Morgunblaðið - 07.11.1985, Blaðsíða 23

mánuði meðan aðrir fá 5.345 sem
jafnast upp þar sem hótelkostnað-
ur er greiddur fyrir flugfreyjur,
ef samanburður er gerður við þá
hópa, sem greiða sinn hótelkostn-
að. Það er því auðvitað fjarri öllu
lagi að fullyrða, að dagpeningar,
sem flugfreyjur fá vegna fæðis-
kostnaðar og annarra útgjalda í
starfi sínu, séu laun i þeirra vasa.
En það er eins og gerist og gengur.
Sumir reynast illa í ráðherrasæt-
um, aðrir í dómarasætum.
Fyrirmæli Alþingis
Samningar sem Flugleiðir gerðu
við flugmenn í febrúarmánuði sl.
gengu hljóðalaust fyrir sig. Þá
fengu flugmenn 43,7% hækkun til
áramóta. Heyrðist þá að dagpen-
ingagreiðslur til þeirra væru tí-
undaðar sem laun. Með sömu rök-
um og Flugleiðir nota um flug-
freyjur má halda því fram að þeir
sem hæst hafa launin hafi liðlega
200 þús. kr. mánaðartekjur. Nú
þegar sett hafa verið lög á flug-
freyjur sem sviptu þær samnings-
rétti liggur fyrir að það sem á
vantar til þess að þær fái það sama
og gerst hefur á almenna vinnu-
markaðinum sé 2,4% launahækk-
un sem varð í ágúst, 4,5% í október
og Albertslaunin i sl. mánuði sem
voru um 3% hækkun. Þar sem
kjaradómur skv. lögunum þarf
ekki að kveða upp sinn úrskurð
fyrr en 1. des. 1985, getur verið að
til þess tíma verði flugfreyjur án
þeirra kjarabóta, sem aðrir hafa
fengið á vinnumarkaðinum.
í annan stað er í lögunum kveðið
á um að kjaradómur skuli við
ákvörðun kaups og kjara flug-
freyja hafa til viðmiðunar við úr-
skurð sinn síðast gildandi kjara-
samning aðila — almennar kaup-
og kjarabreytingar sem orðið hafa
síðan hann tók gildi, svo og breyt-
ingar á launum annarra starfs-
manna Flugleiða hf.“
Alþingi hefur með þessu gefið
kjaradómi i raun fyrirmæli um að
hann eigi ekki að taka afstöðu til
meginkröfu flugfreyja um vakta-
álag. Með þetta í huga skulu rifjuð
upp orð talsmanns meiri hluta
þingflokks Alþýðuflokksins við
umræðuna, þegar hann sagði: „Úr-
lausnarefni Alþingis er því ekki á
þessu stigi málsins að fella neinn
efnislegan úrskurð, hvorki um rétt-
mæti né saringirni launakrafna flug-
freyja né heldur neinn efnislegan
úrskurð á mati aðila hvort heldur
á kröfunum eða á þeim tilboðum sem
fram hafa verið sett.“ Kjarni máls-
ins er sá að lögin kveða einungis
á um að draga á langinn þær
launahækkanir sem aðrir hafa
fengið í þjóðfélaginu. Alþingi felldi
í raun efnislegan úrskurð.
Skert samningsfrelsi
Flugfreyjur hafa í allt sumar
eða frá því í júlímánuði verið í
viðræðum við Flugleiðamenn, en
þá lögðu þær fram kröfur sinar.
Samt hófust ekki viðræður fyrr en
í septembermánuði og rúmum
mánuði eftir að samningaviðræður
hefjast eru flugfreyjur sviptar
samningsrétti og sett á þær lög.
Sú staðreynd er óþolandi að flug-
freyjur þurfa að búa við skert
samningsfrelsi á við aðra í þjóð-
félaginu, því að Flugleiðamenn
virðast ávallt geta treyst á að geta
pantað lög hjá ráðherranum.
