Morgunblaðið - 06.03.1984, Blaðsíða 28

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. MARS 1984
Anna Matthías-
dóttir —
Fædd 24. ágúst 1905
Dáin 21. febrúar 1984
Látin er, eftir þunga legu, kær
vinkona. Hún var fædd í Grímsey,
dóttir heiðurshjónanna sr.
Matthíasar Eggertssonar sókn-
arprests og eiginkonu hans Guð-
nýjar Guðmundsdóttur. Anna var
ein margra barna þeirra, og eru
nú aðeins á lífi af þeim stóra
systkinahópi systurnar Agnes og
Rannveig. Sr. Matthías, faðir
þeirra systra, var bróðursonur
þjóðskáldsins okkar sr. Matthías-
ar Jochumssonar.
Anna var vel gerð og vönduð
kona og yndisþokki og fáguð fram-
koma voru hennar meðfæddu eig-
inleikar. f æsku hafði Anna slæma
heilsu og fram eftir aldri, en kynni
hennar af Jónasi Kristjánssyni
lækni, stofnanda heilsuhælis
NLFÍ í Hveragerði og ritum Are
Waerlands varð til þess, að hún
breytti mataræði sínu og komst til
svo góðrar heilsu, að varla féll
dagur úr vinnu i fjöldamörg ár.
Nokkur ár starfaði Anna í
gömlu loftskeytastöðinni, sem þá
var staðsett á Melunum, en vann
síðar í Landssímahúsinu, iengst af
við skeytaafgreiðslu, þar til hún
lét af störfum sakir aldurs. Af litl-
um efnum og með því að láta á
móti sér ýmislegt, sem í dag er
talið nauðsynlegt og sjálfsagt,
auðnaðist Önnu að kaupa sér litla
íbúð við Birkimel í Byggingar-
samvinnufélagi símamanna, þar
sem hún bjó lengst af.
Áður bjó Anna með foreldrum
sínum á Freyjugötu. Seinna flutt-
ist Rannveig systir hennar ásamt
dóttur sinni nýfæddri, Hjördisi, til
þeirra. Síðan fluttist fjölskyldan á
heimili Önnu að Birkimel. Þar lét-
ust foreldrarnir í hárri elli, eftir
að hafa notið mikillar umönnunar,
hjúkrunar og ástúðar dætra sinna.
Einnig naut veikur bróðir þeirra
systra umhyggju og urpönnun,
þeirra undir það síðasta. Seinna
bættist Rannveig Ásta, dóttir
Hjördísar, í fjölskylduna. Síðar
fluttist fjölskyldan á Kapla-
skjólsveg 65. Þessari litlu fjöl-
skyldu reyndist Anna sem besta
móðir.
Þrátt fyrir að hún væri útivinn-
andi alla tíð og ekki síður heima-
vinnandi gaf Anna sér tíma til að
stunda félagsstörf, því áhugamál
hennar voru margvísleg. Lista-
kokkur var hún. Margan góðan
málsverðinn úr náttúrulegu fæði
fengum við vinkonur hennar hjá
henni í Munaðarnesi fyrir 11 ár-
um, er við vorum þar hvítasunnu-
vikuna í dýrðlegu en köldu veðri í
húsi símamanna í boði Önnu. Hún
var fjarskalega listræn. Það ber
hið fagra heimili hennar vott um,
þ.á m. sófasett, sem hún lét smiða
og yfirdekkja og skreytti með
ísaumi, þar sem hún hafði ekki
efni á að kaupa slíka gripi. Er hún
seldi íbúð sína á Birkimel var hún
svo falleg og nýtízkuleg, að við
undruðumst yfir, að hún skyldi
einfaldlega tima að selja hana.
Er hún bjó á Birkimel var hún
frumkvöðull að því að breyta garði
blokkarinnar í unaðsfagran reit
með hjálp sambýlisfólks. Af sama
dugnaði úmbreytti Anna garðin-
um á Kaplaskjólsvegi 61—65 að
hluta með hjálp íbúanna þar.
Þekking hennar á grænmeti,
gróðri og jurtum var víðtæk. Hún
var líka góð tungumálamann-
eskja.
Anna var frá byrjun félagi í
Náttúruiækningafélagi íslands og
var í nokkur ár formaður NLFR
og önnur ár ritari. Vann hún því
félagi mikið og vel og fór í margar
ferðir á vegum þess, s.s. að tína
fjallagrös og margt fleira.
Þá voru andans mál líklega
mesta áhugamál önnu, og vann
hún lengi fyrir Guðspekifélag fs-
lands á bösurum þess og var í öðr-
um andlegum félögum og víðlesin í
andans málefnum. Örugg trúar-
vissa og traust á guðlegri hand-
leiðslu, ásamt djúpum skilningi
andlegra verðmæta, brást henni
Minning
aldrei. Hennar mun verða sárt
saknað en heimkoman verða henni
góð. Þar verður henni vel fagnað.
