Morgunblaðið - 21.07.1983, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 1983
Um 5% framleiðslu-
aukning hjá Sements-
verksmiðjunni 1982
Gjallframleiósla Sementsverk-
smiðju ríkisins á síðasta ári varð sú
mesta í sögunni, þegar alls voru
framleidd 103.600 tonn, en til sam-
anburðar voru framleidd 98.500
tonn á árinu 1981. Þessar upplýs-
ingar koma fram í ársskýrslu fyrir-
Uekisins.
Rekstrarsdagar ofns verksmiðj-
unnar voru 347 á síðasta ári og
framleiðslan því 298,5 tonn á dag
að meðaltali. Er hér um 5% fram-
leiðsluaukningu að ræða miðað við
dagsmeðaltal undanfarinna ára.
Afkastaaukning ofnsins stafar
af ýmsum tilraunum og endurbót-
um á brennslu gjallsins, sem hóf-
ust 1981. Ráðgjafafyrirtæki Sem-
entsverksmiðjunnar, F.L. Smidth í
Kaupmannahöfn, telur að hægt sé
að auka afkastagetu ofnsins allt
að 20%. í því skyni verða gerðar
breytingar á ofninum á næsta ári.
Til að anna sementsþörfinni
innanlands voru flutt inn 7.200
tonn af dönsku gjalli og því bland-
að saman við íslenzkt gjall við
mölun. í portlandssement og hrað-
sement var sem fyrr blandað
5—6% af járnblendiryki. Aukning
á magni ryksins í 7,5% eins og
stetnt var að tókst aðeins í stuttan
tíma.
Framleiðsla sements varð
127.500 tonn og 50 tonn af hvítu
sementi voru flutt inn. Til sam-
anburðar voru framleidd samtals
115.300 tonn á árinu 1981.
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjón: Sighvatur Blöndahl
Samdráttur í bflaframleiðslu 1982:
Japanir í fyrsta sæti með
26,3% markaðshlutdeild
JAPANIR framleiddu flesta bfla á
síðasta ári, eða 7.186.660, sem jafn-
gildir um 26,3% markaðshlutdeild-
ar og hefur hlutdeild þeirra farið
vaxandi síðasta áratuginn, en fyrir
liðlega 10 árum var hlutdeild þeirra
innan við 8%. Alls voru framleiddir
27,3 milljónir bfla á liðnu ári, en til
samanburðar voru framleiddir 28,1
milljón árið 1981.
í öðru sæti framleiðenda eru
Bandaríkjamenn, en þeir fram-
leiddu samtals 5.071.457 bíla á
s'íðasta ári, sem jafngildir um
18,6% markaðshlutdeildar. Þá
koma Vestur-Þjóðverjar, en þeir
framleiddu samtals 3.712.044 bíla
á síðasta ári, sem jafngildir um
13,6% markaðshlutdeildar.
Franskir bílaframleiðendur
eru fjórðu í röðinni, en þeir
framleiddu alls 2.739.788 bíla á
síðasta ári, sem jafngildir um
10,0% markaðshlutdeildar. f
fimmta sæti koma ítalir með
1.347.187 bíla, sem jafngildir um
4,9% markaðshlutdeildar. Þá
koma Sovétmenn með 1.265.500
bíla, sem jafngildir um 4,6%
markaðshlutdeildar.
f sjöunda sæti eru Bretar með
937.022 bíla, sem jafngildir um
3,4% markaðshlutdeildar. f átt-
unda sæti eru Spánverjar með
803.356 bíla, sem jafngildir um
2,9% markaðshlutdeildar. í ní-
unda sæti eru Kanadamenn með
796.769 bíla, sem jafngildir um
2,9% markaðshlutdeildar. f tí-
Af einstök-
um tegundum
var mest fram-
leitt af Ford
unda sæti eru Brasilíumenn með
796.860 bíla, sem jafngildir um
2,6% markaðshlutdeildar. Þá
koma Austurríkismenn með
376.247 bíla, sem jafngildir um
1,4% markaðshlutdeildar og loks
koma Svíar með 310.557 bíla, sem
jafngildir um 1,1% markaðshlut-
deildar.
Þessi upptalning segir einung-
is til um fjölda framleiddra bíla,
en ekkert um verðrr^eti eða stærð
þeirra.
