Morgunblaðið - 16.08.1985, Blaðsíða 35

35
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 1985
Kveðjuorö:
Þórarinn Þórar-
insson frá Eiðum
Fæddur 5. júní 1904
Dáinn 2. ágúst 1985
Til eru þeir menn sem verða
flestum ógleymanlegir, er þeim
kynnast. Þeir standa ávallt fyrir
hugskotssjónum okkar jafn glæst-
ir og óbreytanlegir. Einn slíkur er
nú genginn á vit feðra sinna, höfð-
inginn Þórarinn skólastjóri frá
Eiðum. Árið 1950—1952, var sá er
þessar línur ritar nemandi í Eiða-
skóla. Kom ég þangað liðlega
fjórtán ára og fremur illa undir
skóiavistina búinn, en settist þó í
annan bekk. Hefði vísast átt að
hefja námið í fyrsta bekk. En hvað
sem því líður, þá slambraðist ég í
gegnum landspróf eftir tveggja
vetra nám. Er ég þess ávallt full-
viss að hvergi nema á Eiðum hefði
mér tekist þetta, vegna hand-
leiðslu Þórarins Þórarinssonar
skólastjóra og þess einvalaliðs er
hann hafði sér til fulltingis við
kennsluna. Þar var valinn maður í
hverju rúmi. Er mér eigi kunnugt
um annan skóla gagnfræðastigs-
ins hér á landi er á hafði að skipa
slíku einvalaliði kennara. Nægir
að nefna nokkra þeirra, en allir
eru þeir landsþekktir fyrir þessi
og önnur störf. Þórarinn Sveins-
son, Ármann Halldórsson, Hall-
dór Sigurðsson, Gissur 0. Erl-
ingsson og Björn Magnússon. Með
góðum skipstjóra velst góð áhöfn.
Aðeins með samstilltum og hæf-
um mönnum næst góður árangur.
Eiðaskóli skilaði frábærum
árangri og naut óvenjumikils
trausts um áratugaskeið. Er von-
andi svo enn. Tel ég að á engan sé
hallað þó Þórarinn Þórarinsson
skólastjóri verði talinn fremstur
þeirra er við skólann störfuðu og
það um áratugaskeið.
Frá því að Þórarinn kom að
skólanum 1930 og allt til þess er
hann lét þar af störfum 1965,
hafði hann sívaxandi og mótandi
áhrif á allt skólastarfið og stað-
Þótt nokkur tími sé liðinn frá
andláti minnar kæru og elskulegu
frænku Ásu Vigfúsdóttur Nord-
quist er lést í sjúkrahúsi ísafjarð-
ar 15. júní sl., þá er mér bæði ljúft
og skylt að minnast hennar með
nokkrum orðum, þótt fátækleg
verði.
Fullu nafni hét hún Sigríður
Þórunn Ása, en gekk eingöngu
undir Ásu-nafninu alla tíð. Hún
fæddist 2. apríl 1899 I Hlíðar-
húsum við Gullhúsár á Snæfjalla-
strönd. Foreldrar hennar voru
hjónin Vigfús Sigurðsson sjómað-
ur frá Flatey á Breiðafirði og Sig-
ríður Andrea Guðmundsdóttir
Þorleifssonar, bónda f Unaðsdal á
Snæfjallaströnd og Elínar Jóns-
dóttur Guðmundssonar bónda og
hreppsstjóra og sáttanefndar-
manns á Hóli í Bolungarvík frá
1840—62 og er því af hinni al-
kunnu Hólsætt sem kennd er við
það forna höfuðból. Hafa ættliðir
búið þar mann fram af manni í
nær fjórar aldir, allt frá því í byrj-
un 17. aldar að forfeður okkar sátu
þar, er voru þau Elin Magnús-
dóttir prúða sýslumanns í ögri við
Isafjarðardjúp og Sæmundur
Árnason sýslumanns að Hllðar-
enda í Fljótshlíð. Ása ólst upp í
foreldrahúsum ásamt bróður sín-
um Sigurði Viggó, fæddur 21. júlí
1884 en ferst af slysförum í blóma
lífsins 24. febrúar 1921, af mb.
