Morgunblaðið - 31.03.1983, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. MARZ 1983
55
mál ekki lengur í fjölmiðlaljósi og
hefur ekki verið síðan. Það hefur
hins vegar komið til umræðu á al-
þingi. Til dæmis ítrekaði Ólafur R.
Grímsson það í ræðu á þingi 15.
maí 1981 hve gífurleg hætta steðj-
aði að íslensku þjóðinni vegna
AWACS-vélanna á Keflavíkur-
flugvelli. Vitnaði hann máli sínu
til stuðnings í Owen Wilkes, fyrr-
verandi starfsmann SIPRI í
Stokkhólmi, sem vísað var frá Sví-
þjóð vegna ólögmæts athæfis í
grennd við sænsk hernaðarmann-
virki. Og um skjal Bandaríkja-
stjórnar frá 11. ágúst 1980 sagði
Ólafur R. Grímsson, að það væri
ekki nægilega „tryggilega orðað,
vegna þess að í því eru undan-
skildar ýmsar þær tegundir af
kjarnorkuvopnum, sem til eru,
vegna þeirra hugtaka sem þar eru
notuð til að flokka þau“. Þessi yf-
irlýsing þingmannsins er út í hött,
því að hvergi er leitast við að
flokka kjarnorkuvopn í yfirlýs-
ingu Bandaríkjastjórnar. Því mið-
ur hefur ekki komið fram frekari
skýring Ólafs R. Grímssonar á
þessum ummælum, sem tekin eru
úr þingtíðindum. í ræðu um
skýrslu utanríkisráðherra á al-
þingi vorið 1982 fer ólafur R.
Grímsson út í allt aðra sálma en
þessa og keppist meðal annars við
að hrósa öflum innan Framsókn-
arflokksins fyrir „friðarviðleitni"
þeirra og sýnist sjá íslenska frið-
arhreyfingu á næsta leiti.
í ræðu sem Eiður Guðnason
flutti á alþingi 27. apríl 1982 í um-
ræðum um skýrslu utanríkisráð-
herra, vék hann að Center for De-
fense Information og greindi frá
samskiptum annarrar stofnunar i
Washington, World Priorities, við
CDI. Sagðist Eiður hafa séð í ár-
legri skýrslu World Priorities um
útgjöld í veröldinni til félagsmála
og til hermála frá árinu 1981 kort
þar sem ísland er merkt sem eitt
af þeim löndum þaðan sem kjarn-
orkuvopnum kunni að verða beitt.
ísland hafi verið litað á sama hátt
og lönd þar sem kjarnorkuvopn
eru. Eiður hafði samband við Ruth
Leger Sivard, forstöðumann
„Heimsmet í getgátum“ og
grein Barry Schneiders
Upphafið að fullyrðingum er-
lendra manna um að hér á landi
séu kjarnorkuvopn er að finna í
grein eftir Barry Schneider, sem
birtist í riti Center for Defense
Information sem ber heitið The
Defense Monitor. í kynningar-
bæklingi frá CDI segir, að ritið
sé gefið út 10 sinnum á ári og
það fari til meira en 11 þúsund
einstaklinga og stofnana, 500
starfsmanna fjölmiðla (þ.á m. 25
tímarita og 115 dagblaða) og
flestra meiriháttar fréttastofn-
ana. Meira en 500 eintök fari til
þingmanna í Bandaríkjunum og
oftar en einu sinni láti þeir
prenta greinar úr ritinu í tíðindi
frá bandaríska þinginu. Það var
gert þegar Barry Schneider rit-
aði umrædda grein sína, sem bar
yfirskriftina „30.000 bandarísk
kjarnorkuvopn" og birtist í
febrúar 1975. Við rannsókn ís-
lensku öryggismálanefndarinnar
kom í ljós að aðrir erlendir aðil-
ar byggðu á þessari einu grein,
þegar þeir fullyrtu um tilvist
kjarnorkuvopna á íslandi og það
sannaðist einnig í rannsókn Eiðs
Guðnasonar, alþingismanns, í
desember 1981. Sá aðili sem Eið-
ur sneri sér til ákvað, eftir að
hafa kannað málið nánar, að
strika fsland út af lista um lönd
með kjarnorkuvopn.
f grein sinni segir Barry
Schneider ekkert um það hvers
konar kiarnorkuvopn hann telur
vera á Islandi. í greinargerð ör-
yggismálanefndar kemur fram,
að starfsmanni hennar tókst
ekki að ná tali af Barry Schneid-
er en samstarfsmaður hans við
Barry Schneider
Forsíða „The Defense Monitor“
febrúar 1975, þar sem hin um-
deilda grein Barry Schneiders birt-
ist.