Við teljum að lokum, að það væri
Önnu mjög að skapi að flytja
læknum og hjúkrunarfólki Landa-
kotsspítala kærar þakkir hennar
fyrir frábæra umönnun í löngum
veikindum, þar sem hún minntist
oft á, hve gott það væri við sig. Við
undirritaðar vinkonur hennar
þökkum henni allar samveru-
stundir, sem við nutum ávallt svo
vel með henni og þökkum henni
trygga vináttu í fjölda ára. Við
kveðjum hana að síðustu með
skáldskap frænda hennar sr.
Matthíasar Jochumssonar:
Nú frjáls hjá Guði gleðst þín önd
í góðri höfn á friðarströnd.
Það gleður þá, sem gladdir þú,
að gleðin eilíf skín þér nú.
Eftirlifandi systrum svo og öðr-
um ættingjum vottum við dýpstu
samúð.
Ingibjörg og Elín
Þú hafftir fagnað meó póudi pösun
og grátið hvert blóm sem dó.
Og þér hafdi lærst að hlusU uns hjarta
í hverjum steini nló.
Og hvernig sem syrti í sálu þinni
lék sumarió öll sín Ijóó
og þér fannst voríó þitt vera svo fagurt
og veröldin Ijúf og góó.
(T.G.)
Sú unaðslega vorbirta sem fram
kemur í þessum fögru ljóðlínum
skáldsins við „Fljótið helga“ kom í
hug minn við andlát elskulegrar
frænku minnar, Önnu Matthías-
dóttur frá Grímsey.
Anna var fædd í Grímsey 24.
ágúst 1905. Foreldrar hennar voru
hjónin Matthías Eggertsson Joch-
umssonar frá Skógum í Þorska-
firði og Guðný Guðmundsdóttir
frá Svertingsstöðum í Eyjafirði.
Þau höfðu flutt þangað nokkrum
árum fyrir aldamót frá Helgastöð-
um í Reykjadal og gerðust nú út-
verðir íslenskrar byggðar á eyj-
unni norður við heimskautsbaug.
í stórum systkinahópi ólst Anna
þar upp í einangrun þeirri sem
lega eyjarinnar skóp. En mitt í
þeirri einangrun átti unga stúlkan
sér víðfeðman heim innri fegurð-
ar, sem benti henni á leið til vax-
andi þroska og fullkomnunar.
Árið 1924 fer hún í Kennara-
skólann. Á þeim vettvangi hefur
hún talið sig geta fundið sjálfa sig
í starfi sem leiðbeinandi. Þar var
þá skólastjóri hinn kunni mennta-
frömuður sr. Magnús Helgason
sem hún virti mjög og dáði síðan
alla ævi.
Anna hafði mikla námshæfi-
leika og samviskusemin var frá-
bær. Og þegar hún hóf starfið að
námi loknu, setti hún markið hátt,
brýndi fyrir nemendum ástundun
og hlýðni með velvild, festu og
virðuleik.
Svo var nú fyrir að þakka að
hún réðst fyrst til foreldra minna
heimiliskennari að Laugarási í
Biskupstungum og nutum við
systkinin kennslu hennar þar vet-
urinn 1928—29. Það varð okkur sú
undirstaða, sem síðan ekki hefur
brugðist.
En kennslustörf hennar urðu
þvi miður skemmri en skyldi. Var
við heimiliskennslu annan vetur
til og síðan ekki meir. Henni mun
hafa fundist að í starfinu risi hún
ekki undir þeim kröfum sem hún
gerði til sjálfrar sín.
Fundum okkar hefur fremur
sjaldan borið saman hin síðari ár.
En vel ber ég í minni þegar hún
kom til min í heimsókn eitt sinn á
afmælisdegi mínum á regnþung-
um sumardegi í júlí. Þá urðu mér
minnisstæð orð hennar er hún
sagðist eyja fegurðina gegnum
endalausan þokugrámann sem yf-
ir öllu grúfði. Og myndin þar sem
hún situr á meðal blómanna er
enn á veggnum í stofunni minni til
vitnis um þau fleygu orð.
En nú er Anna frænka mín
horfin okkur sjónum, komin yfir
landamærin, inn í þá fögru veröld
sem hún ávallt eygði gegnum
þokugráma þessa jarðlífs. Ég átti
því láni að fagna að koma til
hennar og ræða við hana í einrúmi
nokkru áður en öllu var lokið. Það
varð mér hamingjustund sem
minningin geymir. Talið snerist
ekki um dauðann og lífsins hinstu
rök. Heldur um ýmis atvik geng-
innar ævi og að missa ekki sjónar
á því mikilvægasta, heiðríkju hug-
ans, að halda velli í stormviðrum
harðrar lífsbaráttu.
