Morgunblaðið - 02.09.1983, Qupperneq 10

10 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1983
„ Umferð fylgja alltaf slys,
vandinn er að fækka þeim“
UMFERÐARMÁL hafa longum
verið ofarlega á baugi, ekki síst
hér á landi, þar sem margar hættur
le.vna.st í umferðinni, sérstaklega í
skammdeginu. Ýmislegt hefur ver-
ið gert til úrbóta í umferðarmálum
og nú síðast var efnt til Norræns
umferðaröryggisárs. I»ar sem um-
ferðaröryggisárið er nú hálfnað,
ræddi blaðamaður Mbl. við Val-
garð Briem, hrl., formann Umferð-
arráðs og Umferðarnefndar
Reykjavíkurborgar. Var Valgarð
fyrst spurður um hvort Umferðar-
ráð væri ánægt með árangurinn.
„Að vissu marki," sagði Val-
garð, „það er nokkuð erfitt að
segja til um hvort sú siysafækk-
un sem orðið hefur er viðunandi,
eða hvort vænta hefði mátt betri
árangurs. Það ber að hafa í huga
að það fjármagn sem ríkissjóður
lét í té til sérstakra aðgerða á
þessu umferðaröryggisári var
sáralítið, eða 500.000, og ef meta
mætti fækkun slysa á móti því
framlagi, þá hefur það vafalaust
margborgað sig. Hins vegar er-
um við í Umferðarráði ekki einir
á báti í baráttunni gegn umferð-
arslysum. Aðrir aðilar leggja
þar verulega af mörkunum, bæði
fé og sjálboðastarf. En þegar á
allt er litið verð ég að játa að ég
hefði vænst meiri fækkunar um-
ferðarslysa, en raun hefur orðið
samkvæmt slysaskýrslum Um-
ferðarráðs."
„Þá ber að hafa í huga,“ sagði
Valgarð enfremur, „að fræðsla
og ároður kemst seint til skila,
en árangurs af starfi á vormán-
uðum má engu að síður vænta að
hausti. Margt í okkar starfi er
ætlað til frambúðar, eins og
áróður um bílbeltanotkun, sem
ég tel að hafi borið verulegan
árangur. Það er ánægjulegt að
frétta að nokkrir þeir sem hafa
lent í bílslysum, þakka bílbelt-
unum lífbjörgina og það að
meiðsl sín skyldu ekki verða al-
varlegri. Á sama hátt er sorglegt
til þess að vita hve margir hafa
þessa lífsbjörg hangandi við öxl-
ina, en slasast stórlega af því að
þeir hafa látið ótekið eitt einfalt
handtak."
Valgarð Briem,
hæstaréttarlögmað-
ur, formaður Um-
ferðarráðs og Um-
ferðarnefndar
Reykjavíkur.
— Rætt vid Valgarð
Briem,formann Um-
ferðarráðs og Um-
ferðarnefndar
Reykjavíkur
— Hvernig eru slysatölur nú
miðað við sama tíma í fyrra?
„Umferðarráð ver miklum
tíma og fjármagni til þess að
afla upplýsinga um slys, orsakir
þeirra og afleiðingar, eðli og að-
ild. Á fyrri árshelmingi þessa
árs urðu slysin alls 3.849, þar af
1.538 í Reykjavík. Það samsvarar
24 slysum daglega á landinu öllu,
eða sem næst níu slysum á dag í
Reykjavík. Auðvitað er það
matsatriði, hvort þetta telst
mikið eða lítið. Við gerum okkur
grein fyrir því að umferð fylgja
alla tíð einhver óhöpp, vandinn
er bara að fækka þeim.
Á því hálfa ári sem liðið er
urðu 203 slys á mönnum og sjö
dauðaslys, 284 slösuðust og þar
af 140 alvarlega. Átta manns lét-
ust, það er tveir létust í einu
banaslysi. Á sama tíma í fyrra
höfðu 327 slasast, þar af 167 al-
varlega og tólf látist, svo ekki
ber að vanþakka þá framför sem
orðið hefur. Hins vegar er stór-
hættulegt að ofmetnast, enda
skipast veður fljótt í lofti í þess-
um efnum,“ sagði Valgarð.
