Morgunblaðið - 15.06.1986, Side 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR15. JÚNÍ 1986
„Vil gefa barnabarni mínu
kost á aö leita upprunans“
Rættvið Vestur-Islendinginn
Asgeir Guðjohnsen frá Húsavík
„ÉG GAT ekki hugsað mér að verða búðarloka. Þetta var árið
1923, ég 17 ára, nýútskrifaður gagnf ræðingur frá Akureyri
og atvinnuleysi í landinu. Þákomu til Húsavikur tvær
hjúkrunarkonur, frænkur mínar frá Kanada. Þær stungu upp
á þvi við mig að ég skellti mér með þeim til Winnipeg. Mér
þótti það góð hugmynd, en ætlaði mér nú aldrei að vera þar
nema í nokkur ár,“ sagði Ásgeir Guðjohnsen er blaðamaður
ræddi við hann nýverið á heimili bróðursonar hans, Aðalsteins
Guðjohnsen í Reykjavík. Asgeir er áttræður og hefur verið
búsettur í Winnipeg og í Sebastapol, smábæ við San Francisco,
frá árinu 1923, að undanteknum 16 mánuðum árin 1947 og
1948, er hann bjó hér heima. Nú býr hann í Dallas, Texas,
hjá syni sínum. Asgeir hefur unnið við prentiðn alla ævi, hóf
störf sem vélsetjari við Lögberg í Winnipeg árið 1923.
Morgunbladið/Þorkell
Asgeir Guðjohnsen á heimili bróðursonar sins, Aðalsteins Guð-
johnsen.
Foreldrar hans voru Stefán
Guðjohnsen kaupmaður á Húsavík
og eiginkona hans, Kristín Jakobs-
dóttir, langafi hans var Pétur
Guðjohnsen organisti í Dómkirlq'-
unni. Ásgeir fékk strax vinnu við
Lögberg er hann kom út til Winni-
peg og sagðist hann ætíð hafa
kunnað vel við sig þar, enda margt
mætra manna sem unnu við blaðið.
Kvaðst hann sérstaklega minnast
þeirra Einars Páls Jónssonar skálds
og rithöfundar, sem verið hafi rit-
stjóri, þá Ásmundar P. Jóhannsson-
ar og Ama Eggertssonar. Lögberg
var einvörðungu skrifað á íslensku
á þessum tíma og sagði Ásgeir að
blaðið hefði verið geysilega stórt,
a.m.k. átta dálkar og þrír fjórðu
metrar að lengd hver blaðsíða.
Hann sagði og, að nú væri blaðið
að minnstum hluta á íslensku, þó
væru leiðarar skrifaðir á íslensku.
Félagslífið var blóm-
legt í Winnipeg-
Aðspurður sagði Ásgeir að fé-
lagslíf Islendinga í Winnipeg hefði
verið blómlegt á þeim tíma sem
hann kom þangað. íslendingar
hefðu verið á milli 10 og 12 þúsund
og upplag Lögbergs um 2.500. ís-
lendingabyggðin hefði verið þétt og
sagðist hann minnast þess að hann
hefði fyrstu árin getað snúið sér
að næsta manni á götum úti og
talað íslensku, því yfirgnæfandi
meirihluti íbúanna hefði verið ís-
lenskur.
Á þessum tíma voru gefin út tvö
blöð Islendinga í Winnipeg, Lögberg
og Heimskringla. Ásgeir sagði að
erjur nokkrar hefðu verið á milli
blaðanna, mestmegnis trúarlegs
eðlis. „Þetta risti þó ekki djúpt. Eg
held að það hafí verið meira manna-
munur en skoðanamunur en þetta
lífgaði upp á félagslífið. Þessi blöð
eru nú sameinuð í eitt í dag eins
og kunnugt er, Lögberg/Heims-
kringlu. Annars var félagslífíð
mikið og gott. Þama var Þjóðrækn-
isfélag, sem hélt þjóðræknisþing
reglulega. Tvær góðtemplarastúkur
héldu uppi félagslífí, flutt voru ís-
lensk leikrit. Þá var starfandi
Karlakór Vestur-íslendinga, sem ég
var meðlimur í. Ragnar H. Ragnar
stjómaði honum í fjölda ára og var
starfsemi hans mjög biómleg.“
Komu heim með fyrstu
Skymaster-vélinni
Af persónulegum högum Ásgeirs
má relq'a, að hann kvæntist ís-
Ienskri konu árið 1932, Sif Adams-
dóttur frá Nesi í Aðaldal. Þau áttu
þrjú böm en önnur dóttirin dó áður
en hún náði eins árs aldri. Sif varð
ekki langlíf, lést klukkustundu eftir
fæðingu yngsta bams þeirra. Ás-
geir kvæntist á ný nokkmm árum
síðar og var kona hans af írskum
og hollenskum ættum. Þau áttu
saman einn son. „Við fluttum fljót-
lega til íslands, eða árið 1947.
