Morgunblaðið - 05.03.1985, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIDJUDAGUR 5. MARZ 1985
Rök draumsins
Jóhann Hjálmarsson
Talía, leiklistarsvið Mennta-
skólans við Sund:
Draugasónatan
eftir August Strindberg.
Þýðing: Einar Bragi.
Leikstjórn: Hlín Agnarsdóttir.
Ljós: Egill Arnarson og Helga
Arnalds.
Leikmynd og búningar: Talía.
Yfirumsjón: Helga Arnalds.
Tónlist: Egill Gunnarsson.
Undirleikur á píanó: Linda
Hængsdóttir.
Félagar úr skólakor MS undir
stjórn Þóru Fríðu Sæmundsdótt-
ur.
Djarflegt er það uppátæki
nemenda Menntaskólans við
Sund að freista þess að túlka
Draugasónötu Strindbergs í
vandaðri þýðingu Einars
Braga. Ábyrg er vissulega Hlín
Agnarsdóttir leikstjóri.
En það skal sagt í upphafi að
þessi sýning er frækilegur sigur
ungs áhugafólks. Hér er á ferð-
inni ein þeirra skólasýninga
sem gleðja hugann, fá áhorf-
anda til að velta fyrir sér
möguleikum leiksviðsins og er-
indi leikritahöfundar.
August Strindbeg (1849—
1912) er meðal þeirra norrænu
höfunda sem gnæfa hæst.
Draugasónatan er í flokki
draumleikrita hans svokall-
aðra, magnað verk, í senn fjar-
stæðukennt, óhugnanlegt, rök-
rétt og fagurt. En það eru fyrst
og fremst rök draumsins sem
Strindberg sóttist eftir að ná
fram á sviði. ímyndunaraflið
leikur stærsta hlutverkið.
f Draugasónötunni hittum
við fyrir ungan stúdent sem
nýlega hefur unnið afrek við
björgunarstörf í eldsvoða.
Gamall maður í hjólastól
ákveður að leiða stúdentinn inn
í dularfullt hús þar sem fortíð-
in býr. Þetta er „hús í álögum“
og „undarlegt hús“, jafnvel
„líkhús", já, sjálf jörðin með
plágum sínum og miskunnar-
lausum örlögum. Stúdentinn
gengur í gegnum vítiseld í
þessu húsi og kemst loks að
þeirri niðurstöðu að allt bregð-
ist nema eigin ímyndun. Til
þess að njóta verksins þarf
áhorfandinn að gefa sig á vald
hugaróra og gerast þátttakandi
í þeim einkennilega jafnvægis-
leik sem á sér stað milli níst-
andi raunsæis og að mestu
óbeislaðs hugarflugs.
Hlín Agnarsdóttir kveðst
sem leikstjóri hafa lagt áherslu
á „vissa þætti í túlkuninni, þá
sem sérstaklega skírskota til
ungu kynslóðarinnar, þrá henn-
ar eftir sannleika og fegurð, ei-
lífri æsku og uppfyllingu æðstu
drauma“.
Þetta hefur henni tekist
framar öllum vonum þegar
þess er gætt að um óreynda
leikara er að ræða.
Það sem sviðsetningin kemur
til skila er ekki síst hið ósagða
frá hendi leikritaskáldsins,
hvernig það heldur áhorfand-
anum í óvissu um merkingu
verksins, en gefur honum tæki-
færi til að álykta samkvæmt
eigin dómgreind.
Það er dálítið um viðvan-
ingslega leiktilburði og fram-
sögn hjá Talíufólki, en þegar á
heiidina er litið skilar þetta
fólk hlutverkum sínum vel.
Þorkell Magnússon er
kraftmikill karl, leikur hans
dæmigerður fyrir verulega góð-
an skólaleik. Stúdent Péturs
Gauts er ekki jafn markviss
túlkun, en Pétur Gautur nær
sér vel á strik undir lokin. Sig-
urður Ólafsson er fyndinn i
hlutverki ofurstans, það sem á
skortir í framsögn bætir hann
upp með sviðsframkomu sem
lýsir næmum skilningi á hinu
leikræna. Auðbjörg Halldórs-
dóttir er festuleg i hlutverki Jó-
hanns. Sif Gunnarsdóttir sýnir
tilþrif í hinu einkennilega
súrrealíska hlutverki múmí-
unnar. Ungfrú Ylfu Edelstein
var holdi klædd draumsýn
Strindbergs. Góð túlkun ein-
kenndi líka framlag Hermínu
Dóru, Kristjáns Halldórssonar,
Björns Jónssonar og Svanhild-
ar Gunnarsdóttur.
