Morgunblaðið - 14.09.1983, Page 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. SEPTEMBER 1983 29
Guðmundur Guðmunds
son - Minningarorð
fundum sem þeim er þessi hópur
átti saman. Og misvel er hægt að
kynnast hverjum og einum. Eirík-
ur var einn þeirra sem ég kynntist
best. Á okkur dæmdist að hafa
nokkra forystu og stýra kvöldvök-
um í þrígang. Ég býst við að aðrir
þátttakendur á námskeiðinu
minnist Eiríks sem ég; ágætur fé-
lagi, snyrtilegur og fágaður í
framkomu, skýrði sitt mál sköru-
lega og skýrt.
Og Eiríkur var einn af þeim
þátttakendum sem náði þeim
árangri að hrinda sinni hugmynd í
framkvæmd. Framleiðslan var
hafin, hafði verið kynnt á Iðnsýn-
ingunni.
Ég veit að ég mæli fyrir munn
allra nemenda á námskeiðinu er
ég þakka Eiríki ánægjuleg kynni
og félagsskap og votta eiginkonu
hans og börnum dýpstu samúð.
Sigurður Grétar Guðmundsson
Hann Eiríkur Kristinsson er dá-
inn og við kveðjum hann hinstu
kveðju í dag. Það er erfitt að átta
sig á því og meðtaka þá staðreynd,
að þessi ötuli og lifsglaði maður
skuli svo skyndilega héðan kvadd-
ur, án nokkurs fyrirvara, á besta
aldri, aðeins 42ja ára gamall. En
alfaðir ræður og kalli hans verður
ekki áfrýjað, við mannanna börn
hljótum að hlíta þeim dómi.
Eiríkur var sonur hjónanna
Helgu Ólafar Sveinsdóttur og
Kristins Ágústs Eirikssonar, sem
lengi starfaði í vélsmiðjunum
Héðni og Landsmiðjunni, f
Reykjavík. Hann ólst upp í for-
eldrahúsum og stundaði
barnaskólanám í höfuðborginni.
Framhaldsnám stundaði hann síð-
an í héraðsskólanum að Núpi í
Dýrafirði og lauk gagnfræðaprófi
þaðan vorið 1957.
Næstu 2 vetur nam hann loft-
skeytafræði hjá Landssima fs-
lands og lauk loftskeytaprófi vorið
1959. Hann stundaði loftskeyta-
störf á farskipum um hríð, en
réðst svo til starfa hjá Eðlisfræði-
stofnun Háskólans þar til aðal-
lífsstarf hans hófst er hann kom
til starfa hjá Flugmálastjórn ís-
lands, við flugumferðarstjórnina í
Reykjavík, hinn 1. nóvember 1963.
Eiríkur kvæntist ungur eftirlif-
andi konu sinni, Önnu M. Axels-
dóttur, sem ætíð stóð með honum í
blíðu og stríðu og reyndist hinn
traustasti lífsförunautur. Þau
eignuðust þrjú myndarleg og
mannvænleg börn, Axel, Helgu og
Eirík, sem enn stunda nám frá
foreldrahúsum. Þau Eiríkur og
Anna bjuggu fyrst í Mjóuhlíð 8,
síðan að Meistaravöllum 35, Vík-
urbakka 24, Rituhólum 8 og síðast
í Garðabæ, að Efstalundi 10.
Eiríkur var frumherji í fallhlíf-
arstökki hér á landi og sá fyreti
sem nam þá íþrótt erlendis og til
kennararéttinda í þeirri grein.
Var það árið 1966, í Bandaríkjun-
um. Eftir heimkomuna kenndi
hann félögum Flugbjörgunar-
sveitarinnar, og fleirum, fallhlíf-
arstökk. Þá var stofnuð sérstök
fallhlífarsveit innan Flugbjörgun-
arsveitarinnar. Er augljóst hve
mikilvægt starf hann vann á þess-
um vettvangi og ómetanlegt að
sérþjálfuð björgunarsveit fallhlíf-
arstökkvara skuli vera til taks og
reiðubúin til hjálpar, er neyð kall-
ar að.
