Morgunblaðið - 11.12.1982, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. DESEMBER 1982
9
2ja herbergja íbúð í
Austurbæ (við Miklatún)
Til sölu 2ja herb. íbúö á 2. hæö (efsta hæö) í 6 íbúða stigagangi. Sér
cjeymsla, ásamt sameiginlegu þvottahúsi og gufubaði i kjallara.
Ibúöin getur veriö laus strax.
Upplýsingar gefnar í síma 20880.
FYRIRTÆKI &
FASTEIGNIR
Laugavegi 18,101 Reykjavík, Sími 12174
Bergur Björnsson - Reynir Karlsson
Vantar —
Heimahverfi
Vantar góöa 3ja herb. ibúð í Heimahverfi eða nágrenni fyrir traust-
an kaupanda. íbúöin þarf helst að vera á 1. hæö eöa í lyftuhúsi.
14N0LT
Fasteignasala — Bankastræti
Símar 29455 — 29680 — 4 línur
Opiö í dag J
VESTURBÆR Ca. 190 fm raöhús m. innb. bílskúr. Afh. fokhelt.
Verölaunateikning. Verð ca. 1,4 millj.
LAUGARNESVEGUR Ca. 200 fm einbýlishús á 2 hæöum. 40 fm
bílskúr. Ákveöin sala.
VESTURBÆR 4 raðhús á tveimur hæðum, 155 fm og 185 fm,
ásamt bílskúr. Húsin afh. í nóv., fokheld að innan, glerjuö og
fullbúin aö utan. Verö 1,3—1,5 millj.
GARÐABÆR Ca. 140 fm nýlegt timburhús. Æskileg skipti á stærra
einbýlishúsi í Garðabæ, helst meö möguleika á tveimur íbúöum.
' SELJABRAUT Ca. 200 fm raðhús meö bílskýli. Verö 1,9 millj. H
DALSEL Ca. 100 fm á 1. hæö ásamt sér íbúö í kjallara. Mjög góö ■
ibúð. Verö 1,7 mil.lj. |g
VESTURBÆR VID SJÁVARSÍÐUNA Góö ca 120—130 fm hæö í (£
þríbýlishúsi. Allt nýtt á baöi. Endurnýjaö eldhús. Parket á gólfum. Q
Endurnýjað gler aö mestu. Bílskúrsréttur. Suöursvalir. Verö 1,8 |
millj. %
KÁRSNESBRAUT Ca. 140 fm neöri hæö í tvíbýlishúsi. Stofa, sam- ■
liggjandi boröstofa, sjónvarpshol, 3 herbergi og baö. Stór bílskúr ■
meö góöri geymslu innaf. Laus nú þegar.
SAMTÚN Ca. 127 fm hæö og ris í tvíbýlishúsi meö sér inngangi
ásamt bílskúr. Verö 1,3—1,4 millj.
LÆKIR 130 fm efri sérhæö ásamt bílskúr. Stofa, sér borðstofa, gott
hol, herb. og bað á sérgangi. Forstofuherb. og snyrting. Eldhús m. •-
búri innaf. S-V svalir. Mjög góð íbúö. Verö 1,9 millj. Skipti æskileg
á raöhúsi eöa einbýlishúsi, helst húsi sem mögulegt er aö útbúa litla '
séribúö í.
REYNIHVAMMUR KÓP. Ca. 120 fm neöri sérhæö. Eigninni fylgir
lítil einstaklingsíbúö ca. 30 fm. Góöur garður. Verö 1450—1500
þús.
LEIFSGATA Ca. 120 fm hæð og ris. Verö 1,4 millj.
HLÍÐARVEGUR Jarðhæö, ca. 115 fm, meö nýlegri eldhúsinnrétt-
ingu, nýjum teppum. Góður garöur. Verð 1,2 millj. í
ÞINGHOLTSBRAUT Ca. 110 fm rúmgóö ibúö á 2. hæö í 9 ára
gömlu húsi. Verö 1,1 millj. rg
ALFHÓLSVEGUR Ca. 80 fm á 1. hæö í nýlegu húsi ásamt sér íbúö -
á jarðhæð. Verð 1,4 millj. %
BÓLSTADAHLÍÐ Ca. 120 fm í fjölbýlishúsi. Verö 1250 þús. <h
HÓLMGARÐUR Ca. 80 fm hæö meö tveimur herb. í risi. Verö 1250 ■
þús. B
KRUMMAHÓLAR Ca. 100 fm. Möguleiki á 4 svefnherb. Búr og
þvottahús í íbúöinni. Verð 1—1,1 millj.
VESTURBÆR Ca. 100 fm í nýju húsi. Stórar suöursvalir. Sér bíla-
stæöi. Mjög vönduð og skemmtileg íbúð. Verö 1,3 millj. ■
AUSTURBERG 110 fm á 1. hæö, sérgaröur. Verö 1 millj.
GRETTISGATA Ca. 100 fm endurnýjuö íbúö. Verö 900 þús. til 1
millj. ®
HRAUNBÆR Ca. 115 fm 4ra—5 herb. íbúö. Suöursvalir. Verö
1.150 þús. S
HÁAKINN Ca. 110 fm miöhæö í 3býli. Verö 1,2 millj.