Ef litið er á framleiðsluna eftir
einstökum merkjum kemur eftir-
farandi í ljós:
1. Ford með 2.617.107 bíla
2. Toyota með 2.360.600 bíla
3. Nissan með 1.936.322 bíla
4. Renault með 1.707.268 bíla
5. Volkswagenmeð 1.576.900 bíla
6. Chevrolet með 1.485.469 bíla
7. Fiat með 1.158.300 bíla
8. Opel með 980.000 bíla
9. Honda með 903.800 bíla
10. Mazda með 855.453 bíla
11. Oldsmobile með 828.203 bíla
12. Buick með 751.332 bíla
Ef litið er á heildarframieiðslu
hinna einstöku samsteypa er
General Motors í efsta sæti, Ford
í 2. sæti og Toyota í 3. sæti.
SÍERRA
Landsbanki íslands 1982:
Halli á rekstri og versn-
andi eiginfjárhlutfall
ÞRÁTT fyrir rekstrarhalla á síðasta
ári jókst eigið fé Landsbanka íslands
verulega í krónum talið. Nam aukn-
ingin ura 51,9%, eða tæplega 163,5
milljónum króna og var eigið fé í árs-
lok 1982 því liðlega 478,7 milljónir
króna. Þessar upplýsingar koma fram
í ársskýrslu Landsbankans, sem ný-
lega var birt.
Aukning eigin fjár stafar annars
vegar af endurmati á verði fast-
eigna, en hins vegar af gjaldafærsl-
um vegna verðbreytinga, sem einn-
ig kemur fram í endurmatsreikn-
ingi. Hins vegar er veruleg hækkun
eigin fjár í krónum ekki nægjanleg
til að tryggja óbreytt hlutfall eigin
fjár við helztu stærðir efnahags-
reikningsins.
Hluti eigin fjár af heildarinnlán-
um hafði verið 13,6% í árslok 1981,
en var í árslok 1982 um 12,9%. Sem
hlutfall af niðurstöðutölum efna-
hagsreiknings hafði eigið fé lækkað
úr 6,1% í 4,7%.
Þriðji og ef til vill marktækasti
mælikvarðinn á fjárhagsstöðu
bankans er þó hlutfallið milli eigin
fjár og skuldbindinga bankans. Er
þá átt við heildarskuldir án eigin
fjár en að meðtöldum ábyrgðum
utan efnahagsreiknings. Þetta
hlutfall lækkaði mest, eða úr 5,3% í
4,1%.
Halli ársins 1982 nam 2.762 þús-
undum króna, en árið áður hafði
hagnaður numið 25.646 þúsundum
króna. Vakin er athygli á því í
ársskýrslunni, að þessi niðurstaða
fæst eftir að lagt hefur verið fram'
fé til afskriftareiknings útlána og
til sjóðs vegna skuldbindinga við
eftirlaunasjóð starfsmanna.
Ennfremur er gjaldfærsla vegna
verðbreytinga í samræmi við
ákvæði skattalaga komin til sög-
unnar, en það er sú upphæð sem
mest munar um. Hún nam 92.189
þúsundum króna á árinu 1982
samanborið við 57.621 þúsundir
króna árið áður. Framlag til af-
skriftareiknings útlána var 14.170
þúsundir króna árið 1982 og
greiðsla í sjóð vegna eftirlauna-
skuldbindinga 4.849 þúsundum
króna.
í skýrslunni segir, að höfuðskýr-
ingar á lakari afkomu séu tvær. í
fyrsta lagi þrengdi verulega að
lausafjárstöðu bankans vegna mun
hraðari aukningar skuldbundinna
lána og almennra útlána en inn-
lánsaukningin gat staðið undir.
Talsverður hluti útlána var því
fjármagnaður með yfirdrætti á
viðskiptareikningi bankans í Seðla-
banka.
Jók það enn á vandann, að bönk-
um var gert skylt á tímabilinu 5.
febrúar til 1. nóvember að greiða
sérstaka bindiskyldu til Seðla-
banka. f öðru lagi var lagður á nýr
skattur samkvæmt lögum og
greiddi bankinn 17,2 milljónir
króna í þann skatt, auk 43,8 millj-
óna króna í aðra skatta og gjöld til
ríkissjóðs að frátöldum launaskatti.
Skatturinn var lagður á sem veltu-
skattur en tekjuskattur mun koma
síðar í hans stað.
Rekstrarkostnaður bankans nam
280 milljónum króna í fyrra, en þar
af voru launagreiðslur um 173
milljónir króna. Hafði kostnaður-
inn hækkað milli ára um 72%, en
sem hlutfall af tekjum lækkaði
hann úr 14,9% árið 1981 í 12,3%
árið 1982.