Oft skemmti Eirikur Reykvík-
ingum með þessari glæsilegu
íþrótt, er hann sveif til jarðar á
íþróttavellinum 17. júní, og líka
öðrum landsmönnum i keppni í
fallhlífarstökki, hér á landi og á
Norðurlöndum og jafnan með
ágætum árangri.
Eiríkur var lengi félagi í
Oddfellowhreyfingunni og starf-
aði í stúkunni Þorsteini. Hann bar
mikla virðingu fyrir hugsjónum
þeirra ágætu samtaka og minntist
félaga sinna þar oft með virðingu
og þakklæti.
Hann hafði mikinn áhuga fyrir
félagsmálum og var eftirsóttur til
starfa í skemmtinefndum og
skipulagði slik mál af skörungs-
skap, enda kunni hann vel að
gleðjast með glöðum á góðri
stundu.
Nú síðustu mánuðina varði Ei-
ríkur öllum tómstundum sínum
frá vaktavinnunni til að setja á
laggirnar lítið iðnfyrirtæki, sultu-
gerð úr islenskum rabarbara,
„mömmusultu", í bílskúrnum
heima við íbúðarhúsið. Fram-
ieiðslan kom á markaðinn nú i
sumar og naut strax mikilla vin-
sælda. Öll fjölskyldan stóð sam-
eiginlega að þessari merku fram-
kvæmd, af frábærri samheldni og
dugnaði.
Við starfsbræður Eiríks í Félagi
íslenskra flugumferðarstjóra
þökkum honum samfylgdina síð-
ustu 20 árin og óskum þess að hon-
um megi auðnast óskabyr er hann
svífur áfram til næsta tilveru-
stigs, til aukins þroska og afreka.
Við vottum eiginkonu hans,
börnum þeirra, systrum Eiríks og
öðrum vandamönnum okkar inni-
legustu samúð og hluttekningu.
Valdimar Ólafsson
Þann 8 þ.m. andaðist Guðmund-
ur Guðmundsson, fyrrverandi
starfsmaður Mjólkursamsölunnar,
á Landakotsspítalanum eftir
skamma legu.
Hann var fæddur í Holtahreppi
í Rangárvallasýslu þann 13. janú-
ar árið 1904 og skorti því nokkra
mánuði til að ná áttræðisaldri.
Foreldrar hans voru: Ólína Guð-
mundsdóttir ættuð af Vestfjörð-
um og Guðmundur Einarsson,
smiður, ættaður úr Rangárþingi.
Fystu fjögur æviárin var Guð-
mundur hja móður sinni, en varð
þá að flytjast burt frá henni til
vandalausra, fyrst að Brekkum í
Holtum, en þar dvaldist hann hjá
góðu fólki næstu árin og síðan að
Marteinstungu í sömu sveit og á
þeim bæ fermdist hann. Faðir
Guðmundar var lausamaður á
þessum árum og stundaði smíðar
og aðra þá vinnu er til féll á fyrr-
nefndum bæjum. Foreldrar Guð-
mundar voru ekki gift og ólst
hann því ekki upp með systkinum
sínum, en dvaldist á þremur bæj-
um í sömu sveit á uppvaxtarárum
sínum. Eflaust hafa þessi misblíðu
lífskjör í bernsku haft mikil áhrif
á hinn unga og viðkvæma dreng og
skilið eftir bitrar og óþægilegar
minningar, sem seint hafa máðst
út að fullu.
Guðmundur átti fjögur hálf-
systkini, þrjár systur og einn
bróður. Tvær systranna eru nú
látnar, en eftir lifa Steinunn og
Ágúst, bæði búsett hér í borginni.
Guðmundur hélt jafnan góðu vin-
fengi og sambandi við systkini sín
og heimsótti þau oft enda var
hann frændrækinn og mesta
tryggðatröll og gömlum vinum
gleymdi hann aldrei.
Hann dvaldist fram að tvítugu á
æskustöðvum sínum í Rangár-
þingi en flutti þá burt úr átthög-
unum í atvinnuleit. í nokkrar
vertíðir var hann í Grindavík, en
eftir það fór hann til Reykjavíkur,
þar sem hann stundaði lengst af
almenna verkamannavinnu.
