Morgunblaðið - 04.01.1985, Blaðsíða 23

Minning.
MORGUNBLAÐIÐ, FÓSTUDAGUR 4. JANÚAR 1985
23 -
Steinn Kristjánsson
frá Siglufirði
í dag verður til moldar borinn
Steinn Kristjánsson fyrrv. starfs-
maður á Skattstofunni í Reykja-
vík. Hann andaðist þann 27. des-
ember sl. eftir alllanga vanheilsu.
Þegar ég frétti andlát þessa vin-
ar míns sóttu að mér svipmyndir
minninganna. Örfáar þeirra festi
ég hér á blað, er það kveðja mín til
góðs drengs og gamals vinar á út-
farardegi hans.
Við áttum báðir því láni að
fagna að alast upp í Siglufirði á
öndverðri 20. öld. Okkur fannst
Siglufjörður vera sérstakur heim-
ur — girtur snarbröttum tignar-
legum fjöllum. Við fundum til ör-
yggis í þessum heimi, því „fólkið
þar var frjálst og hraust, falslaust
viðmót þess og ástin traust. Glað-
værð og gamansemi var að okkar
mati ríkjandi á þessum árum, svo
maður tali nú ekki um góðvildina
sem við „eyrarguttarnir" urðum
svo varir við á uppvaxtarárum
okkar.
Við kunnum vel þeirri breytingu
þegar litli bærinn okkar breyttist
á sumrin í stórborg á íslenskan
mælikvarða og höguðum okkur
eftir því.
Steinn Kristjánsson fæddist 24.
janúar árið 1916. Foreldrar hans
voru hjónin Rósa Einarsdóttir
ættuð frá Tungu í Stíflu í Fljótum
og Kristján Kristjánsson ættaður
frá Hamri í Fljótum. Þau voru
bæði vel gefin, hann góður hag-
yrðingur og e.t.v. hún líka þó hún
flíkaði því ekki. Þau voru sílesandi
og höfðu snjalla frásagnargáfu.
Það voru ekki bækur af verri end-
anum, sem þau völdu til lestrar.
Oft ræddu þau við okkur strákana
um það er þau höfðu verið að lesa.
Þau útskýrðu allt á svo myndræn-
an hátt, að eftir var munað. Þau
umgengust okkur eins og við vær-
um fullorðnir menn. Þau bjuggu
lengst af við Hvanneyrarbrautina
í Siglufirði í snotru timburhúsi —
þangað lá oft leið mín og annarra
vina þess manns, sem hér er
minnst. Þegar ég lít nú til baka er
mér efst í huga hve vel við héldum
hópinn nokkrir Siglufjarðarpiltar.
í dag væri það kallað klíka, en
þetta orð var þá ekki í tízku — við
vorum allir skátar og nutum þess.
Steinn var oft driffjöðrin í leik
okkar og starfi. Næsti nágranni
heimilis Kristjáns og Rósu var
Hannes Guðmundsson nú sendi-
fulltrúi í Utanríkisráðuneytinu.
Við koraum oft heim til þeirra að
sækja Stein er við vorum að leggja
af stað í útilegu í Hólsdal eða i
fjallaferð.
í slíkar ferðir slógust oft með
okkur Björgvin Bjarnason, núver-
andi bæjarfógeti á Akranesi, og
Þorsteinn Hannesson óperusöngv-
ari, góðir leikfélagar og vinir. Við
vorum aldrei aðgerðalausir i frí-
timum okkar, þurftum aldrei að
drepa tímann.
Við byrjuðum snemma að „taka
upp sand“ eins og það var kallað
norðan flóðgarösins í Siglufirði og
seldum tunnu á tuttugu og fimm-
aura. Tólf ára gamlir veltum við
tómum tunnum og fengum fé
fyrir. Við vorum allir, þó ungir
værum, klárir á þvi eins og sagt
er, að án vinnu fær enginn pening.
í framhaldi af því sem ég hefi sagt
um Rósu og Kristján vil ég geta
þess, að þau voru allmörgum sigl-
firskum börnum og unglingum
innanhandar þá við undirbjuggum
álfadans og brennu á þrettándan-
um. Undirbúningur byrjaði i nóv-
ember. Aðflutningar efnis í brenn-
una voru vel skipulagðir af okkur,
en gerð búninga, grímur, skegg,
kórónur og kyrtlar, var undir yfir-
stjórn Rósu og Kristjáns. Daglega
í desember þurftum við að ræða
málin á heimili þeirra.
