Morgunblaðið - 05.05.1985, Blaðsíða 64

SUNNUDAGUR 5. MAI 1985
VERÐ í LAUSASÖLU 25 KR.
Himdrud húsbyggjenda ofreiknuðu vexti 1983:
Eþíópia:
*
Islensk
„fæðingar-
deild“ á
vörubfl
„EKKERT er jafn ánegjulegt og aö
geta gefið nýfeddu barni, sem ann-
ars aetti ekki neitt, teppi utanum sig
eða ef til vill notaða skyrtu,“ segir
Björg Pálsdóttir hjúkrunarfræðing-
ur og Ijósmóðir, sem nú starfar á
hungursvæðunum í Eþíópíu, í bréfi
til Mbl. Mvndin var tekin þar syðra
á dögunum þegar Björg tók á móti
nýjum heimsborgara á „fæðingar-
deildinni“ i Worgesa; fæðingar-
deildin er pallur lítils vörubíls, sem
fslensku hjálparliðarnir þar hafa til
umráða.
„Hér er mikið af ófrískum kon-
um en ungbarnadauði er líka
mjög mikill," segir Björg enn-
fremur i bréfi sínu, svo ekki er
víst að þetta nýfædda barn verði
langlift. „Þakklæti fáum við
ómælt, hversu lítið sem gert er.“
Hún segir að einu bílarnir, er
fari um svæðið sem íslendingarn-
ir starfa á, séu flutningabilar og
bílar hjálparfólksins. „Okkar bíl-
ar eru notaðir til margvíslegra
flutninga, svo sem birgðaflutn-
inga, fólksflutninga og svo er pall-
urinn á Toyota Hilux bílnum
okkar notaður sem fæðingardeild.
Það þætti auðvitað algjör neyðar-
úrlausn á okkar mælikvarða en
hér er það lúxus. Aðstaða til allr-
ar vinnu er mjög svo frumleg og
oft er ég skrautleg með alla vasa
úttroðna af þvf, sem nauðsynlega
þarf á að halda við hverja f*ð-
ingu.“
MorsunblaðiA/Bjarni Sighvataaon
SKATTSTJÓRINN í Reykjavík
hefur á undanlornum vikum krafið
hundruð húsbyggjenda og -kaup-
enda um skýringar á vaxtagjöldum
þeirra vegna kaupa á húsnæði til
eigin nota á árinu 1983. Dæmi eru
um að einstaka húsakaupendur
hafi fengið skattahækkun, sem
nemur um 100 þúsund krónum,
þegar starfsmenn Skattstofunnar
^thafa farið yfir skýringar manna og
greinargerðir.
„Það er dálítiö um að menn
Eldur í fbúð í Þórufelli:
Eldtungurnar
stóðu út um
_stofugluggann
ELDUR kom upp í stofu íbúðar á
þriðju hæð í fjölbýlishúsi við Þóru-
fell í gærmorgun og skemmdist
hún töluvert af eldi, vatni og reyk.
Engin slys urðu á fólki.
Það var laust fyrir klukkan sjö
sem húsráðandi í íbúðinni vakn-
aði við að eldur var laus í stof-
unni og íbúðin full af reyk.
Hringdi hann þegar í stað á
slökkviliðið og er það kom á stað-
inn stóðu eldtungur út um stofu-
gluggana, skv. upplýsingum
Helga Scheving, varðstjóra í
Slökkviliði Reykjavíkur. Húsráð-
andinn og tveir gestir hans
- ásamt íbúum á fjórðu hæð húss-
ins voru þá komnir út úr húsinu.
Ráðist var gegn eldinum með há-
þrýstivatni og gekk vel að
slökkva. íbúðin var síðan loft-
ræst og stigagangurinn sömu-
leiðis.
Nokkrir voru fluttir á slysa-
deild í öryggisskyni en allir
fengu síðan að fara heim. Ekki er
ljóst hvernig eldurinn kviknaði
en grunur leikur á að logandi
sígaretta hafi verið skilin eftir í
stofunni er fólkið gekk til náða.
færi verðbætur, sem leggjast
ofan á svokallað viðmiðunarverð
húseigna, sem vexti," sagði Gest-
ur Steinþórsson, skattstjóri, er
Mbl. leitaði upplýsinga hjá hon-
um um þetta mál. „Slíkar verð-
bætur þýða í raun hækkun á
stofnverði viðkomandi eignar og
eiga að færast sem slíkar. Það
getur haft í för með sér hækkun.“
Hann sagði að fyrirspurnum
embættis síns vegna framtals
1984 hefði verið beint jöfnum
höndum til sjálfstæðra hús-
byggjenda sem og þeirra, er
keypt hefðu húsnæði með þátt-
töku í byggingarsamvinnufélög-
um. „Sum byggingarsamvinnu-
félög gera upp hjá sér um áramót
og þá er allur kostnaður sundur-
liðaður, þar á meðal fjármagns-
kostnaður. Þess eru dæmi að
íbúðakaupendur hafi fært þenn-
an fjármagnskostnað sem vexti,
sem ekki er rétt. Það er enda fé-
lagið sjálft sem tekur lánið, ekki
einstakir húsbyggjendur, sem
þar með hafa ofreiknað sér
vexti.“
Gestur sagði að auk þess sem
vaxtareglur væru býsna flóknar
hvíldi nokkur sök í þessum efn-
um á lánastofnunum, því af-
greiðsluseðlar þeirra margra og
greiðslukvittanir væru flóknar
og illa upp settar þótt það horfði
nú til betri vegar. „Þetta hefur
haft í för með sér að margir hafa
ofreiknað sér vexti, aðrir hafa
vanreiknað þá og algengt er að
öll vísitöluhækkun lána sé reikn-
uð sem vextir."