Framan af ævi vann hann við
byggingar og þá aðallega við múr-
verk og flísalagnir, en hann var
lagtækur og vandvirkur í besta
lagi. Hreinlegri mann og meira
snyrtimenni í allri umgengni hef
ég aldrei kynnst. Aldrei mun hann
hafa spurt sjálfan sig hvað langan
tíma tæki að vinna ákveðið verk,
heldur hitt að það væri vel af
hendi leyst. Eftir að hann hætti í
byggingarvinnunni hóf hann störf
hjá Mjólkursamsölunni í Reykja-
vík og starfaði þar meðan heilsa
og kraftar leyfðu eðati rösklega 30
ár. Guðmundur kvæntist aldrei en
kom sér upp vistlegu og smekk-
legu heimili á Ásvallagötu 49 hér í
borg og þar átti hann heima síð-
ustu árin eða í rösk 20 ár.
Þetta er í stuttu máli helstu
æviatriði þessa trygga heimilis-
vinar okkar hjóna, sem alltaf var
kallaður Mundi af vinum og kunn-
ingjum.
Kynni okkar Munda hófust fyrir
rösklega þremur áratugum á
heimili tengdaforeldra minna á
Brávallgötu 50, en þar var hann
tíður gestur. Tengdafaðir minn,
Guðmundur Gíslason, sem einnig
var ættaður úr Holtunum, eins og
Mundi, voru æskufélagar. Mundi
hafði dvalið í nokkur ár í bernsku
hjá foreldrum tengdaföður míns á
Brekkum i Holtum, eins og fyrr
getur. Enda taldi Mundi að þeir
nafnar væru að nokkru leyti upp-
eldisbræður. Mikill kunningsskap-
ur var ætíð milli tengdaforeldra
minna, barna þeirra og Munda.
Tæpast leið sú vika í öll þessi ár,
er ég þekkti til, að Mundi kæmi
ekki í heimsókn á Brávallagötu 50.
Börn hjónanna á Brávallagötunni
uxu úr grasi, fluttust burt og
stofnuðu sín eigin heimili og alltaf
kom Mundi í heimsókn til þeirra
og hélt nánu sambandi við þau.
Þannig höguðu atvikin því að
Mundi varð tíður gestur á heimili
mínu og konu minnar. Hann var
mjög barngóður og fylgdist vel
með þegar nýir einstaklingar inn-
an fjölskyldunnar uxu úr grasi.
Það var jafnan siður hans á jólum,
og af öðrum sérstökum tilefnum,
að gleðja börn vina sinna og kunn-
ingja með einhverjum smágjöfum
og var það vel þegið af hinu unga
fólki. Hann var ætíð glaður og
reifur þegar hann kom í heimsókn
og kunni frá mörgu að segja.
Mundi hafði mikið yndi af góðri
tónlist og fögrum söng, en fullyrða
má að ekkert tónskáld hafi staðið
hjarta hans nær en J.C. Bach. Ég
held að hans bestu unaðsstundir
hafi verið að hlusta á verk þessa
mikla meistara tónlistarinnar.
Ég minnist þess nú þegar Mundi
kom í síðasta skiptið í heimsókn
til okkar hjónanna á Bræðraborg-
arstíg 26 á fyrsta laugardegi í ág-
ústmánuði sl. Það var einn af
þessum drungalegu rigningardög-
um, sem hafa verið svo margir á
þessu sumri. Þeirri venju hafði
Mundi haldið í allri búskapartíð
okkar hjóna að koma vikulega í
heimsókn, spjalla við okkur og
þiggja kaffisopa. Á þessum ág-
ústdegi ræddi ég við hann litla
stund og komst að raun um að
honum hafði hrakað mjög síðustu
vikurnar og auðsætt var að hverju
stefndi. Konan mín var eitthvað
að sýsla við bústörf og mátti ekki
vera að því að sinna honum strax
með kaffisopann. Innan stundar
var hann horfinn út um dyrnar án
þess að kveðja eða drekka úr
kaffibollanum sínum eins og venja
hans var. Ég horfði á eftir honum
niður götuna, þar sem hann hvarf
inn í mistrið og þokuna á þessum
drungalega ágústdegi. Á þeirri
stundu var því eins og hvíslað að
mér að þetta væri okkar síðasti
fundur.