„Hættulegustu mánuðir ársins
eru eftir og ef slakað verður á
aðgæslunni, má búast við að alit
fari úr böndunum. Að vísu virð-
ist júlímánuður hafa farið sæmi-
lega úr hendi, þá slösuðust 71 á
móti 90 í fyrra og 103 árið þar á
undan. Einn lét lífið í umferð-
arslysi, sem er það sama og
gerðist í júlí undanfarin tvö ár.
Reyndar þarf það engum að vera
undrunarefni þótt slys verði í
umferðinni og má raunar teljast
þakkarvert að þeim hafi ekki
fjölgað. Um síðustu áramót voru
skráðar 106.459 bifreiðir í land-
inu og hefur þeim fjölgað um
nær 50.000, eða nálega tvöfaldast
á síðustu tíu árum. Vegakerfið
hefur að vísu batnað mikið á
sama tíma, en eftir sem áður
safnast hinn aukni bílakostur á
tiltölulega þröngan þéttbýlis-
kjarna og margfaldar þar með
umferðarhættuna. Á sama tíma
fjölgar svo stórlega í þeim ald-
urshópum sem fá ökuréttindi í
fyrsta sinni, og ungir ökumenn
með takmarkaða akstursreynslu
hafa eðlilega tilhneigingu til að
láta „gamminn geisa fram.“
— Hvaða aðgerðir eru fyrir-
hugaðar, að hálfu umferðarráðs,
síðari hluta ársins?
„Þær aðgerðir sem eru á döf-
inni hjá okkur munu beinast
mjög að skólum og þeim breyttu
akstursskilyrðum sem koma með
minnkandi dagsbirtu og hættu á
hálku. Eins ofmeta menn aldrei
hættuna, sem er samfara því
þegar börn flykkjast í bæinn úr
sveitinni. Þar hafa þau verið til-
tölulega örugg fyrir ógnum um-
ferðar, en þau þarfnast endur-
hæfingar í umferðarháttum,
sem oft vill gleymast. Ferðir í og
úr skóla eru sérstakur áhættu-
flokkur, sem við gefum ekki
nægan gaum. Umferðarhætt-
urnar margfaldast á haustin og
má því búast við slysaöldu sam-
fara þessum mánuðum. Bera
slysaskýrslur fyrri ára vott um
það. Nú á í fyrsta skipti að hefja
kennslu fimm ára barna í
Reykjavík. Verði slík kennsla al-
menn, fylgir því aukin umferð-
arhætta sem verður að taka á í
tíma.
Umferðarnefndir sveitarfélag-
anna á höfuðborgarsvæðinu
hafa ákveðið á efna til umferð-
arviku, og er það gleðiefni. Verð-
ur umferðarvikan haldin í byrj-
un október á hverju svæði fyrir
sig, en í samvinnu og fyr>r til-
stuðlan Umferðarráðs. Eg vona
að þátttaka í þeim aðgerðum
verði almenn, enda virðist áhugi
fólks á umferðarmálum nú venju
fremur lifandi."
— Nú ert þú formaður Um-
ferðarnefndar Reykjavíkur,
jafnframt því að vera formaður
Umferðarráðs. Hver er munur-
inn á starfi þessara aðila?
„Þar er nokkur munur á, Um-
ferðarráð er skipað 17 fulltrúum
ýmissa samtaka og stofnana.
Ráðið kemur saman mánaðar-
lega að jafnaði, en þar að auki
starfar innan þess fjögurra
manna framkvæmdanefnd. Um-
ferðarnefnd Reykjavíkur er hins
vegar ein fjölmargra nefnda sem
borgarstjórn kýs að loknum
borgarstjórnarkosningum. Hún
er kosin pólitískri kosningu og er
nú skipuð þremur fulltrúum
Sjálfstæðisflokksins, einum full-
trúa Alþýðubandalags og öðrum
frá Kvennaframboðinu.
