Morgunblaðið - 05.05.1985, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. MAÍ 1985
Um ferðatilboð
Útsýnar til Englands
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfarandi yfirlýsing frá Ferða-
skrifstofunni Útsýn:
í frétt Morgunblaðsins í gær
er minnst á óvenjuhagstætt
ferðatilboð Útsýnar til Bret-
lands á næstunni. Tilboð þetta er
aðeins selt sem hluti af heildar-
þjónustu, er samanstendur af
flugfari milli landa, flutningi á
landi, gistingu, sumarhúsum
og/eða bílaleigu og fararstjórn.
Á öllum þessum kostnaðarliðum
sparar farþeginn sér stóran
hluta ferðakostnaðar í skipu-
lagðri ferð, sem þó skerðir á eng-
an hátt frelsi hans til að eyða
tima sínum að eigin vild, en
sparar bæði fé og fyrirhöfn,
vegna þess að farþeginn nýtur
bæði þjónustu og stórlækkaðs
verðs á grundvelli langtíma-
samninga, sem koma honum
beint til góða í lækkun verðs.
Ástæða þess að hér er um sér-
staklega hagstætt ferðatilboð að
ræða er sú, að Útsýn er með mik-
il ferðaviðskipti við Bretland.
Útsýn telur nauðsynlegt og
sjálfsagt að beina viðskiptum
sinum fremur til íslenzku flugfé-
laganna nú eins og hingað til.
Það er hins vegar ekki venja að
sundurgreina einstaka kostnað-
arliði í ferðatilboðum af þessu
tagi heldur aðeins heildarverð,
fremur en framleiðandi vöru
leggur fram sundurliðun á
kostnaði framleiðslu sinnar t.d.
efniskostnaði, vinnu, rekstrar-
þáttum fyrirtækis, auglýsinga-
og dreifingarkostnaði o.s.frv.
heldur auglýsir hann heildar-
verð á framleiðslueiningu.
Að gefnu tilefni er rétt að
ítreka, að verð það, sem tilgreint
var í fréttinni er aðeins hluti af
heildarferðakostnaði, sem er að
lágmarki kr. 14.000 í pakkaferð-
um til Englands.
Hinu ber að fagna að tækifæri
gefst í fjölmiðlum að vekja at-
hygli almennings á þeim gífur-
lega sparnaði á ferðalögum, sem
ferðaskrifstofurnar stuðla að
með samningum sínum.
Ferteskriratorui Útsýn
Hljóðlaus, með innbyggðum rakamæli, taka 5,62 lítra
sem duga í 8—16 klst. Áfylling mjög einföld. Tilvalið
á skrifstofur, heimili, sjúkrahús og þar sem loftið er
þurrt, sem veldur því aö slímhúöin ofþornar og menn
fá t.d. kvef.
Skipholti 19, sími 29800.
Við tökum vel á móti þér.
400 hundruð manna
veisla á Þingvöllum
Það var glatt á hjalla á Þingvöllum 1. maí er fjögur hundruð manna hópur barna og foreldra úr Mýrarhúsaskóla •
Seltjarnarnesi kom saman til grillveislu og skemmtunar. Dvaldi hópurinn daglangt í glampandi sólskini, fór í
skoðunarferð um sögustaðinn og skemmti sér við leiki. Er ferð af þessu tagi árviss viðburður hjá foreldra- og
kennarafélagi Mýrarhúsaskóla.
Flutningur afburða- og rekstrarlána til innlánsstofnana:
Innlánsstofnanir þurfa að
greiða Seðlabanka 3.624
milljónir fyrir júnflok
INNLANSSTOFNUNUM, sem skulda Seðlabankanum gengisbundin afurða- og
rekstrarlán, ber að endurgreiða þau að fullu fyrir júnílok, segir I fréttatilkynn-
ingu frá Seðlabanka fslands. Samtals er hér um að ræða fjárhæð, sem er
jafnvirði 88.165.000 SDR eða um 3.624 milljónir króna. Verður innlánsstofnun-
um gert kleift að gera þetta með tvennum hætti. Annars vegar með því að fá
nýtt gengisbundið lán f Seðlabanka innan ákveðins kvóta eða hins vegar að
taka lán erlendis að ákveðnu marki.
Uppgjör þetta milli Seðlabankans
og viðskiptabankanna fer fram, þar
sem verið er að færa afurða- og
rekstrarlán frá Seðlabanka til inn-
lánsstofnana. Uppgjörið er annars
vegar vegna SDR endurkaupa og
hins vegar vegna endurkaupa lána
vegna framleiðslu fyrir innlendan
markað.
Endurgreiðsla gengisbundinna
afurða og rekstrarlána fer þannig
fram að annars vegna er innláns-
stofnunum gefinn kostur á að taka
nýtt gengisbundið lán í Seðlabanka
innan ákveðins kvóta, sem settur
hefur verið hverjum banka og
sparisjóði. Kvóti þessi er breyti-
legur að ákvörðun Seðlabankans, en
er nú í fyrstu 50 milljónir SDR, eða
jafnvirði 2.055 milljónir króna. Nýt-
ist hann aðeins þeim innlánsstofn-
unum, sem veita gengisbundin af-
urða- og rekstrarlán og er fyrst og
fremst ætlaður hinum minni stofn-
unum, svo að þær þurfi ekki að leita
á erlendan markað eftir lánsfé og
hinum stærri stofnunum til að auð-
velda þeim að jafna gjaldeyris-
skuldbindingar sínar með skömm-
um fyrirvara. Þessi kvótalán frá
Seðlabankanum verða að því leyti
frábrugðin endurkaupum bankans
hingað til, að þau standa ekki í
beinum tengslum við ákveðin útlán
innlánsstofnana.