Ég vil að lokum þakka Önnu
frænku minni, fyrir ævistarfið.
Hún átti þann fágæta innri styrk
sem veitir hrelldum og sorgmædd-
um hugfró og svölun í stríði. Hún
var eins og ljós í myrkum heimi
sem vísaði veginn upp á tindinn á
fjallinu hvíta.
Sig. Sigurmundsson.
Frænka skrifar frænku er dvelur í
fjarlægu landi, um þriðju frænkuna,
Önnu Matthíasdóttur.
„Anna litla er hér í vetur sem
nemi í Kennaraskólanum. Hún er
reyndar vaxin úr grasi þótt ég
kalli hana litla. Hún er há og
spengileg. Ég man ekki hvort þú
hefur séð hana svo ég ætla ögn að
lýsa henni frá mínu sjónarmiði.
Hún er mjög fríð og svo fínleg að
mér dettur ósjálfrátt í hug stórt
og fagurt blóm sem muni fölna ef
næðir um það eða slitna upp í
stormi. Ef ég má segja nokkuð um
þetta, þá finnst mér að guð ætti að
loa henni að deyja áður en hún
lendir úti í hrakviðrum lífsins og
ölduróti, annars veit ég ekki hvert
hún kann að skolast, litli ljúfi eng-
ilinn."
Frænkan vissi þá ekki hvílíkur
styrkur og blessun bjó í þessu föla
blómi, því Anna átti við mikið
heilsuleysi að stríða alla sína
æsku.
Anna var 15 ára er hana bar
fyrst fyrir augu mér, en ég var
átta ára fávís stelpuhnokki sem
starði með ást og aðdáun á svo
yndislega frænku. Þessi mynd er
bundin grænni þúfu á bakka bæj-
arlæksins, en á næstu þúfu sat
Elín Matthíasdóttir Jochumsson-
ar. Þær ræddust við. Það brá fyrir
hvítum höndum, æskubjörtum
andlitum, litum á kjólum, bláum
himni yfir grænum dal milli lágra
heiða. Þær voru að heimsækja for-
eldra mína er þá bjuggu að
Breiðumýri í Reykjadal, S-Þing-
eyjarsýslu.
Síðan lágu leiðir okkar Önnu
saman að Laugarási í Biskups-
tungum er hún kenndi okkur
systkinunum. Af þeirri samveru
nutum við mikils því Önnu var
lagið að kveikja bjarta glóð lífsins
og auka fólki burðarþol á þung-
bærum stundum.
Eftir þetta kom hún síðan til
smásumardvalar, fór með á hest-
bak, lærði ögn að þekkja það sem í
því felst. Hún unni dýrum en hafði
ekki tækifæri til að kynnast þeim
mikið.
Afi okkar var á heimilinu, þá á
níræðisaldri. Milli önnu og hans
var gagnkvæm virðing og að ég
held mikið dálæti frá hans hálfu.
Hann var alinn upp við mikla
sparsemi, en Önnu gaf hann mikið
fé þegar hún fór og sýndi það hug
hans til hennar.
Anna kenndi í tvo vetur og var
Hjónaminning:
Vigdís Thoraren-
sen Lawrence Austin
Þau eru bæði dáin Dísa og
Larry. Það er ótrúlegt, því þau
voru á fótum til síðasta dags. Þau
voru hamingjusöm hjón og voru
það samrýnd að þau fóru hvorki
eitt né neitt nema saman, stund-
um með hús og bát með sér, því
þau voru mikið fyrir að veiða. Þau
áttu fallegt hús og þar var garður
í kring sem þau ræktuðu græn-
meti í. Hann var hennar stoð og
stytta, en hann féll á undan henni,
10 mánuðum á undan. Hann fékk
hægt andlát, sofnaði í stólnum,
meðan hún var að taka til meðalið
hans, sem hann átti þá að fá. Það
hefur erfitt fyrir hana sem var svo
tilfinningarík, að standa í þessum
sporum. Það var slæmt að þessi
ástvinur, sem hún hitti að lokum
og unni mest, skyldi fara á undan
henni. Hann var góður börnum
hennar, það sáum við og heyrðum
þegar við heimsóttum þau.
Við heimsóttum þau ekki
ósjaldan hér heima og við skrifuð-
umst á og fylgdumst þannig með.
Hún spurði hvort við værum ekki
að safna fyrir farinu, því þau
hlakkaði til að fá okkur í heim-
sókn.
Við gleymum ekki hvað honum
var sérstaklega umhugað, eins og
henni, að okkur liði vel þann tíma
sem við vorum hjá þeim og hann
sýndi okkur ýmsa staði sem við
hefðum annars ekki séð.
