Morgunblaðið - 17.11.1985, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR17. NÓVEMBER1985
FYRSTA snjó vetrarins bar fyrir
augu Gáruhöfundar á fimmtu-
dagsmorgun - ofan á bílum i
bílalestinni á Elliðavogsbraut-
inni. Ekki sérlega rómantískur
staður. En fróðlegt rannsóknar-
efni. Sumir bílarnir, sem
streymdu í bæinn, voru alveg
tandurhreinir en aðrir skörtuðu
hvítum snjó á toppinum. Þar fóru
bílarnir úr Breiðholtinu. Skera
sig úr. Svona getur gæðum lífsins
verið misskipt í henni Reykjavík.
Og hitastiginu. Raunar vakir enn
í minningunni hve kaldar tærnar
gátu orðið í járnístöðunum þegar
riðið var í nepju upp Vatnsenda-
hæðina á fögrum vetrarmorgn-
um , vaðstígvélaður úr slabbinu
niðri við hesthús Fáks. Snjórinn
er semsagt kominn - og nú alla
leið niður í miðbæ. Eftirvænting-
in sú liðin hjá.
Áður en bíllinn renndi þar í
stæði nefndan morgun haföi
hugurinn raunar hoppað yfir í
nýlesna grein á ensku sem hófst
á biðinni eftir vetrarsnjónum.
Og þar sem þetta reynist Gáru-
dagur þegar sest er að tölvunni
á vinnustað má allt eins vel halda
áfram þeim hugleiðingum.
Greinin er býsna forvitnileg.
Enda þar beitt glöggu gestsauga
á líf og tilveru íslensks samfé-
lags. Gesturinn, Englendingur-
inn Bernard Scudder, er raunar
búinn að vera með okkur drjúgan
tíma. Lærði íslensku í HÍ og er
nú aðstoðarritstjóri fréttablaðs-
ins „News from Ieeland". Þar
skrifar hann einmitt þessa
skemmtilegu lýsingu á því hvaða
hughrif bardúsið á okkur hér á
þessari eyju vekur með honum.
Kallar greinina „Myndband á
hverju heimili, togari í hverjum
firði.“ Kemur þetta ykkur ekki
dulítið kunnuglega fyrir sjónir,
gott fólk? Hann skrifar:
„Sem tilbrigði við aldagömul
stef - biðina eftir að sjá fyrstu
mjöll vetrarins I Esjunni, eftir
óheilla hlunkinu frá árlegri
kveðju skattheimtunnar á dyra-
mottunni og eftir dirrindíi fyrstu
heiðlóunnar á vorin - eru fslend-
ingar nú að þróa nýja aðferð við
að skipuleggja allt of hraðfleyga
eyðslu á alltof naumum tíma:
æði sem koma og f ara.
Þetta faraldrafyrirbrigði ristir
dýpra en svo að það geti bara
verið ein hliðin á kynslóðabilinu
sem fyllti fyrir skömmu mið-
bæinn af stýfðum, unggæðisleg-
um, grænhærðum hausum, eða
horfði upp á strætisvagnaskýlin
kikna undir veggjakrotinu sem
hver unglingur er framhjá gekk
taldi skyldu sína að demba á þau.
Kannski á marglofað langlífi
íslendinga hlut að því að foreldr-
ar liggja ekki síður flatir fyrir
faröldrunum en afkvæmi þeirra.
Neysluflóðsskeflan . sýnir lítil
merki um að vera að fjara út,
þótt verðbólgualdan hafi fyrir
löngu skolað kaupmættinum
fyrir borð.
Þjónustuframboð og úthald
neytandans togast á um athygli
almennings er eyðir um efni
fram. Engin virðuleg gata getur
verið án sólbaðstofu,- nokkrum
húslengdum frá myndabanda-
leigunni sem komið hefur verið
upp í kvöldsjoppunni. Mannfólk
með gerfibrúnku gleypir í sig
hamborgara eða djúpsteikta
kjúklingabita, ræðir verðlagið,
nýjustu græjukaupin og þörfina
á að komast í einhvern af þessum
fjölmörgu tölvuskólum er sprott-
ið hafa upp á undanförnum
tveimur árum. Þeir sem ekki eru
þegar alveg bókaðir í líkams-
ræktar- og vaxtaræktartimum
ákveða að reyna.
Neyslumynstrið á íslandi á
líklega dýpri rætur í jafnréttis-
kennd en í snobbi eða framapoti.
í samfélagi með svo að segja eitt
tungutak og óverulegan en þó
vaxandi mun á efnuðum og fólki
með lægri tekjur, hefur samt
verið almenn tilhneiging meðal
þjóðfélagsþegnanna til að gera
allt í einum hóp. Gildir einu
manna. Miðað- við- mannfjölda-
tölur eru iðulega tíundaðar til
að sýna stolt- miklu sjaldnar
blygðun- þjóðarinnar í heild
fremur en einstaklinganna sem
hana mynda. Samstaða er um
bókaútgáfu, fjölda myndbanda
eða bílaeign, langlífi eða skort á
bílabeltanotkun. Þjóðin stendur
saman sem einn maður um að
vera fremst í heimi eða að
minnsta kosti nálægt því sam-
kvæmt alls konar reiknings-
tölum.
Vitanlega getur fjöldinn einn
sligað framfarir þegar hlaupið
er á eftir því sem efst er á baugi.
Áður en nútímatækni kom til
hjalpar var almennt talað um
loðnulyktina frá bræðslunum
sem “peningalykt" og hún varð
allra eign um leið og hún barst
þeim gegn um loftið.
Kannski eru menn nú fullfljót-
hvort þar er um að ræða mynd-
bandatæki á hverju heimili eða
glæsilegasta togara í hverjum
flóa og firði sem grunlaus fiskur
álpast inn í.