Nefndin er ráðgefandi fyrir
borgarráð og borgarstjórn og
vísa þessir aðilar ótal erindum
til hennar sem varða umferð og
umferðaröryggi í borginni. Má
nefna mál eins og einstefnuakst-
ur, biðskyldu og stöðvunar-
skyldu, stöðumæla og umferðar-
ljós, svo eitthvað sé nefnt. Þá
berast okkur enfremur erindi frá
einstaklingum, foreldrum, kven-
félögum .íbúasamtökum og fleiri
aðilum varðandi umferð, slysa-
hættu, hávaða og þess háttar.
Nefndin skoðar öll mál og lætur
í té umsagnir um þau, auk þess
sem hún á sjálf frumkvæði í
ýmsum málum. Sannleikurinn er
einfaldlega sá, að borgin hefur
vaxið það ört á undanförnum ár-
um að vonlaust er fyrir eina
fimm manna nefnd að hafa auga
með öllum hættustöðum. Vil ég
því nota tækifærið og hvetja for-
eldrafélög, íbúasamtök sem og
önnur samtök og einstaklinga til
að aðstoða okkur með því að
benda okkur á hvað betur megi
fara í þeirra nágrenni. Betur sjá
augu en auga.
Umferðarnefnd hefur nokkuð
fylgst með þróun umferðarmála
á hinum Norðurlöndunum. Það
er augljóst að við höfum veru-
lega dregist aftur úr og okkur
vantar reglur og heimildir, sem
þar eru í gildi og spara mikið í
vinnu og peningum. Má þar
nefna að innheimta gjalda fyrir
ólöglegar bifreiðastöður hefur
verið gerð mun einfaldari og
virkari en hér og freistast því
ökumenn síður til að leggja bíl-
um sínum á ólöglegan hátt í
trausti þess að ekkert verði gert.
Get ég bent á Noreg í því sam-
bandi, en þar er ökutækið að veði
fyrir sektinni og því hætta á að
menn tapi bílum sínum ef ekki
er farið eftir settum reglum. En
tilraunir Umferðarnefndar til
breytinga hafa brugðist enn sem
komið er.
Þá vil ég, fyrir hönd Umferð-
arnefndar Reykjavíkur og Um-
ferðarráðs óska eftir samvinnu
allra aðila um að gera umferðina
betri og hættuminni en nú er,“
sagði Valgarð Briem að lokum.
ve
Dagur þakkargjörðar
— eftir Pétur Sigur-
geirsson biskup
Á sunnudaginn kemur, 4. sept-
ember, er dagur þakkargjörðar í
kirkjum landsins. Þá sameinast
söfnuðir við messugjörðir í bæn og
þökk fyrir allt það sem þegið hef-
ur verið úr Guðs hendi og fyrir
mildiríka handleiðslu hans á ís-
lenzku þjóðinni. Síðasta kirkju-
þing lagði til að slíkur þakkardag-
ur yrði upp tekinn í kirkjunni:
„Kirkjuþing ályktar, að fram
fari árlega sérstakur þakkargjörð-
ardagur í kirkjum landsins
Drottni til dýrðar fyrir allar gjaf-
ir hans.“ { bréfi til sóknarpresta
hefi ég óskað þess að þennan
messudag leggi þeir sérstaka
áherslu á þakkargjörðina. Guð-
spjall dagsins (14. sunnudag eftir
þrenningarhátíð) greinir frá 10
líkþráum, er urðu hreinir fyrir
lækningamátt Frelsarans. Einn
þeirra sneri aftur, er hann sá að
hann var heill orðinn og lofaði
Guð hárri raustu. (Lúk. 17:15.)
Jesús spurði: Hvar eru hinir níu? í
orðum hans má kenna sársauka,
að þeir skyldu ekki líka tjá þakkir
sínar-------
Boðskapur guðspjallsins hefur
leitt til þess, að þessi sunnudagur
hefur fengið ÞAKKARGJÖRÐ að
yfirskrift. Páll postuli skrifar:
„Gjörið í öllum hlutum óskir yðar
kunnar Guði með bæn og beiðni og
þakkargjörð." (Fil. 4:6.)
