Morgunblaðið - 14.02.1986, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR14. FEBRÚAR1986
23
Viðbúnir hinu versta
ÞESSI mynd er tekin fyrir utan dómshúsið í Palermo á Ítalíu, þar
sem mafíu-réttarhöldin fara fram þessa dagana. Brynvagn gætir
inngöngudyranna að réttarsalnum við Ucciardone-fangelsið. AIls 474
„mafíósar“ sæta þar ákæru fyrir margvísleg glæpaverk, svo sem
morð og mannrán í hundraðatali, eiturlyfjasmygl o.fl. Það er því
eins gott, að vera viðbúinn hinu versta af hálfu samtakanna.
Aquino kveður myrt-
an stuðningsmann
Manila, 13. febrúar. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsina.
CORAZON Aquino, forsetaframbjóðandi stjómarandstöðunnar á
Filippseyjum, var viðstödd minningarathöfn um Evelio Javier, fv.
rikisstjóra í Antique, á fimmtudagseftirmiðdag. Mörg hundruð manns
sóttu athöfnina og sendiherrar nokkurra Vestur-Evrópulanda voru
meðal þeirra.
Javier var skotinn til bana á
þriðjudagsmorgun. Hann hafði
barist hart fyrir sigri Aquino í lgör-
dæmi sínu. Aquino líkti morðinu við
morðið á eiginmanni sínum, Ben-
igno Aquino, og sagðist vita hvemig
ekkju Javiers væri innanbijósts og
bað mannfjöldann að taka á móti
henni þegar hún kemur til landsins
á morgun. Orðum hennar var tekið
vel og minningarathöfnin minnti
meira á kosningafund en kveðju-
stund.
Þingmaður KBL-flokksins, Art-
uro Pacificador, sem hefur verið
sakaður um að vera að baki morðs-
ins, sagði blaðamanni Morgun-
blaðsins í gær að hermaður sem
Javier löðrungaði hefði verið í hópi
mannanna sex sem myrtu Javier
um hábjartan dag á almannafæri.
Hann sagði öðrum blaðamönnum
hins vegar að núverandi ríkisstjóri
Antique, Enrique Zaldivar, hefði
viljað Javier dauðann af því að hann
hefði verið of vinsæll í kjördæminu
og ógnað stöðu ríkisstjórans.
Zaldivar flúði til Manila eftir
morðið og óttast um líf sitt. Hann
var meðlimur KBL-flokksins þang-
að til skömmq fyrir kosningar.
Javier fékk hann til að styðja
Aquino í stað Marcosar í kosningun-
um og þeir unnu henni mikið fylgi
1 kjördæmi þeirra. Javier var ný-
kominn frá að fylgjast með talningu
þegar hann var skotinn til bana.
Hann ætlaði að fylgja kjörgögnum
alla leið til þingsins í Manila.
Javier bauð sig fram á móti
Pacifícador í þingkosningunum
1984 en tapaði kosningunni. Sex
manns voru þá myrtir á kjördag
og Javier sakaði Pacifícador um að
hafa staðið að morðunum. Málið
er fyrir dómstólunum. Vinsældir
Javiers voru miklar og margir álitu
hann eina stærstu von stjómarand-
stöðunnar í framtíðinni. Hann var
43ja ára gamall. Talið er að hann
hafi ógnað fylgi KBL-flokksins í
Antique í sveitastjómarkosningun-
um sem á að halda seinna á þessu
ári.
Yevtushenko
hrópaður niður
Cambridge, Massachusetts. AP.
SOVÉZKA ljóðskáldið Yevgeny
Yevtushenke varð að binda endi
Olíuverðið nið-
ur í 20 dollara?
Helsinki, 13. febrúar. AP.
FULLTRÚAR Finna og Sovét-
manna í olíumálum hófu í dag
viðræður um verðlækkun á sov-
éskri hráolíu. Finnar flytja inn
um átta milljónir tonna af hráol-
íu árlega.
Tunna af hráolíu kostar nú tæpa
18 dollara á skyndimarkaðnum, en
Finnar borga enn um 25,5 dollara
fyrir tunnu af sovéskri hráolíu.