Samgönguráðherra, Matthías
Bjarnason, taldi sig vissulega
þurfa umhugsunarfrest þegar
hann sem sjávarútvegsráðherra
1977 setti lög á sjómenn. Þá sagði
Matthías í umræðum á Alþingi:
„Þrátt fyrir þann þrýsting sem á
mig var lagður á sl. vori, vildi ég
alls ekki leggja fyrir Alþingi frum-
varp til lausnar þessu kjaramáli.
Ég vildi láta reyna frekar á samn-
ingsleiðina." Nú hleypur ráðherr-
ann til örfáum dögum eftir að
raunverulegar samningaviðræður
hefjast við flugfreyjur og fer að
óskum Flugleiða um að svipta
flugfreyjur samningsrétti. Það
virðist ekki vera sama hvort í hlut
á hefðbundin kvenna- eða karla-
stétt þegar ráðherrar gera upp við
sig hvort láta eigi reyna á samn-
ingsleiðina. Meira að segja lá
Matthíasi svo mikið á, að hótanir
MORGUNBLAÐID, FIMMTUDAGUB 7. NÖVEMBER1985
23
voru uppi um afsögn hans og jafn-
vel ríkisstiórnarinnar allrar, þeg-
ar forseti Islands tók sér eðlilegan
og sjálfsagðan umhugsunarfrest
til að undirrita lögin. 1 Helgar-
póstinum er ég dregin fram sem
sökudólgur þess, að forseti íslands
varð að skrifa undir lögin á
kvennafrídaginn. Því verður svar-
að á sama vettvangi.
Föstudagur — mánu-
dagur — kvennadagur
1 dreifibréfi (nafni Alþýðuflokks-
ins þar sem rökstudd er afstaða
þingflokksins til frumvarpsins um
frestun á verkfalli flugfreyja segir:
„Stefna flokksins er ekki breytileg
eftir veðurfari, umhverfi eða daga-
tali.“ „Er afstaða þeirra til mála
breytileg eftir dagatali, t.d. ein á
mánudögum, önnur á föstudög-
um.“ Einn þingmaður sagði á
Alþingi vegna kjaradeilu flug-
freyja, að það væri sorglegt ef
alþingismenn þekktu ekki til hvar
láglaunafólkið væri og þeir vissu
greinilega ekkert um ástandið (
launamálum þjóðarinnar. —
Að gefnu þessu tilefni vil ég að
lokum segjaþetta.
Kjarabarátta flugfreyja sem
láglaunastéttar — sem kvenna-
stéttar á 7. áratugnum sem vann
við mikið vinnuálag, óhóflegan
vinnutíma og smánarleg kjör, og
átti við að glima óbilgirni atvinnu-
rekenda varð ekki sist til að vekja
hjá mér löngun og áhuga til að
leggja mitt af mörkum til að bæta
kjör láglaunahópanna i þjóðfélag-
inu — ekki síst hefðbundinna
kvennastétta. Fyrir mér er það því
ekki neinn venjulegur mánudagur
eða föstudagur þegar 25 þúsund
konur leggja niður störf til að sýna
fram á mikilvægi vinnuframlags
sins fyrir þjóðfélagið og mótmæla
þvi að launajafnrétti kynjanna sé
ekki virt í samfélaginu.
í hefðbundnum kvennastéttum
sem búa við mikið vinnuálag og
léleg launakjör eru flugfreyjur þar
ekki undanskildar, þó ýmsir kjósi
aðra túlkun á málstað þeirra.
í mínum huga hefur ekkert
breyst frá 7. áratugnum við pali-
sanderborðin i höllum flugfélag-
anna.
Höfundur er varaformaður Alþýðu-
tlokks og þingmaður flokksins fýrir
Reykja ríkurkjördæmi.
reglulega af
ölmm
, fjöldanum!
Það erSmáMál!
SmáMál er gómsæt og hressandi
nýjung frá MS sem þú getur notíð víð
stærstu sem minnstu tækifæri.
Hvort sem þú vílt SmáMál með
jarðarberjabragði eða vanillubragði
þá er það ekkert stórmál.
SmáMál
—ljúffengasta málið í dag.
---50ÁRA---
\ jarðai'lyerjabragði '•
AUK hf 3.146