CDI, William Arkin, hafði eftir
Schneider, að hann hefði komist
að þessari niðurstöðu eftir að
hafa átt viðtöl við menn sem
störfuðu hjá bandaríska utan-
ríkis- og varnarmálaráðuneyt-
inu. Hefði Schneider sagt, að
hann væri tiltölulega viss um
(reasonably confident), að um
réttar upplýsingar væri að ræða.
Rannsóknarstjóri CDI, David
Johnson sagði hins vegar, að
hann hefði ekki talið heimildir
Schneiders nægilega áreiðanleg-
ar og viljað kanna málið frekar.
Gene La Rocque, forstöðumaður
CDI hefði hins vegar tekið
ákvörðun um útgáfu.
Grein Schneiders er í raun
upptalning á kjarnorkuvopna-
birgðum Bandaríkjanna víðsveg-
ar um heiminn og hann birtir
með henni kort þar sem fsland
er auðkennt sem land með
kjarnorkuvopn og landið er auk
þess talið með í lista yfir lönd,
þar sem Bandaríkjamenn hafa
komið fyrir kjarnorkuvopnum.
Þegar fréttaritari Tímans,
Eiríkur St. Eiríksson, heimsótti
Center for Defense Information
í Washington í mars 1983, spurð-
ist hann fyrir um Barry
Schneider, en þá var honum sagt
að hann væri hættur störfum
hjá stofnuninni og fluttur ann-
að. f samtali Eiríks við nýjan að-
stoðarforstjóra CDI, Eugen J.
Carroll, kom auk þess fram sú
furðulega fullyrðing, að hann
sagðist ekki halda „að Barry
Schneider hafi nokkurn tímann
sagt, né trúað því að það væru
kjarnorkuvopn á íslandi. Þessi
tilgáta um kjarnorkuvopin í
Keflavík held ég að sé komin frá
manni að nafni William Arkin,
sem einu sinni vann hjá þessari
stofnun," sagði hinn nýi aðstoð-
arforstjóri og bætti við:
„Arkin komst að því að sömu
öryggisreglur voru viðhafðar á
ýmsum stöðum í herstöðinni I
Keflavík og þar sem allir vita að
kjarr.orkuvopn eru geymd. Af
þessu dró Arkin svo þá ályktun
að kjarnorkuvopn hlytu að vera í
Keflavík og setti þar með heims-
met í getgátum sem síðar leiddu
til rangrar niðurstöðu. ' Stað-
reyndin er nefnilega sú, að
bandaríski flotinn hagar örygg-
isaðgerðum sínum í samræmi
við ákveðna handbók sem er í
noktun úti um allan heim, þar
sem flotinn er á verði. Þessi
handbók er því í notkun á stöð-
um þar sem kjarnorkuvopn eru
geymd og einnig á þeim stöðum
þar sem kjarnorkuvopn hafa
aldrei komið og koma vonandi
aldrei."
í október 1981 birtist í ritinu
„The Bulletin of the Atomic
Scientists" grein eftir Barry
Schneider, um leiðir til að koma
í veg fyrir stjörnustríð. Þar er
hann kynntur sem forstöðumað-
ur fyrir Center for International
Securities Studies, sem sé stofn-
un í Washington er vilji stuðla
að almennri fræðslu og mati á
utanríkis- og öryggismálastefnu
Bandaríkjanna.
GOODfÝEAR
PRISMA
A OLL FARARTÆKI
Goodyear hefur framleítt hjólbaröa síöan áriö 1898
og er stærsti framleiöandi og tæknilega leiðandi á
því sviði í heiminum.
Hjá Goodyear hefur öryggi ökumanns, farþega og
annarra vegfarenda ávallt veriö í fyrirrúmi.
Þaö er því ekkert skrum þegar sagt er aö þú sért
ÖRUGGUR Á GOODYEAR.
GOOD$YEAR Bhekla,hf