íslendingar virðast viður-
kenna samstöðuvilja sinn þegar
þeir fúslega lýsa sjálfum sér sem
þjóð þessa eða hins: fiskimanna,
einstaklingshyggjufólks, kóka-
kóla eða kaffisötrara, lestrar-
hesta, rithöfunda eða skák-
ir á sér að renna á lyktina, svo
að hver sá sem hittir á eitthvað
sem gefur fljótfenginn arð má
allt eins búast við þvi að það
taki jafn fljótan endi þar sem
eftiraparar skjóta hvarvetna upp
kollinum í kring um hann. Of
margir kokkar skemma fjár-
málagrautinn. Rétt I kjölfar
kvöldsjoppanna og myndbanda-
leiganna eru fyrstu heilsurækt-
arstofurnar nú komnar á sölu-
lista og eigendurnir farnir að búa
sig undir að taka þátt í næsta
og enn nýrra æði.
En þetta dulítið duttlungafulla
viðhorf mannlegrar náttúru á sér
alvarlegri hliðar. íslendingar
fögnuðu útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar í 200 mílur með því að
endurnýja flota sinn með fínustu
- og dýrustu- skuttogurunum
sem hægt var að fá. Árangurinn
hefur verið offjárfesting í slíkum
mæli að nú eru þeir að kikna og
seldir hver af öðrum. Á sama
hátt hefur blind oftfú á tæknina
án tillits til notagildis leitt til
stórfelldrar offjárfestingar í
orkumálum, sem ber ábyrgð á
helmingnum af erlendum skuld-
um þjóðarinnar.
Því verður þó ekki neitað að
íslendingar eru eldhugar og at-
orkusamt fólk. Jafnvel má líta á
landnámið sjálft sem æði, þessa
hópflutninga fólks frá Noregi,
sem aðeins gungur einar höfn-
uðu. Það er svo enn ein kald-
hæðni örlaganna að afkomendur
þeirra sem sátu eftir í Noregi eru
nú að dæla olíu upp af hafsbotni
við ströndina í ómældu magni.
Slík vélabrögð koma þeim sem
lesið hafa Islendingasögurnar
ekki ókunnuglega fyrir sjónir.
En Islendingar hafa farið sínar
eigin leiðir nægilega lengi til að
geta tekið því með bros á vör -
í einum hóp vitanlega."
Svo verðum við bara að taka
við þessum sannferðuga pistli
Bernhards Scudders með bros á
vör og vitanlega í einum hóp. Og
við bíðum spennt eftir hvað verð-
ur næsta æðið sem rekur á okkar
fjörur, á eftir snjósleðunum,
íbúðavögnunum, garðaglerhús-
unum, heitu pottunum og ég veit
ekki hvað. Maður bíður spenntur.
Verðum bara að hugga okkur
við að maður getur ekki breytt
fortíðinni, heldur bara eyðilagt
nútíðina með því að hafa áhyggj-
ur af framtíðinni, ekki satt?
Úrval getur bætt víð 20
skíðaáíiugamönnum í klapplíðíð
á HM í handknattleík.
BASEL ZURICH
GENF
BERN ARRAU
JUNGFRAU
Við hjá Úrvali höfum vart haft undan við að
bóka pantanir í þessa einstöku skíða- og
handboltaferð til Sviss. Nú eru öll sætin
uppseld, en vegna mikillar eftirspurnar
höfum við útvegað 20 sæti til viðbótar.
24. febrúar fljúgum við til Zúrich og höldum
sem leið liggur á skíðahótelin Crystal í
Interlaken og Bernerhof í Grindelwald
sem eru á hinu frábæra skíðasvæði Jungfrau.
Þar ert þú á besta stað til að skíða af lyst og
flakka svo á milli íþróttahalla ásamt Jóhanni
Inga fararstjóra og styðja við bakið á
strákunum í landsliðinu á heimsmeistara-
mótinu. Jóhann Ingi er þaulvanur fararstjóri
og verður hér svo sannarlega á heimavelli;
hann gjörþekkir svæðið og handbolti er jú
hans sérgrein.
Jungfrau skíðasvæðið:
Interlaken og Grindelwald eru meðal bestu
skíðasvæða í Sviss. Þar finnur þú ótal brekkur,
brautir og lyftur við hæfi, og veitingastaði sem
l'V //*
m s .
%
*
þér á eftir að líka reglulega vel við.
Áætluð leikjatafla:
ísland - Suður-Kórea 25. febrúar í Genf
ísland - Tékkóslóvakía 26. febrúar í Bern
ísland - Rúmenía 28. febrúar í Bern
Milliriðlar verða leiknir 2.-6. mars í Bern,
Basel, Zúrich, Luzerne og Arrau.
Úrslit um 3.-4. sæti verða í Basel 7. mars.
Úrslitaleikurinn verður í Zúrich 8. mars.
Innifalið:
Flug og gisting með morgunverði, örugg farar-
stjórn Jóhanns Inga, ferðir að og frá flugvelli
og ómæld ánægja frá 24. feb. - 10. mars. Verð
pr. mann er frá krónum 33.400.-
^ið hjá Úrvali getum útvegað þér bílaleigubíl,
'iálft fæði og miða á leikinn, sé þess
óskað.
Kynntu þér málið í snarhasti, því ómögulegt
verður að bæta við fleiri sætum. Þeir sem
þegar hafa pantað eru beðnir að staðfesta
strax.
FERMSKRIFSIOaN ÚRVAL
...........-..............-.....
Ferðaskrifstofan Úrval við Austurvöll, sími (91)-26900.
Gorr fólk sk