Það er ekki að ófyrirsynju, að
íslendingar eru minntir á þessa
höfuðdyggð. „Sérhver góð gjöf og
sérhver fullkomin gáfa er ofan að
og kemur frá föður ljósanna."
(Jak. 1:17.) í heimilislífi og á öllum
sviðum mannlegra samskipta er
þakklátsemi mikilvæg. Vanþakk-
látir eru sjaldnast ánægðir með
neitt, en þakklátt hugarfar marg-
faldar góða hluti, vekur gleði og
vellíðan.
íslendingar hafa ríka ástæðu til
að vera skapara sínum þakklátir
fyrir allar gjafir hans, auðlind
hafsins og jarðargróða, svo að
eitthvað sé nefnt. „Guð gaf vöxt-
inn.“ (1. Kor. 3:6.)
Sú var tíð að íslenska þjóðin bjó
við kröpp kjör og bjargarleysi,
þegar hart var í ári og hamfarir
náttúrunnar miklar. Nýlega var
minnst Skaftárelda og móðuharð-
inda fyrir 200 árum, þegar lands-
menn urðu að þola linnulítil harð-
indi og tíðar drepsóttir. Fyrir
mátt trúar, vonar og bæna komst
þjóðin I gegnum þá erfiðleika, og á
nú við góð lífskjör að búa. Það ber
að þakka forsjón Guðs, sem yfir
landinu vakir og gefur hverja líð-
andi stund. Að því víkur séra
Hallgrímur í fyrsta passíusálmi
sínum:
Þurfamaður ert þú mín sál
þiggur af Drottni sérhvert mál.
Fæðu þína og fóstrið allt,
fyrir það honum þakka skalt.
Þegar fulltrúar á heimsþingi
Alkirkjuráðsins í Vancouver lýstu
hörmungum, sem fólk í heima-
löndum þeirra á við að stríða,
hugsaði ég oft heim til þeirrar
velmegunar og öryggis sem ríkir á
íslandi. Svo virðist sem hvergi á
byggðu bóli sé meiri ástæða til
þess að fram fari dagur þakkar-
gjörðar en á íslandi.
Þegar við snúum okkur til Guðs
með þakkir okkar, gerum við það í
bæn og beiðni um, að hann líti í
náð sinni til hinna þjáðu og undir-
okuðu, hvar í heimi sem vera skal,
að hörmungum linni og stríðandi
þjóðum takist að semja um af-
vopnun og réttlátan, kærleiksrík-
an frið. Megi íslenska þjóðin sam-
einast á sunnudaginn í þökk og
bæn um „líkn í lífsstríði alda“.
Sumarslátrað í Hólagarði.
Ljósmynd Mbl. RAX.
Bjóða sumarslátrað
VERSLUNIN Hólagarður bíður nú
viðskiptavinum sínum dilkakjöt af
sumarslátruðu, að sögn Gunnars
Snorrasonar kaupmanns, sem sagði
einn aðila, Sigurð Pálmason á
Hvammstanga, vera með sumar-
slátrun.
Gunnar sagði í samtali við Mbl.,
að verð á súpukjöti af sumarslátr-
uðu væri 122,25 krónur kílóið, en
verð á eldra kjöti væri 106,25
krónur. Hækkunin er því um 15%.
Læri og hryggur af sumarslátruðu
kostar nú 146 krónur hvert kíló, en
kostaði 127,30 krónur. Hækkunin
er því 14,7%. Lærissneiðar af
sumarslátruðu kosta 171 krónu
hvert kíló, en kostuðu 148,95 krón-
ur. Hækkunin er því 14,8%. Heilir
dilkar kosta nú 117,00 krónur, en
kostuðu 101,20 krónur. Hækkunin
erþvíl5,6%. —-—*