Hann sagði að skattstjórar
víðar en í Reykjavík hefðu beitt
sér fyrir athugunum af þessu
tagi. „Við höfum verið að þessu
undanfarnar vikur og mánuði og
erum búnir að fara yfir töluverð-
an hluta af skýringum manna.
Sumir lækka, aðrir standa í stað
— en flestir hafa fengið ein-
hverja hækkun án þess að ég hafi
á hraðbergi tölur þar um,“ sagði
skattstjóri.
500 svartfuglar og
2,6 tonn af þorski
AFLABRÓGÐ smærri báta frá Gnindarfirði hafa verið með eindæmum það
sem af er árinu. Upp á síðkastið hefur fjörðurinn verið „fullur" af fiski og
fugli svo menn muna varla annað eins. Bergur Garðarsson og félagar hafa
frá áramótum fengið um 140 tonn af þorski á 8 tonna trillu og eru nú að búa
sig á grásleppuna til að klára ekki þorskkvótann fyrir norðanmönnum.
Bergur á og gerir út trilluna inn orðið 16 tonn á línuna og 74
Báru SH 181. Hann sagði, að þetta
hefði verið hálf ævintýralegt að
undanförnu og menn verið að
moka upp boltaþorski rétt utan
við bryggjurnar, loðna hefði vaðið
um allan fjörðinn, kóðsild í kjöl-
far hennar og þorskurinn og
svartfuglinn á eftir öllu saman.
Pjörðurinn hefði nánast verið
svartur af fugli.
Bergur sagði áð þeir hefðu byrj-
að tveir á línu seinni hluta janú-
armánaðar og náð 10 tonnum I
þeim mánuði, í febrúar hefði afl-
tonn í netin í marz og 30 í aprfl.
Þá hefðu þeir háfað upp 4 tonn af
loðnu, sem þeir frystu í beitu. Þeir
hefði svo siöan farið i þrjá róðra á
handfærum og fengið samtals 7,5
tonn af boltaþorski auðvitað.
Hann tæki svo ört varla hefðist
undan. Þeir félagar hefðu svo
fengið talsvert af svartfugli í net-
in. Þeir hefðu iagt 5 net uppi á
grunni á 10 til 15 faðma dýpi um
daginn. Eftir nóttina hefðu verið
2,6 tonn af góðum þorski í netun-
um og 500 svartfuglar.
Morgunblaðið/Bæring
Bergur Garðarsson og Jón Sigurðsson landa þorski og svartfugli. Bergur
fjær á rayndinni.
Yfir hundrað
þúsund króna
skattahækkun
Pökkunarstöð stofnuð í Þykkvabænum:
Bændur höfnuðu aðild
Grænmetisverslunar
Hugmyndir uppi um tvo dreifingaraðila
KARTÖFLUBÆNDUR í Þykkva-
bænum hafa stofnað hlutafélag um
stofnun og rekstur pökkunarverk-
smiðju fyrir kartöflur. Stefna þeir að
því að koma pökkunarstöðinni í
gang í vor. í upphafi var fyrirhugað
að Grænmetisverslun landbúnaðar-
ins ætti meirihluta í stöðinni, en þeg-
ar til kom hafnaði meirihluti bænd-
anna aðild fyrirtækisins. Eru uppi
hugmyndir um að hafa tvo dreif-
ingaraðila í Reykjavík fyrir pökkun-
arstöðina.
Páll Guðbrandsson í Hávarð-
arkoti, sem sæti á í stjórn Pökk-
unarstöðvar Þykkvabæjar hf., en
það er nafn fyrirtækisins, sagði í
samtali við Mbl. að ekki hefði
náðst samstaða um aðild Græn-
metisverslunarinnar. Menn hefðu
talið of mikla óvissu ríkja um
framtíð Grænmetisins til að
treystandi væri á það. Bændur
hefðu frekar viljað eiga verk-
smiðjuna sjálfir og vera þannig
óháðir dreifingaraðilanum. Hann
sagði að hugmyndir væru uppi um
að hafa tvo dreifingaraðila fyrir
kartöflurnar frá pökkunarstöð-
inni. Auk Grænmetisverslunar-
innar væru menn með í huga
fyrirtækið Þykkvibær hf. í
Reykjavík, en það er dreifingarað-
ili kartöfluverksmiðjunnar í
Þykkvabæ.
Páll í Hávarðarkoti sagði að vél-
in kæmi í þessum mánuði, hús-
næði hefði þegar verið tekið á
leigu og sagöi stefnt að gangsetn-
ingu í vor. Hann sagði að stofn-
kostnaður væri áætlaður 4 millj-
ónir kr. og þar af ætluðu bændur
sjálfir að leggja fram 3 milljónir
kr. Hann sagði að mikil samstaða
væri um stofnun stöðvarinnar og
ættu svo til allir kartöflubændur í
Þykkvabænum hlut í henni.
E
EUROCAPD