Morgunblaðið - 02.09.1983, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1983
19
Frá aðalfundi Sambands sveitarfélaga á Austfjörðum, sem nýlega var haldinn á Seyðisfirði.
Treysti því að Austfirðingar vinni áfram að
málefhum sínum með sama áhuga og hingað til
— segir Vilhjálmur Hjálmarsson, sem nú lætur af störfum sem formaður SSA
ið í eigu sveitarfélaga í fjórðungn-
um og hefur tekjur sínar af fram-
lögum þeirra til hans. Sjóðurinn
er að því leyti frábrugðinn þeim
sjóðum sem íslenskur iðnaður á
aðgang að í dag, að hann er fyrst
og fremst áhættusjóður sem lánar
út á góðar hugmyndir en ekki
fasteignir.
Þó sjóðurinn verði aldrei fjár-
sterkur á hann að geta orðið gott
verkfæri til eflingar iðnaðar, því
skortur á fjármagni til vöruþróun-
ar og nýsköpunar er tilfinnanleg-
ur og er það eitt af aðalmarkmið-
um sjóðsins að lána fé til og
styrkja þessi málefni.
Framboð á aðstoð við atvinnu-
lífið er margskonar, en veitendur
þeirrar þjónustu eru allir stað-
settir á Reykjavíkursvæðinu sem
veldur fyrirtækjum á landsbyggð-
inni erfiðleikum við að nýta sér
þjónustu þeirra. Iðnþróunarfélag-
inu er ætlað að bæta hér úr og
auka tengsl milli þessara stofnana
og fyrirtækja í fjórðungnum.
Einnig kemur félagið til með að
vinna að því að halda starfs-
greinaráðstefnur fyrir hinar ýmsu
greinar iðnaðar þar sem rædd
yrðu hagsmunamál og skipst á
skoðunum. Auk þess mun iðn-
þróunarfélagið aðstoða eftir föng-
um við kannanir á nýjum við-
fangsefnum í iðnaði, miðla upplýs-
ingum um tækni og rekstarmál.
I kjölfar þeirrar umræðu sem
verið hefur um þessi mál hefur
orðið vakning um iðnað og mögu-
leika í iðnaði hér í fjórðungnum,
og greinilegt er að mikill áhugi er
fyrir þessari starfsemi," sagði
Asgeir að lokum.
— Fréttaritari
Þá má geta þess að Færeyingar
hafa verið að veiða stórlúðu á línu
hér úti fyrir í djúpkantinum og
eru mjög ánægðir með árangur-
inn. Þetta eru veiðar sem við eig-
um að huga að, því ekki veitir
okkur af.
Einnig þurfum við að fylgjast
betur með nýjum verkunaraðferð-
um á þeim fiskitegundum, sem við
nýtum nú þegar. Gæta verður að
þegar veiðar eru hafnar á nýjum
stofnum, að ekki verði útbúin á
þann veiðiskap fleiri skip en svo,
að afkoma þeirra er veiðarnar
stunda sé tryggð, eins og oft hefur
viljað brenna við, og kostar okkur
ómældar upphæðir í breytingar á
skipum og veiðarfærum sem ekki
nýtast," sagði Aðalsteinn Valdi-
marsson að lokum.
—^ Fréttaritari
Seyðisfirði, 28. ágúst.
VILHJÁLMUR Hjálmarsson lætur
nú af störfum sem formaður stjórnar
Sambands sveitarfélaga á Austur-
landi, eftir þriggja ára stjórnarsetu.
Mbl. bað Vilhjálm að skýra frá hver
hann teldi vera stærstu málin, sem
rædd voru á aðalfundi SSA á Seyð-
isfirði. „Sveitarstjórnarmálin, laga-
breytingar og sameining sveitarfé-
laga eru mjög stór mál og var þeim
ætlaður þarna rúmur tími,“ sagði
Vilhjálmur. „Ályktanir fundarins um
þau mál voru ekki yfirgripsmiklar.