Snarfara, að Langeyri i Álftafirði
við ísafjarðardjúp. Þau áttu hálf-
systur að móðurinni, Júlfönu
Kolbeinsdóttur, fædd 17. júli 1891
en lést 19. mars 1938 og var þeirra
arbrag. Ég er þess fullviss að
margir munu rekja æviferil Þór-
arins, nú að leiðarlokum, svo og
hin fjölmörgu félagsmálastörf er
hann vann, auk skólastarfsins. Vil
ég freista þess að horfa af sjón-
arhóli nemandans. Það er alkunna
að Þórarinn Þórarinsson frá Eið-
um var með glæsilegustu mönn-
um. Hann bar og slíkan persónu-
leika að hvarvetna var eftir tekið.
Myndugleiki hans og færni, við
hvaðeina sem hann tók sér fyrir
hendur var öllum augljós, enda
maðurinn fjölmenntaður og hafði
jafnframt hlotið óvenjulegar gáf-
ur í vöggugjöf. Allt sem Þórarinn
sagði eða gerði festist svo i minni
að með ólíkindum er. Skipti þá
ekki máli þó nemandinn væri á
stundum ögn ósáttur við aðgerð-
ina. Skilyrðislaust var farið eftir
ábendingum og fyrirmælum
skólastjóra, þó í hlut ættu þrjóskir
strákar, já og jafnvel harðfull-
orðnir karlmenn, en þá voru nem-
endur allt uppí 25 ára gamlir. Við
nánari umhugsun varð nemendum
og ljóst, að heilt var ráðið.
Það var fleira en bóknámið sem
Þórarinn skólastjóri lagði áherslu
á. Hann vildi skila nemendum sín-
um sjálfbjarga út í lífið. Orðið
skóli skal haft í huga í víðtækustu
merkingu, þegar til þessara tíma
er hugsað. Vísast var agi mikill á
Eiðum, en sanngirni ríkti þar um.
AUt var í föstum skorðum, enginn
happa- og glappabragur á hlutun-
um. Mikið var lagt upp úr snyrti-
legum kiæðaburði og að fólk þrifi
sig, stundvísi, líkamsrækt og al-
gjörri reglusemi á vín og tóbak.
Hvern virkan dag skyldu nemend-
ur mæta í útivist. Þar átti að
koma blóðinu á hreyfingu með því
að hlaupa, fara í fótbolta eða á
skíði. Skipti engu hvernig viðraði,
þá var bara að klæða sig eftir að-
stæðum. Þessi 30—40 mínútna
hressing um hádegisbil skerpti
hugsun og jók mönnum heilbrigði.
elst, en hún ólst upp hjá afa sfnum
og ömmu í Unaðsdal.
Árið 1919 giftist hún Jóni
Nordquist Jónssyni, sjómanni í
Bolungarvík, myndar- og dugnað-
armanni, en hann lést fyrir mörg-
um árum. Þau eignuðust fimm
börn, vel gefin og mannvænleg, en
urðu fyrir þeirri sáru sorg að mis-
sa elsta son sinn, efnispilt, fyrir
innan tvítugsaldur, Jón að nafni.
Næstur honum í aldursröð er Sig-
urður Viggó. Hann er kvæntur
Kristjönu Jónsdóttur og þau eru
búsett á ísafirði og eiga þrjú böm
á lífi. Jónas Eiríkur, hans kona er
Halla Jónsdóttir og eiga þau tvö
bðrn og búa í Reykjavík. Elín Þór-
unn, hún á eina dóttur og þær búa
Sund og leikfimi var háttskrifað
og þar voru nú ekki tekin til
grjina „pöntuð" læknisvottorð eða
sérviska einstaklinga um að sport
væri bjánalegt. Nei, allir urðu að
mæta og höfðu auðvitað gott af.