Þetta voru dýrðlegir dagar og
þegar ég hugsa til þessara Siglu-
fjarðarára, minnist ég eftirfar-
andi ljóðlina Jóhannesar úr Kötl-
um úr kvæði hans „Heim“:
„Þú mitt æskulífsóðal
gamli afskekkti reitur.
Enn ég finn það svo feginn
hvað þinn faðmur er heitur."
Eins og fyrr segir fæddist
Steinn Kristjánsson 24. janúar
1916 í Siglufirði. Hann ólst upp
hjá foreldrum sínum og naut hann
þar kærleiks þeirra og tilsagnar.
Ekki gafst honum tækifæri til
langskólanáms, en eftir að hafa
lokið námi í Siglufjarðarskólunum
með prýði innritaðist hann í
Verzlunarskólann árið 1933 og
lauk þaðan prófi með ágætum vor-
ið 1936. Hóf hann þá skrifstofu-
störf í Reykjavík, en síðustu árin,
sem hann hafði óskerta starfs-
Hollenskt gull
tV agt nineen, 27. desember.
I GRONINGEN-FYLKI liggja
helstu gasauðlindir Hollend-
inga. Fyrir stuttu héldu yfir-
völd hér upp á að fyrir 25 árum
var fyrsta gasauðlindin tekin í
vinnslu.
Þessi gasauðlind liggur undir
borginni Groningen í sam-
nefndu fylki. Það var gert ráð
fyrir því þegar mælingar voru
fyrst gerðar fyrir 25 árum að
heildarmagnið sem þar yrði
unnt að vinna væri um 60 millj-
ón rúmmetrar af svokölluðu
náttúrugasi. Núverandi mæl-
ingar sýna aftur á móti að þar
eru í að minnsta kosti um
2.425.000 rúmmetrar. Af þess-
um 2.425.000 rúmmetrum hefur
nú þegar verið dælt upp um
1.000.000 rúmmetrum. Síðan
1973, þegar fyrstu alvarlegu
erfiðleikarnir komu upp á olíu-
markaðinum, hefur það verið
stefna stjórnvalda hér að reyna
að draga úr notkun Scochteren
en svo heitir þessi gasauðlind.
Ætlunin er að láta gasið duga
lengur en fyrstu áætlanir gerðu
ráð fyrir og m.a. þess vegna
hefur nokkrum raforkuverum
hér verið breytt síðustu árin
þannig að þau vinna straum
með kolakyndingu í stað gass.
Gasið undir Groningen er í
mjög gleypum (holóttum) jarð-
vegi og er þar undir töluverðum
þrýstingi. Þegar gasinu er dælt
upp hefur jarðvegurinn til-
hneigingu til að þjappa sér
saman og það með þeim
árangri að yfirborð hans lækk-
ar. Nú hefur verið sýnt fram á
að um 2050 muni yfirborð jarð-
vegsins þar sem Slochteren er,
verða siginn um allt að 70
sentimetrum. Þar sem borgin
Groningen stendur á þessu
svæði mun hún einnig síga.
Þetta þýðir að NAM sem er
samvinnufyrirtæki um vinnslu
þessarar auðlindar í eigu Shell,
Esso og hollenskra yfirvalda
mun verða að endurskoða þær
upphæðir sem íbúum og eig-
endum þeirra bygginga verður
greitt sem verða fyrir skaða af
völdum vinnslunnar. Sennilega
verður það lítið vandamál þar
sem tekjurnar af Slochteren
hingað til eru um 115.000 millj-
ónir flórína.
E.H.K.
krafta, vann hann hjá Skattstofu
Reykjavíkur.
A nemendamóti Verzlunarskóla
íslands kynntist Steinn ungri
verzlunarskólastúlku, Halldóru
Jónsdóttur frá Hólmavík. Þau
felldu hugi saman og gengu i
hjónaband árið 1944.
Halldóra var dóttir hjónanna
Jóns Halldórs Jónssonar frá
Tröllatungu og Matthildar
Björnsdóttur frá Smáhömrum í
Steingrímsfirði. Það sýndi sig
strax á fyrstu hjúskaparárum
þeirra að Steinn hafði fengið sér
við hlið einstakan kvenkost. Þess
má hér geta, að fljótlega eftir að
þau stofnuðu heimili tók Halldóra
aldraöan tengdaföður sinn, sem þá
var orðinn ekkjumaður, á heimili
þeirra og dvaldi hann þar um all
langt skeiö eða þar til hann fór á
elliheimili.