ÁLFHEIMAR 120 fm hæö, stofa, 3 herb., eldhús og baö. Ca. 60 fm
manngengt geymsluris.
KJARRHOLMI Ca. 105 fm ibúö á 2. hæö. Verö 1,2 millj.
FLYÐRUGRANDI Mjög góö 3ja herb. íbúö á 3. hæð. Stofa, stórt
svefnherb., barnaherb., eldhús og bað. Parket á gólfum. Þvottahús ■
á hæöinni. Verö 1150—1200 þús. %
BAKKAR 3ja herb. ca. 100 fm mjög falleg íb. á 2. hæö. Verö 1,2 ■
millj. B
HALLVEIGARSTÍGUR Ca. 80 fm i risi. Verö 850 þús.
MIKLABRAUT Ca. 120 fm íbúö í steinhúsi. Verö 900 þús.
ÆSUFELL Góö ca. 95 fm íbúð á 1. hæð. Laus strax.
ÁLFHEIMAR Ca. 95 fm endaíbúö. Skipti æskileg á 4ra herb. íbúð.
NJÁLSGATA Kjallari, ca. 65 fm. Verö 630 þús.
LEIFSGATA Ca. 65—70 fm ósamþykkt íbúð. Verð 600—550 þús.
LAUGAVEGUR Ca. 50 fm á 1. hæð. Verö 530—550 þús.
NÝBÝLAVEGUR. Falleg ca. 60 fm 2ja herb. íbúö með bílskúr. Verö
950 þús. •
Friðrik Stefánsson vióskíptafr.
ft
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 175. þáttur
Magnús raular, músin tístir,
malar kötturinn.
Kyrin haular, kuldinn nístir,
kumrar hrúturinn.
Að einhverju verulegu leyti
er mál okkar þannig til komið,
að við leitumst við með talfær-
um og raddbeitingu að líkja
eftir hljóðum sem við heyrum í
kringum okkur, hljóðum dýra
eða annarra fyrirbæra náttúr-
unnar. í vísunni hér að ofan
eru sex sagnorð. Af þeim gætu
fimm verið þess konar hljóð-
líkingar eða hljóðgervingar.
í gegnum sögnina að raula
heyrum við suðandi hljóminn,
en veiklulegt hljóðið, sem mús-
aranginn lætur frá sér fara,
endurómar í sögninni að tísta.
Beri menn þetta svo saman við
hinn digurbarkalega tón í
sögninni að baula, enda er
mikill stærðarmunur kýr og
músar. Ekki fer milli mála, að
minnsta kosti fyrir þeim sem
vanir eru sauðfé, að sögnin að
kumra er dæmigerður hljóð-
gervingur.
Fjöldamargar aðrar sagnir
bera þess merki, að vera af
sama sauðahúsi, svo sem gala,
gelta, gjalla, geyja, góla,
mjálma, pissa, svarra, þrymja
og æpa.
Orðið mús hefur undarlega
fleirtölu, mýs. Hyggjum
snöggvast að fjórum kven-
kynsorðum sem beygðust með
sama hætti að fornu og mynd-
uðu fleirtölu á þennan sér-
kennilega veg. Þetta eru orðin
mús, lús, gás og brún. Fleirtala
þeirra varð til með því að
hljóðvarp varð í stofnsérhljóð-
inu, en endasamhljóðið tvö-
faldaðist. Koma þá fram
myndirnar: mýss, lýss, gæss og
brýnn. í fleirtölu tveggja
fyrstu orðanna höfum við svo
látið okkur nægja að einfalda
endasamhljóðið til þess að
auðvelda okkur framþurð (til
þess eru hljóðbreytingar), en í
hinum síðari tveimur hafa orð-
ið kostulegri breytingar.
Og gullu við
gæss í (úni,
segir í Guðrúnarkviðu, gömlu
eddukvæði. Orðmyndin gæss
hefur ekki aðeins einfaldað
endasamhljóðið, eins og þau
sem fyrr voru talin, heldur
hún sjál.f breyst í eintölu. Síð-
an verður til ný fleirtala, gæs-
ir, en gamla eintalan, gás, týn-
ist úr daglegu tali og lifir varla
nema í spémáli og vissum sam-
setningum, eins og Grágás.
Fleirtölumyndin brýnn tók
sömu breytingum sem hinar,
varð brýn, og þannig „ætti“ þá
fleirtalan af brún að vera. En
þessi mynd lifir, hygg ég, að-
eins í orðasambandinu að bera
einhverjum eitthvað á brýn, þ.e.
að ásaka einhvern um eitt-
hvað. Frumhugsunin virðist
vera sú, að bera það upp á
brúnirnar á honum, slengja
því framan í hann.
Frameftir öldum lifði þó
gamla fleirtalan að minnsta
kosti í ljóðum og þá hvað helst
í samsetningunni aug(n)abrýn,
svo sem sjá má í kvæðinu um
samlíking sólarinnar eftir sr.
