Morgunblaðið - 11.09.1982, Page 9

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 1982
9
Umsjónarmaður Qísli Jónsson .____________163. þáttur
Hvernig þætti ykkur setning
eins og þessi: Hann er vel
menntaðri heldur en ég? Fynd-
ist ykkur þetta ekki skrýtið?
Ég er næstum því viss um að
flest ykkar segðu: Hann er bet-
ur menntaður en ég.
Tilefni þessarar spurningar
gafst hér í blaðinu í viðtali
ekki fyrir löngu. Viðmælandi
blaðamanns tók svo til orða
(og það var ekki lagfært), að
sumir menn væru langt leiddari
en aðrir. Mér hnykkti við. Mér
þykir svo sjálfsagt að sagt sé
að einhver sé lengra leiddur.
Atviksorð og lýsingarorð
hafa hæfileika til að stigbreyt-
ast, ekki aðrir orðflokkar.
Leiddur og menntaður í setn-
ingunum hér að framan eru
reyndar lýsingarhættir af
sögnum, en skilin milli þeirra
og eiginlegra lýsingarorða eru
óglögg, og lýsingarhættir
sagna verða oft að lýsingar-
orðum, ef svo má að orði
kveða. Einhver maður er séður.
Að forminu til er þetta lýs-
ingarháttur af sögn, en við
skynjum það sem hreint lýs-
ingarorð. En það er ekki kjarni
málsins hér, heldur hitt, að
stigbreyta skal atviksorðið
sem á undan fer lýsingarorð-
unum í setningum eins og
þeirri sem til var vitnað. Við
segjum auðvitað að einhver sé
lengra kominn, ekki langt
komnari, einhver sé verr far-
inn, ekki verr farnari og enn
annar betur klæddur, ekki vel
klæddari.
Hóti skárra en slíkar am-
bögur er tvöfalt hástig sem
ósjaldan heyrist. Stundum
fjargviðrast menn yfir kjörum
hinna lægst launuðustu. Hér á
enn engin stigbreyting að
koma á lýsingarháttinn. Við
skulum vona að kjör hinna
lægst launuðu verði viðunandi.
Þá verð ég ennfremur að
andæfa nafnorðsmynduninni
værukærð. Hana mátti líka
lesa hér í Morgunblaðinu fyrir
skemmstu. Orðið var haft í
niðrunarskyni um það ástand
að vera værukær eða fram-
takslítill, hvíldargjarn. Betra
orð þætti mér værugirni sbr.
værugjarn í sömu merkingu og
værukær. í sumum handritum
Njáls sögu er gamli maðurinn
látinn segja um sjálfan sig, að
hann hafi lengi værugjarn ver-
ið. Lýsingarorðið vær er eitt
þeirra stuttu og laggóðu sem
mynduð er af þriðju kenni-
mynd svokallaðra sterkra
sagna. Vær merkir eiginlega
sá sem vill vera, því að þriðja
kennimyndin af þeirri sögn
var einu sinni várum. Þá var
hægt að mynda af henni með
hljóðvarpi þetta góða lýsingar-
orð, og síðan af því hið fallega
nafnorð værð.
Af lesa kemur auðvitað læs,
af meta mætur, af fara fær, af
vega vægur, en það þekkjum
við best í samsetningum eins
og uppvægur, þungvægur og létt-
vægur.
Ef við getum svarið eið með
góðri samvisku, segjum við
kannski: Mér er eiður sær, en
það orð fellur núorðið saman
við sær af sögninni að sjá, t.d.
auðsær. Af liggja kemur lýs-
ingarorðið lægur. Við tölum
stundum um rúmlæg gamal-
menni. En í þessu lýsingarorði
eru önnur merkingarbrigði.
Eggert Ólafsson kvað í Búnað-
arbálki:
Af bestu rónjfum býr hún rúmid,
ad b«ði getum sofið hægt.
Ad dökku lídur dagur húmi,
dasadur sef, því vel er lægt,
í minnar ástar faðmi fús,
fram til dagurinn birtir hús.
