Morgunblaðið - 08.09.1982, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 1982
Gunnar K. Magnússon hjá Umferðarráði:
Um handvömm að ræða
hjá hinu opinbera
25
Gunnar Bender hjá Hondaumboðinu um
reglugerðir varðandi vélknúin ökutæki:
„ÞAÐ ER um sambandsleysi að
raeða á milli opinberra aðila, hvað
þetta mál varðar. Það er um hand-
vömm að raeða hjá yfirvöldum, að
það skuli vera leyft að ftytja þessi
skráningarskyldu hjól inn án þess
að þau séu skrásett. Einhver hlýtur
að bera ábyrgð á þeim slysum, sem
þegar hafa orðið vegna þessara
hjóla,“ sagði Gunnar K. Magnús-
son hjá umferðarráði. „Það er því
bara um hreina og beina van-
rækslu hjá opinberum aðilum að
ræða í þessu tilviki.“
Sagði Gunnar, að það þyrfti
varla að aðvara foreldra eða
beina áskorun til þeirra um það,
að þeir láti börn sín ekki vera á
þessum hjólum ótryggðum. For-
HVAÐ ER það við þessi torfæru-
hjól, sem gerir það að verkum, að
þau fást ekki skráð hjá Bifreiðaeft-
irliti ríkisins? Að sögn Kristjáns
Einarssonar hjá Vélhjólaiþrótta-
klúbbnum, eru þessi torfæruhjól,
þegar þau eru innfiutt, Ijóslaus,
hraðamælislaus, speglalaus og háv-
aði væri meiri í þeim en öðrum
bifhjólum. Þessi hjól væru létt, um
110 kg. Ef það ætti að fara að
þyngja þessi hjól, þá myndi ekki
nokkur maður kaupa þau, þar sem
þá væri ekkert eftir af eiginleikum
þeirra til torfæruaksturs. Þessi
hjól hentuðu illa til götuaksturs,
þar sem þau komast ekki það
hratt, aðeins um 120 km. Þau væru
betur til þess fallin að vera við-
eldrar væru beinlínis að bjóða
hættunni heim, ef þau hjálpuðu
börnum sínum að eignast þessi
torfæruhjól. Þar með væru for-
eldrarnir að færa börnin sín upp
um fiokk, hvað slysahættu varð-
aði, og að því vildu sennilega
fæstir foreldrar vera valdir.
William Möller, aðalfulltrúi
lögreglustjóra, sagði það vera
ljóst, að hjólin komu til landsins
þannig, án þess að fullnægja
kröfum, sem settar eru um
vélknúin skrásetningarskyld
ökutæki.
Guðni Karlsson, forstöðumað-
ur Bifreiðaeftirlits ríkisins,
sagði, að innflytjendur hefðu
ekki haft samband við bifreiða-
bragðssnörp þar sem þau væru
ekki það hátt gíruð. En eftir aö þau
væru komin upp yfir ákveðinn
hraða, þá væri miklu betra að vera
á venjulegu götuhjóli.
Kristján sagði, að þeir hafi
ekki fengið neitt ákveði^ æf-
ingasvæði til umráða. Reyndar
væru þeir með æfingasvæði til
bráðabirgða rétt hjá Grindavík-
urafleggjaranum. En það væri
ekki til frambúðar.
Erlendis eru þessi hjól bara á
ákveðnum brautum, sem er æf-
inga- og keppnissvæði. En hér
hefur ekkert fengist í þá veru.
Með tryggingar á hjólunum
sagði Kristján, að það hefði ekki
eftirlitið vegna innflutnings á
þessum hjólum. Samræmist það
ekki lögum og reglugerð.
Ólafur Stefánsson, skrifstofu-
stjóri í dómsmálaráðuneytinu,,
sagði, að það þyrfti að fá ein-
hverja skýringu á innflutningi
þessara hjóla eða rekja með
hvaða hætti þetta sé gert. Það
yrði að játa, að þarna væri um
gloppu að ræða í framkvæmd
þessarar 16. greinar umferðar-
laganna. En þessi gloppa myndi
varla leiða til fjárhagslegrar
ábyrgðar kerfisins. Það þyrfti að
gera eitthvað til þess að setja
þessu fastari skorður.