Hins vegar geta innlánsstofnanir
tekið lán erlendis að ákveðnu
marki, sem mun miðast við að þær
geti veitt útflutningsatvinnuvegun-
um lán, sem svarar til 75% af skila-
verði útflutningsvörubirgða. Um
þetta voru settar reglur þegar á síð-
asta ári og hafa innlánsstofnanir
undirbúið breytinguna nú i sam-
ræmi við þær. Má t.d. nefna að
Landsbankinn hefur gert samning
við erlenda banka um reglubundna
lánsfjáröflun í þessu skyni. Mun
Seðlabankinn hafa eftirlit með því,
að erlend lánanotkun innlánsstofn-
ana verði innan þeirra marka, sem
reglur segja til um.
Við þessar breytingar á staða
bankakerfisins ekki að breytast,
þar sem erlend lán viðskiptabank-
anna og lánastofnana aukast en
Seðlabankans minnka.
Þau lán, sem Seðlabanki hefur
endurkeypt vegna framleiðslu til
sölu innanlands, samtals að fjár-
hæð 1685 m.kr., hafa einnig verið
gerð upp. Innlánsstofnanir endur-
greiða þau með tvennum hætti.
Annars vegar er innlánsbinding
lækkuð á móti þessu úr 28% í 18%
af innlánum. Dugi sú lækkun ekki
fyrir umræddri skuld fær viðkom-
andi stofnun skuldabréfalán hjá
Seðlabanka fyrir mismuninum. Slík
lán eru til 10 ára.
Fyrir flestar innlánsstofnanir
nemur lækkun innlánsbindingar
hærri fjárhæð en afurðalánin, sem
greiða þarf Seðlabankanum. Þær fá
mismuninn i sinn hlut, en til að
forðast að það leiði til skyndilegrar
útlánsþenslu fá þær fjárhæðina
greidda í skuldabréfum, sem Seðla-
banki gefur út til 6 ára.
Vextir afurðalána
Að loknu því uppgjöri, sem að
framan er lýst, verða afurðalán að
öllu leyti komin til innlánsstofnana
og fjármögnun þeirra breytist þar
sem Seðlabankinn á ekki lengur
beina aðild að henni. Fjármagns-
kostnaður gengisbundinna afurða-
lána ræðst nú fyrst og fremst af
lánskjörum á erlendum lánamörk-
uðum. f samræmi við það hefur
Seðlabankinn auglýst vexti afurða-
og rekstrarlána bundin gengi SDR
fyrir tímabilið 21. apríl til 20. maí
og eru þeir 10%.
Fjármagnskostnaður innláns-
stofnana vegna annarra afurðalána
mun í vaxandi mæli ráðast af al-
mennu vaxtastigi hér. Samkvæmt
ákvörðun ríkisstjórnarinnar frá 21.
mars sl. skulu vextir þessara
afurðalána þó ekki hækka nú frá
því sem ákveðið var um síðastliðin
áramót. Nú mun ekki verða um að
ræða endurkeypt lán og viðbótarlán
eins og hingað til heldur renna
þessi Ián saman I eitt lán. Vextir
fyrrnefnda hlutans hafa verið 24%
frá sl. áramótum, en viðbótarlán
hafa yfirleitt borið hlaupareikn-
ingsvexti, sem verið hafa 32%.
Vegna þessarar breytingar hafa frá
21. apríl sl. verið auglýstir einir
vextir fyrir afurðalánið í heild,
26,25%, sem er vegið meðaltal
endurkaupavaxtanna eins og þeir
voru og vaxtanna á viðbótarlánun-
um, og eru vextirnir þannig hinir
sömu og verið hefur.
í Hagtölum mánaðarins, sem
koma munu út upp úr miðjum þess-
um mánuði, mun verða gerð fyllri
grein fyrir þeim breytingum, sem
hér hafa átt sér stað.
Breyting á skreiöarlánum
Samhliða þeirri breytingu, sem
gerð hefur verið á endurkaupum,
hefur Seðlabankinn gert sérstakar
ráðstafanir vegna þeirra óvenju-
legu erfiðleika, sem steðjað hafa að
við lokun skreiðarmarkaða í Níg-
eríu, og snerta bæði skreiðarfram-
leiðendur og þá banka, sem veitt
hafa þeim afurðalán. Felld hefur
verið niður gengisuppfærsla, sem
varð á árinu 1984 á endurkeyptum
lánum út á skreið af framleiðslu ár-
anna 1981—1983, alls kr. 71 millj.
Jafnframt hafa þessi lán verið sett
á sérstakan reikning til allt að fjög-
urra ára og þeim verið breytt í
krónulán miðað við gengi krónunn-
ar 31. des. 1984. í stað gengisbind-
ingar og SDR vaxta verða reiknaðir
af þeim almennir sparisjóðsvextir
frá sama tima.