Við minnumst þeirra nú með
þakklæti í hjarta og erum ekki í
vafa um að þau hafi hitt hvort
annað aftur.
það skaði að ekki varð lengur.
Vann síðan á Loftskeytastöðinni
og svo á Landsímastöðinni þar til
hún hætti að vinna úti og hefir
síðan búið með yngri systur sinni,
Rannveigu, dóttur hennar og dótt-
urdóttur og ætíð verið þeim sem
besta móðir og ráðgjafi.
Hún starfaði mikið og hafði
mikinn áhuga fyrir Náttúru-
lækningafélagi tslands. Var um
skeið formaður þess. Guðspekifé-
lagið studdi hún með ráðum og
dáð, sótti fundi og sumarskóla
meðan hún gat og vann muni á
basarinn. Með undirritaða 13 ára
fór hún á fund í húsi þess félags og
hefi ég búið að því síðan.
Anna var heil og góð í öllum
athöfnum sínum, gat þó verið
hvöss og föst fyrir ef henni líkaði
ekki, reyndi þá að færa til betri
vegar. Ætíð viturlega miskunn-
söm.
Foreldra sína stundaði hún síð-
ustu 10 árin sem þau lifðu við
mikla vanheilsu. Má nærri geta að
þá reyndi á þrek hennar allt en
hún steig auðug og ástuðleg úr
þeirri vökureynslu. Margir leituðu
til hennar með vandamál sín, hún
kunni að vekja trú og um leið að
létta fólki göngu á veginum.
Anna unni jörðinni okkar og ein
skærasta gleði hennar var að
fegra hana og hlúa að henni.
Varfærin og hlý gróðursetti hún
jurtir hvar sem hún kom því við
og gerðist félagi þeirra, sá um
þarfir þeirra svo þær báru fegurð
og yndi til fulls.
Hún var mikil trúkona, fölskva-
laus Kristsdýrkandi sem unni líf-
inu. Ég sem þetta skrifa er ákaf-
lega þakklát fyrir að hafa átt vel-
vild og félagsskap svo göfugrar og
tiginnar veru.
En nú er Anna farin frá okkur.
Ætli hún hafi ekki verið gestur
frá sólskinslöndum andlegri
heima. Aftur horfin inn í sólskin-
ið.
Systkinum hennar, ættmennum
öllum og þeim sem syrgja hana
votta ég samúð mína. Minningin
og áhrifin lifa.
Ástríður Sigurmundsdóttir
Larry hét fullu nafni Lawrence
A. Austin, fæddur í Bandaríkjun-
um 23. júlí 1926. D. 21. apríl 1983.
Hún hét Vigdís Thorarensen
Jónsdóttir, fædd á Gjögri í
Strandasýslu 12. júní 1927. D. 15.
febr. 1984. Þau giftu sig 8. des.
1972.
Larry var í ameríska hernum og
vann á Keflavíkurflugvelli og áttu
þau heimili þar um nokkurt skeið
en fluttu 1977 til Pensacola í
Florida. Hann hætti í hernum 30.
maí 1980, en vann áfram fyrir her-
inn til síðasta dags.
Við minnumst þess að Dísa ka.ll-
aði okkur frænkur sínar, þótt eng-
inn okkar vissi að við værum það.
Hún átti auðvelt með að slá á létta
strengi og koma fólki til að brosa
og hún sagði í léttum tón að það
færi ekki hjá því að við værum
skyldar þar sem við værum allar
ættaðar úr Strandasýslu. Önnur
okkar var reyndar fædd og uppal-
in í sýslunni og seinna kom í Ijós
að hin var af Pálsætt eins og Dísa.
Dísa var gift áður og átti fjögur
börn. Tvö yngstu börnin fóru með
henni út, en elsta barnið er búsett
í Keflavík. Næstelsta dóttir gift
Bandaríkjamanni, þau eru búsett
á Long Beach, Mississippi.
Nú er næstyngsta barnið (yngri
dóttirin) farin að búa í Florida, en
sonurinn var eftir í heimahúsum.
Við óskum þess af alhug að hann
hafi þann kraft og þá guðstrú að
hann geti staðið af sér þann storm
sem yfir hann gekk, og að hann
haldi sér fast I stýrið og sleppi því
ekki, því storminn lægir fyrr eða
síðar. Og hann gerir það, hann
3tendur af sér þennan brotsjó, því
hann veit að systur hans eru
þarna og vinirnir líka.
Lífið heldur áfram og við sem
stöndum eftir getum aðeins beðið
Guð að varðveita þá sem farnir
eru á undan.
Við vottum börnunum, Jóni
Olgeiri í Garði, Þórdísi, Hafdísi og
Níels, einnig systkinum Dísu og
aldraðri móður Larrys sem býr nú
í Kaliforníu, okkar dýpstu samúð.
Pálína og Stefanía