Börn þeirra Halldóru og Steins
eru fjögur: Matthildur, hagfræð-
ingur, búsett í Edinborg í Skot-
landi, gift Alan Seatter hagfræð-
ingi; Kristján, læknir í Reykjavík,
kvæntur Sesselju Snævarr kenn-
ara; Rósa, artterapist, búsett í
Reykjavík, maki Agnar Kristins-
son, kennari; Jón Þrándur, búsett-
ur í Reykjavík, stundar nám í
læknisfræði, maki hans er Ingi-
björg Skúladóttir Norðdahl, er
hún við líffræðinám í Háskóla ís-
lands.
í ársbyrjun 1969 veiktist frú
Halldóra, hafði hún þá um all
langt skeið unnið á skrifstofu Al-
þingis. Fjölskyldan, tengdafólk og
vinir vonuðust til að ekki væri um
alvarleg veikindi að ræða, en það
fór á annan veg, hún andaðist 23.
janúar sama ár, og var öllum
harmdauði er hana þekktu.
Fráfall frú Halldóru var mikið
áfall fyrir eiginmann börn og aðra
ástvini.
Börnin komust öll vel til manns
og mennta en í mínum huga varð
Steinn aldrei sami maður eftir
andlát konu sinnar. Það var eins
og þessi lífsglaði maður hefði
misst flugið — hann minnti á svan
í sárum. Eftir missi konu sinnar
fór heilsuleysi að gera vart við sig
hjá Steini og ágerðist með aldrin-
um. Hann dvaldi síðast á elliheim-
ilinu í Skjaldarvík og andaðist
þar. Honum leið vel þar hafandi
Eyjafjörðinn fyrir augum og
Siglufjörðinn í næsta nágrenni.
Þrátt fyrir ástvinamissi, heilsu-
leysi og sjúkrahúsvist síðustu ára
var Steinn Kristjánsson lánsmað-
ur. Hann átti góða foreldra og góð
systkini, hann naut sín í æsku,
fékk menntun og frábæran lífs-
förunaut. Allt eru þetta ríkulegar
gjafir. Hann hefði vissulega átt
skilið að lifa lengur við góða heilsu
í návist ástvina sinna, en við ráð-
um minna en því.
Steinn Kristjánsson unni Siglu-
firði og aldrei töluðum við svo
saman í símann seinni árin, að við
minntumst ekki á þann góða stað.
Andstæðurnar sem þar birtast —
lognið og storminn — hitann og
kuldann — veturinn og vorið.
Oftast lauk umræðunum á þann
veg, að við minntumst sérstaklega
sólarlagsins í Siglufirði. í hugum
okkar var það skínandi skraut.
Vinir Steins kveðja hann með
virðingu og þakklæti og senda
bðrnum hans, tengdabörnum og
barnabörnum innilegustu samúð-
arkveðjur.
Peningamarkaðurinn
GENGIS-
SKRÁNING
NR. 1
3. janúar 1985
Kr. Kr. Toll-
Kán. KL 09.15 Kaup Sala gengi
1 Dollari 40,740 40550 40,640
I SLpund 46,708 46535 47,132
1 Kan. dollari 30,788 30571 30,759
1 Donskkr. 35890 35987 3,6056
INorskkr. 4,4444 4,4564 4,4681
1 Sænsk kr. 45056 45178 45249
1 FL mark 6,1587 6,1754 65160
1 Fr. franki 4,1924 45038 45125
1 Holg. franki 0,6410 0,6427 0,6434
1 SV franki 155159 155578 15,6428
I lloli. gyllini 115735 11,4042 1M157
1 V-þ.mark 125335 125682 125392
1 ít líra 0,02091 0,02096 0,02095
1 Austnrr. sch. 15281 15331 15377
1 Port. esctido 05382 05389 05394
1 % peseti 05328 05334 05339
1 Japven 0,16192 0,16236 0,16228
1 Irskt pund SDR. (SérsL 40,047 40,156 40554
dráttarr.) 39,6887 39,7965
Belg. fr. 0,6388 0,6405
INNLÁNSVEXTIR:
Sparitjéfttbipkur 24,00%
Spariajóðtreikningar
nwð 3ja ménaöa uppsögn
Alþýöubankinn................. 27,00%
Búnaðarbankinn............... 27,00%
lðnaðarbankinn1>............. 27,00%
Landsbankinn................. 27,00%
Samvinnubankinn.............. 27,00%
Sparisjóöir3!................ 27,00%
Utvegsbankinn................ 26,00%
Verzlunarbankinn............. 25,00%
með 6 mánaða uppsogn
Alþýðubankinn................ 30,00%
Búnaöarbankinn................31,50%
Iðnaðarbankinn1*............. 36,00%
Samvinnubankinn...............31,50%
Sparisjóöir3*................ 31,50%
Útvegsbankinn................ 29,00%
Verzlunarbankinn............. 30,00%
með 12 ménaöa uppeögn
Alþýöubankinn................ 32,00%
Landsbankinn..................31,50%
Sparisjóðir3*...................3250%
Útvegsbankinn.................31,00%
með 18 ménaða uppsogn
Búnaðarbankinn............... 34,00%
Innlénaakírterni
Alþyðubankinn................ 30,00%
Búnaöarbankinn................31,50%