Ólafur benti á, að beltabifhjól
hefðu verið flutt inn til að byrja
með án þess að nokkur væri
spurður. Hefðu þau átt að flokk-
ast undir bifreiðir. En síðan voru
sett sérstök lög um þau, og þau
skráð með sérstökum ákvæðum.
Oft kæmi reglugerð ekki fyrr en
eftir á í tilvikum sem þessum og
þetta þyrfti að athuga nánar
með torfæruhjólin.
fengist neinn til að tryggja öku-
mann. Aðeins í keppni er unnt
að kaupa tryggingar á áhorfend-
um, en komi eitthvað fyrir öku-
manninn á hjólinu, fær hann
engar bætur. Þurfi þeir að
greiða í iðgjald af einni svona
keppni um 10 þúsund krónur og
alls staðar sama fyrirgreiðsla
hjá tryggingarfélögunum, ef
fyrirgreiðslu skyldi kalla.
Kristján sagði, að Bifreiðaeft-
irlitið hefði aldrei gert athuga-
semd vegna notkunar á hjólun-
um, en þeirra helsta baráttumál
væri að fá þetta viðurkennt sem
íþrótt. Þá væru betri horfur með
tryggingar á ökumanni og öðru,
sem íþróttinni viðkæmi.
Hafsjór
ÞAÐ 8EM í umferðarlögum stend-
ur varðandi skráningarskyldu
vélknúinna ökutækja er í 16.
grein. Þar segir. „Innfiytjendum
skráningarskyldra vélknúinna
ökutækja er skylt að senda Bif-
reiðaeftirliti ríkisins nákvæma lýs-
ingu og myndir af nýjum gerðum
vélknúinna ökutækja, sem þeir
ætla að fiytja til landsins.
Tollstjóranum er óheimilt að
tollafgreiða skráningarskylt
vélknúið ökutæki, nema Bifreiða-
eftirlit ríkisins hafi gefið yfirlýs-
ingu um, að sú gerð ökutækja full-
nægi ákvæðum íslenzkra laga.“
I framhaldi af annarri málsgrein
16. greinarinnar var haft samband
við tollstjóra Björn Hermannsson
og hann spurður hvort það sam-
ræmdist þessari 16. grein að toll-
afgreiða þessi torfæruhjól, þar sem
það vanti yfirlýsingu frá Bifreiða-
eftirliti ríkisins um að hjólin full-
nægi ákvæðum íslenzkra laga.
„Við lítum svo á, að það sé ekk-
ert innflutningsbann á þessum tor-
færuhjólum hjá okkur,“ sagöi
Björn Hermannsson tollstjóri.
Hafsjór af dellu
Um það, hvers vegna innflytj-
endur skráningarskyldra
vélknúinna ökutækja hafi ekki
samband við Bifreiðaeftirlit
ríkisins til þess að sýna myndir
af hjólunum, þar sem í 16. grein
umferðarlaganna er sagt, að
þeim sé skylt að gera það, var
haft samband við Gunnar
Bernhard eiganda Honda-um-
boðsins. Sagði Gunnar, að þeir
hjá Honda-umboðinu hefðu gert
þetta frá 1963. En þá voru það
engir, sem fylgdu þessu út í ystu
æsar, svo þeir hættu því. Það
af dellu
þarf að panta hjólin með 6—8
mánaða fyrirvara, og nýtt módel
fengju þeir ekki fyrr en í júlí ef
fyrst ætti að fá myndir af hjól-
inu og sýna Bifreiðaeftirlitinu og
panta síðan. Þá væri töluvert
liðið á það ár, sem nýja módelið
hefði verið í framleiðslu og það
því varla nýtt lengur. Einnig sé
nauðsynlegt að kynna vöruna á
markaðnum áður en hún sé seld.