Þar var þó áréttað það sjónarmið að
stuðla að samvinnu sveitarfélaga og
sameiningu, þar sem vilji er fyrir
hendi, en mótmælt lagaboði. Stjórn-
inni var falið að boða til sérstakrar
ráðstefnu um þessi mál innan tíðar.
Að öðru leyti vil ég minna á
ályktun um byggðaþróun og
orkumál. Samgöngumálin voru
rædd að vanda og vil ég minna þar
sérstaklega á tillögu um samstarf
Austurlands og Færeyja. Ég tel að
sambandið hafi verið mjög gagn-
legt og oft hafi tekist innan vé-
banda þess að sameina menn til
átaka um hagsmunamál svæðis-
ins. Það hefur verið náin og góð
samvinna með sambandinu og al-
þingismönnum kjördæmisins og
því hefur í nokkrum tilfellum tek-
ist að koma á fót gagnlegum
stofnunum. Má þar nefna safna-
stofnun Austurlands, og iðnþróun-
arfélag. Orkumálin hafa löngum
verið mál númer eitt á Austur-
landi. Það hefur oft tekist innan
SSA að ná samstöðu um þessi þýð-
ingarmiklu mál. Hliðstætt því var
þegar alger samstaða náðist um
orkufrekan iðnað á Reyðarfirði.
Það var síður en svo gefið fyrir-
fram að slík samstaða næðist.
Samgöngumálin hafa mjög oft
verið til meðferðar hjá samtökun-
um. Á sl. aðalfundi voru gerðar
ítarlegar samþykktir um vegamál
og einnig fjallað um aðra þætti
samgöngumála. SSA hefur leitast
við að styðja Flugfélag Austur-
lands í erfiðri aðstöðu þess á síð-
ustu misserum og hefur eindregið
hvatt sveitarfélögin til að auka
hlutafé sitt í félaginu.
Nokkuð hefur einnig verið fjall-
að um skipulagsmál samgangna á
svæðinu, og hefur samgönguráð-
herra, fyrir áeggjan SSA, skipað
þriggja manna nefnd til að fjalla
um samræmingu og skipulagningu
samgangna á Austurlandi. Sigurð-
ur Hjaltason, framkvæmdastjóri
SSA, á sæti í nefndinni en formað-
ur hennar er ólafur St. Valdi-
marsson, settur ráðuneytisstjóri.
Eitt er það mál sem lá fyrir
þessum fundi, og ég vil gjarnan
minnast á, en það er um ræktun
vatnasilungs í vötnum á Austur-
landi. Innan SSA hafði verið rætt
um nauðsyn þess að rannsaka
bæri silungsvötn á Austurlandi,
t.d. í Jökuldalsheiði. Fyrir milli-
Vilhjálmur Hjálmarsson
göngu Jónasar Hallgrímssonar,
bæjarstjóra, barst stjórn SSA
vitneskja um það í fyrrasumar að
hugsanlegt væri að fá norrænan
styrk í nánar tiltekið rannsóknar-
verkefni.
Stjórnin ræddi málið við Tómas
Arabo, framkvæmdastjóra hins
norræna sjóðs, og kom í ljós að
einmitt rannsókn á fiskivötnunum
þótti æskilegt verkefni að dómi
sjóðsstjórnar. Sótt var um styrk-
inn, hann veittur og nam 750 þús-
und krónum, og rannsóknir hófust
í sumar. Þær beindust að öllu í
senn, fiskifræðilegum athugunum,
veiðafæratilraunum og verkun
aflans og sölu. Kom það skemmti-
lega á óvart að silungurinn reynd-
ist miklu vænni en búist hafði ver-
ið við og markaður það mikill að
ekki tókst að fullnægja eftirspurn.