Af geta, sem forðum merkti
að fá, kemur lýsingarorðið gæt-
ur, svo sem í fágætur, ágætur og
torgætur. Af bera höfum við
bær, svo sem í léttbær og
þungbær, af sofa svæfur; maður
er morgunsvæfur eða kvöld-
svæfur. Af sitja kemur lýs-
ingarorðið sætur. „Setið er nú
meðan sætt er,“ sagði einn
drauganna á Fróðá, en annar
mælti: „Verið er nú meðan
vært er.“ Þjóðrekur þaðan
kvað:
llla þykir á Íslandi ert.
Samt er ennþá á vaðinu fært.
Og við gefumst ekki upp,
þó að gutli um hupp;
því skal vera, ef okkur er vert.
Vegna ruglings í umbroti á
síðasta þætti er lokakafli hans
endurtekinn hér á eftir:
Svo segir í Heimslýsingu:
„Á Svíþjóð inni miklu eru
Albani. Þeir eru hvítir sem
snjór, bæði á hárslit ok á hör-
und, þegar er þeir eru alnir.
Þeir hafa augu gul í höfði ok
sjá betr um nætr en um
daga ... Sumir hafa vörrina
neðri svá mikla, at þeir kasta
henni aftr yfir höfuð sér við
sólu ok skúr, meðan þeir sofa.
Sumir eru munnvana ok
drekka úr pípu. Sumir eru
tungulausir ok merkja allt
bendingum ... Er sú þjóð, er
Hornfinnar heita. Þeim er
horn niðrbjúgt í enni, ok eru
mannætur. Þar eru menn þeir
enn, er haka er gróin við
bringu niðr. Þat heita Hund-
ingjar. Þeir eru svá við menn
sem ólmir hundar."
Oft hef ég hugsað um það,
hvernig hinir munnlausu fara
að því að drekka úr pípu, en
merkilegastir eru þó líklega
þeir sem hafa svo stóra neðri
vör, að hún er þeim ýmist sól-
hlíf eða regnhlíf eftir veðri.
Símatími kl. 2—4 í dag
Torfufell — raðhús
Mjög vandaö um 140 fm raöhús á einni hæð. Góöar innréttingar.
Skiptist í stofur og þrjú svefnherb. Bílskúr. Ræktuö lóð.
Kríuhólar — 4ra—5 herb.
Stór 4ra—5 herb. íbúð á 4. hæö í lyftublokk. 3 rúmgóö svefnherb.,
þar af tvö á forstofugangi ásamt gestasnyrtingu. Góö stofa. Góðir
skápar. Gott útsýni. Mjög góö íbúö.
írabakki — 3ja herb.
Góð 3ja herb. um 90 fm íbúð á 2. hæð. Tvö góö svefnherb. og
rúmgóö stofa. Sér þvottaherb. Tvennar svalir.
Hamraborg — 3ja herb. — skipti
Góð 3ja herb. um 95 fm íbúö á 1. hæð. Bílskýli. Skipti é 2ja herb.
íbúö æskíleg. Laus fljótlega.
í smíöum
Hafnarfjörður — Sér hæð
Um 160 fm sérhæö ásamt bílskúr í fallegu húsi í suöurbæ. Hæöin
selst fokheld og er til afh. strax. Einnig í sama húsi, tvær fokheldar,
um 70 fm kjallaraíbúöir. fbúöirnar eru til afh. strax. Teikningar á
skrifstofu.
Mosfellssveit — Parhús
Mjög fallegt parhús á glæsilegum útsýnisstaö. Húsin sem eru um
210 fm hvert eru á tveimur hæöum og meö innbyggöum bílskúr.
Teikn. á skrifstofunni.
Eignahöllin
28850-28233
Fasteigna- og skipasala
Skúli Ólafsson
Hilmar Victorsson viðskiptafr.
Hverfisgötu76

EF ÞAÐ ER FRÉTT-
NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU
Hafnarfjörður
Nýkomiö til sölu:
Lindarhvammur
6 herb. íbúð á efri hæð og í risi.
Góöur bílskúr. Verö kr.
1,5—1,6 millj.