Skróp þekktist ekki á Eiðum. Það
blekkti enginn Þórarin á því sviði
fremur en öðrum. Lestími var af-
markaður fram undir kvöldverð
og litið til með því að nemendur
nýttu hann og væru á herbergjum
sínum. Strákar tóku svo gjarnan
eina bröndótta á kvöldin, og mátti
mikið ganga á eða fast að húsbroti
til þess að skólastjóri skakkaði þá
leiki. Ekki var drollað frameftir á
kvöldin, allir skyldu komnir á sín
herbergi og uppí kl. 23.00. Þá gekk
skólastjóri um vistir og bauð góða
nótt. Jafnframt voru ljós slökkt og
allt í ró eftir þann tima. Fjarri
lagi var að fólk gerði sér ekki
dagamun. Um helgar var dansað,
haldnar kvöldvökur. Oft var setið
að tafli og gripið í spil. Þeir allra
seigustu nálguðust kvennavistir
og hurfu fyrir horn með sína út-
völdu. Sérstakar samkomur er
nefndust samstund, voru haldnar
svona mánaðarlega að jafnaði. Þá
voru allir boðaðir í borðsal laust
eftir kvöldverð. Skólastjóri stýrði
þessu samkomuhaldi. Dagskrá var
af ýmsum toga. Meginuppistaðan
var að fræða nemendur, víkka
sjóndeildarhringinn. Skólastjóri
hafði sýnikennslu, t.d. í almennum
borðsiðum, svo og hvernig menn
ættu að bera sig að í veislum þeg-
ar margréttað væri. Allt þetta
gerði Þórarinn af slíkum „eleg-
ans“ og með ívafi gamans og al-
vöru, að allir hlustuðu grannt og
meðtóku fræðsluna. Það kom og
fyrir að nemendur voru áminntir
eða hvattir til betri frammistöðu
og prúðari hegðunar. Þórarinn
skólastjóri ávarpaði þessar sam-
komur ávallt þannig; „Kennarar,
nemendur og annað staðarfólk."
Eftir hljómfalli þessara orða
skynjuðu allir hvers eðlis sam-
stundin mundi vera hverju sinni.
Þegar þróttmikil rödd skólastjóra
hljómaði um salinn, hefði mátt
heyra saumnál detta, svo algjör-
lega hafði ræðumaður samkom-
urnar á valdi sínu.
Já, starfið var margt á Eiðum,
ekki eingöngu bóknámið. Nemend-
ur ræstu sjálfir herbergi sín i
löngufrímínútunum. Þeir unnu i
í Ameríku, og svo Theódór Sigur-
jón, kvæntur Ingibjörgu Marin-
ósdóttur og þau búa á ísafirði og
eiga fjögur börn. Fyrir hjónaband
eignaðist Ása son, Sverri Ormar
Torfason, kvæntur Halldóru Guð-
laugsdóttur, búsett hér í Reykja-
vík og eiga þau tvær dætur. Frá
þvi að ég var smábarn í Bolung-
arvík man ég eftir þessari fallegu
frænku minni á íslenska búningn-
um sínum sem hún bar alltaf svo
vel, og var alla tíð sparibúningur,
þar til í seinni tíð, að henni fannst
kjóllinn tilkippilegri eins og fleir-
um og móðurinn breyttist og
klippta hárið komst í tísku. Hún
breyttist þó ekki sjálf þvi hún var
að eðlisfari kát og létt í lund og lét
ekki mótbyr lífsins buga sig. Hún
var félagslynd, hafði fallega söng-
rödd og tók mikinn þátt í söng- og
leiklistarlífi i Bolungarvík öll
þessi ár sem hún var þar búsett,
meðal annars var hún i kirkjukór
Hólssóknar og söng þar við mess-
ur til fjölda ára. Já, það er margs
að minnast þegar litið er til baka
um langa ævi, en það verður ekki
gert í smágrein, svo vel sé. Það var
alltaf tilhlökkunarefni þegar mað-
ur átti von á Ásu frænku í heim-
sókn. Þá var brugðið á leik með
glens og gaman. Búsett var hún á
Isafirði síðustu árin, en oft lá leið
hennar til Reykjavíkur til sona
sinna og fjölskyldna þeirra þvi að
hún var kærleiksrík móðir og
amma. Einnig var hún trygg vin-
um sinum og kunningjum og var
ég ein af þeim sem nutu þess. Því
kveð ég hana með söknuð í huga,
og þakklæti fyrir allar samveru-
stundirnar sem við áttum á lifs-
leiðinni. Nú er hún vonandi búin
að hitta vinina hinum megin og
veit ég þeir hafa fagnað henni.
Blessuð sé minning hennar.
Elín Þóra Guólaugsdóttir,
Skipasundi 4.
eldhúsi við þvotta, ræstu ganga og
anddyri, allt undir styrkri stjórn.