Samtals veiddust í tilraunum
þessum fjögur til fimm tonn af
silungi. Tilraununum verður
væntanlega fram haldið næsta
sumar og litið verður til annarra
byggðarlaga á sambandssvæðinu.
Eg vil að lokum geta þess, þegar
ég læt af stjórnarstörfum í SSA,
er mér margt í huga en nefni að-
eins tvennt. Annars vegar er
hættan á útþenslu, utanaðkom-
andi aðiljar leita til sambandsins
og vilja hengja á það nýja pinkla
og sveitarstjórnarmennirnir sjálf-
ir eru ekki alveg lausir við þessa
tilhneigingu. í annan stað held ég
að það væri til styrktar samband-
inu að því yrði fenginn fastur
samastaður og þá væntanlega þar
sem flestir vegir skærust. Fyrst og
fremst trúi ég því og treysti að
Austfirðingar haldi áfram að
vinna að málefnum sínum innan
vébanda SSA með sama áhuga og
samstarfsvilja og hingað til,“
sagði Vilhjálmur að lokum.
— Fréttaritari
Fjórðungssamband Vestfjarða:
Fækkun á Vestfjörðum með
an annars staðar fjölgar
strandarsýslu og í sveita-
hreppum Strandasýslu, en mest
fjölgaði í Tálknafjarðarhreppi,
Bolungarvík, Hólmavíkurhreppi
og Reykhólahreppi og eru þessir
fjórir hreppar með örari vöxt en
landsmeðaltal. Þá kom einnig
fram í erindi Guðmundar að lítil
þjónusta væri helsta ástæða
þess að fólk kjósi að búa á Vest-
fjörðum, en þar er landbúnaður
undirstaða atvinnulífs í 21 sveit-
arfélagi og sjávarútvegur í 10
sveitarfélögum. Vísi að iðnaði er
helst að finna á ísafirði og
Reykhólum, en hæst er hlutfall
þjónustugreina á ísafirði, Pat-
reksfirði og Reykhólum. Ekki
kvað Guðmundur óhagstæðar
tekjur vera orsök brottflutnings,
því að yfirleitt væru tekjur á
Vestfjörðum hærri en landsmeð-
altal.
í ræðum framsögumanna kom
almennt fram sú skoðun, að
styrkja þyrfti atvinnulíf á Vest-
fjörðum til muna, þannig að
byggð mætti blómstra þar á
komandi árum. Á þessu þingi
lauk fyrra starfsári stjórnar
Fjórðungssambands Vestfirð-
inga, en í henni eiga sæti þeir,
Guðmundur H. Ingólfsson, for-
maður, Karl E. Loftsson, Eðvarð
Stuluson, Ólafur Kristjánsson og
Björn Gíslason.
FJÓRÐUNGSÞING Vestfirðinga,
haldið í Reykjanesi 27. og 28. ágúst
1983, samþykkir eftirfarandi álykt-
un um byggða- og atvinnuþróun á
Vestfjörðum:
Vestfirðir eru eina kjördæmi
landsins, þar sem bein fólksfækk-
un hefur orðið um áratuga skeið.
Þeirri þróun verður að snúa við.
Fjórðungsþingið telur að það verði
einkum gert með úrbótum í sam-
göngu- og atvinnumálum, svo og
með jöfnun upphitunarkostnaði.
Höfuðatvinnugreinar Vestfirð-
inga eru sjávarútvegur og land-
búnaður. Hvergi á landinu gegnir
sjávarútvegurinn jafn veigamiklu
hlutverki í atvinnulífinu og á
Vestfjörðum. Þar af leiðandi hefur
aflaminnkun, breytt aflasam-
setning og versnandi afkoma í
sjávarútvegi undanfarin ár komið
harðast niður á Vestfirðingum.
Sjávarútvegsfyrirtæki berjast í
bökkum, jafnframt því að tekju-
rýrnun hefur átt sér stað hjá sjó-
mönnum og landverkafólki.