Hverfisgata
3ja herb. góö ibúö á, hæö í þri-
býlishúsi. Nýir gluggar. Gott út-
sýni. Verð kr. 600 þús.
Breiðvangur
Mjög falleg og vönduö 4ra—5
herb. íbúö 120 fm, á efstu hæö
í fjölbýlishúsi. Suðursvalir. Gott
geymslurými og mikil sameign.
Góöur búlskúr. Skipti á minni
íbúö kemur til greina.
Fagrakinn
4ra herb. íbúö á neöri hæö í
tvíbýlishúsi. Verö kr. 800 þús.
Hlíöarbraut
Rúmgóö 4ra herb. íbúö á neöri
hæö í steinhúsi. Verö 800—850
þús.
Stekkjakinn
4ra herb. efri hæö í tvíbýlishúsi.
Allt sér. Verö 1—1,1 millj.
Mosabarö
4ra—5 herb. íbúö á neðri hæö í
tvíbýlishúsi. Allt sér. Fallegur
garöur.
Krókahraun
3ja—4ra herb. glæsileg íbúö á
efri hæö í parhúsi. Stór bílskúr.
Breiðvangur
3ja—4ra herb. íbúð 94 fm á
efstu hæö í fjölbýlishúsi. Góöur
bílskúr og góö geymsla.
Opiö í dag frá 1—4
Árnl Gunnlaugsson, hrl.
Austurgötu 10,
Hafnarfirði, sími 50764
_ FASTEIGNASALA
VERÐMETUM EIGNIR OPIÐ14-20
Einnig opiö sunnudag
Góð einstaklingsíbúð
Lítil og snotur tveggja her-
bergja ibúö í blokk í Kópavogi.
Suöur svalir. Verö 650 þús.
Þingholtin —
3ja herb.
Á fyrstu hæö í þriggja hæöa
húsi. ibúöin er talsvert endur-
nýjuö. Nýtt verksmiöjugler.
Danfors. Sér hiti. Stórt svefn-
herbergi og tvær samliggjandi
stofur. Herbergi í kjallara. Verö
850 þús.
Jörfabakki
3—4 svefnh.
Falleg ibúö á 3. hæö í 3ja hæöa
blokk. í ibúöinni eru 3 svefnh-
erbergi og stofa. Gott þvotta-
hús innaf eldhúsi. i kjallara er 1
aukaherbergi meö gluggum og
mætti nota það sem einstakl-
ingsherbergi. Gott útivistar-
svæöi fyrir börn. Verð 1150
þús.
Vesturgata — 90 fm
4ra herbergja íbúö á efri hæö.
Þarnfnast lagfæringar. ibúöar-
hæf. Laus strax. Sér inngangur.
Lyklar á skrifstofunni. Verö 850
þús.
Tvílyft timburhús
— Vesturbær
Húsiö er tvær hæöir og kjallari.
Járnklætt. Bílskúr meö vatns-
lögn og 3ja fasa rafmagni.
íbúðir óskast
ATH.OPIÐIKVOI.D
29766
OG 12639
GRUNDARSTIG 11
EIGÍMASALAN
REYKJAVIK
OPIÐ KL. 1—3
ÁLFASKEIÐ M/BÍLSK.
2ja herb. 67 fm góð íbúð a 3ju hæð i \
fjölbylish Suður svalir. Gott útsýni. j
Ðilskur
ÁLFTAHÓLAR
3ja herb. ibúö á 1. hæð i fjölbýlishúsi. <
Góö ibúö. Góö sameign. Verö um 900 j
þús. j
V/BREIÐVANG — j
M/BÍLSK.
5 herb. ca. 130 fm mjög góð nýleg ibúð
í fjölbýlishúsi. Sér þvottaherb. i íbúöinni.
Ibuðin er ákv. i sölu og er til afh. nú
þegar. Skipti mögul. á minni eign.
NORÐURBÆR HF.
Ca. 130 fm mjög góö 5 herb. ibúö i
fjölbýli. Mjög góö ibúö meó sér þvotta-
herb. innaf eldhusi. Mikiö útsýni. Akv.
sala.