Jaakko Ihamuotila, forstjóri
fínnska olíufélagsins NESTE, sem
er ríkisrekið, segir að það geti tekið
rúma viku að semja við sovésku
sendinefndina. Hann kvaðst vonast
til þess að samningar næðust um
20 dollara á hráolíutunnuna.
á ræðu sína við háskólann í
Harward fyrir skömmu er
sovézkir útlagar tóku að grípa
fram í fyrir honum. Hrópuðu
þeir að honum m.a. að hann væri
á mála hjá sovézkum stjórnvöld-
um.
Yevtushenke, sem nú er 52 ára
að aldri, hafði verið boðið til Har-
ward til þess að kynna kvikmynd
sína, „Barnaheimilið", sem ijallar
um ævi hans sjálfs og hann stjóm-
aði sjálfur. Lætin hófust er einhver
úr áheyrendahópnum kallaði kvik-
myndina „fúsk“ og hélt því fram,
að hún segði ekki allan sannleikann.
„Haltu þér við skáldskap en ekki
við kvikmyndir," hrópaði maðurinn,
sem hlaut við það klapp frá mörgum
úr áheyrendasalnum.
Yevtushenke svaraði að bragði:
„Er það ætlunin hér í kvöld að draga
heiðarleika minn í efa? Ef svo er,
þá vil ég taka það skýrt fram, að
ég er dauðleiður á spumingum í svo
skammarlegum tilgangi."
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Portúgal:
Fáir treysta sér til að spá
hvor sigrar í forsetakosn-
ingum, Soares eða do Amaral
FRÉTTASKÝRENDUM ber öUum saman um að það sé
aUsendis óhugsandi að spá hverjar verði niðurstöður
forsetakosninganna í Portúgal á sunnudaginn. í fyrri
umferðinni, sem fór fram 26. janúar, fékk Diego Freitas
do Amaral 46,3 prósent atkvæða og næstur honum kom
Mario Soares með 25,4 prósent. TU að ná kjöri í fyrstu
umferð hefði do Amaral þurft að fá helming greiddra
atkvæða, en þvi bjuggust raunar fáir við.
Síðan 26. janúar hafa þeir
Mario Soares og Freitas do
Amaral lagt allt kapp á að telja
þá, sem ekki kusu í fyrri um-
ferðinni, á að kjósa nú. Og kjósa
þá rétt. Kosningaþátttaka var
um 75 prósent í fyrri umferð,
auk þess lýstu allir vinstri flokk-
amir yfír stuðningi við Mario
Soares. Ef menn hlýðnast sín-
um foringjum ætti Soares því
að ná meira atkvæðamagni en
do Amaral. Um það hvemig
menn rekast þegar í kjörklefann
kemur skal þó ósagt látið.
Salgado Zenha sem naut
stuðnings Eanistaflokksins
RDP fékk 21 prósent og Maria
Lourdes Pintassilgo fékk 7 pró-
sent, en hafði verið spáð öflugra
fylgi-
Zenha lýsti mjög fljótlega
yfír stuðningi við Soares og kom
það ekki á óvart, enda vom
þeir nánir samstarfsmenn um
árabil, þótt einhvers staðar á
leiðinni slettist upp á vinskap-
inn. Alvaro Gunhal formaður
kommúnistaflokksins hefur
einnig hvatt liðsmenn sína til
að kjósa Soares, þar sem hann
sé skárri kostur en Freitas do
Amaral. í Portúgal hentu menn
gaman að því hversu klaufalega
Gunhal hefði komist að orði
þegar hann hvatti til að komm-
únistar styddu Soares. Enda
hefur Gunhal áreiðanlega þurft
að bíta á jaxlinn til að gefa
þessa yfirlýsingu svo erfíðlega
sem þeim hefur samið, persónu-
lega og pólitískt.
í þessari lotu hefur verið að
mörgu leyti jafnræði með fram-
bjóðendum en misjafnar áherzl-
ur hafa verið í málflutningi
þeirra. Freitas do Amaral hefur
lagt megináherzluna á að kjör
hans muni verða til að þoka
Portúgal fram á við, ekki skuli
una við þá stöðnun sem hafí
verið, Portúgal skuli vinna sér
sinn sess í samfélagi þjóða.