„En það eru nú svo mörg
ákvæði til í reglugerðum, sem
myndu banna allan innflutning
á fleiri hjólum en torfæruhjól-
um. T.a.m. erum við með þríhjól,
sem kemst yfir mýrlendi, sand-
bleytu, snjó og annað þar sem
þau eru á það breiðum gúmíum,
að þau fljóta vel. Bifreiðaeftirlit-
ið hafi krafizt bremsuljósa,
stefnuljósa, framljósa, spegla
o.s.frv., auk aurgúmís. Það var
hlegið að okkur erlendis hjá
framleiðanda, þegar við bárum
okkar upp við þá vegna þessa.
Þetta er farartæki, sem fellur
ekki inn í vegakerfið. En allt
þetta beinlínis bannar innflutn-
ing á þessu, þar sem það er ekki
gerlegt að framkvæma aliar þær
athugasemdir sem Bifreiðaeft-
irlitið gerir," sagði Gunnar.
Innflytjandi er ekki að fara á
bak við lög með þessu. Heldur er
hér um hafsjó af dellu að ræða,
sem reglugerðir og lög kveða á
um. Benda má á, að það var
krafist númeraplötu bæði að aft-
an og framan. En eftir að Bif-
reiðaeftirlitinu var bent á, að
það væri beinlínis hættulegt að
hafa númeraplötu að framan, þá
var horfið frá því. Bifreiðaeftir-
litið er vankunnandi í búnaði
bifhjóla," sagði Gunnar að lok-
um.
Kristján Einarsson hjá Vélhjólaíþróttaklúbbnum:
Þá myndi enginn kaupa þessi hjól
brezku, að berjast fyrir því, að
þeim yrði komið undir eina alþjóð-
lega stjórn. Russell var svo ákafur
talsmaður þess, að öll kjarnorku-
vopn yrðu á einni hendi, að hann
lagði það til, þegar Bandaríkja-
menn réðu einir yfir slíkum vopn-
um, að þeir kæmu í veg fyrir, að
Sovétmenn byggju þau til, með því
að hóta þeim kjarnorkustríði. Og
Russell vissi, að hótun hlýtur að
fylgja vilji til að framkvæma
hana. Hugmynd Russells um al-
þjóðastofnun, sem ein hefði vald
og afl til þess að koma í veg fyrir,
að nokkur annar kæmi sér upp
kjarnorkuvopnum, er eina raun-
hæfa lausnin á þeim vanda, sem
skapast af því, að sífellt fleiri lönd
geta smíðað kjarnorkuvopn. En
Russell gerði aldrei viðhlítandi
grein fyrir því, hvernig slík stofn-
un væri saman sett og hvort það
fylgdi ekki jafn mikil hætta slíku
alræðisvaldi og því, að tvö eða
fleiri lönd hefðu slík vopn. Það er
raunar erfitt að sjá, hvernig slík
greinargerð liti út. Og er nokkur
vissa fyrir því, að ríki veraldar-
innar muni sætta sig við þá skerð-
ingu á sjálfstæði, sem slík ráðstöf-
un hefði í för með sér?
Önnur tillaga er, að Vesturveld-
in lýsi því yfir, að þau muni aldrei
grípa til kjarnorkuvopna að fyrra
bragði. Rússar hafa lýst ‘þessu
yfir. Sé þessi tillaga skoðuð ögn
nánar, ætti að sjást, hve hún er
fánýt. I fyrsta lagi er ekki nokkur
leið til að sjá svo um, að slíkum
yfirlýsingum sé framfylgt. í öðru
lagi jafngildir slík yfirlýsing því,
að aldrei yrði gripið til kjarnorku-
vopna, ef engin kjarnorkuvopn
verði notuð að fyrra bragði. En þá
er forsendan horfin fyrir ógninni,
sem hefur verið aðalleiðin til að
koma í veg fyrir kjarnorkustríð.
Og til hvers að framleiða vopn,
sem lýst er yfir fyrirfram, að
aldrei verði notuð? í þriðja lagi er
líklegt, að yfirlýsing af þessu tæi
auki líkurnar á stríði með hefð-
bundnum vopnum. Það er minni
áhætta að hefja slíkt stríð, ef vit-
að er, að ekki verður gripið til
kjarnorkuvopna á móti. Sovét-
menn hafa mikla yfirburði í Evr-
ópu í hefðbundnum vopnabúnaði.