LEIRUBAKKI
4— 5 herb. mjög góö ibúó á hæö í fjöl-
bylishúsi Sér þvottaherb innaf •JdJi *
Herb. i kjallara fylgir. Skipti ••„.Jy a
góðri 3ja herb. íbúð.
HRAUNBÆR
HAGSTÆÐ KJÖR
5— 6 herb. ibúð á 1 hæð. íbúóin sem er
um 140 fm er meö 4 svefnherb. m.m.
Öll í mjög góöu ástandi. Mögul. á hagst.
skiptingu á útb.
SÉRHÆÐ M/BÍLSKÚR
SALA — SKIPTI
5 herb. 130 fm góö ibúö á 1. hæö á
góöum staö í Hliöahverfi. Bilskúr fylgir.
Bein sala eðe í skipti á minni eign.
Ath.: Fjöldi annarra eigna á aöluakré.
EIGIMASALAM
REYKJAVIK
Ingólfsstrætí 8
Sími 19540 og 19191
Magnús Einarsson, Eggert Elíasson.
HUSEIGNIN
Sími28511
Opið í dag frá kl. 10
Verómetum eignir samdægurs
Álfheimar — 5 herb.
Mjög góð 120 fm íbúö viö Álfheima 5. hæð. 3 svefnherb., 2 stofur.
Laus strax. Lyklar á skrifstofu.
Gaukshóiar — 3ja herb.
vönduö 85 fm íbúð á 1. hæö. Flísar á baöi. Verð 900 þús.
Einbýli — Garðabæ
Glæsilegt einbýlishús viö Eskiholt í Garðabæ á 3 hæöum, 320 fm, 5
svefnherb. Mjög gott útsýni. Stór lóð. Aö hluta til ófullgert. Teikn-
ingar á skrifstofu. Veró 2,7 millj.
Raðhús — Mosfellssveit — Verð 1400 þús.
Vandaó raóhús 2 hæðir og kjallari. Til sölu eru efri hæöirnar sam-
tals 145 fm meö innbyggöum bíiskúr. Tvennum stórum svölum.
Ræktuöum garöi. Mjög gott útsýni. Forkaupsréttur 4ra herb. ibúð í
kjallara. Verö 1400 þús.
Ásvallagata — 3ja herb.
Mjög vönduö og skemmtileg 3ja herb. íbúö á jaröhæö viö Ásvalla-
götu. Allt nýjar innréttingar. Hlutdeiid í garöi, 75 fm. Sér hiti. Verö
800—830 þús.
Einbýlishús — Garðabæ
Höfum í einkasölu vandaö einbýlishús viö Holtsbúö. Efri hæö úr
timbri, neöri hæðin steypt. I'búöarrými ca. 180 fm + 43 fm bílskúr,
1200 fm lóö. 2ja herb. íbúö í kjallara. Verö 2—2,1 millj.
Holtsgata — Vesturbær — 4ra herb.
Mjög góö 4ra—5 herb. 116 fm á 4. hæö viö Holtsgötu. Mjög gott
útsýni yfir vesturbæinn. 3 svefnherb. Samliggjandi stofur. Steinhús.
Verö 1100 þús.
Barmahlíð — 4ra herb.
mjög góð 90 fm íbúö í kjallara. Sér inngangur. Verð 900 þús.
Kambasel — 4ra—5 herb.
3 svefnherb., 2 stofur. Suðursvalir. 120 fm. Aö hluta til ófullgerö
1050—1100 þús.
Breiðvangur — 4ra herb. með bílskúr
120 fm á 3. hæö viö Breiövang. 4 svefnherb., 2 stofur, búr innaf
eldhúsi. 32 fm bílskúr. Verö 1250 þús.
Vesturbær — 2ja herb. — Blómvallagata
mjög skemmtileg toppíbúö viö Blómvallagötu á 4. hæö. Rúmlega
60 fm. Herb., stofa, nýtt eldhús. Allt nýtt á baði. Nýtt tvöfalt gler.
Verð 680—700 þús.
r