Landsbankinn..................31,50%
Samvinnubankinn.............. 31,50%
Sparisjóöir.................. 31,50%
Útvegsbankinn................. 30,50%
Verðtryggðrr reikningar
mtðað við lénakjaraviaitölu
með 3ja ménaða uppsögn
Alþýðubankinn.................. 4,00%
Búnaöarbankinn................. 2,50%
lönaðarbankinn1>............... 0,00%
Landsbankinn................... 2,50%
Samvinnubankinn................ 1,00%
Sparisjóöir3*.................. 1,00%
Útvegsbankinn.................. 1,00%
Verzlunarbankinn...... ........ 1,00%
með 6 ménaða uppsögn
Alþýðubankinn.................. 6,50%
Búnaöarbankinn................. 3,50%
lönaðarbankinn1*............... 3,50%
Landsbankinn................... 3,50%
Samvinnubankinn................3,00%
Sparisjóðir3!.................. 3,50%
Útvegsbankinn.................. 2,00%
Verzlunarbankinn...... ........ 2,00%
Ávíaana- og hlaupareikningar
Alþýðubankinn
— ávisanareikningar......... 22,00%
— hlaupareikningar.......... 16,00%
Búnaöarbankinn................ 18,00%
lönaðarbankinn................ 19,00%
Landsbankinn.................. 19,00%
Samvinnubankinn
— ávísanareikningar......... 19,00%
— hlaupareikningar.......... 12,00%
Sparisjóðir...................12,00%
Útvegsbankinn................. 19,00%
Verziunarbankinn.............. 19,00%
Stjðmureikningan
Alþýðubankinn2*................ 8,00%
Alþýöubankinn...................9,00%
Safnlén — heimilislén — IB-lén — piúalén
með 3ja tH 5 ménaða bindingu
Iðnaöarbankinn............... 27,00%
Landsbankinn.................. 27,00%
Sparisjóðir................... 27,00%
Útvegsbankinn................. 26,00%
Verzlunarbankinn.............. 24,00%
6 ménaða bindingu eða lengur
lönaöarbankinn................ 30,00%
Landsbankinn.................. 27,00%
Sparisjóðir................... 30,00%
Útvegsbankinn...................29,0%
Verzlunarbankinn.............. 25,00%
Kjörbók Landsbankans:
Nafnvextir á Kjörbók eru 35% á ári. Innstaeður
eru óbundnar en af útborgaöri fjárhæð er
dregin vaxtaleiörétting 2,1%. Þó ekki af vöxt-
um liðins árs. Vaxtafærsla er um áramót. Ef
ávöxtun á 6 mánaða vísitðlutryggðum reikn-
ingi að viðbættum 3,50% ársvöxtum er hærri
gildir hún.
Kaskó-reikningur
Verzlunarbankínn
tryggir aö innstæður a kasko-reikning-
um njóti beztu ávöxtunar sem bankinn
býöur á hverjum tima.
Spariveltureikningar
Samvinnubankinn...... ...... 24,00%
Innlendir gjaldeyrisreikningar
Bandaríkjadollar
Alþýöubankinn................. 9,50%
Búnaðarbankinn....... .........8,00%
lönaöarbankinn...... ........9,50%
Landsbankinn...................7,00%
Samvinnubankinn................7,00%
Sparisjóöir....................8,00%
Utvegsbankinn..................7,00%
Verzlunarbankinn...............8,00%
Sterfmgspund
Alþyöubankinn................9,50%
Búnaöarbankinn...............850%
lönaöarbankinn............... 9,50%
Landsbankinn....... .........8,00%
Samvinnubankinn..............750%
Sparisjóöir.................. 8,50%
Utvegsbankinn................8,00%
Verzlunarbankinn.............850%
Vestur-þýsk mðrk
Alþýöubankinn................4,00%
Búnaöarbankinn............... 4,00%
lönaöarbankinn............... 450%
Landsbankinn.................4,00%
Samvinnubankinn.............. 350%
Sparisjóöir.................. 450%
Útvegsbankinn..................4,00%
Verzlunarbankinn..... ....... 4,00%
Danskar krónur
Alþýðubankinn................ 950%
Búnaöarbankinn............... 850%
lönaöarbankinn............... 950%
Landsbankinn................. 850%
Samvinnubankinn.............. 750%
Sparisjóöir.................. 850%
Útvegsbankinn................ 850%
Verzlunarbankinn............. 850%
1) Ménaðartega er borín saman érsévöxtun
é verðtryggðum og ðverðtryggðum Bónus-
reikningum. Áunnir vextir verða leiðréttir í
byrjun næsta ménaðar, þannig að évöxtun
verðr mtðoö við það reikningsform, sem
harrí évöxtun ber é hverjum tima.