„Við þurfum að fínna aftur
sjóleiðina til Indlands," segir do
Amaral og höfðar til þjóðemis-
tilfínningar og þjóðarstolts
Portúgala. Do Amaral segir að
menntun verði að bæta, at-
vinnutækifæri að efla og ganga
heilshugar inn í Evrópubanda-
lagið. Ungt fólk hefur þyrpst
mjög til fylgis við do Amaral
síðustu vikur og mánuði, ekki
hvað sízt ungt fólk úr röðum
Sósialdemókrataflokksins PSD.
Mario Soares leggur hins
vegar meginkapp á að rifja upp
hversu dyggur lýðræðissinni
hann hafí ætíð verið. Og það
dregur enginn í efa. Hann segir
að hætta sé á hægrifasisma í
Portúgal á ný ef do Amaral nái
kjöri og hamrar á baráttu sinni
fyrir endurreisn lýðræðis í Port-
úgal, löngu áður en Freitas do
Amaral var búin að slíta bams-
skónum.
Þessu hefur do Amaral svar-
að svo að Soares hafí fengið sín
enda stjómmálaferil sinn sem
forseti. Hann galt þess að vera
í forsvari duglítilla ríkisstjóma
og þrátt fyrir persónulegar
vinsældir, sem hann hefur notið
alla tíð, var honum vitanlega
ekki stætt á því að skella jafnan
skuld á aðra og reyna að fría
sig ábyrgðinni. Þegar kosninga-
baráttan hófst stóð Soares held-
ur dapurlega að vígi að flestra
dómi, einkum þótti framboð
Salgado Zenha setja strik í
reikninginn. Það veikti enn
stöðu Soares, að Sósialista-
flokkur hans hafði goldið afhroð
í þingkosningum nokkmm mán-
uðum áður. Freitas do Amaral
hafði einnig rennt hýru auga
til forsetaembættis um langa
hríð. Þegar hann dró sig út úr
þátttöku f stjómmálum eftir að
Pinto Balsemao tók við forsæt-
isráðherraembætti í desember
1980 sögðu margir að hann
stefndi á að verða forsetafram-
Freitas do Amaral
Mario Soares
tækifæri og verið áhrifamestur
um framvindu mála í Portúgal
síðustu tíu ár og ástandið skeri
í augun.
Þeir, sem ég hef talað við,
segja að ógemingur sé að spá
um hvor hljóti kosningu. Mario
Soares sé frægur fyrir að sópa
að sér atkvaaðum á endasprett-
inum, en það er líka augljóst
að do Amaral hefur stuðning
fleiri en miðdemókrata og sós-
ialdemókrata, að minnsta kosti
miðað við úrslitin í fyrri um-
ferðinni.
Hvort það dugar honum til
vinnings sést ekki fyrr en á
sunnudaginn.
Það er óneitanlega mjög
athyglisvert að velta fyrir sér,
hvemig þróunin hefur orðið í
kosningabaráttunni. Langt er
síðan Mario Soares ákvað að
bjóðandi við forsetakosningam-
ar nú. Eftirmaður hans í for-
mannssæti Miðdemókrata-
flokksins, Lucas Pires, sem
hefur reyndar sagt af sér nú,
greindi fyrst frá því í samtali
við Morgunblaðið að do Amaral
ætlaði að gefa kost á sér. Þetta
varsumarið 1983.
Lengst af hefur do Amaral
haft ótvíræðan meðbyr og sóp-
að að sér fylgi. Eins og komið
hefur fram sækir hann mjög
styrk til yngri kjósenda. Hvort
vegur svo þyngra í huga portú-
galskra kjósenda: fyrirheit do
Amarals um að gera Portúgal
að nútímaríki, eða hollusta
þeirra við Soares vegna langrar
og dyggra starfa hans — hvort
sem menn eru nú dús við þau
eða ekki — ræðst svo á sunnu
daginn kemur.