Ýmsir erfiðleikar hafa steðjað
að landbúnaði undanfarið á Vest-
fjörðum sem og öðrum landssvæð-
um. Slæmt tíðarfar og erfiðleikar
í sölu sumra landbúnaðarafurða
hafa valdið bændum búsifjum, og
standa sveitir víða höllum fæti.
Til að sporna við og snúa vörn í
sókn bendir Fjórðungsþing Vest-
firðinga á eftirfarandi atriði, sem
þingið telur aðkallandi að hafi for-
gang þegar leitað er leiða til að
styrkja stöðu Vestfjarða:
Fjórðungsþing Vestfirðinga tel-
ur eitt meginhlutverk stjórnvalda
að búa sjávarútveginum þau skil-
yrði að vel rekin fyrirtæki hafi
trygga atkomu, þannig að þau geti
byggt sig upp á eðlilegan hátt.
Við mótun fiskveiðistefnu, telur
Fjórðungsþingið nauðsynlegt að
tekið verði tillit til staðarkosta og
Vestfirðingar fái að njóta nálægð-
ar sinnar við gjöfug fiskimið.
Fjórðungsþing vekur athygli á
því að fjölmargir möguleikar eru
fyrir hendi í landbúnaði á Vest-
fjörðum. Hefðbundnar búgreinar
munu í fyrirsjáanlegri framtíð
verða meginstoð landbúnaðarins.
Mjólkurskortur er víða á svæðinu
og skilyrði til sauðfjárframleiðslu
óvíða betri, þar sem ekki er um
ofbeit að ræða.
Til viðbótar þessu þarf að huga
rækilega að uppbyggingu nýrra
búgreina og nýtingu hlunninda. í
þessu sambandi vekur þingið m.a.
athygli á eftirfarandi atriðum:
Víða eru miklir möguleikar á
fiskeldi. Refa og loðdýrarækt get-
ur átt mikla framtíð fyrir sér í
tengslum við hin stóru fiskiðjuver.
Á ýmsum svæðum eru góðar að-
stæður til skógræktar og ylrækt-
ar. Efla þarf nytjabúskap, svo sem
æðarvarp og nýtingu á rekaviði.
Samhliða aðgerðum til eflingar
höfuðatvinnugreinanna, sjávarút-
vegs og landbúnaðar telur Fjórð-
ungsþing Vestfirðinga mikilvægt
að renna fleiri stoðum undir at-
vinnuuppbyggingu á svæðinu.
Ljóst er að Vestfirðingar sækja
stóran hluta verslunar og þjón-
ustu til höfuðborgarsvæðisins.
Efla þarf þessar atvinnugreinar á
svæðinu. Það, ásamt uppbyggingu
iðnaðar, myndi skapa mörg ný at-
vinnutækifæri á Vestfjörðum.
Efla þarf menntir, menningu og
félagslega þjónustu á svæðinu og
myndi það verða Vestfirðingum til
farsældar.
Fjórðungsþingið ítrekar fyrri
samþykktir um orkumál, og legg-
ur áherslu á jöfnun orkuverðs
milli landshluta, svo og nauðsyn
þess að ætíð verði kostur á nægri
og ódýrri orku.
Ljóst er að stórbættar samgöng-
ur eru grundvöllurinn að þróun
eðlilegs mannlífs í fjórðungnum. í
samgöngum er um bæði stór og
smá verkefni að ræða sem krefjast
vandaðst undirbúnings, eru kostn-
aðarsöm en skila þjóðarbúinu arði
þegar til lengri tíma er litið.
Fjórðungsþing felur alþingis-
mönnum kjördæmisins og stjórn
FV að kynna ýtarlega fyrir stjórn-
völdum vandamál Vestfirðinga í
þessum efnum, og freista þess að
fá fram viðurkenningu á nauð-
synlegum aðgerðum til viðhalds
og eflingar byggðar á Vestfjörð-
um.