2) Stjömureikningar eru verðtryggðir og
geta þeir sem annað hvort eru eidri en 64 éra
eða yngri en 16 éra stofnað slíka reikninga.
3) Trompreikningar. Innlegg óhreyft i 6
ménuði eða lengur vaxtakjör oorín saman
við évðxtun 6 ménaða verðtryggöra raikn-
inga og hagstæðari kjörin valin.
ÚTLÁNSVEXTIR:
Almennir vixlar, forvextir---------3150%
Viðskiptavíxlar
Alþyðubankinn................. 32,00%
Landsbankinn................... 3250%
Búnaöarbankinn................. 3250%
Sparisjóöir.................... 3250%
Yfirdréttarlén af hlaupareikningum:
Viöskiptabankarnir............ 32,00%
Sparisjóöir................... 25,00%
Endurseljanleg lén
fyrir innlendan markað_____________ 24,00%
lén í SDR vegna útflutningsframl— 950%
Skuldabréf, almenn:
Alþýðubankinn................. 34,00%
Búnaöarbankinn............... 34,00%
lönaöarbankinn....... ....... 3450%
Landsbankinn................. 34,00%
Samvinnubankinn...._.......... 34,00%
Sparisjóöir................... 34,00%
Útvegsbankinn.................. 3450%
Verzlunarbankinn.............. 33,00%
Viðskiptaskuldabréf:
Búnaðarbankinn................ 35,00%
Sparisjóöir................... 35,00%
Útvegsbankinn................. 35,00%
Verzlunarbankinn.............. 35,00%
Verðtryggð lén mtöaö við
lénskjaravisitðlu
t allt að l'k ór........................ 4%
lengur en 2% ár...................... 5%
Vanskilavextir________________________ 350%
uverotryggo wuiaaDreT
útgefinfyrir 11.08/84............... 25,80%
Lífeyrissjódslán:
Lífeyrissjóður starfsmanna rfkisins:
Lánsupphæö er nú 300 þúsund krónur
og er lániö visitöiubundiö meö láns-
kjaravisitölu, en ársvextir eru 5%.
Lánstími er allt aö 25 ár, en getur verið
skemmri, óski lántakandi þess, og eins
ef eign sú, sem veö er í er lítilfjörleg, þá
getur sjóöurinn stytt lánstímann.
Lífeyríssjóöur verzlunarmanna:
Lánsupphæö er nú eftir 3ja ára aöild aö
lífeyrissjóönum 144.000 krónur, en fyrir
hvern ársfjóróung umfram 3 ár bætast
viö lánló 12.000 krónur, unz sjóösfólagi
hefur náö 5 ára aöild aö sjóönum. A
timabilinu frá 5 til 10 ára sjóösaölld
bætast viö höfuöstól leyfllegrar láns-
upphæöar 6.000 krónur á hverjum árs-
fjóröungi, en eftir 10 ára sjóösaöild er
lánsupphæöin oröin 360.000 krónur.
Eftir 10 ára aöild bætast vlð 3.000 krón-
ur fyrir hvern ársfjóröung sem liöur. Þvi
er í raun ekkert hámarkslán i sjóönum.
Höfuðstoll lánsins er tryggóur meö
lánskjaravísitölu, en lánsupphæöin ber
nú 5*/. ársvexti. Lánstiminn er 10 til 32
ár aö vali lántakanda.
Lánskjaravísitalan fyrir jan. 19B5 er
1006 stig en var fyrir des. 959 stig.
Hækkun milli mánaöanna er 4,9*/o. Miö-
að er viö vísitöluna 100 í júni 1979.
Byggingavisitala fyrir jan. til mars
1985 er 185 stig og er þá miöað viö 100
í janúar 1983.
Handhafaskuldabréf i fasteigna-
viöskiptum. Algengustu ársvextir eru nú
18-20%.
Jón Kjartansson