráðuneytið stendur að á selum.
Það er ekki vettvangur til rök-
stuðnings. En það er hægt að
„temja“ höfrunga, ná við þá sam-
bandi — ekki bara til að láta þá
leika kúnstir fyrir áhorfendur —
heldur til margvíslegra samskipta
og samhjálpar við mann. Hverjum
kafara ætti ævinlega að fylgja
einn höfrungur. Höfrungar gætu
losað trollið úr skrúfunni. Höfr-
ungar ættu að verða kjarninn í
hverri einustu björgunarsveit
SVFÍ. Þetta kostar eins og allt
annað tíma, vinnu og peninga. En
athugið eitt: Þegar einu sinni hefir
tekist að ná sambandi við einn
einasta höfrung þá fer hann og
sækir aðra höfrunga. Þetta yrði
ekki aðeins skemmtilegra, heldur
einnig þjóðhagslega ábatasamara
en það sem aðhafst er nú um
stundir í Hvalfirði. Þetta yrðu vís-
indalegar hvalarannsóknir — ekki
þær tilgangslausu mælingar sem
Rannsóknarstofnun sjávarútvegs-
ins stendur fyrir í Hvalfirði.
Þeir tímar koma að höfrungar
sinni álíka þjónustu í sjónum fyrir
mannfólkið eins og hundar gera
núna á þurrlendingu."
Hvar eru vík-
ingaskipin
Meiri
fylling í
þáttunum
4019—0423 skrifar:
„Blessaður vertu alltaf,
Velvakandi góður. Nú fer
óðum að líða að skólagöngu
hjá krökkunum. Mig langar
að vita hvort sjónvarpið
geti ekki endursynt þættina
með Kristínu Olafsdóttur,
Rannveigu og Krumma,
sem sýndir voru fyrir
nokkrum árum. Það getur
ekki verið svo dýrt, fyrir
utan það, að krakkar sem
nú eru að vaxa úr grasi
myndu með ánægju koma
inn eftir fyrstu mynd, til
þess að horfa á þá næstu,
en snúa sér ekki við í dyr-
unum á sunnudögum og
segja: „Það er ekkert gam-
an að þessu,“ eins og þau
hafa gert undanfarin ár.
Það var meiri fylling í þess-
um þáttum og þeir skildu
meira eftir sig en þættirnir
sem hafa verið á undan-
förnum árum. Að minnsta
kosti fannst mínum börn-
um það. Ég veit einnig til
þess að sjónvarpið á marg-
ar góðar myndir sem gam-
an væri að það endursýndi.
Svo langar mig til þess að
þakka þér fyrir allt gott,
sérstaklega fyrir að grafa
gömul ljóð sem margur er
búinn að týna. Gætir þú
fundið gamalt ljóð fyrir
mig sem byrjar svona, en
ég lærði það sem barn.
Kg bélt með öskju ið heiman
é% hélt í berjamó,
en engin hefí é% fundið,
en af þeim var þó nójj.“
— vinagjöf
Norðmanna?
Ingvar Agnarsson skrifar:
„Á þjóðhátíð okkar íslend-
inga 1974 sýndu Norðmenn
okkur það vinarbragð að senda
okkur að gjöf tvö víkingaskip,
sem þeir smíðuðu að fornum
hætti í tilefni 11 alda afmælis
norrænnar byggðar á íslandi.
Ýmsum mun leika forvitni á
að vita, hvað orðið hefur um
þessa góðu gjöf frændþjóðar
okkar. Mig langar því til að
spyrja: Hvar eru þessi skip
niðurkomin? Hvernig er varð-
veislu þeirra háttað? Eru þau
geymd í húsnæði, þar sem vel
fer um þau? Á almenningur
kost á að sjá þau og skoða?
Ég fer þess á leit að þeir,
sem þetta mál heyri undir,
svari þessum spurningum og
veiti upplýsingar um geymslu
og aðbúnað skipana.
Bátar en ekki
víkingaskip
Velvakandi hafði samband
við Þór Magnússon, þjóð-
minjavörð, og leitaði upplýs-
inga um skipin sem Ingvar
Agnarsson spyr um. Þór sagði
að þetta væru reyndar ekki
víkingaskip heldur svokallaðir
Norðurlandsbátar, en þeir eru
smíðaðir eftir gamalli fyrir-
mynd sem allt fram á okkar
daga hefur verið höfð fyrir
augum við smíði báta í Norð-
ur-Noregi. Bátunum, sem voru
nýsmíðaðir, var siglt yfir hafið
til Islands og var annar þeirra,
Örn, gefinn Reykjavíkurborg,
en hinn, Hrafn, var gefinn tií
Húsavíkur í minningu Nátt-
fara þræls sem reisti sér
byggð í Náttfaravík. Reykja-
víkurborg hefur geymt bátinn
í Nauthólsvík og m.a. notað
hann í sambandi við siglinga-
námskeið sem haldin hafa ver-
ið þar.