Þriðja tillagan er frysting
kjarnorkuheraflans, eins og hann
stendur núna, stöðvun á fram-
leiðslu, tilraunum og dreifingu
kjarnorkuvopna. Og vopnakapp-
hlaupið snarstöðvast. En frysting
byggist á samningum, og tals-
menn hennar leggja til, að hún
verði gagnkvæm og hægt sé að
framfylgja henni. En á þessari til-
lögu er tveir meinbugir. (Sjá The
Economist, 3. júlí 1982, bls.
17—18.) I fyrsta lagi krefðist
frysting stöðvunar á framleiðslu
efna í kjarnorkuvopn, á flugpróf-
un flauganna, sem bera þau, á
kjarnorkusprengingum í hernað-
arskyni og á framleiðslu nýrra
kjarnorkuvopna. Þessari stöðvun
er ekki hægt að framfylgja nema
að fá að fylgjast með öllu og fara
hvert á land, sem er, bæði í
Bandaríkjunum og Ráðstjórnar-
ríkjunum. Þetta hafa Rússar
aldrei viljað leyfa. í öðru lagi
myndi frysting núna gefa Rússum
forskot.
Vesturveldin hafa enn ekki
flaugar til að mæta SS-20-flaug-
unum, og stærra hlutfall af lang-
drægum, rússneskum flaugum á
landi er af nákvæmustu og skað-
vænlegustu gerð en af bandarísk-
um.
Niðurstaða þessara hugleiðinga
er sú, að málstaður friðarins sé
allur annar en málstaður frið-
arhreyfingarinnar, og það er ekki
vænleg leið til að stuðla að friði að
styðja hana. Höfuðástæðan til
þess er, að hún neitar að fallast á
vissar staðreyndir líðandi stundar
um veröldina og vopnin, sem í
henni eru.
Friður í sínum óbrotnasta skiln-
ingi er, þegar ekki eru mannskæð
átök milli manna eða milli þjóð-
ríkja. í þessum skilningi geta
menn búið við frið og verið kúgað-
ir. Þess konar ástand hefur ríkt í
Austur-Evrópu eftir heimsstyrj-
öldina siðari. Slíkur friður er ekki
eftirsóknarverður. Vestur-Evrópa
hefur búið við frið og frelsi. Eg
held, að það hljóti að vera eftir-
sóknarvert, að svo sé áfram. Ógn
kjarnorkuvopnanna og hefðbund-
inn herafli hefur nægt til að
bægja innrásum frá. Ég hef enga
patentlausn á því að koma í veg
fyrir kjarnorkustríð, einungis
íhaldsúrræði. Stefna Vesturlanda
hefur dugað til að halda frið í 30
ár rúmlega. Það er ástæðulaust að
kasta þeirri stefnu fyrir róða, sem
hefur reynzt vel. Það hafa engir
þeir atburðir gerzt, sem knýja á
um breytingar.
Reagan, Bandaríkjaforseti, hef-
ur lýst því yfir, að tilgangur sinn
með Start-viðræðunum, sé að
koma á jafnvægi á milli risaveld-
anna með sem fæstum mögulegum
vopnum. Það er kannski ekki
ástæða til að taka of mikið mark á
svona yfirlýsingum, né gera sér of
miklar vonir um þessar viðræður.
En þær eru þó eina leiðin, sem í
reynd er möguleg um þessar
mundir. Það mætti gjarnan reyna
að sjá til þess, að hann stæði við
orð sín. Veröldin væri þá ekki eins
háskasamleg og áður. Það er hins
vegar óraunsæi að halda, að hásk-
inn hverfi einhvern tíma.
Guðmundur lleiðar Frímannsson
Fundur í Valhöll í kvöld
Landsmálafélagiö Vöröur boöar til fundar
Háaleitisbraut 1, í kvöld kl. 20.30.
Dagskrá:
Efnahagsráöstafanir ríkisstjórnarinnar og stjórnmálaviöhorfiö
Framsögumaöur: Geir Hallgrímsson, formaöur Sjálfstæöisflokksins.
Almennar umræöur.
Fundarstjóri: Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarfulltrúi.
Allt sjálfstæöisfólk velkomiö
í Valhöll,
Landsmálafélagiö Vöröur