Bjarna Gissurarson í Þing-
múla (d. 1712):
Öll náttúran bro.sandi breidir
blídan faöm og sig tilreidir,
þegar ad veldishringinn heidir
og hennar Ijóma augnabrýn.
Hún vermir, hún skín.
Kldsbrennandi lofts um leiðir
lýjast aldrei kann.
liún vermir, hún skín
og hýrt gleður mann.
En líf lá ekki fyrir orðmynd-
inni brýn, sem venjulegri fleir-
tölu af brún, og hefur hér kom-
ið upp ruglingur. Með ákveðn-
uiri greini varð þessi fleirtala
brýnnar, en vegna framburð-
arbreytingar á síðari öldum
tekur hún að hljóma eins og
brýrnar, fleirtala með greini af
orðinu brú. Því gat orðmyndin
aug(n)abrýn tekið áhrifs-
breytingu og orðið aug(n)abrýr.
En vegna fleirtölunnar af brú
þykir mörgum það óviðeigandi,
og hefur þá orðið til fleirtölu-
myndin brúnir, að sínu leyti
eins og gæsir.
Nú mun svo komið að
smekkur manna velji um orð-
myndirnar aug(n)abrúnir og
aug(n)abrýr. Hina fyrri velja
víst fleiri, en fáir treystast til
þess að vera svo forneskjulegir
að nota hina fögru mynd
aug(n)abrýn, jafnvel þótt þ'eir
séu ófeimnir við að bera okkur
sitthvað á brýn.
Ef við værum sjálfum okkur
samkvæm, ættum við þá í
samræmi við orðmyndirnar
gæsir og brúnir, að hætta að
tala um lýs og mýs, en breyta
þessu í lúsir og músir. Þetta
gera börn að sjálfsögðu, og
kunnum við þeim litlar þakkir
fyrir, enda þótt það sé alveg
það sama og við sjálf gerum,
þegar við segjum gæsir og
brúnir og erum að því leyti
tekin að tala eins konar frum-
norrænu.
Getum við lífgað við fagurt,
dautt mál? Hvernig væri að
reyna sig á orðinu brýn, í stað-
inn fyrir brúnir eða brýr?
Hvernig væri líka í tilbreyt-
ingarskyni að nota stundum
augabragð í staðinn fyrir
augnablik? Svara til dæmis
þannig í símann um helgar?
Eigum við að reyna að
endurvekja hina fögru sögn
blíkja, bleik, blikum, blikið í
staðinn fyrir flatneskjuna
blika, blikaði, blikað?
Eigum við að reyna að
endurvekja sterka beytingu
sagna eins og bjarga og hjálpa
og segja bjarga, bjarg, burgum,
borgið og hjálpa, halp, hulpum,
holpið, í stað þess sem við segj-
um nú? Við segjum þó alltjend
að einhver sé hólpinn og hon-
um sé borgið.
Mikill sjónarsviptir er að
sögninni að blíkja, sem beygist
jafneðlilega og svíkja. Hugsið
ykkur þennan stórkostlega
vísuhluta úr Völundarkviðu:
Nóttum fóru seggir,
negldar voru hrynjur,
skildir bliku þeira
vid inn skaróa mána.
Takið eftir hversu geysimik-
ill munur er á bliku og blikuðu.
Hugsið ykkur hversu snautlegt
væri að segja: Þeir svikuðu
hann.
Kvenfélagið Hringurinn með
kaffisölu í Súlnasal á morgun
í FJÖLDAMÖRG ár hefur Kvenfé-
lagið Hringurinn haft kaffisölu á
Hótel Borg fyrsta sunnudag í des-
ember til ágóða fyrir starfsemi
sína. Af sérstökum ástæðum gat
ekki af því orðið að þessu sinni.
Þess í stað bjóða konurnar upp á
kaffi og gómsætt meðlæti í Súlna-
sal Hótel Sögu frá kl. 2 á morgun,
12. desember.
Kaffisala Hringskvenna á jóla-
föstunni hefur áunnið sér miklar
vinsældir og er í hugum margra
ómissandi upplyfting í skamm-
degisdrunganum og jólaönnum.
Eins og venjulega fer fram
happdrætti á staðnum. Heyrst
hefur að vinningshlutfallið sé
hagstætt og sennilegt er að fáir
vilji láta happ úr hendi sleppa.
Varla þarf að minna á það
þjóðþrifastarf sem Hringurinn
hefur unnið á löngum ferli sín-
um. Félagskonur hafa ávallt
unnið í þeim anda sem til félags-
skaparins var stofnað, að hjálpa
sjúkum og bágstöddum. Og víst
er að hverjum einasta eyri sem
þær afla með sínum árlega
haustbasar, kaffisölu og happ-
drætti er varið til góðra málefna.
Vonandi sjá sem flestir sér
fært að líta við á morgun á Hótel
Sögu og fá sér kaffisopa og ekki
sakar að freista gæfunnar í leið-
inni og kaupa nokkra happdrætt-
ismiða.
Víkingur H. Arnórsson,
prófessor.