Kveðjuathöfn um hann fer fram
frá Dómkirkjunni í dag, miðviku-
daginn 14. september kl. 13.30, en
hann verður jarðaður í Marteins-
tungu í Holtum samkvæmt eigin
ósk. Hringferð Munda í þessu lífi
er þar með lokið. Á vordegi fyrir
66 árum var hann fremdur í þess-
ari sömu kirkju, en nú er Holta-
drengurinn aftur kominn heim í
sveitina sína.
Blessuð sé minning mins gamla
vinar. Fari hann í friði.
Klemenz Jónsson
Agúst G. Jónsson
Blönduósi - Minning
Fteddur 27. september 1901.
Dáinn 21. júlí 1983.
Laugardaginn 30. júlí sl. fór
fram útför móðurbróður mins Ág-
ústs G. Jónssonar á Blönduósi, en
hann lést í Landspítalanum þann
21. júlí eftir mjög stutta legu.
Ágúst var fæddur að Breiðabóli
í Skálavík í Hólshreppi þ. 27. sept-
ember árið 1901. Foreldrar hans
voru þau Elísabet Guðmundsdótt-
ir og Jón Jónsson bóndi þar. Hann
var næst elstur af 6 systkinum,
sem komust til fullorðinsára, tvær
hálfsystur hans eru á lífi, þær
Lína Dalrós Gísladóttir í Bolung-
arvík og Halldóra Gísladóttir á
Sleggjulæk í Borgarfirði. Ágúst
fluttist mjög ungur með móður
sinni að Tröð í Bolungarvík, en
eftir 8 ára aldur ólst hann upp að
Hamri í Nauteyrarhreppi til 19
ára aldurs, en þá fluttist hann
norður í Húnavatnssýslu og var
þar til æviloka, fyrst að Tinum, en
svo í 10 ár á Stóru Giljá hjá þeim
merku bræðrum Sigurði og Jó-
hannesi, sem hann dáði mjög alla
tíð fyrir myndarskap og dugnað. Á
meðan Ágúst var á Hamri stund-
aði hann sjóróðra á vetrarvertíð-
um frá Bolungarvík bæði á ára-
bátum og vélbátum, eins reri hann
nokkrar vetrarvertíðir frá Suður-
nesjum eftir að hann kom að
Giljá. Búskapurinn átti hug hans
allan, og var hann ákveðinn í því
að verða bóndi. Sem vinnumaður á
Giljá hafði hann komið sér upp
200 fjár og verður það að teljast
einsdæmi, en ekki fékk Ágúst
frændi minn neina jörð sem hon-
um leist á til ábúðar, og árið 1928,
þegar hann var 27 ára gamall,
seldi hann mikið af fé sínu, flutt-
ist til Blönduóss og gerðist bifreið-
arstjóri. Hann stundaði þá at-
vinnu til dauðadags, í samfellt 55
ár.
Þann 12. júní 1937 kvæntist Ág-
úst eftirlifandi konu sinni, Mar-
gréti Jónsdóttur. Fósturforeldrar
hennar voru Kristín Sigurðardótt-
ir og Jakob Karlsson stórbóndi að
Lundi á Akureyri. Börn þeirra
Margrétar og Ágústs eru Kristín,
gift Vali Snorrasyni rafvirkja á
Blönduósi og eiga þau fjögur börn;
Jakob, tæknifulltrúi á loftskeyta-
stöðinni í Gufunesi, kvæntur Auði
Franklín, en þau eiga tvö börn, og
Sigurður, rafveitustjóri á Sauðár-
króki, kvæntur Önnu Rósu Skarp-
héðinsdóttur, þau eiga þrjú börn.
Eins og getið er hér að framan
stundaði Ágúst akstur bifreiða í
55 ár, framan af eingöngu fólks-
flutninga.