Að jafnaði fór einn dagur í mán-
uði í þessi störf hjá hverjum nem-
anda. Þessum tíma var vel varið
og hefur hin margvíslega reynsla
vafalaust komið flestum að góðu
gagni síðar í lífinu. Fáir voru vel
færir í danstnennt þegar þeir
komu í skólann, a.m.k. ekki strák-
arnir. Úr þessu varð að bæta. Ekki
var á þessum tímum hægt að kalla
á danskennara úr Reykjavík. Kom
heldur ekki að sök, þar sem Þórar-
inn skólastjóri sá um þetta sjálf-
ur. Nokkur kvöld voru nemendur
kallaðir uppí leikfimisal og þar
var dansað. Stúlkurnar voru flest-
ar vel liðtækar og gerðu sitt besta
til að kenna okkur strákunum.
Þeir sem sérlega stirðir voru,
fengu sérkennslu hjá skólastjóra.
Var ekki laust við að sumir slótt-
ólfar um tvítugt roðnuðu eilítið
þegar Þórarinn geystist með þá
um salinn í vals eða marsúrka og
þrumaði taktinn. Þetta kom svo
flestum af stað og leysti vanda
ótrúlega margra. Söngur var í há-
vegum hafður. Þar stjórnaði Þór-
arinn af mikilli kunnáttu og
röggsemi. Söngurinn var honum í
blóð borinn.
Það kom margur uppburðarlítill
nemandinn í Eiðaskóla, fákunn-
andi um tilveruna í fjölmenni og
hafði lítið ígrundað hvern veg
skyldi mæta lífinu sjálfu. Flestir
fóru margs vísari úr skólanum,
uppréttir á sál og líkama. Engum
skólamanni hef ég kynnst sem
með meiri rétti mætti segja um
„flestum kom hann til nokkurs
þroska“.
Eiðamenn kveðja Þórarin Þór-
arinsson skólastjóra með virðingu
og þökk. Hann var engum líkur.
Við minnumst öll með miklum
hlýhug frú Sigrúnar Sigurþórs-
dóttur er stóð við hlið manns síns
af þótta og prúðmennsku. Þau
hjón voru samhent og reisn Eiða-
staðar var í beinum tengslum við
starf þeirra og persónuleika. Börn
þeirra hjóna urðu sjö að tölu. Atlt
atgervis- og myndarfólk. Nú er
miklu og farsælu dagsverki lokið.
Þreyttur og hvíldarþurfi mun sá
aldni jöfur hafa verið, þá yfir
lauk. Blessuð sé minning Þórarins
Þórarinssonar skólastjóra frá Eið-
um.
Eiginkonu, börnum, barnabörn-
um og venslafólki bið ég guðs-
blessunar, fullviss þess að þau
munu huggun fá í endurminning-
unni.
Friðjón Guðröðarson
ATHYGLI skal vakin i því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.

Viö þökkum af alhug öllum þeim er sýndu okkur vinarhug og samúö
viö andlát og jaröarför fóstursystur okkar,
HELGU NÍELSOÓTTUR
frá Hellissandi.
Sérstakar þakkir til starfsliös Elli- og hjúkrunarheimilisins Grundar
fyrir frábaera umönnun.
Systkinin frá Gimli
og fjölskyldur.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför
móður okkar, tengdamóöur og ömmu,
INGIBJARGAR KORTSDÓTTUR.
Hlýjar þakkir færum viö öllum þeim er önnuöust hana á árunum sem
hún var á Elli- og hjúkrunarheimilinu Grund.
Blessun fylgi því heimili.
Sveinfríöur Sveinsdóttir,
Jón Björgvin Sveinsson,
Gunnar Reynir Sveinsson,
Þór Sveinsson,
Skapti Ólafsson,
Erla Karlsdóttir,
Ásta Thorstensen,
Guörún Ástdís Ólafsdóttir.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúö og vinarhug viö andlát og jaröarför,
SIGURDAR S. HAUKDAL,
fyrrverandi prófasts.
Benedikta E. Haukdal,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum af aihug öllum þeim sem auösýndu okkur samúö og vinar-
hug viö andlát og útför eiginmanns mins, fööur okkar, fósturfööur
og tengdafööur,
ÞORSTEINS JÓHANNSSONAR
frá Búöardal,
til heimilis aö Furugerði 1,
Reykjavfk.
Guörföur Guðbrandsdóttir,
Gyöa Þorsteinsdóttir, Guömundur A. Bjarnason,
Siguröur Markússon, Inga Arnadóttir,
Halldóra Kristjánsdóttir, Hannes Alfonsson.
Asa Vigfúsdóttir
Nordquist - Minning