Aðrir leikarar voru Halla
Skúladóttir, Þórey Sigþórsdótt-
ir, Elín Sigurgeirsdóttir, Stefán
Guðjohnsen, Rósa Eyvindsdótt-
ir, Anna Reynisdóttir, Egill
Gunnarsson, Guðmundur Bene-
diktsson, Helgi Jóhannesson,
Inga Bjargmundsdóttir og
María Gunnarsdóttir.
Áheyrileg var tónlist Egils
Gunnarssonar leikin á píanó af
Lindu Hængsdóttur.
Skólakórinn var líka á sínum
stað og vel æfður.
Draugasónatan er tekin til
sýninga í MS á Ári æskunnar
1985. Það ár er ekki liðið. Við
bíðum og sjáum hvað æskufólk
leggur af mörkum á árinu. En
skoðun mín er sú að krakkarnir
í Menntaskólanum við Sund
eigi að fá sérstaka viðurkenn-
ingu fyrir þessa eftirminnilegu
sýningu.
Leiklist
KJÖRBÓK
IANDSBANKANS
TENGD VERÐTRYGGINGU
ÖRUGG BÓK* ENGIN BINDING
Al^lýðrpófámil^urþú nMUð^árk^fmn
LANDSBANKINN
ísland gegnum
bílgluggann
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Háskólabíó
Hringurinn
Ekki verður Friðrik Friðriks-
son vændur um skort á frumleg-
heitum. Eftir ævintýrið um með-
hjálparann í norðri ríkur hann
nú með okkur á einn heljarmik-
inn rúnt um hringveginn á 1250
km hraða! Þetta er bráðgóð
hugmynd, en nokkuð langdregin,
þó þeyst sé áfram með mann á
hljóðhraða. Allavega var undirr.
orðinn nokkuð slæptur þegar
komið var í Skagafjörðinn.
Það kveður svo sannarlega við
annan tón í Friðrikien samtfma-
mönnum hans í okkar ágætu
kvikmyndagerð, að j)eim ólöstuð-
um. Myndir hans eru harla per-
sónulegar og fjalla gjarnan um
efni utan rútínu þankagangsins.
Rokkið, Eldsmiðurinn, Kántrý-
söngvarinn, og nú síðast Hringur-
inn, allt eru þetta forvitnilegar
myndir, Rokkið og Eldsmiðurinn
frábærar. Allt eru þetta smíðis-
gripir manns sem þorir.
Áð þessu sinni held ég að Frið-
rik sé að gera góðlátlegt grín að
öllum þeim „Jónösum" sem þeyt-
ast um landið þvert og endilangt,
í upphafi með góðum ásetningi,
en stíga því fastar á pinnann,
sem líður á leiðina og eiga f
endurminningunni ekki nándar
nærri eins skíra mynd af okkar
fallega landi og hægt er að fá á
hljóðhraðanum hans Friðriks.
Ég vil benda þessum kappakst-
ursmönnum á að skella sér frek-
ar á kvikmyndina en að sólunda
dýrmætum tima sínum og enn
dýrmætara bensíni með stein-
geldum hraðaakstri.
Hringurinn, heimildarmyndin
um hina íslensku Jónasa og Jón-
asínur, (sem að sjálfsögðu er að
finna í okkur öllum, hvort sem
okkur líkar betur eða ver), er sér
kapítuli. Kyndug mynd og ein-
stök. Að henni er ágætlega stað-
ið, tónlistin mögnuð og skemmti-
lega undirstrikandi. En hefði
kannski hentað betur í smærri
útgáfu.
Þegar komið var á Kjalarnesið
og ljósadýrð borgarinnar fyllti
tjaldið af fegurð sinni og sjarma,
hvíslaði konan mín, „Mikið væri
þetta góð byrjun á kvikmynd".
„Engar áhyggjur“, svaraði ég,
„Friðrik á örugglega eftir að
sýna hana afturábak"!
Haltu áfram að krydda okkar
kvikmyndagerð.