Ég efa það stórlega að nokkur
kynslóð eigi eftir að lifa þær
tæknibreytingar, sem aldamóta-
mennirnir, sem óðum eru að
hverfa af sjónarsviðinu, lifðu. Ág-
úst Jónsson var t.d. annar af
tveimur mönnum sem fyrst kom-
ust á bíl yfir Holtavörðuheiði,
hinn var Jónatan Þorsteinsson,
kaupmaður í Reykjavík. Ágúst
stundaði um árabil fólksflutninga
frá Akureyri til Borgarness, en
þaðan voru farþegar sjóleiðis
fluttir til og frá Reykjavík. Þær
ferðir voru ekki alltaf dans á rós-
um það sagði Ágúst mér sjálfur,
farartækin voru mjög léleg, veg-
irnir troðningar sem ætlaðir voru
hestvögnum en ekki bifreiðum.
Saga Ágústs Jónssonar bifreiðar-
stjóra á Blönduósi verður ekki
rakin hér í þessari minningarræðu
heldur stiklað á því helsta, hann
var með áætlunarferðir milli
Skagastrandar og Blönudóss um
árabil, var bifreiðarstjóri í öllum
sjúkraflutningum fyrir Pál Kolka
í mörg ár, sá um farþegaflutninga
og afgreiðslu fyrir Flugfélag fs-
lands á meðan flugvöllurinn var á
Akri, en siðustu árin sá hann um
olíudreifingu í Húnavatnssýslu og
til nærliggjandi byggðarlaga og
var umboðsmaður Skeljungs á
Blönduósi til dauðadags. Þó það
hafi ekki legið fyrir honum, að
verða búandi bóndi á jörð, þá losn-
aði hann aldrei við þann brenn-
andi áhuga að hugsa um búfénað,
hann var alla tíð með kindur á
Blönduósi á Einarsnesi og á tíma-
bili komst hann aftur upp í það að
eignast 200 fjár, hann stundaði
sinn búskap fyrir utan vinnutíma,
eins og hann orðaði það, þó svo að
venjulegur vinnutími hafi oft á
tíðum verið fram undir miðnætti.
Ágúst var einn af stofnendum
vörubílstjórafélagsins Neista og
heiðursfélagi þess. Hann átti sæti
í hreppsnefnd í 8 ár. Var umsjón-
armaður samkomuhússins á
Blönduósi um árabil, og sá á fyrri
árum um út- og uppskipun á vör-
um á Blönduósi, þegar flytja
þurfti þær á smábátum að og frá
landi áður en hafnarinnar naut
við.
Ég kynntist fyrst Ágústi frænda
mínum árið 1948, en þá var ég
unglingur og vann við rafmagn á
Skagaströnd, þá var heimili þeirra
Margrétar og Ágústs mitt annað
heimili um helgar þær voru ófáar
ferðirnar sem Ágúst fór með mig
út á Skagaströnd seint á sunnu-
dagskvöldum, og var það ekki talið
eftir. Það fór eins fyrir mér og
öðrum Bolvíkingum sem ræddu
við Ágúst um ættir og uppruna
manna, að maður fór fróðari frá
honum en maður kom. Ef hann
vissi að stúlkur frá Bolungarvík
voru á húsmæðraskólanum á
Blönduósi bauð hann þeim heim,
og spurði þær spjörunum úr um
þeirra uppruna, en oft var minna
um svör frá þeim, nema hvað for-
eldra snerti og afa og ömmu, þær
fóru svo sannarlega fróðari til
baka.
í þessum fáu minningarorðum
um Ágúst Jónsson á Blönduósi
hefur aðeins verið stiklað á stóru
um störf hans meðan hann lifði.
Brautryðjandastafi hans í fólks-
flutningum um Húnavatnssýslu
og Norðurland verður ekki gerð
nánari skil hér, en það er stór
þáttur út af fyrir sig, sem má ekki
falla í gleymskunnar dá.
Ágúst var gæfumaður í lífinu.
Margrét kona hans reyndist hon-
um traustur förunautur, samstaða
barnanna og fjölskyldna þeirra
við foreldra sína hefur verið til
fyrirmyndar alla tíð. Með Ágústi
Jónssyni er fallinn frá einn af
þeim mönnum á Blönduósi sem
sett svip á bæinn með sinni sér-
stöku, prúðmannlegu framkomu,
sem einkenndist af hógværð og til-
litssemi við sína samborgara.
Við hjónin vottum þér, Margrét
mín, börnum þínum, tengdabörn-
um og barnabörnum innilegar
samúðarkveðjur.
Jóhann Líndal Jóhannsson,
Njarövík.