Þannig stóð á því að mér bauðst
vinna hjá Prentsmiðjunni Guten-
berg og það var borgað fyrir alla
flölskylduna heim. Þá var fyrsta
Skymaster-flugvél Loftleiða að
koma heim og við vomm farþegar
í þessari fyrstu ferð vélarinnar, en
hún kom beina leið frá Winnipeg
með viðkomu_ í eina nótt á Ný-
fundnalandi. Ég var með samning
upp á tveggja ára starf hjá Guten-
berg en við voram hér aðeins í 16
mánuði. Það kom ýmislegt til, leið-
indi í konunni og ég eirði einhvem
veginn ekki hér heima."
Þegar Ásgeir fer á ný utan með
fjölskyldu sína ákveður hann að
breyta til og fer því ekki til Winni-
peg, sagði ástæðuna hafa verið að
vetur vom þar kaldir, kaldari en
hér heima, og að hann hafi viljað
reyna eitthvað nýtt. „Ég treysti
þvi á Guð og gæfuna og við fómm
til Sebastopol, sem er smábær nærri
San Francisco. Konan var hjúkmn-
arkona að mennt og fékk hún strax
vinnu, en ég fékk síðar vinnu í
Santa Rosa, setjari við dagblað, og
þar starfaði ég upp frá því. Þar
vinnur nú Stefán, eldri sonur minn.
Konan mín er nú látin, ég bý hjá
syni mínum, John, í Dallas í Texas.
Hann er myndatökumaður hjá
ABC-sjónvarpskeðjunni í Dallas og
ferðast mikið um heiminn.
Káinn fyndinn karl,
en fáorður.
Ásgeir segist muna eftir mörgum
góðum Vestur-íslendingum frá ár-
unum í Winnipeg. Aðspurður um
hvort hann minnist Káins segir
hann: „Já, hann var fyndinn karl,
fáorður að jafnaði, nema þegar
hann var við skál, sem ég held að
hann hafi nú verið oft. Þegar ég
kem þama 17 ára þá er hann hér-
umbil 60 ára. Hann bjó ekki þama
heldur í Norður-Dakota en kom oft
til Winnipeg til dæmis á þjóðræknis-
þing. Ég man að það var sagt að
hann væri óskemmtilegur, þegar
hann var ekki fullur en skrítinn var
hann og sérstaklega hæðinn eins
og kveðskapur hans ber með sér.“
Stephan G. sagðist Ásgeir minnast
s
19 fermetrar með fortjaldi. Eldunartæki, vaskur og stóru
plúsarnir, 13“ dekk og sá eini á íslandi sem kemur með
hemlum. Því eins og allir sjá, þá er það mikið öryggi að
fullhlaðinn vagn ýti ekki á eftir bílnum, þegar ekið er niður
brekkur eða hemlaö snögglega.
Verðið á öllu þessu með fortjaldi, sólskyggni, varadekki
og eldhúsi frá kr. 177.500,-.
Drífið ykkur nú á sýninguna hjá okkur um helgina og trygg-
ið ykkur svo eintak af þessum frábæru tjaldvögnum, þeim
mest seldu í Evrópu.
Við fáum takmarkað magn í sumar.
Erum einnig með hústjöld, gasmiðstöövar og hliöarglugga
í sendibíla.
Sýningar allar helgar í sumar,
opid frá kl. 11.00—16.00
laugardaga og sunnudaga.
Fríbýli sf.
Skipholti 5, sími 622740.
Opið daglega frá kl. 17.15—19.00.
RÍKISÚTVARPIÐ
Ríkisútvarpið Hljóðvarp minnir á, að skiiafrestur í
verð/aunasamkeppni þess um htjóðvarpsieikrit er t/i 15.
september nœstkomandi Verkin skuiu send /eik/istardei/d
Hijóðvarps, pósthóif 120, í ums/agi merktu
Leikritasamkeppni Ríkisútvarpsins 1986. Verkin eiga að
vera undir duinefni og réttnafn höfundarað fyigja með
í iokuðu ums/agi.
Leikritin sku/u vera frumsamin, hvergihafa verið birt áður
ogmiðað við aðþauséu40-60mínúturífiutningi. Fyrstu ,
verð/aun ísamkeppninni verða ekkiiœgrien kr. 200.000,
en a/is hefur dómnefnd kr. 350.000 t/i ráðstöfunar.
RÍKiSÚTVARPiÐ